آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
آثار مرتبط با شخصیت ها
>
10.سایر شخصیت ها
>
2. به ترتیب میلادی
>
ط:قرن سوم میلادی
>
فلوطین(افلوطین)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
تعداد رکورد ها : 171
عنوان :
جایگاه فلسفه در روش تفسیرى علّامه طباطبائى با تأکید بر بحث فاعلیت الهى
نویسنده:
محمدعلى دیباجى، روح اللّه موسوى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تأویل
,
فاعلیت الهی
,
تفسیر فلسفی
,
تفسیر فلسفی
,
علامه طباطبایی و تفسیر
,
تفسیر المیزان (کتاب)
کلیدواژههای فرعی :
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
نهایه الحکمه ,
فاعلیت بالرضا ,
عقل فطری ,
آسیب شناسی تفسیر فلسفی ,
بدایة الحکمة ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مقاله به دنبال پاسخ گویى به این پرسش است که فلسفه علّامه طباطبائى چه تأثیرى بر تفسیر ایشان گذاشته و به عبارت دیگر فلسفه چه جایگاهى در شیوه تفسیرى ایشان دارد؟ در این مقاله کوشیده ایم تا به صورت عینى و تطبیقى به این پرسش بپردازیم. در این جهت به عنوان نمونه، موضوع فاعلیت الهى را ـ که از سویى از مباحث مهم فلسفى در طول تاریخ فلسفه بوده و از سویى از موضوعات مهم و متکرر قرآنى است ـ در تفسیر و فلسفه علّامه بررسى و مقایسه کرده ایم. براساس نتایج این پژوهش، دانش گسترده فلسفى علّامه و استفاده آگاهانه و روشمند از آن در تفسیر، نه تنها به تحمیل معانى فلسفى بر قرآن و عبور از ظواهر الفاظ آن نینجامیده، بلکه در کنار یارى رساندن مفسر براى داشتن فهمى گسترده تر و رسیدن به لایه هاى معنایى عمیق تر، زمینه را براى التزام هرچه بیشتر به ظاهر قرآن فراهم آورده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 124
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سلب یا سکوت؟ بررسی و نقد الهیات سلبی فلوطین
نویسنده:
امیرعباس علیزمانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الهیات سلبی
,
سخن گفتن از خدا
,
فلوطین
,
احد (اسماء تنزیه الهی)
,
شناخت سلبی خدا
,
تعالی و تنزیه
,
فلسفه نوافلاطونی
کلیدواژههای فرعی :
افلاطون ,
فلسفه نو افلاطونی ,
مفهوم وجود ,
اسمای الهی ,
بساطت ذات الهی ,
الهیات ایجابی ,
مفاهیم ماهوی ,
الهیات تنزیهی ,
عدم تناهی ,
وحدت ,
بساطت ,
وحدت حقیقی ,
وحدت غیر حقیقی ,
مثال خیر ,
وحدت عددی(مقابل وحدت حقیقی عام) ,
وحدت احدی(مقابل وحدت حقیقی ذاتی نفس رحمانی) ,
مفاهیم غیر ماهوی ,
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
الهیات سلبی فلوطین ریشه در اندیشههای افلاطون دارد، او مثال خیر را فراتر از ذهن و زبان میدانست. فلوطین بیش از هر چیزی بر تعالی و تنزیه «احد» از همه ویژگیهای تعینآور و محدودکننده تأکید میکند. او معتقد است: «کسی که همه چیز را از او سلب کند و هیچ چیزی را به او نسبت ندهد سخن درست گفته است.» در نزد فلوطین هستی دارای صورت و تعین است و چون احد نامتعین و فاقد هرگونه صورتی است پس در «ورای وجود و عدم» قرار دارد و بنابراین قابل شناخت و قابل بیان نیست. او با صراحت میگوید: «... اگر بخواهیم سخن دقیق بگوییم، حق نداریم او را «او» بنامیم». بنابراین از دیدگاه فلوطین، احد نه چیزی است، نه چون، نه چند، نه عقل و نه روح، نه متحرک است و نه ساکن، نه در مکان و نه در زمان و نه... . در این مقاله کوشیدهایم تا با ارائه بیان روشنی از دیدگاه فلوطین، به بررسی و نقد آن نیز بپردازیم. لازمه منطقی دیدگاه فلوطین کنار نهادن هرگونه حکم ایجابی یا سلبی درباره احد و در واقع سکوت نسبت به آن است. در حالی که فلوطین خود به ناچار به سوی الهیات سلبی و حتی در برخی از موارد به سوی الهیات ایجابی نیز کشیده شده است. مبانی و پیشفرضهای دیدگاه فلوطین نیز قابل نقد و تردید است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انعکاس فلسفه فلوطین در حکمت صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
ملاصدرا
,
افلوطین
,
فلسفه نوافلاطونی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه افلوطین
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نظام هستی ,
وحدت وجود ,
مراتب هستی ,
احد ,
الهیات سلبی ,
اثولوجیا ,
حکمت الهی ,
صادر اول ,
تشکیک وجود ,
هستی شناسی(فلسفه) ,
اراده الهی در مذاهب ,
نظریه فیض ,
علم نفس ,
نظام هستی ,
اراده الهی ,
صادر اول ,
قرآن ,
قاعده بسیط الحقیقه ,
قاعده «الواحد» ,
اصالت وجود وحدت وجود ,
جهان معقول (عالم مثل) ,
هستی شناسی صدرایی ,
هستی شناسی اسلامی ,
عقل ( جوهر ) ,
ماده ( اعم ) ,
وحدت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
علم واجب ,
برهان بسیط الحقیقه ,
قرآن ,
غرض فعل الهی ,
اقانیم ثلاث ,
احد(تعین اول) ,
آپایرون ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
اصالت وحدت ,
اقنوم اول ,
اقنوم دوم ,
اقنوم سوم ,
مبدأشناسی حکمت متعالیه ,
احد افلوطینی ,
علم احد ,
مکتب نوافلاطونی ,
سیر حکمت در اروپا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
فلوطین از حکمای یونان باستان است و کتابش اثولوجیا تأثیرات فراوانی بر فلسفه اسلامی نهاده است. در بین حکمای مسلمان، صدرالمتألهین بیشترین استفاده را از آراء و نظریات او کرده است؛ به طوری که بسیاری از نظریات خاصِ حکمت متعالیه، ریشه در آرای فلوطین دارد. برخی از آرای فلوطین عبارتند از: اعتقاد به ذومراتب بودن هستی، قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء، قاعده الواحد، اعتقاد به ذومراتب بودن نفس و حضور مراتب وجودی در نفس آدمی، اعتقاد به حضور تمام موجودات عالم ماده در عوالم برین و... . اما دو فلسفه فلوطینی و صدرایی دارای چه شباهتها و تفاوتهایی است؟ نوشتار پیش رو درصدد است ضمن معرفی آراء و نظریات اساسی فلسفه فلوطین و صدرالمتألهین، موارد مشابهت و افتراقِ این دو فلسفه را نشان دهد. ازجمله نتایج این تطبیق و مقایسه، کشف و درک میزان تأثیرپذیری حکمت متعالیه از فلسفه فلوطین است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 143 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عرفان ابن سینا در آثار فرانسویان دو سدۀ اخیر
نویسنده:
محبعلی آبسالان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
عرفان اسلامی
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
ابن سینا و عرفان
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
اخوان الصفا ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
آثار فرانسویان ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه نوافلاطونی ,
اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) ,
منازل سلوک ,
اصطلاحنامه تصوف ,
عرفان ابن سینا در آثار فرانسویان ,
زبان آثار ابن سینا ,
عرفان عقل گرایانه ابن سینا ,
عقل متعال ,
باطن گرایی خیالی ابن سینا ,
معرفت عرفانی ابن سینا ,
عرفان فوق طبیعی ابن سینا ,
فلسفه شرقی ابن سینا ,
تمثیل معنوی ابن سینا ,
رساله نیریزیه ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در قرن نوزدهم با پیدایش مکتب های ادبی در فرانسه و توجه به آثار ادبی و عرفانی مشرق زمین، کار نویسندگان و مترجمان رسائل و نوشته های ابن سینا آغاز شد. آن ها ابن سینا را ابن سینای ارسطویی که ناقل میراث ارسطویی و نوافلاطونی به غرب بود می شناختند. فرانسویان این پرسش را مطرح کردند که چرا ابن سینای ارسطویی به نگرش های عرفانی پرداخته است. آن ها با طرح این مسئله که آیا می توان بین این دو جریان فکری وحدتی ایجاد کرد یا نه، در آثارشان به سه گونه نظریه مبادرت ورزیدند. گروهی تلاش کردند تا پیوندی بین آثار عرفانی او با نگرش ها و نوشته های فلسفی بیابند و گروهی از محققان درباره شخصیت و آثار عرفانی او تردیدی نکردند و با صراحت گفتند که ابن سینا در آثارش از مراحل سیر و سلوک عارفانه و مکاشفاتی ذکر می کند که قالبی رمزگونه و استعاری دارد که نشان از تجربه شخصی و عملی اش می باشد، و گروه سوم او را فیلسوفی ارسطویی معرفی کردند که صرفا ناقل سخنان صوفیان و عارفان بوده است. ما در این مقاله توصیف و تحلیل این سه دیدگاه خواهیم پرداخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 21
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه یادآوری و مبانی آن در عرفان اسلامی با تأکید بر دیدگاه عین القضات و مولوی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی عرفانی
,
مولانا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
عین القضاة الهمدانی
,
نظریه تذکر
,
حقیقت روح
,
ارتباط روح و بدن
,
عرفان اسلامی
,
معرفت شناسی اسلامی
,
معرفت شناسی عرفانی
,
نفس شناسی عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
مثنوی ,
حدیث من عرف نفسه ,
عالم ماده ,
معاد(کلام) ,
آیه میثاق ,
انسان ,
ارتباط روح و بدن ,
طور وراء عقل ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
مُثُل ,
قرآن ,
خود شناسی ,
تقدم روح بر بدن ,
آیین گنوسی (ادیان خاموش) ,
سالک ,
اصطلاحنامه تصوف ,
حقیقت روح(قسیم سر و قلب و نفس) ,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) ,
حجاب جسم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
از نظر عده ای از عارفان مسلمان، علم یادآوری حقایقی است که روح آدمی پیش از تعلق به بدن و گرفتار آمدن در حجاب دنیا مشاهده کرده است. این امر در فلسفه افلاطون به «نظریه تذکر» شهره است و بر قبول تجرد روح، نوع خاصی از ارتباط روح و جسم، و تقدم روح بر بدن مبتنی است. پیامبران و اولیای الهی برای تذکر و به یادآوردن حقایق در حجاب درون آدمی، آمده اند. دلیل ارسال قرآن که لقب ذکر دارد، نیز همین است. سالک الی اله در نهایت سلوک و وقتی که از حجاب بدر آمد، به معرفت به خویشتن می رسد؛ معرفتی که معرفت به تمام حقایق و معرفت به پروردگار است. در این مقاله، اختلاف عارفان در این مورد با توجه به مبانی فکری و ذوقی آن ها و تبیین و تحلیل «نظریه تذکر» یا «یادآوری» در عرفان اسلامی بررسی می گردد. پیش از توضیح این مطلب، اشاره ای به مبانی آن؛ یعنی، «حقیقت روح»، «ارتباط روح و بدن» و «تقدم روح بر بدن» صورت گرفته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 54
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تجرد نفس از دیدگاه سهروردی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
03. انسان شناسی Human nature
,
شخصیت ها
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
نفس شناسی سهروردی
کلیدواژههای فرعی :
حکمت اشراق ,
نفس آدمی ,
صورت ,
جاودانگی نفس ,
صورت های نفسانی ,
ادله تجرد نفس ,
قرآن ,
زبان نمادین ,
نگاه التفاتی ,
هیاکل النور ,
پرتو نامه ,
کارکرد نفس ,
زیست شناختی نفس ,
انسان پرنده ,
معناشناسی نفس ,
تلویحات ,
مقاومات ,
الواح عمادی ,
خودآگاهی (معرفت نفس) ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
تجرد نفس، به عنوان مهم ترین مساله در دانش نفس شناسی، مورد توجه فیلسوفان بزرگ نفس، یعنی افلاطون، فلوطین و ابن سینا، بوده است. آنان هر کدام در این زمینه، مباحث جدید و نوآوری های مهمی را طرح کرده اند. اکنون این مساله مطرح است که سهروردی، بنیان گذار حکمت اشراق در اندیشه اسلامی، که درباره تجرد نفس سخن گفته، آیا در این باره دلایل و منظرهای جدیدی به شناخت ماهیت نفس دارد؟ به ویژه که او صاحب نظریه علم حضوری است و این دیدگاه با ماهیت نفس مرتبط است. پاسخ، چنان که در مقاله بدان پرداخته شده، این است که شیخ اشراق، هم از طریق علم حضوری و هم در ادامه دلایل پیشینیان، از جمله ابن سینا، سخنان جدیدی را در اثبات تجرد نفس و چگونگی این تجرد بیان کرده است: او علم حضوری را از کارکردهای نفس دانسته و با بررسی تحلیلی برخی از مفاهیم، دلایل دیگری بر تجرد نفس آورده که در نوع خود بی نظیر است؛ سهروردی علاوه بر این دو شیوه، در رساله های عرفانی خود، از زبان نمادین نیز در تبیین ماهیت نفس بهره برده، منظرهای جدیدی گشوده است. بدین دلیل، شیخ اشراق را می توان فیلسوف نفس دیگری از شمار فیلسوفان بزرگ یاد شده دانست که در نفس شناسی صاحب دیدگاه خاص و نوینی هستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاریخ علم حضوری
نویسنده:
مهدی حائرییزدی، محسن میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم حضوری
,
معرفت شناسی اسلامی
,
فلسفه یونان
,
فلسفه اسلامی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
تاریخچه علم حضوری
کلیدواژههای فرعی :
صدور ,
علل چهارگانه ,
معرفت حقیقت ,
اشراق ,
فیض الهی ,
نظریه سعادت غایی ابن رشد ,
مساله علیت الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در قالب پی دی اف
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 17 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هگل و مشکل معناداری زبان دین
نویسنده:
قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هگل
,
شناخت سلبی خدا
,
زبان طبیعی (منطق)
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
دین مسیحیت (ادیان زنده)
,
فلسفه دین
,
فلسفه دین هگل
,
زبان دین (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
ابطال گرایی ,
معرفت بخشی ,
پدیدارشناسی روح ,
معناداری ,
صدق گزارههای دینی ,
فلسفه پوزیتیویسم ,
تثلیث مسیحی ,
بازی زبانی ,
دین طبیعی(دئیسم) ,
الهیات تمثیلی ,
روح مطلق ,
تمثیل اسنادی ,
خودآگاهی روح مطلق ,
تمثیل تناسبی ,
هگل و قلمرو دین ,
نظریه ایجابیت دین مسیحی ,
حدود زبان دین ,
معناداری زبان دین ,
معرفت بخشی زبان دین ,
دین فردی ,
دین مطلق ,
دین گوهری ,
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
گرچه شهرت چنان است که مساله معناداری زبان، گزاره ها و مدعیات دینی از دهه بیست سده بیستم مطرح گردید لیکن بررسی نزاع های متفکران و مکاتب الهیاتی و فلسفی نشان می دهد که این مناقشه یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در تاریخ تاملات فلسفی - دینی به شمار می آید. از دوره تسلط رهیافت الهیات سلبی (نخستین رویکر در معناداری زبان دین) تا واپسین نظریه یعنی کارکردگرایی (دیدگاه آلستون از پیروان ویتگنشتاین متاخر) روش های گوناگون و گاه متضادی ارائه گردید. در یک تقسیم بندی کلان با سه روش سنتی و سه روش جدید در زبان دین مواجه هستیم. فلسفه دین هگل در کدام روش و رهیافت قرار دارد؟ الهیات سلبی از دوره افلاطون آغاز و با فلوطین به نحو نظام مند پایه گذاری گردید. (ر.ک.: Plotinus, 1996, vol. 2) و سپس با گزاره معروف دیونوسیوس آریوپاگی مبنی بر اینکه «هیچ سلب و ایجابی را به خدا نمی توان نسبت داد» (Dionysius, 1920, ch. 4 5) تبیین و تکمیل شد. از الهیات سلبی تا الهیات تمثیلی آکویناس هزار سال گذشت که مهم ترین پرسش آکویناس در زبان دین طرح شد. وی در اثر معروفش «جامع الهیات» سوال می کند که آیا انسان می تواند با زبان متعارف و طبیعی و با محدودیت های مربوط به عالم انسانی، از دین، خالق، امر نامتناهی و امور متعالی سخن معنادار بیان کرده و کسب معرفت نماید؟ وی بیان تمثیلی را تنها روش سخن گفتن معنادار درباره دین و خدا برمی شمارد ( Aquinas, 8006, I. C.32-33). آکویناس دو رویکرد را در نظریه تمثیل پایه گذاری کرد: تمثیل اسنادی و تمثیل تناسبی. هگل با بیان این گزاره که زبان دین اندیشه تصویری و استعاری است (هگل، 1382، 599) به نظریه تمثیلی نزدیک است اما گرایش هگل به تمثیل اسنادی است که خداوند به نحو حقیقی واجد محمولات و صفات بوده و از طریق خداست که سایر موجودات واجد این محمولات می شوند. لذا هگل خداوند را عینی وجود تلقی می کند که هدف همه ادیان ایجاد خودآگاهی انسان برای فهم جدایی از مطلق و کوشش (عبادت و پرستش در باور هگل) در اتحاد با اوست. به زعم هگل آگاهی در درون خود، سبب می شود که خدا را در آن بشناسد و با او اتحاد یابد (همان، ص 665). به دلیل اهمیت بسیار تمثیل اسنادی است که متفکران مهمی چون فردریک فره (Frederich Ferre) اعتقاد دارند که اساس نظریه آکویناس در الهیات تمثیلی بر تمثیل اسنادی است (Ferre, 1967. Vol. 1, p.). سومین روش سنتی، دیدگاه جان دانس اسکوتوس معاصر آکویناس می باشد. کاستی های الهیات تمثیلی او را واداشت که به اشتراک معنوی یا زبان تک معنا (univocal) میان زبان انسانی و زبان دین روی آورد. اسکوتوس معتقد بود که ما وحی و دین معنادار و معرفت بخش داریم لذا باید آن ها را در ساختار زبانی فهم کنیم. (Scouts, 1983, p. 604) وی نظریه سکوت و سلبی را که از آگوستین سرچشمه گرفت و تا دیدگاه اشتراک لفظی (equivocal) بسط یافت، به طور قاطع رد کرد. در سده بیستم سه گرایش عمده در زبان دین و معناداری آن شکل گرفت: نهضت پوزیتیویسم، نظریه ابطال پذیری و بالاخره نظریه بازی های زبانی ویتگنشتاین متاخر که هر سه رویکرد در مقاله جهت ایضاح منطق درونی روش ها مورد بررسی قرار می گیرند. پرسش اساسی مقاله این است: اندیشه های هگل در حوزه دین را در کدام رویکرد می توان قرار داد؟ آیا برای هگل مشکل معناداری زبان دین مطرح بود؟ هگل بر فرض توجه به معناداری زبان دین، گزاره ها و مدعیات دینی را معرفت بخش می داند؟ بدون توجه به دسته بندی های سه گانه دین در اندیشه هگل و تمرکز آراء او بر محتوا و حقیقت مطلق در مسیحیت می توان از معناداری زبان دین در اندیشه هگل سخن گفت؟ آیا اندیشه تمثلی یا تصویری زبان دین در تفکر هگل، همانندی با الهیات تمثیلی و خاصه تمثیل اسنادی آکویناس دارد یا خیر؟ فرضیه اساسی نوشتار آن است که هگل قائل به معناداری و معرفت بخشی دین بوده و با زبان انسانی می توانیم سخن معنادار درباره دین و امر متعالی بر زبان بیاوریم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 107
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی جاودانگی عذاب کفار در جهنم از منظر صفت رحمت الهی
نویسنده:
فرهاد زینلی بهزادان، کاظم قاضی زاد، حسین هوشنگی، نهله غروی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهنم
,
رحمت الهی
,
عذاب جهنم
,
عذاب اخروی
,
عذاب کفار
کلیدواژههای فرعی :
متون دینی ,
ذات الهی ,
صفات الهی ,
عالم آخرت(کلام اسلامی) ,
کفر ,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) ,
قرآن کریم ,
فضایل اخلاقی ,
خلود جهنمیان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
از منظر تجربه دينی، ذات خدا به وصف اخلاقی رحمت متصف می شود و نظريه معلولی معنا که در حوزه معناشناسی فلسفی مطرح است اين امکان را به وجود می آورد که وصف اخلاقی رحمت، به همان معنای انسان انگارانه آن، يعنی دلسوزی و مهربانی، درباره ذات خدا به کار رود. با توجه به مفاد نظريه معلولی معنا، می توان ادعا کرد که مهربان و دلسوز بودن خداوند منافی با تنزه و بساطت ذات او نيست. معناشناسی کفر در قرآن کريم نشان می دهد که کفار همان ظالمان پايمال کننده اخلاق هستند که تا حد ممکن و تا زمانی که مايل اند بر مظلومان ظلم روا می دارند. رحمت خدا يا همان دلسوزی او برای مظلومان اقتضا می کند که داد آن ها را از کفار بازستانده و آن ها را تا زمانی که مايل است در جهنم عذاب کند. اين شيوه از عذاب، دقيقا بسان روش کفار در ظلم به مظلومان است. وسعت فراگير رحمت خداوند به دار دنيا اختصاص دارد اما در دنيای ديگر، رحمت خداوند به مومنان محدود است و مانع عذاب جاودانه کفار در جهنم نيست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رویکردها به تکثر ادیان
نویسنده:
ولی الله عباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان
,
حقیقت دین
,
ظاهر و باطن
,
14. ادیان religions
,
تعالیم اسلامی(افعال انبیاء)
,
نسبیگرایی
,
وحدت گرایی
,
واقع گرایانه
,
مدل ذهن گرایانه
,
انحصارگرایی دینی (مسائل جدید کلامی)
,
شمول گرایی دینی (مسائل جدید کلامی)
,
رستگاری (مسائل جدید کلامی)
,
الهیات(کلام جدید)
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
کثرت گرایی دینی
,
نظریه مبناگروی
,
ارتدوکس
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
دین مسیحیت (ادیان غرب)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
ایمان
,
استدلال((سایر)، اصطلاح وابسته)
,
نگرش تجربی به وحی
کلیدواژههای فرعی :
سنت گرایی ,
باور ,
حکمت خالده ,
الانبیا ,
مسیحیان ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
پدیدار شناختی ,
مسلمان ,
تجسد ,
ملاک ,
انتقاد ,
ظواهر ,
آموزه ,
پیروان ,
قرآن و کتاب مقدس ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 158
مشخصات اثر
ثبت نظر
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
تعداد رکورد ها : 171
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید