آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
آثار مرتبط با شخصیت ها
>
02.متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
ر.قرن چهارم قمری
>
ابونصر فارابی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
تعداد رکورد ها : 938
عنوان :
رویکرد اشراقى ابن سینا در هستى شناسى
نویسنده:
محمّد محمّدرضایى، احمد سعادت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ارسطو
,
ابن سینا
,
عرفان عقلی
,
هستی شناسی اسلامی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
عالم عقول ,
اصالت ماهیت ,
آفرینش (اِبداع) ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان هدفمندی ,
هستی شناسی عرفانی ,
تمایز وجود از ماهیت ,
امتناع صدور کثرت از وحدت ,
صوفیه (فرق کلامی) ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
جهان بینی اسلامی ,
امتناع ماهیت بر خدا ,
علم الهی به جزئیات ,
علم الهی به جزئیات بروجه کلی ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
خوارق عادات ,
وجوب و امکان ,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) ,
آموزه های وحیانی ,
قاعده «الواحد» ,
باطنی گری ,
وحدت گرایی ,
الهیات شفا (ابن سینا) ,
زبان تمثیلی در عرفان ,
تفاوت میان عارف و زاهد و عابد ,
فلسفه مشرقی ,
ذوق عرفانی ,
استدلال (برهان) طبیعی ,
لذت ,
لذت عقلی ,
محرک اول ,
محرک اول غیر متحرک ,
ممکن بالذات ,
ماهیت علت غایی ,
شی ء واجب الوجود ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
احکام علت فاعلی ,
ممتنع بالذات ,
برهان حرکت ,
نفوس ناطقه فلکی ,
فلسفه نبوی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
بلهاء ,
رساله های تمثیلی ابن سینا ,
اشارات ابن سینا به حکمت مشرقی ,
شوق اجسام به خدا ,
حکمت ایمانی ,
غایت حرکت طبیعت ,
حرکت شوقی به طرف خدا ,
جسم نامتناهی ,
فرشته شناسی اشراقی ,
مراتب عرفان ,
تشبه به اله ,
فرشته باوری ,
مراتب عرفان از نظر ابن سینا ,
توجیه فلسفی خوارق عادات ,
تبیین جهان معنوی ,
جهان پیشا تجربی ,
شهود عقل فعال ,
حرکت فلکی ,
اختلاف وجودی ممکنات ,
اقسام تقدم ,
فلک اقصی ,
تطبیق عقول بر ملائکه ,
فرشته شناسی سینوی ,
عرفی شدن فلسفه و علم در غرب ,
ابن سینای متقدم و متأخر ,
قدسی شدن علم و اندیشه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
نوشتار حاضر تلاش دارد تا برخلاف ذهنیت غالب درباره ابنسینا رویکرد نوینى از تفکرات وى را طرح کند و آن را به اثبات برساند. طبق این رویکرد، ابنسینا علاوه بر تفکر استدلالى از تفکر عرفانى و اشراقى نیز بهرهمند است؛ امّا تفکر اشراقىِ وى در زیر تار و پود استدلالهاى تعلیمى و مکتب بحثى سینوى پنهان مانده است. گفتنى است که رسالت نوشتار حاضر واگشایى این تجربه حضورى و ذوقى است، تجربهاى که مىتوان از آن تعبیر به «عرفان عقلى» کرد. بنابه این رویکرد، رسالههاى اشراقى ابنسینا و همینطور نمطهاى سهگانه اشارات وى ـ همگى ـ ساختار، رویکرد، و هدف واحدى دارند. افزون بر این، کلّیت فلسفه ابنسینا نیز داراى نظامى واحد و ساختارى یگانه است و رسالههاى اشراقى و نیز سه فصل پایانى اشارات، در حاشیه تفکر این فیلسوف قرار ندارند؛ بلکه در متن نظام فلسفى و تفکر او، همراه با دیگر مکتوبات وى، هدف واحدى را دنبال مىکنند. بر این اساس، هستىشناسى ابنسینا تفاوتى آشکار با هستىشناسى ارسطو دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 87
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضرورت وحى
نویسنده:
مصطفى دستجردى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ضرورت وحی
,
وحی الهی
,
معارف وحیانی
کلیدواژههای فرعی :
حیات دینی ,
هدف خلقت انسان ,
1- قاعدة التحسین و التقبیح: قاعده حسن و قبح ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اختیار انسان ,
حسن تکلیف ,
کمال حقیقی انسان ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
سعادت اخروی ,
قرآن ,
منازل سلوک ,
وقوع وحی ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
جعفر سبحانی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
چکیده :
يكى از مباحث مهم در باب وحى، ضرورت عقلى آن است. علماى شيعه معتقدند كه انسان همواره به احكام و معارف وحيانى نيازمند است. جماعتى از معتزله بر اين باورند كه وحى عقلا ضرورت ندارد. از جمله اشاعره چون حُسن و قبح عقلى را قبول ندارند، براى وحى ضرورت عقلى نمى بينند. البته، اين به معنى انكار امكان و وقوع وحى از سوى آنان نيست. فقط براهمه منكر وحى بوده وبه بى فايده بودن آن استدلال هايى ذكر كرده اند كه تماما مورد نقد دانشمندان مسلمان واقع شده است. ما در اين مختصر چند ديدگاه مشهور را بررسى مى كنيم كه اولا، وحى را ضرورى مى دانند و ثانيا، بر مدعاى خود استدلال عقلى كرده اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
براهین توحید در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
وجود واجب
,
جهان شناسی فلسفی
,
الهیات(کلام جدید)
,
فلسفه الهی
,
حکمت متعالیه
,
وحدت عالم
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
احکام واجب الوجود
,
برهان نفس انسانی
,
برهان صدیقین
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
cosmology
کلیدواژههای فرعی :
استحاله دور و تسلسل ,
ترکیب از وجود و عدم ,
حقیقت وجود ,
ضرورت ازلی حقیقت وجود ,
شبهه ابن کمونه ,
بی نیازی وجود از تعریف ,
صفات الهی ,
برهان صرافت و محوضت واجب الوجود ,
برهان عدم تناهی واجب الوجود ,
الوهیت خدا ,
امتناع ماهیت بر خدا ,
قاعده «الواحد» ,
برهان سینوی ,
حرکت در مقولات ,
وجوب بالذات ,
اثبات ناپذیری خدا ,
حرکت جوهری ,
فلک الافلاک ,
عدم تناهی ,
تناهی ابعاد ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
حمل حقیقه و رقیقه ,
تناسخ ,
برهان امکان ,
برهان حرکت ,
برهان حدوث ,
توحید ذاتی ,
برهان بسیط الحقیقه ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
برهانپذیری خدا ,
اقسام ضرورت ,
هندسه اقلیدسی ,
ترکیب وجود از جنس و فصل ,
بی سبب بودنِ حقیقت وجود ,
واجب بودن خداوند از همه جهات ,
براهین اثبات صفات خدا ,
تقریرات برهان صدیقین ,
برهان امکان عالم جسمانی ,
برهان الهیدانان ,
برهان طبیعیدانان بر اثبات خداوند ,
برهان وحدت عالم ,
امکان وجود عوالم دیگر ,
کرویت عالم ,
برهان ابوالبرکات بر حدوث نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فلاسفه در طول تاريخ، تلاشهاي فراواني براي اثبات وحدانيت خداوند به انجام رسانده اند. ملّاصدرا در اين ميان، به طور مفصّل، به نقد و تهذيب اين براهين پرداخته و تا حدّ زيادي آنها را از نقص و ضعف پيراسته است، به گونه اي كه از ميان همه براهين موجود، فقط برهان «صدّيقين» و برهان «نفس» را تمام و صحيح ميداند. نوشته حاضر به بررسي و نقد اجمالي رويكرد ملّاصدرا در اثبات توحيد باري تعالي پرداخته و به ضعفها و نقصهاي برخي از براهين وي ميپردازد. در اين نوشته، برخي از تقريرهاي برهان «صدّيقين»، كه توسط فلاسفه بعدي اصلاح و ارائه شده، معرفي ميشود. برهان «نفس» نيز داراي اشكالاتي است كه مورد اشاره قرار ميگيرد. همچنين برهان «وحدت عالم» مورد خدشه جدّي قرار گرفته و بازخواني شده است. از سوي ديگر، برهان ناپذيري خدا و مباني هستي شناختي توحيد در فلسفه ملّاصدرا بررسي و ارائه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مشروعیت، پیامد کلامیانگاری امامت
نویسنده:
ابوالفضل خراسانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امامت
,
نصب امام
,
امامت
,
نصب امام معصوم
,
مشروعیت حکومت (مسائل جدید کلامی)
,
کلام سیاسی
,
رابطه کلام و سیاست
کلیدواژههای فرعی :
مرجعیت سیاسی ائمه ,
تدبیر منزل ,
فعل الهی ,
حاکمیت الهی ,
فلسفه سیاسی ,
شایستهسالاری ,
ولایت انسان کامل ,
اهل بیت(ع) ,
حاکم جائر ,
حاکمیت الهی ,
قرآن ,
امامت منصوص ,
سیاست اسلامی ,
حاکم جائر ,
دوران غیبت ,
نظام سیاسی اسلام ,
حاکم عادل ,
جهانی بودن اسلام ,
فرمان الهی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
سیاست مدن ,
قرآن ,
13. علم کلام ,
علم کلام ,
علم به اسماء ,
عصر غیبت ,
فلسفه سیاست ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
امامت انتخابی ,
اساس امامت ,
مشروعیت حاکم ,
مقبولیت حاکم ,
ضرورت اطاعت از امام ,
حفظ نظام اسلامی ,
الگوی نظام حکومتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
اصل امامت که از اصول بیبدیل شیعه است و در ادامه نبوت و از مسائل علم کلام شمرده میشود، نشان از خاستگاه کلامی سیاست دارد. فلسفه امامت که روشنگر نظام اجتماعی اسلام و توجه آن به ابعاد وجودی انسان و سعادت حقیقی بشر در دنیا و آخرت و بیانگر حکمت جهانی بودن اسلام است، به طور مستقیم با سرنوشت حکومتها، مشروعیت و جایگاه مذهبی ـ سیاسی آنها گره خورده است و این امر حاکی از ظهور سیاست در علم کلام است که میتوان از آن به کلام سیاسی تعبیر کرد. امامت، تداوم پیوند دین و سیاست و تحقق حاکمیت خدا در زمین و مشروعیت خلافت انسان است. حکومت دینی، قائم به امام است و اطاعت از امام نیز حتمیت و ضرورت مییابد تا زعامت سیاسی امام در جامعه تحقق یابد؛ هرچند پذیرش این زعامت از طرف مردم تأثیری در ماهیت امامت و مرجعیت دینی امام که منصوص از طرف خداوند است ندارد؛ زیرا مشروعیت امام به نصب از سوی خداوند است و شرط این مشروعیت، عصمت است تا غرض از نصب امام که اطاعت و انقیاد کامل است، حاصل شود. از اینرو امامت، از زندهترین بحثهای کلامی است که در هر عصر و زمانی با رویکردها و پیامدهای مختلف مواجه بوده است. تبیین جایگاه امامت در علم کلام، در شناسایی این پیامدها سهم بسزایی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 137
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی معناشناسی و تفسیر آیه خلیفه الهی
نویسنده:
حسین باقری، علی نصیری، احمد میریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
03. انسان شناسی Human nature
,
خلافت الهی
,
حضرت آدم(ع)
,
آیه 31 بقره
,
انسان در قرآن
,
خلیفة الله
,
آیه 030 سوره بقره (آیه خلافت)
,
آیه 031 سوره بقره
کلیدواژههای فرعی :
خلافت الهی ,
حاکمیت الهی ,
انسان ,
تورات ,
هستی شناسی اسلامی ,
اسماء واجب(حکمت نظری) ,
سوره بقره ,
ملاک خلافت ,
برتری انسان ,
عرضه اسماء بر ملائکه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
7256 ـ 2228
چکیده :
آیه 31 سوره بقره ضمن ترسیم جایگاه انسان در هستی و رابطه او با خداوند، بسیاری از پرسش های انسان شناسی را پاسخ گفته است. اما وجود برخی ابهام ها و چالش ها در ذیل آیه، آن را به یکی از آیات پرچالش قرآن تبدیل ساخته است. اگر خلافت در این آیه به معنای نیابت و جانشینی از اسلاف اعم از جانشینی جنیان، نسناس و دیگر انسان های ماقبل حضرت آدم (ع) باشد، فضیلت قابل توجهی برای آن حضرت و ذریه او به دنبال نخواهد داشت، زیرا سیاق قبل و بعد از این آیه به طور عام دلالت بر این دارد که خلیفه الهی از موضوعات بسیار مهمی است که خداوند از آن به فرشتگانش خبر داده است. این مقاله با واکاوی دیدگاه مفسران فریقین مهم ترین مولفه ها و آثار نظریه «خلافت انسان» را مورد بررسی قرار می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه نیاز به دین و پیامبران
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ضرورت بعثت انبیا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
دلیل ضرورت نبوت
,
ضرورت دین
,
نیاز بشر به دین
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه سیاسی فارابی ,
اجتماعی بودن انسان ,
01. خداشناسی (کلام) ,
براهمه (فرق کلامی) ,
وجوب دفع ضرر محتمل ,
شناخت معاد ,
شناخت صفات الهی ,
فارابی ,
انسان شناسی اگزیستانسیالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
تکامل عقل ,
انسان شناسی علامه طباطبایی ,
اندیشه های مطهری ,
اندیشه های کی یرکگور ,
تکامل ادیان ,
شبهه منکران نبوت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقاله ذیل به تحلیل و تقریر دو رهیافت ایده آلیستی و رئالیستی در اثبات نیاز انسان به دین و ضرورت(2) بعثت پیامبران آسمانی می پردازد که عبارتند از: 1. رهیافت کلامی (اصل حکمت و لطف)؛ 2. رهیافت عقلایی (کرانمندی عقل)؛ 3. رهیافت عرفانی (تکامل و تحصیل غایت آفرینش) 4. رهیافت روان شناسانه (دفع اضطراب های روحی)؛ 5. رهیافت جامعه شناسانه (فلاسفه)؛ 6. شرط پاسکال (دفع خطر محتمل). بعد از تحلیل رهیافت ها، به رابطه خاتمیّت و نیاز به دین و شبهات منکران نبوّت (براهمه و دئیست ها) اشاره شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقریرى نوین از برهان وجودى در فلسفه اسلامى
نویسنده:
حسینعلى شیدان شید، على شیروانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
الله
,
خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
برهان وجودی
,
براهین خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
وجوب وجود ,
رابطه مفهوم و مصداق ,
برهان جهان شناختی ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
وجوب و امکان ,
محمول نبودن وجود ,
بداهت وجود خدا ,
انتقادات کانت به برهان وجودی ,
نظری بودن وجود خدا ,
امکان موجود بی نهایت کامل ,
فارابی و برهان وجودی ,
گزاره شرطی برهان آنسلم ,
صفت بودن وجود ,
تفکیک ذات از وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
برهان وجودى به آن دسته از براهین اثبات وجود خداوند مى گویند که در آنها به نحوى کاملاً پیشین، با تمسک به صرف مفهوم و بدون استناد به هیچ امر عینى، وجود خداوند اثبات شود. این نوع برهان را در مغرب زمین و الهیات مسیحى آنسلم قدیس (1033 یا 1034ـ1109م) مطرح ساخت و از آن زمان تاکنون مخالفان و طرف داران مهمى داشته است؛ اما در فلسفه و کلام اسلامى این نوع برهان جایگاه برجسته اى نداشته است؛ هرچند در عبارات گذشتگان و از همه پیش تر فارابى مى توان نشانه هایى از توجه به آن را مشاهده کرد. در عین حال در نیم قرن اخیر توجه به این نوع برهان رو به فزونى نهاده است؛ گروهى آن را پذیرفته و گروهى آن را نفى کرده اند. در این مقاله پس از بیان سیر اجمالى تطور این برهان در غرب، دیدگاه برخى از فیلسوفان مسلمان را درباره این برهان مطرح ساخته ایم و سپس با بازسازى برهان صدیقین علّامه طباطبائى، تقریرى جدید از برهان وجودى عرضه داشته ایم که از نقدهاى وارد بر برهان وجودى آنسلم با روایت هاى گوناگونش مصون است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عدالت و خودکامگی در فلسفه سیاسی فارابی
نویسنده:
بهرام اخوان کاظمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدالت
,
فلسفه سیاسی فارابی
,
فلسفه سیاست
,
مدینه فاضله فارابی
,
عدالت از دیدگاه فارابی
,
اصطلاحنامه فلسفه سیاسی (در اندیشه اسلامی)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مدینه فاضله ,
رییس مدینه ,
فارابی ,
فلسفه سیاسی اسلامی ,
عدالت در نظر افلاطون ,
مدینه فاسقه ,
ویژگی های مدینه فاضله ,
عینیت فضیلت و عدالت ,
افلاطون و فارابی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در اندیشه سیاسی فارابی، عدالت از مفاهیم کلیدی است و حتی در محتوایی بسیار متنوع تر و گسترده تر از فلاسفه یونان طرح می شود. موضوع اصلی اندیشه وی برعکس افلاطون، عدالت نیست، بلکه سعادت است. بحث او با خداشناسی، نبوت و مسائل مربوط به آن دو آغاز می شود، و به عدالت می انجامد که فرعی از همین مباحث است و با آنها ارتباطی تنگاتنگ دارد. فارابی ضمن ارائه تعریف های گوناگون از عدالت، سعی دارد تا عدالت عقلی را با آموزه های دینی هماهنگ سازد. وی ماهیت عدالت در مدینه های مضادّ را به معنای تغلب و استیلا می داند. در این جوامع به جای عدالت و تعاون - که موجد رابطه صحیح سیاسی است - جور، تغالب و تغلب جریان دارد. و این، همان بیماری سبعی وعامل انحطاط در روابط اجتماعی و نظام سیاسی است. فارابی مشکل بنیادین نظامهای سیاسی دوره اسلامی را در انحطاط خلافت اسلامی، جدایی بین نظر و عمل، انحراف از مسیر عدالت، و استیلای اندیشه تغلب در این دو حوزه می داند. هدف تلاش فلسفی وی، بررسی علل انحطاط خلافت و بحران آن از این ناحیه است. فارابی در فلسفه سیاسی خود از عدالت به نفع خودکامگی و تغلب عقب نشینی نکرده است. شرح و نفی شدید «مدینه های مضادّ»، از سوی وی، شرح و نفی جوامع مدنی عصر او واعتراض فیلسوفانه و زیرکانه به وضعیت موجود و ردّ مشروعیت حکام ستمگر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و مقایسه جایگاه وجودشناسی و معرفت شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
غلامحسین خدری، مستانه کاکایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
ماهیت کلی
,
فلسفة تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
علم نفس ,
عالم عقول ,
افاضه ,
صور معقوله ,
انتزاع ,
جامع الهیات ,
نفوس انسانی ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
مُثُل ,
عقل(منطق) ,
عقل بالفعل ,
صور عقل الهی ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
مراتب عقول ,
معرفت شناسی عقول ,
جایگاه وجودی عقل فعال ,
جایگاه معرفت شناسی عقل فعال ,
منشأ معرفت بشری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشه فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلایی در فلسفه خود جایگاه عقل فعال را تعیین می کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن جا که ارسطو از عقل به صورت مبهم و در مقایسه با حس سخن گفت، برای تبیین مفهوم کلی به وجود عقل نیاز داشت. بعد از او، شارحان و مفسران آثارش عقل فعال را از فلسفه او بیرون کشیدند، یا مانند اسکندر افرودیسی آن را موجود متعالی و خدا خواندند یا آن را به مانند فیلسوفان مسلمان، فارابی و ابن سینا، بیرون از نفس انسان قرار دادند که از طریق آن هم مساله رابطه کثرت با وحدت را حل کنند و هم مساله معرفت را بی پاسخ نگذارند. درمقابل، فیلسوفانی مانند توماس آکوئینی، در قرون وسطی، علی رغم تاثیرپذیری بسیار از این اندیشمندان، در زمینه عقل فعال موضعی متفاوت گرفتند و تبیین دیگری از ارسطو ارائه کردند؛ اینان عقل فعال را بخشی از نفس قرار دادند. عقل فعال در ابن سینا جایگاهی مشابه عقل در دیدگاه افلوطین دارد؛ به این ترتیب که در حوزه وجودشناسی، حلقه ارتباط بین عقول مفارق (ده گانه) و امور محسوس و مبدا صدور کثرت جهان مادی است و در حوزه معرفت شناسی، افاضه صور کلی و معقولات بر نفس ناطقه و خروج آن از قوه به فعلیت از کارکردهای آن است. عقل فعال برای توماس، به زعم خود او، بیش تر ارسطویی است و صرفا جایگاه معرفت شناسانه دارد. برای او عقل فعال انتزاع کننده است، صور معقول را از محسوسات انتزاع می کند و به فعلیت می رساند. در حوزه وجودشناسی، عقل فعال در نفس انسان قرار دارد و کارکردی وجودی و علی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرایند وحی و معجزه در نفس شناسی ابن سینا
نویسنده:
احمد بهشتی، حمیدرضا خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معجزه
,
عقل فعال
,
نبوت
,
معجزات
,
وحی
,
معرفت وحیانی
,
تکامل نفس نبی
,
نگارگری خیال
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
عقل مستفاد ,
وحی از پس حجاب ,
وحی و تخیل پیامبر ,
مراتب عقل نظری ,
رابطه نفس و قوای آن ,
عقل استنباطی ,
ادراک کلیات ,
وحی ,
مکالمه الهی ,
فاعل حقیقی افعال ,
فاعلیت مباشر نفس ,
معقول الذوات ,
محسوس الذوات ,
تفسیر فلسفی وحی ,
تمثل وحی معقول ,
تمایز سحر از معجزه ,
ادراک کلیات ,
چیستی وحی (کلام) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
بنیادین بودن تبیین ابن سینا بهمنزلهی مبناییترین رهیافت فلسفی به فرایند وحی، که بیشترین بازخوردها و تأثیرات را در سایر متفکران بعد از خود تا به امروز داشته است، ضرورت نگارش مقالهی حاضر به حساب میآید. ابن سینا بیان میدارد که نفس ناطقه وجه امتیاز انسان از سایر موجودات است. نفس ناطقه وی را بر درک کلیات و حقایق عقلی توانا میسازد، بنابراین هنگامی که مسألهی وحی را به مثابهی نوعی معرفت مد نظر قرار میدهد به ناچار میبایست تبیین کند که نفس چگونه از طریق قوای خویش به معرفت وحیانی نائل میگردد. وی مدعی است وحی صرف نزول فرشته یا مکالمهی الاهی با پیامبر نیست، بلکه حاصل تکامل و تعالی نفس نبوی به عالم قدسی است، بدینسان که نخست قوهی نظری تکاملیافتهی نفس نبوی است که قادر به اتصال با عقل فعال (روح القدس) و ادراک معانی کلی میشود و سپس قوهی خیال وی از چنین قدرتی برخوردار است که میتواند اصول کلی را با حفظ اصل وجود و سنخیت و تناسب آن، به صورت خیالی و حسی تنزل داده و در نتیجه کلام خدا را بشنود و فرشتگان الاهی را ببیند. مسألهی دیگری که ابنسینا در این زمینه به تحلیل آن میپردازد معجزه است. معجزه از نظر ابنسینا محدود به افعال خارق عادت انبیا نیست. از نظر او، اصل وحی نیز خود نوعی معجزه است، بنابراین معجزه یکی از اجزا و عناصر مبحث نبوت است که قابلیت تحلیل فلسفی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 15 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
تعداد رکورد ها : 938
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید