جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از دیرباز نظریه تناسخ و بازگشت ارواح پس از مرگ و انتقال آن از بدنی به بدن دیگر، در مکاتب خاور دور مطرح بوده است. این نظریه که ازحکیمان مشرق زمین به جا مانده، و زیربنای عقیده آیینهایی چون «هندوئیسم» «بودیسم» و «جینیزم» گشته و مقبول گروهی از ساکنان مغرب زمین و برخی فرق منسوب به اسلام نیز شده است. دانش مندانی بزرگ نیز این ایده را مورد بحث و انتقاد قرار دادهاند که از میان آنان تلاش حکیمان و عالمان مسلمان یادکردنی است. این مقاله ضمن تبیین این ایده، بطلان آن از دیدگاه حکیمان و عالمان مسلمان و ناسازگاری آن با آموزه‌های دینی را بررسی می کند .

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 271 تا 288

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تباین ماهوی رجعت و تناسخ

نویسنده:

علی موحدیان عطار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

روح , رجعت , مرگ , معاد(کلام) , تناسخ

کلیدواژه‌های فرعی :

سمساره , بهشت , جهنم , حلول , مسخ , معاد جسمانی , نیروانا , تناسخ ملکوتی , 1. ادیان religions , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دین مسیحیت (ادیان زنده) , عرفان یهودی , عالَم آخرت (عرفان نظری)(مقابل عالَم دنیا) , مراحل سیر روح , اقسام تناسخ ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

دو موضوع تناسخ و رجعت را باید از جمله مباحث کم و بیش جنجالی در حوزه باورهای دینی دانست. اوّلی آموزه ای مطرح در شمار زیادی از ادیان و مکتب های فلسفی و عرفانی جهان است، و دومی نیز در برخی از ادیان و مذاهب جایگاه مهمی دارد. اما این دو آموزه از جهاتی با هم شبیه اند؛ به گونه ای که برخی آنها را از یک جوهر انگاشته اند، و برخی دم از تغایر این دو زده و یکی را پذیرفته و دیگری را انکار کرده اند. حقیقت هرچه باشد، لوازم کلامی قابل توجهی به همراه دارد. با وجود این، طرفین دعوی تا به حال به طور اصولی و بنیادین به این مسئله و لوازم آن نپرداخته و صرفاً با تکیه بر شباهت ها و تفاوت های بدْوی که معمولاً آنها را از تعریف های ناقص و فروکاهشی برمی گیرند، حکم به این همانی یا دوگانگی آن دو کرده اند. این جستار، با رویکردی پدیدارشناسانه، و با واکاوی گونه های مختلف تناسخ باوری و رجعت اندیشی، ویژگی ها و مولفه های جوهرین تناسخ باوری و رجعت اندیشی را بازشناخته و معلوم کرده که برخی از وجوه تمایز این دو آموزه به قدر کافی جوهری و بنیادین هست که سبب شود تا بتوان به گونه ای علمی به تغایر ماهوی یا ذاتی آنها با یکدیگر حکم کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 93 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کمال پذیری انسان؛ نقطه عزیمت در گفتمان ادیان

نویسنده:

محمدکاظم شاکر، فاطمه موسوی حرمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

03. انسان شناسی Human nature , کمال حقیقی انسان , انسان کامل (کلام) , انسان شناسی دینی , ادیان شرق (در مقابل ادیان غرب) , آموزه‌های زردشتی (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دین کنفوسیوس(دامنه ادیان پیشرفته) , ادیان چین باستان (ادیان خاموش)

کلیدواژه‌های فرعی :

کرمه , حدیث من عرف نفسه , یوگا , صفات الهی , حیات ابدی , انجیل , تورات , انسان آرمانی , اهورامزدا , خداگونگی , کمال پذیری انسان , عرفان اسلامی , نیروانا , حکمت عملی , فلسفه یونان , خلود , قرآن , گناه ذاتی , تائو , ادیان یونان باستان (ادیان آریایی) , هبوط انسان (آموزه‌ها‌ی دین مسیحیت) , دین مسیحیت (ادیان زنده) , دین یهود (ادیان غرب) , انسان آزاده , انسان قدیس ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

6024-2251

چکیده :

کمال پذیری انسان به مثابه چهارراهی است که راه های اصلی مهم ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی، را به هم پیوند می زند و، بنابراین، می تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام های «ارهات» و «انسان آزاده»، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام های «تائو»، «انسان آزاده» و «انسان قدیس» و در زرتشت با نام «انسان آرمانی» تعبیر شده است. اما از منظر اسلام انسان نسبت به سایر اجزای عالم از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار است، به گونه ای که اگر به نهایت کمال خود برسد، از سایر آفریده ها، حتی کروبیان ملأ اعلی و فرشتگان عالم فراتر می رود. زیرا دیگر مخلوقات الهی دارای ظرفیت کمال پذیری محدودی هستند، اما انسان چون می تواند مظهر کل اسماء و صفات الهی شود کمال پذیری او نامحدود است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 71

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درآمدی بر مطالعه مقایسه ای عرفان اسلامی و ذن بودایی

نویسنده:

مژگان سخایی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملکوت , مهایانه , کوآن , وحدت ‌وجود , نیروانا , تناسخ , مراقبه , عرفان شرقی , هینه‌یانه , ساتوری , زازن , نه‌ - ذهن , پرجینا

چکیده :

این‌ مقاله‌ با روش‌ مقایسه‌ای‌Comparativy Stmdy) )، عرفان‌ اسلامی‌ و ذن‌ بودایی‌ را بررسی‌ می‌کند و در صدد پاسخگویی‌ به‌ پرسش‌های‌ ذیل‌ بر می‌آید: 1. ارتباط‌ دین‌ و عرفان‌ چگونه‌ است؟ 2. تفاوت‌ عرفان‌ دینی‌ و عرفان‌ بشری‌ در چیست؟ 3. آیا عرفان‌ بشری‌ می‌تواند انسانی‌ را به‌ کمال‌ مطلوب‌ برساند؟ نگارنده، پس‌ از معرفی‌ ذن‌ بودایی‌ و عرفان‌ اسلامی، به‌ بررسی‌ نکات‌ اشتراک‌ و اختلاف‌ این‌ دو پرداخته، پس‌ از نقد و بررسی، به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسد که‌ دین‌ و عرفان، هر دو دارای‌ ریشة‌ فطری‌ بوده، در ارتباط‌ طولی‌ با یک‌دیگر قرار دارند؛ بدین‌ سبب، تقابل‌ و تضاد در میان‌ این‌ دو، معنا نمی‌یابد. همچنین‌ بیان‌ می‌دارد که‌ یکی‌ از نقاط‌ قوت‌ عرفان‌ دینی، ابتنای‌ آن‌ بر وحی‌ است؛ بنابراین، دین‌ به‌ جهت‌ اتصال‌ به‌ منبع‌ الاهی، سریع‌ترین، نزدیک‌ترین، سالم‌ترین‌ و درست‌ترین‌ راه، جهت‌ کسب‌ معرفت‌ را ارائه‌ می‌دهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فنای عارفانه، بقای جاودانه

نویسنده:

جلالی پندری یداله, زینی مهری

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , فنا , حماسه عرفانی , نیروانا , مرگ اختیاری

چکیده :

عرفان زیباترین، لطیف ترین و هنری ترین نگاه به مذهب است. عارفان با نگاهی ذوقی و جمال شناسانه همه پدیده های دینی و طبیعی را تاویل کرده اند و آرمانی ترین و ذوقی ترین بازنمودها را ارایه داده اند.یکی از پدیده های بازنگریسته شده عرفانی که شکلی آرمانی، دلخواه و شورانگیز یافته، «مرگ» است. عارف - همانند دیگر انسان ها - در پی بی مرگی است. خارخار جاودانه زیستن، سودای عشقی را در او برمی انگیزد که در پیوند با معشوق همیشه زنده، و پیوسته ماندگار، خود به ماندگاری جاوید دست یابد. از این رو، ستیز ناسازها را می آغازد و با تلاشی بی وقفه و مشتاقانه نیمه افلاکی (روح) را از نیمه خاکی (تن) رها می سازد تا به وصال معشوق دست یابد و جاودانه گردد.این نوشتار به واکاوی اندیشه های عارفان در مورد مرگ و انواع آن می پردازد. در رویارویی فنا (باور عرفان ایرانی) با نیروانا (باور عرفان بودایی)، شاهکار اندیشه عرفان ایرانی را در تکامل بخشیدن به نیروانا، یعنی رسیدن به هستی واقعی تبیین می نماید؛ آن گاه با نگاهی گذرا، چگونگی نمود اندیشه فنا را در ادب و عرفان پارسی باز می نمایاند؛ و در بخشی دیگر به بررسی فنا به عنوان خاستگاه شطحیات عارفان می پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 53 تا 89

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی عرفان های نوظهور(با تأکید بر آیین اکنکار)

نویسنده:

پروین کاظم زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تناسخ , تناسخ , عرفان سکولار , عرفان اسلامی , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , سکولاریسم , رابطه وحی نبوی و تجربه دینی , مبانی اکنکار , نظام خدایان , جهان های اک , اساتید اک , اکنکار , سوگماد , عرفان های نوظهور , رویا(اصطلاح وابسته) , نقد و بررسی اکنکار , خدا در اکنکار , شریعت کی سوگماد

کلیدواژه‌های فرعی :

کرمه , معنای پراگماتیستی ایمان , دین بودایی , آیه 015 فاطر , نیروانا , اومانیسم (مسائل جدید کلامی) , آیه 56 ذاریات , هندوییسم (ادیان شرق) , عرفان شرقی , ماهانتا , سفر روح اکنار ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه جعفری: محمدتقی جعفری

چکیده :

پس از رنسانس، حس دین گریزی رو به فزونی گذاشت و چهره دین و معنویت به خاموشی گرایید. این مسأله به بن بست های شدید روحی و اخلاقی انجامید؛ اما دنیای غرب در بازگشت دوباره به معنویت نیز دچار اشتباه شد. این بار به معنویتی روی آورد که خالی از ذات باری تعالی بود. آنان به دنبال معنویتی بودند که با تفکرات سکولاریستی حاکم بر دنیای غرب، قابل جمع باشد. از این منظر، معنویتِ موجود در ادیان الاهی به کارشان نیامد؛ اما تفکرات عرفان شرقی به ویژه آیین بودیسم و تکنیک هایی نظیر یوگا و مدیتیشن به سرعت در غرب گسترش یافت. جامعه غرب آنچه را نیاز داشت، از این آیین ها انتخاب کرد، با شیوه های مختلف درآمیخت و سپس ارائه داد؛ اگرچه در این بین آب از سراب نشناخت.این نوشتار بر آن است تا آیین اکنکار را که از جمله عرفان های معنویت گرای امروزی است، بررسی کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 177 تا 214

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آتانازی در ادیان بزرگ جهان (Euthanasia in the Major World Religions)

نویسنده:

آنجلیکا زیاکا، مترجم: محمدعلی سلطان مرادی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق دینی , قانون , 14. ادیان religions , اتانازی , اخلاق دینی , فلسفه اخلاق (عام)

کلیدواژه‌های فرعی :

شریعت , سمساره , خلافت الهی , اخلاق , سقط جنین , تائوئیسم , اتانازی فعال , حقوق فردی , سقط جنین ارادی , نیروانا , اهیمسا , جهاد ( فقه) , مرگ (فقه) , دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دین کنفوسیوس(دامنه ادیان پیشرفته) , دین مسیحیت (ادیان سامی) , هندوییسم (ادیان شرق) , دین یهود (ادیان غرب) , جینیسم , عقاید شینتو , بیماری لاعلاج , کیدوش ها - شیم , وینایا , آتانازی منفعل ,

شاپا (issn):

2383-3025

چکیده :

آتانازی یا مرگ ترحمی از پیچیده‌ترین مسائل در مباحث اخلاقی، شرعی و حقوقی جهان امروز است. در این میان نقش ادیان و مذاهب گیتی در جهت‌دهی به نگاه پژوهشگران این حوزه بر کسی پوشیده نیست. در این مقاله گزارش کوتاهی از نگاه ادیان مختلف جهان به مسألۀ آتانازی (چه به شکل فعال و چه منفعل) ارائه خواهیم داد و تاحد ممکن این نظرات را تحلیل خواهیم کرد. در ابتدا نظر سه دین توحیدی یعنی اسلام، مسیحیت و یهودیت را بررسی می‌کنیم. سپس به سراغ هندوئیسم و جینیسم می‌رویم و در نهایت از آیین‌های خاور دور نظر بودیسم، تائوئیسم، مکتب کنفسیوس و شینتو را دربارۀ آتانازی بیان خواهیم کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 119

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مفهوم دهرمه در بودیسم

نویسنده:

سعید گراوند

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دهرمه , سروده های ودا , دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

بهگود گیتا , مهایانه , سنگهه , هینه , پرجنا , نیروانا , کرونا , پورانه های هندویی , آیین بودای مهایانه (مذاهب بودایی) , رنج در بودا , بهاگوته پورانه , پوروه پرجنا , شاستره ها , پارا دهرمه , واناستها , تاریخ دهرمه , تفاسیر دهرمه , دهرمه و اخلاق , دهرمه و اجتماع , دهرمه و سلوک بودایی , دهرمه و قانون , دهرمه و حقیقت غایی , دهرمه و نیروانه , طبقه بندی دهرمه ها , آیاتانا , داتو ,

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

دهرمه بنیادی ترین مفهوم در تفکر دینی آسیای شرقی است که ریشه در تاریخ هندوئیسم دارد. این مفهوم در وداها، بیشتر به معنای قانون و شریعت و در متون و ادبیات دوره های بعد به معنای فضیلت، عدالت، معیار، وظیفه و تکلیف شرعی است. اما در تفکر بودایی، دهرمه حقیقتی است در باب وضعیت و کارکرد جهان که می تواند به علت و ماهیت رنج انسان پاسخ گوید و تمایلات شرارت آمیز موجود در همین جهان را به پایان برساند. از این رو در بودیسم، جهان متشکل از دهرمه هایی است که بنیاد حقیقت را تشکیل می دهند. نگارنده در این نوشتار، ابتدا به سابقه و آثار و عناصر مفهوم دهرمه در سنت دینی هند پرداخته، سپس تاریخ، معانی مختلف، تنوع و طبقه بندی دهرمه ها و در نهایت مفهوم دهرمه را در سنت مهایانه و هینه یانه مطرح کرده، تفاسیر مختلف این دو جریان را در باب دهرمه بررسی نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 119 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

قوانین و آئین پاتیمکهه (پراتی موکشه) در رهبانیت بودایی

نویسنده:

محمد رضا عدلی

نوع منبع :

مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رهبانیت بودایی , سنگهه , پاتیمکهه , دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

وینیه پیتکه , بهیکهو , بهیکونی , سنسکریت , نیروانا , کتاب وینیه , آئین تشرف کامل , چنارو پریسا , اوبهتو سنگهه , چاتودیسه بهیکهوسنگهه , تری پیتکه , نیکایه , سوته ویبهنگه , چهار قانون پارجیکه , گناه در بودیسم , راهب بودایی , کهندهکه , پریواره , سیله , اصل معرفت در بودیسم , اصل شفقت در بودیسم , آئین پاتیمکهه ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

رهبانیت بودایی (سنگهه) مانند هر طریقه رهبانی دیگری آئین های جمعی خاص خود را دارد. البته واژه آئین ممکن است موجب سوء تعبیر شود زیرا بودا از منتقدان سرسخت آئین گرایی بود. اما باید گفت که اگرچه آئین های سنگهه آئین هایی رسمی هستند اما همگی ماهیتی کاربردی دارند. در واقع این آئین ها مرور «قوانین سنگهه» هستند که تا به امروز بدون هیچگونه تشریفات اضافی در صومعه ها برگزار می شود. در این میان دو آئین اهمیت فراوانی دارد: آئین تشرف کامل و آئین اعتراف (پاتیمکهه). در آئین اعتراف که هر دو هفته یکبار در هر ماه، در ایام ماه نو و ماه تمام، برگزار می شده است بخشی از کتاب وینیه قرائت می شود و راهبان بر وفاداری خود به سنگهه و قوانین آن تاکید می کنند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 85

مشخصات اثر

ثبت نظر