جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

صفحه اصلی کتابخانه

پورتال جامع الفبا

مرور منابع

مرور الفبایی منابع

مرور کل منابع

مرور نوع منبع

آثار پر استناد

متون مرجع

مرور موضوعی

مرور نمودار درختی موضوعات

فهرست گزیده موضوعات

کلام اسلامی

مسائل جدید کلامی

سایر موضوعات

دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات

سیره ائمه اطهار علیهم السلام

شیعه-شناسی

عرفان

فلسفه اسلامی

مرور اشخاص

مرور پدیدآورندگان

مرور اعلام

مرور آثار مرتبط با شخصیت ها

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی

مرور مجلات

گالری

چندرسانه ای

جستجو

جستجوی هوشمند در الفبا

جستجو در سایر پایگاهها

جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان

جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه

جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی

کتابخانه مجازی ادبیات

کتابخانه مجازی حکمت عرفانی

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

کتابخانه تخصصی ادبیات

کتابخانه الکترونیکی شیعه

علم نت

کتابخانه شخصی

مدیریت علاقه مندیها

ارسال اثر

دانشنامه

راهنما

مرور > مرور کلید واژه ها

4. اصطلاحنامه سایر موضوعات

اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)

راه های معرفت

قوای ادراکی(اصطلاح وابسته)

عقل(قوه عاقله)

عقل فطری

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2

تعداد رکورد ها : 13

عنوان :

سرچشمه حکمت : جستارهایی در باب عقل

نویسنده:

علی نقی خدایاری، رضا برنجکار

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

تهران: نبا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی , انسان شناسی , حجیت عقل , 16. کلام عقلی , عقل , خداشناسی , عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) , نص‌گرایی , قرآن و عقل , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , اسفار اربعه: ملاصدرا , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , فتوحات مکیه: ابن عربی , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , شرح المقاصد: تفتازانی , اوائل المقالات: شیخ مفید , تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی , اصول فلسفه و روش رئالیسم (علامه طباطبایی/ مرتضی مطهری)

کلیدواژه‌های فرعی :

معاد در قرآن , جبر و اختیار(کلام) , ماتریدیه (اهل سنت) , امر بین امرین , هستی شناسی اسلامی , دلیل عقلی(مسائل جدید کلامی) , عقلانیت دینی , حکم عقلی , حرکت جوهری , عقل ( جوهر ) , آیات جبر و اختیار , عقل , اصل علّیت , عقل فطری , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , عقل هیولانی , عقل مستفاد , امکان معاد , وحی و عقل , ایمان و عقل , عقل قرآنی ,

کد کنگره:

ع 7 خ 4 1388 / 104 BP

چکیده :

در مجموعه پيش‌رو كه به همت پژوهشگرانى دانشور سامان يافته است كوشش شده آراء مهم‌ترين جريانهاى فكرى جهان اسلام در باب آموزه پايه‌اى عقل عرضه شود. دو نكته در تدوين جستارهاى اين نوشتار مد نظر بوده است. نخست، پرداختن به حوزه‌هاى متنوع و جريانهاى مهم فكرى و گزينش عالمانى كه نماينده شاخص يك جريان معرفتى به شمار مى‌روند. و دوم، بهره‌گيرى از نويسندگانى كه در موضوع مورد نظر از دانش و توانايى لازم برخوردارند. گفتنى است براى آگاهى از ديدگاه قرآن و حديث درباره عقل، دو مقاله نخست به اين عرصه اختصاص يافته است. در مقاله سوم با عنوان عقل‌گرايى و نص‌گرايى در كلام اسلامى، گزارشى تاريخى از سير و سرگذشت گرايشهاى عقلى و نقلى در حوزه كلام ارائه شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

توحید الامامیه. فارسی

نویسنده:

محمد باقر ملکی میانجی؛ ترجمه: محمد بیابانی اسکویی، بهلول سجادی

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: نباء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مکتب تفکیک , اندیشه فلسفی , غیب الغیوب , 01. خداشناسی (کلام) , جبر و اختیار(کلام) , صفات الهی , اراده , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , علم حقیقی , عرش , کرسی (صفات خبریه الهی) , الوهیت خدا , تنزیه الهی , علم الهی , کتاب مکنون , قضا و قدر , معرفت فطری , مرجح , معارف الهی , قرآن و حدیث , بداء , کتاب مبین , توحید(اخلاق اسلامی) , جدال , مکتب تفکیک , اندیشه دینی , تعین اول , عقل و علم , فضیلت علم , دلیل عقلی(قسیم دلیل نقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) , دلیل نقلی(قسیم دلیل عقلی و دلیل مرکب از عقلی و نقلی) , عقل فطری , کتب مکتب تفکیک , آثار مکتب تفکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

نظریه امر بین امرین , قدریه , جبر و تفویض , جبریت , مفوضه ,

شابک (isbn):

978-600-264-010-9

چکیده :

نوشتار حاضر، ترجمه‌ ای است از كتاب «توحید الامامیه» توسط محمد بیابانی اسکویی و بهلول سجادی كه طی آن مولف كوشیده است، مقوله توحید فطری را شرح و تبیین نماید. مترجم در ابتدای كتاب چنین می‌گوید: "در این كتاب سخن از خدا شناسی است ولی نه آن گونه كه شخصی با تفكر و تدبر درباره ذات خدای سبحان بخواهد تعریفی از او ارائه دهد، تا خواننده بتواند او را اجمالا تصور كند و از آن پس تصدیق نماید، بلكه این كتاب چنین معرفتی از خدا را ممنوع و محال می‌ داند و بر این مبنا تاكید می‌ ورزد كه در قرآن كریم و روایات اهل بیت (ع) معرفت، فعل خداست و همگان از این نعمت بزرگ برخوردارند." مهم‌ ترین مباحث كتاب بدین قرار است: معرفت خدا در قرآن و احادیث، موافق تعریف، تذكر و یادآوری معرفت فطری خدا، توحید، نفی توصیفات از خدای تعالی، تفكر و تكلم در ذات خدا و صفات او، جدال، علم خدای تعالی، قدرت خدا، حدوث عالم و جبر و اختیار.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی نظریۀ ملاصدرا در باب فضایل معرفتی عقلی با نظریۀ زگزبسکی و پلانتینگا (با تأکید بر کارکرد قوۀ معرفتی کسب باورهای دینی)

نویسنده:

اکرم عسکرزاده مزرعه، علی علم الهدی، جلال پی کانی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

پلانتینگا , لیندا زگزبسکی , مکتب اخلاق فضیلت محور , حکمت متعالیه , فلسفه اخلاق (عام) , اخلاق باور , معرفت شناسی اخلاقی

کلیدواژه‌های فرعی :

باور صادق , فضایل معرفتی , قوای معرفتی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی اصلاح شده , افعال نفس , عقل(منطق) , صدق , معرفت شناسی اخلاقی , باور صادق موجه , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , ایمان , عقل فطری , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , قوای اخلاقی , اعتمادپذیری معرفتی , شکل گیری باور , قوای ادراکی موهبتی , خطاپذیری باور ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2008-7063

چکیده :

از مقایسۀ نظریۀ معرفت‌شناختی ملاصدرا با نظریۀ معرفت‌شناختی فضیلت‌گرایانه معرفت‌شناسانی مانند زگزبسکی و پلانتینگا، می‌توان استنباط کرد که نظریه ملاصدرا جزو نظریه‌های معرفت‌شناختی مبتنی بر فضیلت قرار می‌گیرد. پلانتینگا به فضیلتمندی قوای مولد باور و زگزبسکی علاوه بر آن به تأثیر کارکرد قوای اخلاقی (فضایل اخلاقی) بر کارکرد قوای عقلانی در تولید معرفت توجه کرده است. در واقع هر یک از ایشان به وجهی از مؤلفه‌های مؤثر بر ایجاد و شکل‌گیری باور توجه کرده‌اند و از این‌رو نظریۀ کامل و بدون اشکالی نیستند. اما ملاصدرا در نظریۀ معرفت‌شناختی خویش به فضیلتمندی قوای مولد باور، تأثیر عملکرد قوای اخلاقی بر قوای عقلانی، کارکرد متناظر آنها در تولید باور و فرایند مؤدی به صدق باور توجه کرده است. پلانتینگا اعتقاد دارد فقط قوای مولد باور موجب تولید باور هستند، زگزبسکی و ملاصدرا نیز تولید و ایجاد باور را به قوای مولد باور نسبت می‌دهند، اما معتقدند قوای اخلاقی، بستر و زمینه مناسب شکل‌گیری باور صادق را مهیا می کنند. ملاصدرا علاوه بر قوای مولد باور و قوای بسترساز، دو فرایند اعتماد‌پذیر و مؤدی به صدق وحی و الهام (که باورهای صادق و معتبر تولید می‌کنند) را پیش می‌نهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 483 تا 514

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطۀ عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا با تأکید بر شرح اصول کافی و مفاتیح الغیب

نویسنده:

شهاب الدین وحیدی مهرجردی

نوع منبع :

مقاله , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , عقل و ایمان , عقل ( جوهر ) , ایمان , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)

کلیدواژه‌های فرعی :

کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) , شرح اصول کافی , متعلق ایمان , آیات قرآن , نفس انسانی , وحی الهی , حکمت متعالیه , قرآن مجید , هوای نفس , عقل فطری , عقل هیولانی , عقل بالملکه , عقل بالفعل , عقل مستفاد , انواع ایمان , جایگاه عقل در ایمان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

رابطه عقل و ایمان از مهم ترین مسائل در حوزه فلسفه دین است که با حل آن بسیاری از مسائل دیگر فلسفه حل می شوند. ازاین رو مسئلۀ رابطۀ عقل و ایمان و اینکه آیا این دو متعارضند یا خیر، از جملۀ اموری است که به تأمل و دقت نیاز دارد.در این تحقیق رابطۀ عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا را بررسی می کنیم تا هماهنگی یا ناهماهنگی آن دو مشخص شود. اما قبل از بیان این رابطه دیدگاه ملاصدرا لازم است دو نکته را ذکر کنیم که ما را در این بحث یاری می رساند:نخست اینکه تعارض میان عقل و ایمان زمانی پیش می آید که عقل از حدی که برای آن مشخص شده است، پا فراتر نهد و در محدودۀ غیب (که متعلق ایمان است) گام نهد، زیرا غیب تنها به واسطۀ ایمان قابل دستیابی است و زمانی متحقق می شود که عقل به قصور خود پی برده باشد و به دنبال آن نیاز به ایمان را احساس کرده و بندهای مدرکات و معلومات را نیز پاره کرده باشد. از همین رو حضرت امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «غایۀ العقل الاعتراف بالجهل». دیگر اینکه آنچه محل تعارض است، اعتقادات نظری است نه احکام عملی. زیرا احکام عملی دین مبین اسلام، محدودۀ غیب است که ادراک عقل در آن حجیت ندارد و عقل تنها به طور غیرمستقیم لوازم بیانات شرع را استنباط می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 375 تا 412

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مردم‌سالاری دینی در اندیشه آیت‌الله جوادی آملی

نویسنده:

منصور میراحمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دموکراسی , حکومت اسلامی , مردم سالاری دینی , حکومت دموکراسی (مسائل جدید کلامی) , حکومت اسلامی , آیت اله جوادی آملی

کلیدواژه‌های فرعی :

ولایت فقیه , انسان , علم الهی , انبیاء , انسان در اسلام , هستی شناسی(فلسفه) , صفات الهی , انبیاء(ع) , علم الهی , انسان , قرآن , وحی , حکومت علوی , جامعه اسلامی , جامعه دینی , دموکراسی غربی , صفات خدا , سیره پیامبر اکرم(ص) , هستی شناسی اسلامی , وحی الهی , ولایت فقیه و دموکراسی , عقل ( جوهر ) , قرآن , ولایت فقیه , فقیه جامع الشرایط , سیره نبوی(پیامبر ص) , عقل فطری ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالله جوادی آملی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

از واژه مردم‌سالاری دینی، برداشت‌های متعددی ارائه شده است. در برخی از این برداشت‌ها، مردم‌سالاری دینی امری ترکیبی در قالب دموکراسی روشی تبیین شده و در برخی دیگر، به مثابه امری بسیط تلقی شده است. برداشت آیت‌الله جوادی آملی از این اصطلاح در دسته دوم قرار می‌گیرد که آن را ترکیبی از دموکراسی و دین نمی‌دانند؛ بلکه دارای سرشتی واحد و برگرفته از دین می‌شمارند. مقاله حاضر با مطالعه آثار آیت‌الله جوادی آملی تلاش می‌کند به گونه ای روشمند، برداشت وی از مردم‌سالاری دینی را استخراج نموده، مفهوم آن را در کنار مفاهیم هستی، وحی، عقل، انسان و جامعه که مهم‌ترین مفاهیم در منظومه فکری و مفهومی ایشان است، بازسازی و ارائه نماید. مردم‌سالاری دینی الگویی از نظام سیاسی است که بر پایه اصل خضوع مردم در ساحت قدس الهی، در چارچوب هدایت دین و نهاد دینی، تدبیر عقلانی مردم و حاکمیت آنها به رسمیت شناخته می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 53 تا 76

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسي رابطۀ عقل و دين در نظر شهيد استاد مطهري

نویسنده:

مهدي ولي‌نژاد ، احسان خانمحمدي

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , عقل(منطق) , وحی , عقل فطری , عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , درباره مرتضی مطهری

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

ماهيت مفاهيم «عقل» و «دين»، و از همه مهم‌تر، رابطه بين آنها همواره از مهم‌ترين مباحث قابل توجه و مناقشه در بين متکلمان و نظريه‌پردازان حوزه‌هاي مطالعاتي، به‌ويژه معرفت‌شناسي و علم کلام بوده است. آراء متفاوت و گاه متناقض در اين زمينه شبهات و ابهامات بسياري را موجب شده است. انديشه‌هاي شهيد مطهري به عنوان يکي از قابل استنادترين الگوها در زمينۀ ارتباط عقل و دين، همواره مطمح‌نظر بوده است. ازاين‌رو، با نظر به اهميت اين موضوع، پژوهش پيش‌رو با هدف شناخت نسبت عقل و دين با يکديگر از نظر ايشان صورت گرفته است. براي گردآوري داده‌ها، از روش اسنادي و ابزار فيش‌برداري استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد که در نظر شهيد مطهري، عقل و دين علاوه بر سازگاري، مکمّل يکديگر نيز هستند. در واقع، انسان با هيچ‌کدام از دو مقولۀ مذکور، به‌تنهايي قادر به وصول تکامل و سعادت واقعي نيست و اين مهم تنها در صورت همراهي عقل با دين قابل تحقق است. با وجود اين، دين نسبت به عقل از تقدم برخوردار است؛ زيرا دين پرورانندۀ عقل است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه و نقش عقل در منظومه معرفت دینی با تأکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان

نویسنده:

محمد پورعباس، صالح حسن زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , عقل(منطق) , تفسیر المیزان (کتاب) , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , نص گرایی , عقل در قرآن , معنای لغوی عقل , محدوده عقل , معتزله (اهل سنت) , آیات صفات الهی , ادراک عقلی , اهل بیت(ع) , عقل و دین , افعال واجب(حکمت نظری) , قرآن , تفسیر قرآن , فلسفه دین , عقل فطری , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , معنای مصدری عقل , شناخت احکام شرعی , ادراک حقایق پس از مرگ , ادراک جزئیات احکام , روایات فراعقلی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

هرچند منابع دینی ما اعم از قرآن و سنت معصومان علیهم السلام مخاطبان خود را به تعقل و تفکر دعوت نموده، و اندیشه ورزان مسلمان نیز عقل را به عنوان ابزاری مطمئن برای دستیابی انسان به معرفت لحاظ نموده اند، اما درباره حدود و گستره توانایی های عقل و نیز نقش و جایگاهی که عقل در منظومه معرفت دینی می تواند ایفا نماید، اختلاف نظر جدی میان متفکران اسلامی مشاهده می شود. علامه طباطبائی با پرهیز از هرگونه افراط و تفریط در این مسئله، ضمن اینکه برای عقل در منظومه معرفت دینی نقش و جایگاهی رفیع قایل شده، و حتی حقانیت احکام قطعی عقل را مبنای حقانیت دین معرفی نموده اند، در عین حال، نسبت به محدودیت های ادراکی عقل در برخی از حوزه های معرفتی دین نیز بی توجه نبوده، و در آثار و نوشته های خود به ویژه تفسیر المیزان آن محدودیت ها را مورد تذکر قرار داده اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 58

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقل و نقش آن در تفسیر از نگاه مکتب تفکیک

نویسنده:

عباس همامی، حامد علی اکبرزاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

میرزا مهدی اصفهانی , تفسیر قرآن , تفسیر اجتهادی , مکتب تفکیک , عقل فطری

کلیدواژه‌های فرعی :

احکام اولیه , حجیت عقل , عقل استدلالی , اهل بیت(ع) , حسن و قبح عقلی , استدلال فلسفی , قرآن , برهان ( صناعت ) , بدیهیات اولیه , تعارض‌ عقل‌ و نقل , حجیت ذاتی عقل فطری , تعارض دلیل عقلی و نظر واحد ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , محمدرضا مظفر

چکیده :

مکتب تفکیک که ریشه در تفکرات مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و نظائر وی دارد، تعریف خاصی از عقل ارایه می دهد که از آن به عقل فطری تعبیر شده است. این عقل فطری کاشف از حقایق و جزییات و نوری مجرد و خارج از حقیقت انسان است و حجیتی ذاتی دارد. در این دیدگاه عقل برهانی و استدلال های فلسفی و برهانی باطل بوده و هیچ گونه حجیتی نداشته و در فهم معارف دینی نیز نمی تواند هیچ نقشی ایفا نماید. بر این اساس بایستی از هر گونه استدلال عقلی برهانی برای فهم معارف دین و تفسیر قرآن پرهیز کرد و از عقل فطری که ذاتا حجت است، در کنار سایر منابع برای تفسیر قرآن بهره برد. در این مقاله دیدگاه های مکتب تفکیک در رابطه با عقل و نقش آن در تفسیر قرآن بررسی و نقد و نقاط ضعف آن مشخص شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

انسان شناسی شناخت عقل در پرتو عقل و نقل

نویسنده:

علی الله بداشتی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم : دانشگاه قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نفس ناطقه , جوهر مجرد , عقل(منطق) , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)

کلیدواژه‌های فرعی :

اولو الالباب , تفکر در خلقت , رابطه تدبیری نفس و بدن , فطرت(کلام) , علم نفس , ادراک کلیات , تجرد نفس ناطقه , تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) , انسان شناسی مادی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , عقلانیت دینی , تجرد عقل , بساطت نفس ناطقه , اوصاف عقل در روایات , مراتب طهارت باطن , حدس((قوه)، اصطلاح وابسته) , عقل فطری , مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) , عقل هیولانی , عقل اکتسابی , نهیه , عقل نگهدارنده , هستی شناسی عقل , تأثیر عقل عملی در عقل نظری , علم النفس تجربی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه جعفری: محمدتقی جعفری , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

گرچه اذعان به وجود عقل در آدمی از باورهای بدیهی و یا نزدیک به بداهت است، اما شناخت ذات و حقیقت آن و ارائه تعریف جامع و مانع از آن و کارکرد آن در شناخت معارف نظری و احکام عملی از مسائل مورد اختلاف و در خور تحقیق و بررسی است. در این مقاله، عقل از ابعاد گوناگون معناشناسی، هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی از دیدگاه‌علوم عقلی، تجربی و معارف نقلی کاوش شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 17 تا 42

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد و بررسی دیدگاه معرفت‌شناختی میرزا مهدی اصفهانی

نویسنده:

امیر قربانی، قادر حافظ

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

میرزا مهدی اصفهانی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , مکتب تفکیک , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی)

کلیدواژه‌های فرعی :

علم حصولی , ادراک حصولی , جریان عقل , جریان کشف , سرشت عقل , عقل فطری و معرفت خدا , خطاپذیری برهان , شناخت حداقلی خدا , ممنوعیت خداشناسی استدلالی , تعقل وحیانی , سرشت علم , فهم وحی با تعقل فطری , حجیت ذاتی عقل , ابتنای برهان بر علیت , علم بشری , مراجعه مستقیم به وحی , ره آورد عقل فطری , بنیاد شناخت , علم حصولی , اهل بیت(ع) , رؤیت قلبی خدا , شناخت عقلی , وحی , وحی الهی , ابطال ناپذیری حجیت عقل , عقل ( جوهر ) , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , دلیل ( برهان ) , تعقل فطری , عقل فطری , امامان معصوم علیهم السلام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

بحث از مبانی معرفتی یک نظام فکری، تلاش در جهت تبیین جایگاه، قلمرو، منابع، روش و منطق شناخت در آن منظومه است. مکتب تفکیک به مثابه یک نظام فکری در تاریخ اندیشه اسلامی مبانی معرفت‌شناختی ویژه‌ای در این میان دارد. این نحله فکری گرچه تقریرهای متنوعی به خود دیده و در طول تاریخ تعدیل‌هایی در آن روی داده است اما، تأکید همه پیروان آن لزوم مرزبندی میان سه جریان شناختی یعنی قرآن (جریان وحی)، فلسفه (جریان عقل) و عرفان (جریان کشف) است (حکیمی، 1375، 46-47). تفکیکی‌ها با این کار به‌دنبال معارف قرآنی و دینی به صورت خالص و عاری از التقاط و تأویل‌اند (همان، 159). بر این اساس، منبع و روش شناخت دینی تفکیکی‌ها اصیل‌تر از دو جربان دیگر تلقی می‌شود. در این میان آراء میرزامهدی اصفهانی، بنیان‌گذار این دستگاه فکری، جالب توجه و حاکی از تقریری حداکثری از رویکرد تفکیکی است. در این مقال به واکاوی مبانی معرفت‌شناختی وی خواهیم پرداخت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 85 تا 108

مشخصات اثر

ثبت نظر