مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
عالم بالذات عالم به علم عالم لذاته علم اجمالی واجب علم الهی به افعال خود علم الهی به ایمان اطفال علم الهی به ایمان کافر علم الهی به توبه فاسق علم الهی به جزئیات علم الهی به حسن علم الهی به حوادث علم الهی به ذات علم الهی به شهادت علم الهی به صفات افعال علم الهی به علم علم الهی به غیب علم الهی به غیر علم الهی به قبح علم الهی به قدیم علم الهی به کل معلومات علم الهی به کلیات علم الهی به ماهیات علم الهی به مبصرات علم الهی به مخلوقات علم الهی به مدرکات علم الهی به مسموعات علم الهی به مصلحت علم الهی به معدوم علم الهی به معلوم جایز علم الهی به معلوم غیر متناهی علم الهی به معلوم متناهی علم الهی به معلوم مستحیل علم الهی به ممتنع علم الهی به ممکن علم الهی به موجود علم الهی به نظام کل علم الهی به واجب علم تغییر پذیر خدا علم حضوری واجب علم ذاتی الهی علم زاید الهی علم متجدد الهی علم نا متناهی الهی عنایت الهی قضا و قدر
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 278
فاعلیت خدا در نظر ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
يكی از اصلی ترين مسائل خداشناسی، مسئله فاعليت خداست. فاعليت خدا- هماننـد فاعليـت هـر فاعل ديگری- ربطی كامل به علم او به فعلش دارد كه آن نيز يكی ديگر از اساسـی تـرين مسـائل الهيات است. مسئله فاعليت خدا از آغاز تكون فلسفه اسلامی مورد توجه فيلسوفان مسـلمان بـوده است. يكی از نظريه های غالب در اين باب، نظريه فاعليت بالعنايه است. ابن سينا قائل به اين نظريه اســت و صــدرالدين محمــد شــيرازی (ملاصــدرا) آن را پذيرفتــه و تغييراتــی درآن داده اســت. نظريه ای ديگر در اين مبحث نظريه عرفاست. از نظر عرفا خدا فاعل بالتجلی است: فعل او ظهور اوست. حكيم ملاصدرا ايـن نظريـه را نيـز پذيرفته است و بين آن با نظريه فاعليت بالعنايه تعارضی نمی بيند. علامه طباطبايی نيز هر دو نظريـه را قبــول دارد، نهايــت آنكــه در نظريــه فاعليــت بالعنايــه مــورد قبــول او اراده خــدا بــه علــم او بر نمی گردد، بلكه از صفات فعل او محسوب اسـت و ايـن، بـارزترين تفـاوت بـين رأی او و رأی ملاصدرا در اين باب است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مشخصات اثر
اخلاص، مناط اصلی بین دین و اخلاق
نویسنده:
ابراهیم رضایی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
ایصال نفس به امر نامتناهی که سرچشمه حقیقی اوست، در گرو انجام آیین مند تکلیف از سر حکمت است. این امر در سه ساحت انضباط پیشه وری، گذر پیروزمندانه و مؤدبانه از موقعیت اخلاقی و انجام منسک دینی، ظهور می یابد. زمانی که نفس، با پذیرش مشقت و ریاضت موفق می شود، استعدادهای خود را فعلیت ببخشد، نور نهفته خود را آشکار ساخته است که سند ربانیت اوست. با وجود این، نور الهی نفس، به تحقق نمی پیوندد مگر آن‌که فرد مکلف، به هنگام التزام خویش به انجام اعمال خاصه، بر شرط اخلاص مراقبت داشته باشد و از آن تخطی نورزد. به عبارت دیگر، خالصانه انجام دادن کارها، در هر سه ساحت نامبرده، عین تجلی نور ناظمه نفس است. شرط اخلاص، هم در ادای مناسک دینی حضور دارد و هم در آداب اخلاقی. بنابراین، اخلاص، در درجه اول، متعلق به خود نفس است و به نحوه عملکرد فاعلی بستگی دارد که ملتزم به ادای تکالیف است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 84
مشخصات اثر
امکان استقبالی و تعیّن صدق در گزاره‌های ناظر به آینده
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
ارسطو در کتاب باری ارمینیاس بحثی را دربارة تعیّن صدق گزاره‌های ناظر به آینده مطرح کرده است که از جمله بحث‌انگیزترین مباحث وی به شمار آمده است. وی با برشمردن توالی فاسد تعیّن صدق و یا کذب گزاره‌ای مانند «نبرد دریایی فردا در تنگه‌ها صورت خواهد گرفت»، نوعی عدم تعیّن و امکان را - موسوم به امکان استقبالی - در رویدادهای آینده اثبات می‌کند که رویدادهای مربوط به زمان حال و یا گذشته فاقد آن می‌باشند. بحث امکان استقبالی به فلسفة اسلامی راه یافت؛ و مورد نفی و اثبات قرار گرفت و در این کشاکش نکات معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، منطقی و کلامی در خور توجهی مطرح شد. در این مقاله تلاش شده با گزارش تحلیلی و ارزیابی انتقادی سخنان ارسطو، فارابی، ابن‌سینا، خواجه نصیر طوسی، صدرالمتألهین، ملاهادی سبزواری و دو تن از فیلسوفان معاصر، اوّلاً با تحوّلات تاریخی طرح این مسأله آشنا شویم و ثانیاً نقاط قوّت و ضعف دیدگاه‌های گوناگون در این مسأله را بشناسیم و ثالثاً از دیدگاه مورد نظر خود دفاع کنیم.
صفحات :
از صفحه 120 تا 143
مشخصات اثر
علم حق تعالی از دیدگاه افلاطون
نویسنده:
مهدی زمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بحث دربارة علم خداوند از مهمترین مسائل فلسفه والهیات است. فلاسفه بزرگ در مورد علم خداوند نسبت به ذات خود واشیاء آراء متخالف ومتضادی ابراز نموده‌اند. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از متون اصلی آثار افلاطون نظر وی درباره علم الهی بررسی شود. برهمین اساس بخشهایی از محاورات پارامنیدس،سوفسطایی، جمهوری وتیمائوس گزینش شده ومورد تفسیر وارزیابی قرار گرفته است. در این میان ضمن اشاره به نظرات مفسران آثار افلاطون به تفسیر نو افلاطونیان توجه بیشتری شده است. مطلب مهم دیگری که در مسأله علم الهی مطرح می‌شود، نحوه فعل خداوند ورابطه آن با علم الهی است که تلاش گردیده تا با توجه به محاوره تیمائوس، نظر افلاطون در مورد نوع فاعلیت خداوند توضیح داده شود. علاوه بر این نسبت ایده خیر با عالم مثل ودمیوژر، جایگاه عالم مثال، علل شش گانه و انگیزه آفرینش هستی از جمله مسایلی است که در خلال بحث از نحوه علم ونوع فعالیت خداوند مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 191 تا 206
مشخصات اثر
نحوه فاعلیت حق تعالی از منظر ابن سینا
نویسنده:
علی محمد ساجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقالۀ حاضر غایتمندی نظام آفرینش را از دیدگاه ابن سینا بررسی کرده و می کوشد تا مبانی نظریه فاعلیت بالعنایه سینوی را در دستگاه فلسفی او ریشه یابی کند. از نظر ابن سینا متکلمان غرض و هدف فعل خدا را در چیزی بیرون از ذات باری تعالی جستجو می نمایند. و رمز عدم توفیق در استدلالشان نیز همین است، در فلسفه ابن سینا فعل باری قابل تعلیل به اموری از قبیل "چرا" و "به چه علت" نمی باشد زیرا فعل او مقتضای ذات اوست و نه برای انگیزه ای که او ر ا به سوی فعل برانگیزد، بر خلاف افعال بشری که چنین است. اما مشابهت میان گفتۀ ابن سینا و اشاعره ظاهری است و تفاوت بین آن دو در این مقاله نمایانده شده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 100
مشخصات اثر
آفرینش اجباری و اختیار انسان
نویسنده:
احمد شجاعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
خردورزی پیرامون آفرینش عالم به ویژه انسان یکی از اصلی ترین دغدغه های بشر بوده است. آدمی بدون اراده و اختیار پا به عرصه هستی گذاشته است. ازین رو با این مساله رو به رو است که چرا محکوم به زندگی است؟ چرا با او درباره خلقتش مشورت نشد؟ آفرینش ریشه در کمالات وجودی خدا دارد و کمالات مقتضای ذات اوست. آفرینش خداوند نیز از کمالات ذاتی خداوند نشات میگیرد. پس نه انسان و نه هیچ موجود دیگری در مرحله آفرینش حضور نداشته پس بحث مشورت با آن ها منتفی است. این مقاله با تکیه بر مبانی عقلی و نقلی به این مسائل پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 47
مشخصات اثر
بررسی ماهیت حیات و مرگ
نویسنده:
عوضعلی اعتمادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از نزدیک‌ترین و ملموس‌ترین پدیده‌های اسرارآمیز جهان خلقت، راز مرگ و زندگی است. اندیشمندان و پژوهش‌گران مختلف، از منظر علم، عقل و دین آثار فراوانی را در این خصوص خلق نموده‌اند؛ اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند به ماهیت آن دست یابند. مرگ و زندگی از جمله مقولاتی است که مکاتب مختلف الهی و غیرالهی درباره آن به اظهار نظر پرداخته‌اند؛ خداوند در قرآن کریم به روند خلقت موجودات، به‌ویژه انسان، اشاره نموده و توضیحات گزارش‌گونه و آگاهی‌دهنده‌ای را مطرح کرده است. اما از مطالعه هیچ آیه‌ای نمی‌توان به ماهیت حیات پی برد. در قرآن آمده است که حیات هر موجودی به دست خداوند است و او بر همه مراحل زندگی موجودات، چه در ابتدای حیات و چه در روند تکامل آن، اشراف دارد. مرگ نیز همانند حیات دارای رمزواره‌های ناگشوده است. یکی از مقولات فهمیده شده در مورد این دو پدیده، آن است که از قانون‌های آفرینش بوده و در پیدایش آن‌ها نظم خاصی وجود دارد. مرگ در آینه احادیث، شستشوی چرک و کثافات، و انتقال از نشئه‌ای به نشئه دیگر تعبیر شده، و به انواع مرگ نباتی، حیوانی و انسانی تقسیم می‌شود. هرچند در بعضی از آیات قرآن، خداوند گرفتن جان را به خود نسبت می‌دهد، اما این به‌معنای تدبیر خداوند و مدیریت او در پدیده مرگ موجودات می‌باشد، و در حقیقت این کار توسط مأموران او صورت می‌گیرد. ترس از مرگ، واقعیتی است که همواره انسان‌ها با آن دست به‌گریبان بوده‌اند. علت ترس از مرگ، سوالی است که از زبان بزرگان دین و در احادیث متعدد به آن جواب داده شده، و علت‌های مختلف این پدیده به‌شکل طبقه‌بندی شده مورد بررسی قرار گرفته است. آگاه نبودن انسان از زمان مرگ خود، قدری از این هراس می‌کاهد، و گرنه آگاهی انسان از اجل خود، انگیزه‌ای برای زندگی او باقی نمی‌گذاشت، و چه بسا از ترس مرگ، پیشاپیش قالب تهی می‌نمود.
مشخصات اثر
روش تفسیری امام رضا
نویسنده:
محسن نامجو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائلی که در تفسیر قرآن لازم است مورد بررسی قرار گیرد بحث روش‌شناسی تفسیر است چرا که شناخت روش تفسیر، مفسرین و قرآن‌پژوهان را در شیوه درست و دقیق فهم قرآن یاری می-نماید.با عنایت به گونه‌های تفسیری اهل بیت که مصادیق بارز اهل ذکر می‌باشند درمی‌یابیم که آنها بر اصولی معتقد بوده‌اند که راهگشای بسیاری از مسائل تفسیری می‌باشد.امام رضا7 در مناظرات ومراجعات مردم، از روش‌های خاصی برای تبیین آیات قرآن کریم استفاده نموده‌اند.با بررسی روایات تفسیری امام رضا 7در می‌یابیم ایشان از روش‌های تفسیری قرآن به قرآن، قرآن به سنت، قرآن به عقل،قرآن به لغت ونیز گونه‌های تفسیری تاریخی، بیان شأن نزول و ذکر مصادیق آیات، در بیان مفاهیم آیات الهی بهره جسته‌اند که شناخت آنها می‌تواند مدل صحیح تفسیر قرآن را به ما ارائه نماید.
مشخصات اثر
علم الهی و رابطه آن با بداء از دیدگاه صدرالمتألهین و فخر رازی
نویسنده:
مینا سهرابی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائل عمیق و پیچیده فلسفی – کلامی که از یک سو با خدا شناسی و از سوی دیگر با انسان شناسی پیوند می یابد ، آموزه بدا است . آن چه در این رساله سعی بر تجزیه و تحلیل آن است ، علم الهی و رابطه آن با بدا از دیدگاه ملاصدرا و فخر رازی در مقام متکلم و فیلسوف است . بنابر تصور بسیاری ، بدا از لوح محو و اثبات سرچشمه می گیرد ، در حالی که در این رساله روشن می شود بدا در مقام شامخی از صقع ربوبی تحقق می یابد و از اسم مستاثر الهی سرچشمه می گیرد و آن چه در لوح محو و اثباتسافل و علم قدری و نظام عینی تحقق می یابد ، ظهور بداست نه وقوع آن . بر این اساس ، نقش مبادی عالی و علت های متوسط در این زمینه ، تنها به عنوان مجاری ابداء و اظهار بدا به الواح سافل است . هر تغییر در لوح قدر خارجی ، منوط به اختیار انسان است و اختیار او می تواند تأثیر گذاربر جهت دهی سلسله اسباب و علل وارده بر طبیعت باشد . ملاصدرا با شرح فلسفی خود بر اصول کافی ، به خوبی حقیقت بدا را شرح داده است . هر چند به طور تفصیلی توضیح نداده که چگونه بدا به خداوند منتسب می شود و این که با وجود برتر بودن اولیای محمدیین از لوح محفوظ ، چگونه در علم آنان بدا ظاهر می شود ؟ و مطالب دیگری که در این زمینه مبهم مانده اند . با وجود انکار بدا از ناحیه فخر رازی ، تناقض های فراوانی در آثارش مبنی بر تغییر سرنوشت می یابیم که شاید دلیل آن این است که وی نتوانسته با چهار چوب های سست تفکر بر جبر ، مفاد روشن و محکم مأثورهایی را انکار کند کهبر وجود اختیار آدمی دلالت دارد و نتوانسته تأثیر دعا ، صدقه و مانند آن را بر تغییر سرنوشت آدمی ، براساس محو و اثبات نادیده بگیرد . روش تحقیق این رساله ، روش تطبیقی همراه با تحلیل می باشد .واژگان کلیدی : بدا ، لوح محو و اثبات ، لوح محفوظ ،علم الهی ، ملاصدرا ، فخر رازی
مشخصات اثر
جامعیت قرآن و قلمرو آن با تکیه بر نگرش تطبیقی به دیدگاه‌های فخر رازی و آلوسی
نویسنده:
خدیجه خدمتکارارانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بهترین دلیل برای اثبات جامعیّت قرآن، قرآن کریم است. آیات دال بر جامعیت شامل آیات ناظر بر بیانگری همه چیز در قرآن یا کتاب، جهانی بودن و جاودانگی قرآن می شود. علاوه بر آیات، روایاتی و دلایل عقلی ای چون خاتمیت، تکامل دین اسلام و ... نیز جامعیّت قرآن را تصدیق می کنند.درباره ی تفسیر و تعیین قلمرو جامعیت قرآن بحث های بسیار زیادی صورت گرفته و دیدگاه های متعدّدی اظهار شده است. در این زمینه میان دانشمندان سه دیدگاه را به روشنی می توان دید:1- دیدگاه حداکثری که معتقد است قرآن همه ی علوم، حتّی علوم بشری و غیر دینی را دارا می باشد. 2- دیدگاه حداقلی که معتقد است قرآن تنها عهده دار مسائل معنوی و اخروی و شرعی است. 3- دیدگاه اعتدالی که مدافع رویکردی معتدل و مخالف افراط دیدگاه حداکثری و تفریط دیدگاه حداقلی است.فخر رازی و آلوسی، با اهتمام به موضوع جامعیّت قرآن، آن را به سان یکی از اصول اساسی خویش در تفسیر آیات قرآن قلمداد کرده اند. فخر رازی با توجه به اینکه از مفسّران متقدم به شمار می رود در تفسیر جامعیّت قرآن رویکردی حداقلی دارد و قرآن راصرفاً در حوزه ی اصول و فروع دین جامع می داند و استناد عقلی وی بر جامعیّت، علم مطلق خدا است. آلوسی، که از مفسران متأخّر به شمار می رود، هر چند در تفسیر آیات مرتبط با جامعیت نظر رازی را نقل می کند؛ اما در مقایسه با رازی در تبیین قلمرو جامعیّت از آرای دیگری نیز بهره گرفته است. و با توجّه به تحوّل علمی در قرن سیزدهم نسبت به قرن ششم، دامنه ی این بحث را گسترش می دهد و قرآن را نه تنها در دو حوزه ی اصول و فروع دین، که در سایر حوزه ها نیزجامع می داند و استناد عقلی وی بر جامعیّت، فیّاض بودن خداوند است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 278