جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 974
عناصر خردورزى در تعبیر دینى 1
نویسنده:
حسین مهدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
عقل، با تعبير و تفسير دينى ـ اسلامى، كه متون اسلامى از آن ارائه مى دهند، با چه عناصرى تكامل و تربيت مى يابد؟ براى پاسخ به سؤال مزبور، ابتدا مفهوم مبانى، اصول و روش هاى تربيتى مطرح مى گردد. سپس، از تفكر به عنوان مبنا و از تعقل به عنوان اصل عمده تربيت انسان بحث به ميان خواهد آمد. در ادامه، از «علم نافع» به عنوان عنصر اصلى و از «عمل صالح» به عنوان عنصر فرعى عقل ورزى بحث مى شود. پس از نگاهى استقلالى به هر يك از دو عنصر عقل ورزى، به دليل ملازم و مقارن بودن آن ها، بحث با نگاهى تركيبى به تلازم و تقارن آن دو ادامه مى يابد. در پايان، از مطابقت علم و عمل، به عنوان عامل يگانگى ظاهر و باطن شخصيت عاقل در تعبير دينى، بحث خواهد شد.
آزادى از دیدگاه امام على (علیه السلام)
نویسنده:
سید محمدعلی داعی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در اين نوشتار، به مقايسه ميان آزادى سكولار با آزادى دينى يا آزادى دنياطلبانه با آزادى علوى پرداخته شده و نشان داده شده است كه محتوا و مفهوم اين دو نوع آزادى تفاوت هاى اساسى با يكديگر دارند. آزادى سكولار از فلسفه مادى گرايانه و الحادى تغذيه مى كند و در سودطلبى دنيوى شكل مى گيرد، در حالى كه آزادى دينى يا علوى در فلسفه الهى ريشه دارد و با عاقبت انديشى انسان شكل مى گيرد. براى روشن شدن اين تفاوت ها، پس از تبيين و نقد مفهوم آزادى در فرهنگ و تفكر غربى، مفهوم آزادى در بينش امام على (عليه السلام) و نيز نسبت سنجى آزادى با مفاهيمى از قبيل حقوق انسان، ايمان و دين، عقل و عقل گرايى، و عدل و عدالت ورزى پرداخته شده است. «آزادى» از بزرگ ترين موهبت هاى خداوند و از متعالى ترين ارزش هاى انسانى است. از اصولى كه هر انسانى در نهاد خود با آن مأنوس است و پس از حيات از برترين نعمت هاى خداوند به شمار مى رود. آزادى به عنوان يك كمال و ارزش انسانى، يك وسيله و گذرگاه است، نه هدف و توقفگاه. آزادى در طول تاريخ، همواره از مقوله اى بحث برانگيز بوده و دغدغه خاطر بسيارى از انديشمندان را فراهم آورده است. در دوره معاصر، در ميان تمامى ملل، آزادى ازارزش و جايگاه ويژه اى برخوردار مى باشد و هر ملتى خود را آزاد و طرفدار آن مى داند و بدان افتخار مى كند. امروزه عده اى با شعار آزادى، درصددند چنين القا كنند كه حكومت دينى و حتى دين، مخالف آزادى است و سرگذشت غرب را پيش روى مسلمانان مى نهند و اسلام را با مسيحيت و جامعه اسلامى و رهبران مسلمان را با جامعه قرون وسطاى غرب و رهبران مسيحى آن مقايسه مى كنند. اينان تفاوت هاى روشن ميان اسلام و مسيحيت و جامعه ايران و غرب را ناديده مى گيرند. برخى از خودباختگان و شيفتگان فرهنگ غرب بر اين پندارند كه غرب خاستگاه آزادى است و حال آن كه دين اسلام در چهارده قرن پيش، گوهر آزادى را براى جامعه بشرى به ارمغان آورده است. بدين روى، امروزه مسأله آزادى، كه مهم ترين مطلوب عصر جديد است، بايد بيش از گذشته مورد تحليل قرار گيرد و جايگاه و حدود آن در متون اسلامى مشخص گردد. يكى از بهترين راه ها براى اين منظور، بررسى سيره و سخنان امام على (عليه السلام) است كه مى تواند معنا و جايگاه «آزادى» را در اسلام روشن سازد.
تباین ماهوی رجعت و تناسخ
نویسنده:
علی موحدیان عطار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
دو موضوع تناسخ و رجعت را باید از جمله مباحث کم و بیش جنجالی در حوزه باورهای دینی دانست. اوّلی آموزه ای مطرح در شمار زیادی از ادیان و مکتب های فلسفی و عرفانی جهان است، و دومی نیز در برخی از ادیان و مذاهب جایگاه مهمی دارد. اما این دو آموزه از جهاتی با هم شبیه اند؛ به گونه ای که برخی آنها را از یک جوهر انگاشته اند، و برخی دم از تغایر این دو زده و یکی را پذیرفته و دیگری را انکار کرده اند. حقیقت هرچه باشد، لوازم کلامی قابل توجهی به همراه دارد. با وجود این، طرفین دعوی تا به حال به طور اصولی و بنیادین به این مسئله و لوازم آن نپرداخته و صرفاً با تکیه بر شباهت ها و تفاوت های بدْوی که معمولاً آنها را از تعریف های ناقص و فروکاهشی برمی گیرند، حکم به این همانی یا دوگانگی آن دو کرده اند. این جستار، با رویکردی پدیدارشناسانه، و با واکاوی گونه های مختلف تناسخ باوری و رجعت اندیشی، ویژگی ها و مولفه های جوهرین تناسخ باوری و رجعت اندیشی را بازشناخته و معلوم کرده که برخی از وجوه تمایز این دو آموزه به قدر کافی جوهری و بنیادین هست که سبب شود تا بتوان به گونه ای علمی به تغایر ماهوی یا ذاتی آنها با یکدیگر حکم کرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 130
آیا امام على(علیه السلام) یک فیلسوف بود؟
نویسنده:
محمدجواد مغنیه، ترجمه مرتضى الیاسى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
چنـانچه بتوان به كسى كه مسـائل فلسفى را جمع آورى كرده و در كتاب مستقلى به ترتيب و تنسيق آن هاپرداخـته يا به كسى كه آن ها را شرح مى دهد يا بر آن ها تعليقه مى زند يا براى شاگردانش تدريس مى كند، عنوان «فيلسوف» داد، به طريق اولى مى توان بر امام على (عليه السلام) كه در شناخت هستى و اسرار آن در همه قرون و بر همه نسل ها پيشى گرفته است، عنوان «سرور فيلسوفان» و «نخستين استادفيلسوفان» اطلاق كرد. همچنين اگر فيلسوف كسى باشد كه عالَم را بشناسد و آن را براى عالَميان معرفى كند، پس از پيامبر (صلى الله عليه وآله) كسى را عالم تر، ژرف انديش تر، صائب الرأى تر، پرآوازه تر و بزرگوارتر از اميرالمؤمنين نمى شناسيم؛ همو كه در مناسبت هاى گوناگون فرمود: «سَلُونى قَبْلَ اَن تَفْقِدُونى»؛ پيش از آن كه مرا از دست بدهيد، از من بپرسيد. در اين جمله، حضرت (عليه السلام) پرسش از علم خاص يا باب خاصى را مطرح ننموده و اين خود دليل روشنى است بر اين كه ايشان «سرور فيلسوفان»، «پيشواى حكيمان» و بزرگ ترين دانشمندى است كه به همه علوم و ظرايف و اسرار آن ها احاطه داشته و شارح و مفسر آن ها بوده و در همه علوم، از الهيات گرفته تا تفسير و قرائت ها تا فقه و حديث و اخلاق و قضا و رفع دعاوى تا فصاحت و بلاغت و ديگر علوم ادبى تا رياضيات و طب و شيمى تا مجادله و مناظره براى اثبات حق و ساكت نمودن معاندان و منكران، به بالاترين مراتب رسيده بود. در این مقاله، بعضى از دلايل و شواهد این سخن را متذكر مى شويم.
رابطه فکر و قلب با فهم قرآن
نویسنده:
رضا رستمى زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خداوند استعداد فراگرفتن علوم را با وسايل لازم و با تنوع و به صورت هاى مختلف تا بى نهايت به انسان عنايت كرده است و در اين راستا انسان هاى شايسته اى همچون انبياء را نيز پيشگام در همه علوم و پيشه ها فرستاده است و بشر در توسعه و تكميل آن به تكاپو پرداخته و در كسب فهم و دست يابى به شناخت، كه ضرورى ترين نياز حيات اوست، با ابزار حس و تجربه؛ انديشه و حتى روح و قلب پيش مى رود و براى درك واقعيت ها از دو روش كلى اكتسابى و الهامى بهره مى گيرد. فهم قرآن نیز از آنجا که مربوط به انسان است قابل توجه و بررسی است. در این نوشتار، با بررسی موضوعات ذیل، فهم انسان از قرآن تبیین می شود: فهم اکتسابی، ويژگى هاى فهم قرآن از طريق فكر و انديشه، كاربرد صحيح فكر از نظر قرآن و اهل بيت، فهم الهامى يا غير اكتسابى و قلبى، قلب و پيوند آن با وحى، قلب و پيوند آن با عشق؛ قلب، ايمان، فهم قرآن.
اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در شماره هاى پيشين شرح بخش هايى از سلسله بحث هاى اخلاقى استاد مصباح يزدى در تبيين وصاياى امام جعفر صادق (ع) به عبدالله بن جندب را عرضه داشتيم. اكنون بخش ديگرى از اين روايت شريف را به محضر اهل معرفت تقديم مى داريم: «ياابن جُندَب اَقِلَ النومَ بِاللَّيل وَالكلام بِالنَّهار فَما فى الجَسَد شيىءٌ اَقلُ شُكراً مِن العين وَاللّسان. فَاِنَّ اُمَّ سليمان قالت لِسليمان(ع): يا بُنَىَّ ايّاكَ وَالنّوم فَاِنَّهُ يُفقِركَ يوم يَحتاجُ الناس اِلى اعمالِهم».
قرآن و زبان نمادین
نویسنده:
على نصیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از زبان نمادين، در عربى به «تمثيل» و در انگليسى، به «سمبوليك» ياد شده است. اما به نظر مى رسد به عنوان يك زبان نو به آن نگاه شده باشد. شاهد نو بودن آن، بازشناسى آن ـ البته نه به معناى به كارگيرى جديد آن به عنوان يك زبان ـ و ارائه نشدن تعريفى روشن و گويا ـ دست كم به استناد تحقيقاتى نه چندان دور و دراز نگارنده ـ از اين زبان است. زبان نمادين به عنوان يك مكتب ادبى كم تر از دو سده است كه مورد توجه قرار گرفته است. اين زبان در ادبيات كهن نه تنها براى فرار از واقع گرايى، بلكه به عنوان وسيله اى راه گشا براى دست يابى به واقعيت هاى هستى به كار گرفته شده است. در این مقاله، موضوع مورد بحث ذیل این عناوین پی گیری می شود: تمثیل و بررسى مفهوم تمثيل، اقسام تمثیل، فایده تمثیل، نماد و سمبل، بررسى عناصر معنايى زبان نمادين، موانع حمل آيات بر زبان نمادين، معيارهاى بازشناسى زبان نمادين، معارف قرآن و زبان نمادين.
عقل و وحی از نظر علامه طباطبایی
نویسنده:
روح الله بهشتی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
کاوش های مقاله حاضر، رابطه عقل و وحی از منظر علامه طباطبایی را به نحو تقدّم و استقلال عقل دانسته و برآن است که مفاهیم ارائه شده از عقل و وحی از جانب ایشان، خود، دلیلی بر این مدعا است. با وجود این، مقاله پیش رو ادله تقدم عقل را براساس مستنداتی از آرای ایشان اقامه نموده است. به نظر می رسد، بر پایه بازخوانی مبانی طراحی شده علامه، مسئله تعارض عقل و وحی اساساً منتفی است؛ زیرا عقل فلسفی عهده دار ارزیابی شروط سه گانه قطعیت وحی است. از این رو، وحی غیر مطابق با عقل قطعی فلسفی عملاٌ به دایره ظنون کشانده شده، هیچ گاه وحی قطعی ای به دست نخواهد آمد که با عقل قطعی در تعارض باشد؛ وحی ظنی بر جای مانده نیز، به دلیل «ظهور لفظی» صلاحیت حجیت و تقدم بر ره آورد تجارب بشری، یعنی فلسفه را نخواهد داشت. افزون بر این، از نظر ایشان، حجیت روایات متواتر نیز، دلیل به کارگیری آن در تفسیر آیات نبوده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
عقل در قرآن
عنوان :
نویسنده:
محمدعلی مبینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«عقل» در قرآن كريم، فقط به صورت فعلى استعمال شده، و مراد از آن نوعى فهم خاص است كه به ظواهر اكتفا نمى كند و حقيقت معنا را درمى يابد. از ديدگاه قرآن كريم، براى رسيدن به چنين فهمى، نبايد تنها به فعاليت هاى ذهنى بسنده كرد، بلكه لازم است در جهت سلامت فطرت و تزكيه روح نيز كوشيد. عقل از ديدگاه قرآن، بى نياز كننده از وحى نيست، بلكه شيوه اى براى فهم حقيقت وحى نيز هست. البته كسانى كه از چنين توانى برخوردار نباشند، اگر به ظواهر وحى نيز ملتزم شوند، اهل نجات خواهند بود.
تقابل مشى ائمه با سکولاریزم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جدا انگارى دين از عرصه سياست و حكومت (سكولاريزم) در سده هاى اخير در مغرب زمين يك انگاره عقلانى تلقى مى شود. مقبوليت و جريان اين جداانگارى را بايد در علل دينى، معرفتى و تاريخى جستوجو كرد. امروزه برخى از معاصران مى كوشند با دلايل و تقريرات گوناگون، آيين مقدس اسلام را نيز مانند مسيحيت، يك آيين عبادى و فردى (پيتيسم) معرفى كنند كه از مسائل سياسى، اجتماعى و حكومتى به دور است و مصدر مشروعيت حكومت، حتى حكومت معصومان، را نيز مستند به مقبوليت مردم مى دانند. يكى از ادله اين مدعا كناره گيرى و يا كنار ماندن امامان شيعه: از عرصه حكومت و سياست است. در اين مكتوب، مستندات و ادله نظريه مزبور در خصوص سيره ائمه اطهار (امامان على، حسن، حسين، صادق و رضا) مورد تحليل و نقد قرار خواهد گرفت.
  • تعداد رکورد ها : 974