جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 16
نمادگرایی دینی از نگاه پل تیلیش با تکیه بر نظام الهیاتی ، فلسفی وی
نویسنده:
سعیده میرصدری ، منصور نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در بحث زبان دین، معناداری گزاره­های دینی یکی از چالش­های پیش رویِ فلاسفة دین است. در میانِ نظریه‌ها و پاسخ­های داده شده، نظریة نمادگرایی دینی پل تیلیش اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این نظریه، تمامی گزاره­های دینی به غیر از گزارة «خدا وجود دارد» نماد­ هستند. وی با تمایز قائل شدن بین نماد و نشانه، و غیرلفظی و نمادین خواندن گزاره­های دینی، سخن‌گفتن از خداوند را بی­معنا نمی‌داند و بدین‌ترتیب به چالش اصلی پیش روی دین­داران که از جانب پوزیتیویست­ها مطرح شده بود پاسخ می­دهد. تفسیر نمادین از زبان دین تلاش دارد تا توضیح دهد که چگونه زبان دینی می‌تواند معرفت‌بخش باشد. اما اشکال اصلی وارد بر نظریة وی این است که با قبول پیش‌فرض حداکثری او در باب نمادین‌بودن تمامی گزاره­های دینی و زبان دین، دیگر نمی­توان به نحو حقیقی و غیرنمادین در باب خدا سخن گفت. بنابراین راه برای شناخت و ارتباط برقرارکردن با خداوند بسته شده و تفسیر نمادین وی بیش از آن­که تفسیری الاهیاتی باشد، تبدیل به یک تفسیر متافیزیکی می­شود و تا جایی پیش می­رود که حتی مسیحیت را از درون خالی می‌کند و جز پوسته­ای از آن باقی نمی­گذارد. شناخت و فهم این نظریة پیچیدة تیلیش فقط با شناخت دغدغه­های فلسفی ـ الاهیاتی وی و فقط در چهارچوب کل نظام فکری­اش امکان­پذیر است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
درخت در نمادپردازی های عارفانه و ریشه های اسطوره ای آن
نویسنده:
نوش آفرین کلانتر، طاهره صادقی تحصیلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
چکیده درخت از دورترین ایام، در اساطیر، آیین‌ها و کیش‌های عرفانی، دارای اهمیت بوده است. بسیاری از اقوام باستانی، آن را به‌عنوان نماد جایگاه خدایان یا خود خدا می‌پرستیدند. در دوره‌های بعدی نیز وسیلۀ صعود به آسمان و یکی از راه‌های برقراری ارتباط با خدایان بوده است. در متون عرفانی، از نماد درخت برای تبیین مفاهیم گوناگون استفاده شده است. تکرار مضمون درخت در اساطیر و عرفان، این سؤالات را برای نگارندگان ایجاد کرد: 1. کارکردهای درخت در عرفان چه ارتباطی با کارکردهای اسطوره‌ای آن دارند؟ 2. نماد درخت از اسطوره تا عرفان، چه مراحلی از دگردیسی را پشت سر نهاده است؟ در این جستار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، ارتباط میان مضامین عرفانی درخت و باورهای اساطیری بررسی می­شود. مطابق نتایج، برخی از کارکردهای درخت در عرفان که عبارت‌اند از: نمادینگی تجلی‌گاه خدا، معرفت، انسان کامل و آفرینش، صورت تحول‌یافتۀ کارکردهای درخت در دوران اساطیری است. باورهای اسطوره‌ای با رشد فکری بشر، تغییر چهره داده­اند، صورتی معقول یافته‌اند و به شکل متعادل‌تری در ادیان نمود پیدا کرده‌اند. این باورهای تعدیل‌شده، بر اثر مجاورت یا تأثیرپذیری عرفان اسلامی از ادیان و نحله‌های عرفانی قدیمی‌تر، وارد ادبیات عرفانی شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 93
مروری بر زبان دین با تفسیر نمادین
نویسنده:
جعفری حسن
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
فلسفه دین تفسریی معقول و منطقی از تجربه و زبان دینی است. فلسفه دین تا آنجا که به اندیشه درباره دین مربوط می شود، با فلسفه درهم آمیخته است. تفکر فلسفی همواره خردگرا و به طرزی ژرف معقول بوده است. فلسفه دین تحلیلی عقلانی از تجربه دینی و مساله زبان دین است. در فلسفه دین، همچنان که در تفکر غربی و الهیات مسیحی بسط یافته است، ممکن است دو پرسش عمده به نمایندگی از پرسش ها و مسایلی که با استفاده دینی از زبان همراه می شوند، تشخیص داده شود: ما چگونه باید معنای اصطلاحاتی را بفهمیم که برای اطلاق کردن چیزهای خاصی به خداوند به کار می بریم؟ آیا این عبارت و اصطلاحات در بردارنده معانی یکسانی است وقتی آنها را برای خداوند یا در مورد مخلوقات استفاده می کنیم؟ مساله دیگر این است که خداوند به طرزی بنیادین و بی نهایت متفاوت از انسان ها و دیگر مخلوقات است و به نظر می رسد ممکن نباشد که این واژه ها و عبارات هم درباره خداوند و هم مخلوقات به معنای یکسانی صادق باشد. در سالیان اخیر، شماری از تحلیل گفتمان های خداشناختی ارایه شده است. از این رو، این مقاله با مطرح ساختن تفسیر نمادین، که به نوبه خود بسط یافته نمادگرایی در متون و آداب دینی است، به کاستن مسایل و مشکلات زبان دینی می پردازد. بنابراین، گام نخست این مقاله شامل مروری بر مساله زبان دین و تاملات فیلسوفان و خداشناسان بر آن است. سپس، ارتباط بین نمادگرایی و تفسیر و عملکرد آنها به نحوی تحلیلی بررسی می شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 118
قرآن و زبان نمادین
نویسنده:
على نصیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از زبان نمادين، در عربى به «تمثيل» و در انگليسى، به «سمبوليك» ياد شده است. اما به نظر مى رسد به عنوان يك زبان نو به آن نگاه شده باشد. شاهد نو بودن آن، بازشناسى آن ـ البته نه به معناى به كارگيرى جديد آن به عنوان يك زبان ـ و ارائه نشدن تعريفى روشن و گويا ـ دست كم به استناد تحقيقاتى نه چندان دور و دراز نگارنده ـ از اين زبان است. زبان نمادين به عنوان يك مكتب ادبى كم تر از دو سده است كه مورد توجه قرار گرفته است. اين زبان در ادبيات كهن نه تنها براى فرار از واقع گرايى، بلكه به عنوان وسيله اى راه گشا براى دست يابى به واقعيت هاى هستى به كار گرفته شده است. در این مقاله، موضوع مورد بحث ذیل این عناوین پی گیری می شود: تمثیل و بررسى مفهوم تمثيل، اقسام تمثیل، فایده تمثیل، نماد و سمبل، بررسى عناصر معنايى زبان نمادين، موانع حمل آيات بر زبان نمادين، معيارهاى بازشناسى زبان نمادين، معارف قرآن و زبان نمادين.
نماد پردازی قرآنی در شعر معاصر فلسطین ( شخصیت یوسف (ع))
نویسنده:
علطی عبیات، علی مطوری، عبدالرسول الهایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
نمادها، همواره در دو حوزه‌ی معناگرایی و تصویرآفرینی نقش پربار داشته‌اند و همین دو خصلت ارزشمند ادبی سبب شده است تا نمادها در ساز و کار سرایندگی، به شکلی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. شاعران نیز برای رهایی از ورطه‌­ی تاریک و ناپیدای شعارزدگی وگریز از هرگونه سانسور، راهی جز تمسک به نمادهای گوناگون نیافتند .بر همین اساس می توان گفت یکی از انگیزه های رویکرد شاعران معاصر فلسطین به سمبل(نماد)، بیان غیر مستقیم افکار و اندیشه و احساسات می باشد. در این روش شاعر به منظور پربار کردن محتوای شعری و تبین اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی جامعه و حالات درونی خود به صورت رمز گونه، پرده از حقایق می گشاید. در میان سمبلها، نمادهای دینی به لحاظ ماهیت مذهبی و تأکید شاعران بر محتوای غنی فرهنگ قرآنی، نسبت به نمادهای حماسی، نمود بیشتری دارند. از میان نمادها­ی قرآنی شخصیت حضرت یوسف (ع) به دلیل برخورداری از پتانسیل ودلالتهای بالقوه و سازگار با تجربه درونی شاعران فلسطین،نسبت به سایر سمبلهای دینی بسامد بیشتری داشته است. شاعران فلسطینی در آثار خود ابعاد داستانی شخصیت حضرت یوسف (ع) را مورد بازنگری قرار داده، از آن، در جهت انتقال داده های ذهنی خود به شکل رمزگونه ونمادین بهره جسته اند. در ضمن شاعران فلسطین در پرداختن به این‌‌ گونه نمادها (نمادهای قرآنی) همواره وجه تحریکی و تشجیعی آنها را مد نظر داشته­‌اند. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که فراخوانی شخصیت حضرت یوسف (ع) در شعر فلسطین، مفاهیمی چون مقاومت وپایداری،امید و رهایی ازگرداب بحرانهای سخت، را پررنگ وتقویت کرده است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی و توصیفی است و سعی در پاسخ دادن به سؤالات زیر دارد: الف: نماد چیست و چه تأثیری بر فرآیند زبان شعری دارد؟ ب: مهمترین انگیزه‌های شاعران فلسطین از کاربرد نمادین شخصیت حضرت یوسف (ع) چیست؟ ج: فراخوانی شخصیت یوسف (ع) و داستان آن، چه تأتثری بر افق شعری شاعران فلسطینی ومخاطبان آنان داشته است.
صفحات :
از صفحه 72 تا 90
وجوه هرمنوتیکی رمز در فلسفه اسلامی
نویسنده:
مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
چکیده :
شاید چنین به نظر رسد که در عالم اسلام و فرهنگ و اندیشه دینی، «رمز» به عنوان یک اصطلاح، اختصاصا مربوط به قلمرو عرفان و تصوف و صرفا دارای جنبه‌های دینی و عرفانی است. اما در همان مراحل اولیه شکل‌گیری فلسفه در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی به «رمز»توجه کردند و در سیر تکاملی خود، بنیادهای فلسفی خاصی پیدا کرد. اگر به این مبانی و بنیادها، به طور مستقل و منسجم پرداخته شود، می‌توان به یک رمزشناسی انتولوژیک با وجوه خاص هرمنوتیکی در فلسفه اسلامی دست یافت، زیرا دیدگاه‌های متفکران بزرگی چون ابن‌سینا، سهروردی، شهرزوری، خواجه نصیرالدین طوسی، میرداماد و ملاصدرا، در مجموع، تصویر جامعی از وجودشناسی و هرمنوتیک‌شناسی «رمز» به دست می‌دهد و آن را کاملا از«رمزشناسی» در هرمنوتیک مدرن، متمایز می‌کند. ما در این مقاله، تا حد امکان، در صدد تبیین مبانی فلسفی و هرمنوتیکی «رمز» در فلسفه اسلامی هستیم.
صفحات :
از صفحه 2 تا 13
دین و اسطوره: بررسی فلسفی نظریه میرچا الیاده پیرامون اسطوره
نویسنده:
حسن جعفری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
یکی از متخصصان برجسته در حوزه تاریخ ادیان میرچا الیاده است، که در دهه های اخیر در فرانسه و امریکا زندگی کرد. از آثار وی در می یابیم که اسطوره همیشه گزارشی از آفرینش است و از چگونگی آفرینش و تکامل هستی سخن می گوید. هر چند اسطوره از نگاه اسطوره شناسان کارکردهای متعددی دارد، اما مطابق نظر الیاده، اسطوره مبتنی بر هستی شناسی است و تنها از حقایق، از اموری که واقعا حادث شده اند و از اموری که کاملا تجلی یافته اند، سخن می گوید. او بر این باور است که حقیقت همان امر مقدس است که به طور شاخصی حقیقی است و تحلیلی مبتنی بر تمایز میان مقدس و نامقدس ارایه می دهد. این مقاله، به نقطه نظرهای میرچا الیاده همراه با تنوع حوزه های علمی که در برگیرنده اسطوره شناسی، فلسفه دین و مطالعه دینی است، می پردازد، از ارتباط دین و اسطوره سخن می گوید و در نهایت از ویژگی های اسطوره ای – نمادین ادیان بحث می کند.
صفحات :
از صفحه 47 تا 74
تحلیل ساختاری - اسطوره ای حکایت غلام و بازرگان در مرزبان نامه
نویسنده:
نسرین علی اکبری,میثم روستایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در این مقاله بر اساس رویکرد نقد ساختارگرایی حکایت «غلام و بازرگان» از باب دوم مرزبان نامه تحلیل شده است. در این تحلیل بر اساس شیوه پراپ در ریخت شناسی قصه های پریان، به دو بن مایه «سفر و بازگشت از سفر» توجه شده است. این دو بن مایه که در اثر پراپ یکی از سی و یک خویشکاری قهرمان محسوب می شوند، با کهن الگوی اسطوره ای آشناسازی و میر نوروزی، تطبیق داده شده اند. در این مطابقه عناصر سازنده اسطوره و حکایت با همدیگر مقایسه شده، ظرفیت تاویل پذیری اسطوره ای این حکایت و برابری آن با دو بن مایه اسطوره ای نشان داده شده است.
صفحات :
از صفحه 177 تا 206
آگاهی یافتن از ابعاد مرگ در داستان ماتی و پدربزرگ
نویسنده:
نرگس باقری ,شهروز حمیدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
داستان ماتی و پدربزرگ اثر روبرتو پیومینی، داستانی نمادین و کودکانه با درونمایه مرگ است. شخصیت اصلی داستان که با مرگ پدربزرگ روبه رو می شود، طی سفری آیینی، از اسرار مرگ آگاهی می یابد و این سفر منجر به رسیدن او به فردیت و تقویت درون و تولد دوباره می شود. در این مقاله با توجه به رویکرد روان شناسی تحلیلی و با تکیه بر نقد کهن الگویی به تحلیل این سفر پرداخته شده است. نظام نمادین داستان، در فضایی عاطفی نمادها را چون کارمایه های روانی و پویا و موادی موثر و نزدیک به تخیل کودکانه به کار گرفته است. رمزگشایی نمادهای داستان نشان می دهد که ماتی الگوی قهرمان، پدربزرگ الگوی پیر خردمند، رودخانه، نماد زندگی و سمت چپ آن ناخودآگاهی و کشف راز مرگ دستاورد سفر است. سفر در یک روز کامل صورت می گیرد و این نیز نماد تمامیت و یک چرخه کامل است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 133
زبان نشانه ها (بررسی انگاره های نمادین رمان «کیمیاگر» و مقایسه با نمونه های عرفان و تصوف اسلامی)
نویسنده:
حافظ حاتمی ,محمدرضا نصراصفهانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
بهره گیری از زبان نمادین یا رمزی همواره مورد توجه شعرا، نویسندگان و هنرمندان بوده است. ظرفیت بالای عنصر زیبایی بخش رمز، به همه انواع ادب حماسی، غنایی، عرفانی، نمایشی و تعلیمی امکاناتی فراوان داده است تا شاعر، نویسنده و هنرمند بتواند اثری از هر نظر برجسته و متمایز بیافریند. ادبیات عرفانی جولانگاه و پهنه زبان نمادها است و عرفا برای بهره گیری بیشتر از مفاهیم واژگان و موضوع «غیرت عرفانی» و اینکه افراد بیگانه و غیر اهل نتوانند به مقصود آنان پی ببرند، از این زبان استفاده می کنند.زبان نشانه ها ـ که در رمان کیمیاگر از آن به روح جهان، زبان روح، رویای شخصی، اصل مطلوبیت، مکتوب و عشق یاد شده است ـ مهم ترین عنصر سازنده این رمان است. در این میان آشنایی نویسنده با عرفان مشرق زمین، به ویژه عرفای اسلامی و ایرانی، و در نهایت تاثیرپذیری از آنان، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 33 تا 63
  • تعداد رکورد ها : 16