مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
عقل شناسی معرفت شناسی اومانیسم معرفت شناسی پسینی معرفت شناسی پیشینی معرفت شناسی تجربه عرفانی معرفت شناسی رئالیستی معرفت شناسی عقلی معرفت شناسی فمینیستی معرفت شناسی کانتی معرفت شناسی کلاسیک معرفت شناسی مدرن معرفت شناسی معاصر معرفت شناسی نوین معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) هرمنوتیک
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 695
روش شناسی فارابی در علوم اجتماعی و فرهنگی
نویسنده:
حسین داد بیانی، حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
بحث متدولوژی و استراتژی‌های پژوهش در علوم اجتماعی از اهمیت و ارزشی ویژه‌ای برخوردار است، اما از آنجا که در ادبیات علمی گذشته‌گان توجه اندکی به منطق و روش برای خلق معرفت می‌شد، پرداختن پیشینیان نظیر فارابی و ابن خلدون به مقوله متدولوژی و تکنیک‌های پژوهشی و استانداردهای علمی به سبک و سیاق امروزی آنهم به صورت آگاهانه، فعالیت ارزشمندتری به حساب می‌آید. به خصوص تأمل و دقت‌های ژرفی که فارابی نسبت به بحث متدولوژی از خود نشان داده است به گونه‌ای که می‌توان او را پیش‌گام در طرح مباحث روش‌شناسی دانست. این نوشتار در پی آن است تا با تعمق در آثار فارابی، یعنی "احصاء العلوم"، "علم مدنی" و" آراءاهل مدینۀ فاضله" و برخی دیگر آثار او که به بحث متدولوژی پرداخته، قواعد و اصول روش‌شناختی که مؤلف از آن بهره برده است را استخراج، طبقه‌بندی و تشریح نماید و تلاش دارد تا شیوه‌هایی که فارابی در مقام گرد آوری و تحلیل داده‌ها و نقد ارزیابی آرای دیگران به کار گرفته است توضیح دهد. قبل از آن، به مفروضاتی در مورد ماهیت واقعیت اجتماعی که از آن به مفروضات "هستی‌شناختی" یاد می‌شود و نیز مجموعه‌ی مرتبطی از مفروضات در مورد شیوه‌ای که معرفت نسبت به این واقعیت را می‌توان بدست آورد یعنی مفروضات "معرفت‌شناختی" و نیز مفروضات "انسان‌شناختی" که نقش مقدمی در بحث روش‌ها دارد، به اجمال پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 287 تا 312
مشخصات اثر
مساله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران
نویسنده:
محمد تقی شاکر اشتیجه، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از یک سو آیاتی از قرآن کریم بر اختصاص علم غیب به خداوند دلالت دارد و از سوی دیگر، آیاتی از افاضه علم غیب به انبیا و دیگران خبر می دهد. مفسران در پاسخ به این دوگانگی، با توجه دادن به این نکته که متبادر از علم غیب در عصر رسالت و بعد از آن، علم ذاتی بوده، نه علم عرضی، و ادعای آگاهی از غیب مترادف با ربوبیت بوده است، تاکید نموده اند که بی شک میان خداوند و بندگان - در هر جایگاهی که باشند - تفاوت بسیاری وجود دارد. از این رو شایسته نیست گمان شود که انبیا در صفت علم، شریک خداوندند و علم غیب داشتن انبیا نوعی شرک و غلو به حساب می آید؛ زیرا اوصاف این دو علم مختلف است. آگاهی انبیا و دیگران از غیب منافاتی با اختصاص علم غیب به خداوند سبحان ندارد؛ چرا که علم الهی بالاصاله، استقلالی و غیر متکی به غیر می باشد؛ ولی این آگاهی برای دیگران فعل تبعی قائم بالله و با تعلم و تبعیت از اوست.
صفحات :
از صفحه 65 تا 84
مشخصات اثر
علم حضوری نفس به بدن و خروج از ایدئالیسم مطلق
نویسنده:
فیلیپ (علی) لنسل، حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
مبحث علم حضوری، در تفکر فلسفی اسلامی بعد از مواجهه جدی آن با فلسفه غرب در قرن بیستم، اهمیت مضاعفی یافت. دلیل اهمیت آن، رویکرد جدیدی می باشد که در حیطه معرفت شناسی، این نوع از علم در اختیار فیلسوفان اسلامی قرار می دهد. با بهره گیری از این علم، برای فیلسوفان اسلامی، هم امکان اثبات اعتبار فلسفه به معنای مابعدالطبیعه فراهم شده است؛ و هم قادر به دفاع از رویکرد رئالیستی در علم شده اند. یکی از اقسام علم حضوری که تا به حال، کمتر مورد توجه اندیشمندان این رشته قرار گرفته، علم حضوری نفس به بدن است. با این وجود، با توجه به مبانی ملاصدرا در علم النفس، باید این قسم از اقسام علم حضوری را از مسلمات فلسفه صدرایی به حساب آورد. در این مقاله، کوشش شده است تا با استفاده از علم حضوری نفس به بدن، امکان اثبات عالم خارج به لحاظ فلسفی، یعنی خروج از ایدئالیسم مطلق، نشان داده شود. بدین منظور، در ابتدا به توضیح و اثبات علم حضوری نفس به بدن در نزد ملاصدرا پرداخته و سپس اقسام ایدئالیسم نیز اجمالا مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
مشخصات اثر
حواس باطنی از منظر معرفت شناسی
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
تصور و تصدیق , معرفت ظنی , علم حضوری , ادراک کلیات , عالم عقول , خیال متصل , معرفت یقینی , رابطه وجودی نفس و قوا , مفاهیم شهودی , تعبیر خواب , خواص نفس حیوانی , فعل مصوره , معرفت تقلیدی , یقین , عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) , عالَم مثال متصل(مقابل منفصل) , عالَم طبیعت کلی(مقابل هباء) , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , مبناگروی خطاپذیر(مقابل مبناگروی خطاناپذیر) , حواس ظاهر(مقابل باطن) , واهمه , خیال(معرفت شناسی) , متصرفه , صورت متخیله(اصطلاح وابسته) , قوه متفکره(اصطلاح وابسته) , مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته) , سیر نفس به سوی خدا , قوای نباتی , تجرد قوای ادراکی , خطا پذیری حافظه , حلول قوا در مغز , نسبت خیال و حس مشترک , صور جزئیه , معانی جزئیه , ترکیب معانی و صور , ترکیب معانی کلی , خزانه صور و معانی , اقسام خواب و رؤیا , ادراکات حس مشترک , شرایط ادراک حسی , انکار قوه وهم , تمایز ادراک حسی و خیالی , تعریف «حواس باطنی» , تمایز و همکاری قوا , کارکردهای حسّ مشترک , قملرو حسّ مشترک , تمایز حسّ مشترک و حواس ظاهری , خطاپذیری ادراکات خیالی , حضوری یا حصولی بودن ادراکات خیالی , قیاس ذو الحدّین , معیار تعدد قوای نفس , خطا ناپذیری علم حضوری , خطا پذیری مکاشفات عرفانی , ارواح بسیط , جایگاه حافظه در روان‌شناسی , اقسام حافظه , مراحل حافظه در روان شناسی , گستره حافظه در معرفت‌شناسی , قلمرو حافظه , گزاره‌های مربوط به علوم پیشین , گزاره‌های مبتنی بر اخبار , نظریات در باب ادارک حسی , موجّه‌سازی در بادی امر , قضیه تجربی , مولد بودن حافظه , استدلال‌های پسین , دانشهای پسین , دانشهای پیشین , معرفتِ منطقی غیرمبتنی بر تقلید ,
چکیده :
گرچه بررسي حواس باطني از منظر معرفت‌شناسي كمتر مورد توجه قرار گرفته است و تفكيك ميان ساحت معرفت‌شناختي و وجودشناختي آنها مشكل به نظر مي‌رسد، اما در ميان انبوه مباحث، مي‌توان مطالبي يافت كه صبغه معرفت‌شناختي دارند. اين نوشتار پس از تعريف «حس باطني» و طبقه‌بندي آن، نگاهي گذرا به «حس مشترك» و خزانه آن، و «خيال» و قلمرو و كاركردهاي آنها دارد و ادراك خيالي (تخيّل) را از ابعاد و ساحت‌هاي گوناگون، به ويژه از بعد خطاپذيري و خطاناپذيري، بررسي كرده است. در ادامه، به حافظه، قلمرو، كاركردها و ويژگي‌هاي آن مي‌پردازد و اعتبار آن را ارزيابي مي‌كند. به نظر مي‌رسد حافظه مولّد معرفت يقيني نيست، بلكه راه يا ابزاري ثانوي است كه معرفت‌ها را حفظ و نگه‌داري مي‌كند و با يادآوري، آنها را در عرصه ذهن حاضر مي‌سازد. هرگاه كوچك‌ترين ترديدي نسبت به نتايجي كه در ذهن داريم حاصل شود، مي‌توان استدلال‌هاي آنها را مرور و ارزيابي كرد و در نتيجه، معرفت يقيني خود را تثبيت نمود. اگر صرفاً به حافظه استناد گردد و تنها بدان اكتفا شود، نمي‌توان از خطا ايمن بود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 108
مشخصات اثر
حضوری بودن محسوسات
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
صورت , تجرد علم , وحدت در کثرت نفس , علت فاعلی , رابطه وجودی نفس و قوا , علم اشراقی , تشکیک مراتب نفس , اتحاد نفس و بدن , حکمت اشراق the School of Illumination , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , جسم مرئی , اضافه وضعی , کیف محسوس , کیف نفسانی , ملموسات(فلسفه) , احکام علل اربعه , مغالطه اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات (منطق) , عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) , مبصرات , معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) , معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) , متخیله , صورت متخیله(اصطلاح وابسته) , وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) , نظریه انطباع(اصطلاح وابسته) , نظریه انشاء نفس(اصطلاح وابسته) , خطاپذیری حس , حیثیت حکایتگری , علت فاعلی و علت غائی , اقسام علم حضوری , وحدت قوای نفس , خطا ناپذیری علم حضوری , ملاک تحقق علم حضوری , ربط آلی , مادی بودن احساس , نقش اعصاب و سلولهای مغز در ابصار , انطباع کبیر در صغیر , حضوری بودن احساس , تقسیم حصری علم به حصولی و حضوری , تقسیم قیاسی وجود , ارتباط حواس با خارج , مرتبه نازله نفس , تأثیر مادی بر مجرد , خطا پذیری علم حصولی , ادراک احول , امتناع ازدحام دو صورت بر یک ماده , علت قابلی , نسبت وجودی نفس با جسم خارجی , وحدت قوای نفس با ابزارشان , حاس بالقوه , قیاسی بودن تقسیم وجود به مجرد و مادی , امکان مجرد بودن مادی ,
چکیده :
فیلسوفان مشاء در مورد محسوسات قائل به انطباع صورت‏های حسی در اندام‏های حسی هستند. و در خصوص ابصار دو رأی از گذشته مطرح بوده است: یکی، خروج شعاع و دیگری، انطباع صورت مبصر در چشم. شیخ اشراق قول به خروج شعاع را نفی مى‏کند؛ چه این که به دلیل امتناع انطباع کبیر در صغیر، انطباع صورت حسی در چشم را منکر است. از این‏رو، در خصوص ابصار معتقد است که نفس علم حضوری به مبصر خارجی مى‏یابد. صدرالمتالهین، رأی شیخ اشراق را نقد مى‏کند و در همه ادراکات حسی مدعی مى‏شود که صور محسوسات به انشاء نفس در عالم مثالِ متصل تحقق مى‏یابند و ادراک صورت مى‏گیرد. اما بر اساس مبانی حکمت متعالیه مى‏توان گفت که ادراکات حسی از نوع علوم حضوری هستند و مجرد بودن متعلق علم، به دلیل تجرد علم و عالم، با مادی بودن معلوم و محسوس منافات ندارد؛ زیرا تقسیم موجود به مجرد و مادی از نوع تقسیم قیاسی است. لذا موجود مادی به اعتبار فاعل شناسا و وجود برای فاعل شناسا مجرد مى‏باشد. هم چنان که، خارجی بودن هر وجودی منافات با تقسیم وجود به خارجی و ذهنی ندارد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 41
مشخصات اثر
علم حضوری (پیشینه، حقیقت و ملاک تحقق)
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
عین الربط , علم خدا به خویش , مفاهیم ذهنی , اقسام اتحاد وجودی , علم حضوری حق به اشیاء , تجرد , فقر ذاتی , اشراق , علم اجمالی در عین کشف تفصیلی , مراتب علم الهی , طور وراء عقل , هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی تجربه عرفانی , حلول (عینیت وجود فی نفسه و لغیره)) , علم به علم , شناخت حقایق اشیاء , ماهیت , ماهیت علم , علم فعلی(حکمت نظری) , تجلی , نظام علی و معلولی , ریاضت , علم معلول به علت , اصطلاحنامه عرفان , حقیقت علم , علم کسبی(معرفت شناسی) , معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , بدیهیات اولیه , اصل امتناع تناقض , وجدانیات , وجدانیات(اصطلاح وابسته) , مکاشفه(معرفت شناسی) , علم نفس به ذات خود , خودآگاهی حیوان , علم به حالات و انفعالات نفسانی , علم به افعال جوانحی , معرفت فطری به خداوند , علم به صورتهای ذهنی , علم حیوانات به خود , غیر محجوب , اجسام و اعراض جسمانی , ادراک غیر اعتباری , علم انسان به قوای نفس , علم انسان به مبصرات جهان محسوس , تعریف علم حضوری , ثمثل حقیقت شیء , تمثل صورت شیء , ملاک تحقق علم حضوری , قیام فقری , عینیت در وجود , علم مجردات به ذات خود , سعه وجودی , ربط وجودی , ربط آلی , انحصار علم به حصولی و حضوری ,
چکیده :
آموزه «علم حضوری» به رغم بنیادین بودن و سابقه دیرین آن، چنانکه بایسته و شایسته است، بدان توجه نشده و مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته است. در حکمت و کلام اسلامی، علم حضوری یا «شهود» پیشینه ای دیرین دارد و تا عصر فارابی قابل پیگیری است. به نظر میرسد برای اولین بار، ابن سینا بود که آموزه معرفت حضوری را روشن تر از فارابی مطرح نمود و از آن بهره برداری کرد. با این ابتکار، تحولی ژرف در فلسفه و معرفت شناسی بنیان نهاده شد. با نگاهی گذرا به آثار ابن سینا، به نتایج شگفت انگیزی در این بحث رهنمون می شویم. پس از ابنسینا، شیخ اشراق قلمرو علم حضوری را گسترش داد و نمونه های متعددی را بدان افزود. دیدگاه شیخ اشراق در این مسئله، نقطه عطفی است که موجب شد تا علم حضوری تقریبا مقبولیت همگانی بیابد. در عصر وی، میتوان این آموزه را مطرح و اصطلاحی جا افتاده یافت. این مقاله با استفاده از آثار موجود، به بررسی تعریف های گوناگون از علم حضوری و نیز ملاک تحقق آن می پردازد. حاصل این تتبع آن است که ملاک تحقق علم حضوری، اتصال و حضور است. اما منشأ حضور و اتصال چیست؟ انواع گوناگونی برای آن قابل تصور است که بر اساس استقرا مطرح شده اند.
صفحات :
از صفحه 11 تا 52
مشخصات اثر
دور هرمنوتیکى شلایر ماخر چیستى، کاربردها و نقدها
نویسنده:
عباسعلى مشکانى سبزوارى، غلامعلى اسماعیلى کریزى، على جلینى
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
دور هرمنوتیکى از مهم ترین مباحث هرمنوتیک شلایر ماخر به شمار مى آید. این دور داراى تعریف ها، تبیین ها و کاربردهاى گوناگونى در علوم مختلف است و در دیگر نحله هاى هرمنوتیکى نیز مطرح است. مخالفان این دور با مقایسه آن با دور منطقى، آن را دور باطل دانسته، لازمه آن را بازى اى بى پایان و منتهى به نسبى گرى قلمداد کرده اند. این در حالى است که این نقدها بیشتر متوجه دور هرمنوتیکى مطرح در هرمنوتیک فلسفى است، و دور شلایر ماخر از این اشکالات مبراست. راه حل نهایى شلایر ماخر براى حل عویصه دور هرمنوتیکى، شیوه حدس و شهود است. همچنین مى توان با استناد به شیوه حل معضلى شبیه دور هرمنوتیکى در فلسفه اسلامى، به پاسخ فیلسوفان مسلمان (نسبت علم حصولى به حضور و ابتناى علوم حصولى بر علم حضورى)، به امکان تعمیم این جواب براى دور هرمنوتیک شلایر ماخر استدلال نمود. مقاله حاضر درصدد است به بررسى و تبیین این مهم پرداخته و از طریق مطالعه اسنادى و با استمداد از روش تطبیقى مقایسه اى، به دیدگاه شلایر ماخر در این زمینه نزدیک گردد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 134
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی نظریه جامعه شناختی پدیدارشناسی(تأکید بر اندیشه آلفرد شوتس) با مبانی نظری اسلام
نویسنده:
حسین فخر زارع
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
نظريه و روش پديدارشناسی، در پی بحران های فلسفی در غرب توسط ادموند هوسرل پديد آمد. وی كه بـر آگـاهی و كـنش و الـزام هـای فرهنگـی تأكيـد داشـت، در تـلاش بـود تـا خـود را از پيشفرض ها وتبيين های رايج رها كرده و شيوه ای برای شهود معانی ذاتی ارائـه دهـد. او در ايـن راستا كوشيد تا با به تعليق درآوردن رويكرد طبيعی كـه بـه نظـرش سرچشـمه كژانديشـی اسـت، به صورتی از آگاهی ناب نائل آيد. آلفرد شوتس كه دنباله رو اين نگاه و روش بود نيز سعی كرد اين نظريه را از فلسفه به جامعه شناسی آورد و نوعی پژوهش توصيفی درباره پديده های بيرونی به صــورت غيرتجربــی ارائــه دهــد. مفــاهيمی كــه وی در ادبيــات نظريــه خــود وارد كــرد، توجــه جامعه شناسان را به خود معطوف كرد. اين نظريه علی رغم برخی انتقاداتی كه به آن وارد است، به برخی دستاوردهای نظری كه در انديشه اسلامی دنبال می شود، از جمله تعليق و در پرانتز گذاشتن جهان طبيعی، تصوير ديالكتيك از فرد و ساختار و...، نزديك است؛ اما از جهاتی هم تفاوت های مبنايی را می توان مشاهده كرد.
صفحات :
از صفحه 147 تا 174
مشخصات اثر
روش شناسی علوم قرآن از منظر فلسفه علم
نویسنده:
ابراهیم فتح الهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
مجموعه ای از مباحث کلی مرتبط با قرآن که وجهی از وجوه مطالعات قرآنی را تبیین می کند یا به پرسشی از پرسش ها درباره قرآن می پردازد، با عنوان کلی «علوم قرآن» نامیده می شوند. به دلیل نقش مهمی که مطالعات روشمند در علوم قرآن در توسعه و رشد این علوم دارد، باید روش شناسی این علوم ساماندهی شود، تا معلوم شود روش پژوهش در علوم قرآن از روش های درون دینی به دست می آید یا روش های برون دینی؟ یا اینکه از هر دو روش می توان استفاده کرد؟ همچنین، باید معلوم کرد که علوم قرآن همگی دارای روش واحدی هستند یا با توجه به نوع مساله روش های متعدد دارند؟نویسنده در این مقاله در پی بیان آن است که علوم قرآن، دانشی تک روشی نیست و علوم مختلف قرآن بسته به ماهیتشان از روش های مختلف نقلی، عقلی و تحلیل زبانی پیروی می کنند؛ و روش های تحقیق ریاضیات، دانش های تجربی، علم تاریخ، علم کلام، علوم حدیثی، علوم ادبی، نقد ادبی، زیباشناسی، زبان شناسی و غیره در علوم قرآن کارآیی دارند. به عبارت دیگر، بهترین روش در مطالعات مربوط به علوم قرآن، روش پژوهش ترکیبی (یا تلفیقی) است.
صفحات :
از صفحه 151 تا 177
مشخصات اثر
اتحاد عاقل و معقول از نظرگاه علامه سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (ره)
نویسنده:
منیژه عاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
بحث از اتحاد عاقل و معقول یکی از مطالب مهم فلسفه است که در میان نخستین قائلان به اتحاد عاقل و معقول می‌توان از فرفوریوس و ارسطو نام برد که میان مشائین رواج یافته است. اما در میان فیلسوفان مسلمان نخستین کسانی که مساله اتحاد عاقل و معقول را مطرح نمودند کندی و فارابی را می‌توان نام برد، اما ابن سینا در این بحث دیدگاه خاصی دارد. پس از شیخ الرئیس که در مسأله اتحاد عاقل و معقول همه جز صدرالمتألهین با او هم عقیده بوده‌اند و حکمت متعالیه دوره جدیدی برای این بحث است. صدرالمتالهین در اثبات عاقل و معقول به تقریر برهان تضایف می‌پردازد. علامه رفیعی برهان را به گونه‌ای تحلیل کرده که به ادعای ایشان مراد صدرالمتألهین نیز چیزی جز تحلیل علامه نبوده است اما تفسیر علامه از برهان صدرالمتألهین خود شکلی دارد که کمتر در آثار دیگر شارحان حکمت متعالیه دیده می‌شود که باید گفت که این نظرگاه خاص علامه رفیعی است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 695