جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حضرت علی علیه السّلام-گذشته از عصمت و امامت شان برای ما شیعیان یکی از بزرگ ترین دانشمندان و متفکران بشریت به شمار می روند و در زمینه های مختلف علمی، دارای آراء و دیدگاه های عمیق و ناب می باشند.امام علی علیه السّلام بعد از قبول حکومت،با تکیه بر علم و بینش عمیق خود در پی ساختن جامعه ای مطلوب مبتنی بر عدالت برآمد،اگرچه امام علیه السّلام در این راه موفقیت چندانی کسب نکرد ولی اندیشه ها و دیدگاه های روشنگر آن حضرت در این خصوص،به عنوان الگویی بی نظیر برای همیشه در تاریخ باقی ماند.

این کتاب حاوى مباحثى پیرامون علم کلام شیعه که به موضوع امامت پرداخته و با نقل شبهات مخالفان به پاسخ و ردّ آنها مى‌پردازد. در بحث امامت در سه موضوع خلاصه می شود که شامل: اثبات امامت علی بن ابی طالب ع، ابطال امامت خلفا و ... می شود.

امامت مهم ترین اصل بنیادی تفکر اسماعیلیه مانند دیگر فرق شیعه است. از آنجا که امام در تشیع تجلی اسما و صفات خداوند روی زمین و انسان کامل است و اسماعیلیه نیز با تکیه بر همین معنی حکومت شیعی برپا ساختند، همواره به احادیثی که به مضمون الوهیت امام اشاره دارد توجه ویژه نموده و آن ها را به عنوان دلیلی بر تایید امامان خویش و حکومت آنان مورد استشهاد قرار دادند. نزاریان ایران نیز بر همین اساس به خطبه البیان که به وضوح به بیان الوهیت امام در جایگاه انسان کامل می پردازد توجه نموده و ترجمه فارسی بخش هایی از آن را در هفت باب بابا سیدنا نقل کرده اند. در این مقاله پس از معرفی خطبه البیان نشان خواهیم داد که نزاریه ایران با تکیه بر آن سعی داشتند که مقام حسن صباح و جانشینانش را به مثابه مقام امام علی و اهل بیت ایشان قلمداد نمایند. همچنین با تکیه بر متن این اثر به بازنگری جایگاه امام به عنوان انسان کامل در سلسله مراتب دینی این فرقه و ضرورت تعلیم یافتن از او و تلقی حسن صباح از این مفهوم در برپایی دعوت جدید اسماعیلی نزاری در ایران خواهیم پرداخت.

رهبری خدمتگزار به عنوان یکی از رویکردهای جدید رهبری است. بر اساس این رویکرد، خدمتگزاری پیروان به جای خدمت به خود ترجیح داده می شود. بر مبنای همین نکته، این رویکرد را می توان با آنچه اسلام به رهبران و زمامداران توصیه می کند، مقایسه کرد.هدف: این مقاله با هدف معرفی مختصر رهبری خدمتگزار و انطباق برخی از شاخصهای آن با رهبری در اسلام تنظیم شده است و به روش کتابخانه ای می باشد. به این منظور، دیدگاه امام علی(ع) به عنوان رویکرد اسلام به رهبری، انتخاب و ویژگی های رهبری از دیدگاه ایشان با دیدگاه صاحب نظران غربی مقایسه شد. روش: روش گردآوری داده ها روش کتابخانه ای است. در این پژوهش متون گوناگون در مورد رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی ومتون اسلامی در این خصوص مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که مدل رهبری امام علی(ع) الهی است و فراتر از آنچه در نظریات رهبری معاصر غربی ذکر شده، قرار دارد. در پایان مقاله، مدلهای رهبری خدمتگزار در قالب یک جدول با دیدگا ههای امام علی(ع) تلخیص شده است.

موضوع این مقاله معرفی و بررسی نسخه خطی خاوران نامه می باشد. این کتاب یک نسخه مذهبی - حماسی در وصف فضایل و رشادت های امام علی (ع) در قالب بیان حوادث و وقایع زندگی ایشان است. این نسخه در شهر شیراز و تحت حمایت ترکمانان مصور گشته است. ترکمانان سلسله ای بودند که مقارن با تیموریان بر غرب و جنوب ایران فرمانروایی می کردند. یکی از ویژگی های محتوای نگارگری این مقطع زمانی، گرایش نگارگران به مصور کردن نسخ ادبی در کنار نسخ مذهبی است. در این دوره مذهب گاه بنا به سیاست پادشاهان و گاه از روی خلوص آن ها، همواره فرصت تجلی و شکوفایی یافته است. هدف از ارایه این مقاله علاوه بر معرفی خاوران نامه و همچنین شناسایی بستری که منجر به مصورسازی آن شده است، بررسی ویژگی های سبکی و محتوایی آن به طور دقیق است، زیرا این نسخه یکی از مطرح ترین نسخی است که تحت حمایت ترکمانان مصور گشته است. خاوران نامه از نظر محتوا هم نسخه ای ادبی و هم مذهبی به شمار می آید، از این رو ابتدا زمینه های فرهنگی، اجتماعی و هنری آن دوران بررسی و سپس کلیتی از وضعیت نگارگری و نسخ خطی دوره ترکمانان ارایه می شود و در نهایت با معرفی این نسخه، نمونه هایی در راستای توصیف نگارگری و مضامین آن معرفی خواهد شد.

ادبیات غنی در طول تاریخ، سرشاز از مضامین حماسی، اسطوره های دینی و آیینی بوده، بزرگ ترین و برجسته ترین این آثار، حماسه شاهنامه فردوسی است که در دوره های مختلف، دست مایه بسیاری از شاعران و ادیبان ایرانی قرار گرفت، تا با الهام از شیوه و سبک شاهنامه، منظومه هایی حماسی با مضامین ملی و مذهبی به ثبت برسانند. از جمله این منظومه ها، حماسه های دینی، مذهبی و شیعی است که با ورود آیین اسلام به ایران و علاقه بسیار مردم این سرزمین به پیامبر (ص) و ائمه (ع) و ارتباط معنوی آن ها با اهل بیت، رونق یافت و در دوره های مختلف، در به تصویر کشیدن شجاعت، دلاوری و مظلومیت اهل بیت (ع) مورد توجه شاعران قرار گرفت. نمونه های بسیاری با نام «حمله حیدری» در سده های هفدهم- نوزدهم/ یازدهم- سیزدهم سروده شده و مبنا و اساسی برای پرده خوانان و نقالان مجالس مذهبی بوده است. یکی از برجسته ترین نمونه ها «حمله حیدری» نوشته ملابمانعلی راجی کرمانی است، که در دوره قاجاریه سروده شده و متاثر از شاهنامه فردوسی طوسی است. داستان های این منظومه شامل سیره پیامبر (ص)، زندگی و رشادت های امیرالمومنین (ع) و واقع کربلا است.اهداف این مقاله شامل:1- شناسایی جایگاه و مرتبه امیر مومنان علی (ع) در منظومه حمله حیدری.2- شناخت شباهت ها و تفاوت های نگاره های نسخه های مصور حمله حیدری قاجاری از نظر شیوه و محتوا.برای رسیدن به اهداف فوق سوالاتی مطرح شده است،1- حماسه حمله حیدری دارای چه مضامین داستانی است؟2- حضرت علی (ع) چه مرتبه و جایگاهی در نسخه خطی حمله حیدری دارند؟

در تاریخ سرزمین ایران، حماسه پهلوانان و قهرمانان بسیار چه در اساطیر کهن و چه در وقایع تاریخی، نقش بسته است. حماسه ها که توصیفگر تاریخ، فرهنگ و آیین سرزمین ایران است خود سراسر صحنه ی دلاوریها، رزمها، شادی ها و غمهای مردانی است که هر کدام نمونه، نماد و سمبلی از ویژگیهای برتر هستند. در وجهی دیگر ایران در طول تاریخ 1400 ساله از صدر اسلام، محل و ماوایی برای دوستداران پیامبر (ص) و اهلبیت ایشان بوده است. این مهر و علاقه، مردم ایران را بر آن داشت تا در کنار قهرمانان اسطوره ای خود، برترین پهلوان نامدار عالم، یار و یاور پیامبر اکرم (ص)، حضرت علی مرتضی (ع)، و دلاور سپاه اسلام را هرگز فراموش نکنند. وجه مشترک قهرمانان کهن ایران و دلاوران مسلمان، پاک کردن این سرزمین از پلیدی، بدی و اهریمن است. این عناصر در اشعار ابنحسام خوسفی در مثنوی خاوران نامه به زیبایی قابل مشاهده است. این مثنوی و نسخه مصور آن که به لحاظ ادبی و هنری، مشهورترین مثنوی شیعی است و به زندگانی و دلاوری های حضرت علی (ع) می پردازد، متعلق به مکتب شیراز در دوران ترکمنان در سده پانزدهم/ نهم است. این نسخه دارای 155 قطعه نقاشی است که اینک 115 قطعه آن در کتابخانه کاخ گلستان نگهداری می شود. اهداف مقاله: 1- تطبیق و مقایسه تا نمادها و جلوه های حماسی، ملی و مذهبی موجود در نگاره های خاوران نامه با نمونه های مشابه در شاهنامه فردوسی 2- شناخت ویژگی های هم سان مضمونی در دو نسخه خاوران نامه و شاهنامه فردوسی14 نگاره از نسخه خطی خاوران نامه انتخاب شده اند. این مقاله به روش تاریخی، تحلیلی و توصیفی با استفاده از اطلاعات منابع کتابخانه ای گرد آوری شده است. سوالات موردنظر : 1- جلوه های حماسی، ملی و مذهبی نسخه خطی خاوران نامه کدام است؟2- وجوه اشتراکی عناصر حماسی، ملی و مذهبی این نسخه یا شاهنامه فردوسی چیست؟

از دیرباز تلقی علمای سنی و شیعه از روایاتی که در زمینه مصحف امام علی (ع) رسیده، این بوده است که ترتیب آن برخلاف ترتیب مصحف رایج، موافق نزول بوده است؛ اما در این اواخر برخی در روایاتی که بر موافق نزول بودن مصحف امام علی (ع) دلالت دارد، ایراد وارد کردند و ترتیب آن را همسان ترتیب مصحف رایج معرفی نمودند و نه ویژگی که برای آن یاد کرده اند، این است که در حواشی آن تفسیر و شان نزول قرآن آمده بود. در این مقاله با بررسی آن روایات و ایراداتی که بر آنها وارد کرده اند، نشان داده می شود که این ایرادات وارد نیست و آن روایات مستندات ارزشمندی برای موافق نزول بودن مصحف امام علی (ع) تلقی می شود.

بر خلاف نظر بسیاری از مکاتب که انسان را محور کارهای خود قرار داده اند، دین اسلام با نگاهی همه جانبه به مقوله کار، توجه به خداوند، انسان و جهان را مدنظر قرار داده است. در این پژوهش سعی شده با استفاده از آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) به ویژه با تکیه بر بیانات گهربار امام علی (علیه السلام) مبانی اسلامی اخلاق کار مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.