جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت خداوند یا همان مبدأ هستی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی بشر بوده است. از این‌رو بخش عمده‌ای از آموزه‌های ادیان آسمانی نیز در پاسخ به این دغدغه، به توصیف او اختصاص یافته است. اما از آن جهت که شناخت ذات او به دلایل عقلی و نقلی امکان‌پذیر نیست، حکمای الاهی و متکلمان و آموزه‌های وحیانی شناخت خداوند را در قلمرو صفات دانسته‌ و صفات الاهی را به صفات معرِّف ذات و صفات مفسر فعل الاهی تقسیم نموده‌اند. همان‌طور که صفات معرّف ذات و برگرفته از ذات کامل الاهی دارای ویژگی‌هایی است، صفات فعلی نیز که برگرفته از افعال الاهی است، دارای ویژگی‌ها و معنای خاصی است. دراین مقاله، برآنیم تا به‌لحاظ نظام معنایی، تفسیری هماهنگ و معنادار از صفات فعل ارائه داده، ویژگی‌های خاص صفات فعلی را از دیدگاه متکلمان و حکماء مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 100

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

Negative Theology and Meaningless Suffering

نویسنده:

Karen Kilby

نوع منبع :

نمایه مقاله

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شناخت سلبی خدا , الهیات(کلام جدید) , الهیات جدید مسیحی

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 92 تا 104

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آرآء الكلامية لموسی بن میمون والاثر الإسلامی فیها

نویسنده:

حسن حسن کامل ابراهیم

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قاهره - مصر: مرکز الدراسات الشرقیة (جامعة القاهرة),

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

شناخت سلبی خدا , دین یهود (ادیان غرب)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دلالة الحائرين

نویسنده:

موسي بن ميمون القرطبی الاندلسی؛ تحقیق: حسین آتای

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

مکتبة الثقافة الدینیة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید یهودیت , شناخت سلبی خدا , عقاید یهودیت , کتب فلسفه و کلام یهودی

چکیده :

کتاب دلالة الحائرين، به زبان عربی است؛ اما به خط عبری نوشته شده است تا مسلمانان از آن آگاه نشوند و یهودیانِ غیر عِالم نیز به آن دسترسی نداشته باشند؛ اما به هر حال، مسلمانان به این کتاب توجه نمودند. ابوعبدالله تبریزی از معاصران خواجة طوسی، بر مقدمات بیست و پنج‌گانة ابن‌میمون در مبحث اثبات وجود خدا، در کتاب دلالة‌الحایرین شرح نوشت. این شرح، در سال۱۳۶۹ ق. در قاهره به وسیلة محمدزاهد کوثری، و ترجمة فارسی آن هم توسط دکتر سجادی در تهران درسال ۱۳۶۰ش چاپ شده است. ترجمة لاتین این کتاب، در قرون وسطی در میان دانشمندان اروپایی رواج داشته و «آلبرت کبیر» و «آکویناس» در قرن سیزدهم از این کتاب بهره برده‌اند. مراد ابن‌میمون از حایرین یا سرگشتگان، کسانی هستند که در قضایای متعددی بین عقل و دین متحیّر مانده‌اند. هدف اصلی این کتاب، تطبیق ظواهر کتاب عهد عتیق با قواعد عقلانی و فلسفی است. این کار ابن‌میمون (تطبیق دین و فلسفه)، مسبوق به سابقه است؛ پیش از او فارابی، ابن‌سینا، ابن‌باجه، ابن‌طفیل و ابن‌رشد نیز در این راستا تلاش کرده بودند و او را دراین کار می‌توان متأثر از این بزرگان دانست. روی سخن ابن‌میمون با کسانی است که با فلسفه و حکمت آشنا هستندولی هنگام مطالعة تورات با کلمات و جملاتی روبه‌رو می‌شوند که پذیرش آنها دشوار است و آنها را متناقض با مقبولات عقل و فلسفه می‌بینندو از این‌رو، دچار حیرت می‌شوند؛ بنابراین او خود را مکلف می‌بیند که حیرت این عالمان را برطرف کند. ابن‌میمون در مقدمة این کتاب چنین می‌گوید: «می‌دانم مبتدیانی که از بحث و نظر بهره‌ای ندارند، از برخی مطالب این کتاب بهره می‌برند؛ اما عالمان متشرع از همة این کتاب بهره خواهند برد.///

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و بررسی دیدگاه‌ها درباره زبان دین

نویسنده:

سید جابر موسوی راد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شناخت سلبی خدا , زبان دین(مسائل جدید دین شناسی) , زبان نمادین دین , احکام سلبی ذات الهی , زبان دین (فلسفه دین)

چکیده :

پیرامون چگونگی سخن گفتن از خداوند و زبان به کارگرفته در متون دینی نظریّات مختلفی طرح شده است. نظریّه‌های بی‌معنایی زبان دین (دیدگاه پوزیتویستم منطقی)، غیرشناختاری بودن زبان دین، زبان نمادین، الهیات سلبی، تمثیل و کارکردگرایی مهم‌ترین نظریّاتی هستند که در این زمینه در غرب طرح شده‎‌اند. در این مقاله ضمن نقد این دیدگاه‌ها، این نتیجه به دست آمده است که در مورد سخن گفتن از خدا، الفاظ اطلاق شده بر خداوند همان معنای الفاظ بشری را دارند (نظریّه‌ی اشتراک معنوی)، ولی در مورد صفاتی که به خداوند به صورت مجازی اطلاق می‌شوند (نظیر خشم) این صفات به جهات آثارشان به خداوند اطلاق می‌گردند؛ در مورد صفات خبری نیز نظریّه‌ی تأویل بر مبنای قرائن داخلی و خارجی، مورد قبول است. در مورد متون وحیانی، گرچه در این متون از استعاره و تمثیل استفاده شده است، امّا متون وحیانی نظیر قرآن به همان زبان عرفی نازل شده‎‌اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 93 تا 117

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

توحید

نویسنده:

مرتضی مطهری

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: صدرا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , فاقد چکیده

کلیدواژه‌های فرعی :

ادله توحید (کلام) , اسمای الهی Divine Names , راه‌های فلسفی خداشناسی , فطرت خدا شناسی , برهان حدوث , خلقت شرور , شناخت سلبی خدا , ایمان به غیب , براهین خداشناسی , نظریه تکامل انواع , حدیث امام صادق(ع ) در فطرت خداشناسی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فصوص الحکم

نویسنده:

محی الدین ابن عربی؛ مصحح ابوالعلاء عفیفی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: دارالکتاب العربی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

فصوص الحکم , عرفان اسلامی , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , فصوص الحکم: ابن عربی , کتب عرفان نظری , 01- فصوص الحکم: ابن عربی (متون عرفانی مرجع)

کلیدواژه‌های فرعی :

شماره ديويي:

297/83ع692ش

چکیده :

کتاب فصوص یا «فصوص‌الحکم» اثر شیخ اکبر ابن عربی از کتب مشهور تصوف و عرفان نظری است. فصوص جمع واژه «فَصّ» به معنای نگین است و فصوص‌الحکم نگین‌های حکمت معنا می‌دهد. محمد بن احمد، محیی الدین بن عربی از اولاد عبداللّه بن حاتم، برادر «عدى بن حاتم» از صحابه بزرگوار، در شب ۷ ماه رمضان ۵۶۰ ه.ق، برابر با ۲۸ ژوئیه ۱۱۶۵.م، در بلده‌ی «مرسیه» از بلاد اندلس متولد شد. معروف‌ترین لقب او در بین پیروانش، «الشیخ الاکبر» است. دو اثر فتوحات مکیه و فصوص الحکم او مشهور است و او را پدر عرفان نظری خوانده اند. او بعد از هشتاد سال ریاضت و تألیف، در شب ۲۸ ربیع الاخر سال ۶۳۸ ه. برابر با ۱۶ نوامبر ۱۲۴۰ م. در شهر دمشق از دنیا رفت. محی الدین در آغاز فصوص تصریح می کند که در رؤیا پیامبر فصوص الحکم را به او عطا کرد و به وی امر فرمود که این کتاب را به مردم عرضه کند. علامه حسن زاده آملی در توصیف این کتاب گوید: «فصوص‌ الحکم‌ شیخ اکبر محیى الدین طائى حاتمى بیست و هفت فص است و هر فصّ آن به نام یکى از انسانهاى کامل که از هر یک تعبیر به کلمه شده است، و در هر فص سلطان و محور بحث یکى از امّهات و اصول معارف مهمّ و اصیل عرفانى قرآنى است. و آن بیست و هفت انسان فصوص که به نام هر یک فصّى جداگانه است بیست و سه نفر آنها از انبیاى یاد شده در قرآن کریم‌اند که یسع و ذو الکفل در آن نیامده‌اند، و چهار انسان کامل دیگر به نامهاى شیث و عزیر و لقمان و خالد علیهم السّلام‌اند به نام هر یک فصّ مستقل است.»

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نكت الإعتقادية

نویسنده:

الشيخ المفيد

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , اصول عقاید , عقاید اسلامی , عقاید شیعه امامیه , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , 13. علم کلام , کتب کلام شیعه , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر قمی (روایی) , سیره ابن هشام , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , بحار الانوار (علامه مجلسی) , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)

کلیدواژه‌های فرعی :

01. خداشناسی (کلام) , راه‌های خداشناسی , اصل امامت , اصل توحید , اصل عدل , اصل معاد , اصل نبوت , شناخت سلبی خدا , صفات ثبوتیه ( الهی ) , صفات ذاتیه ( الهی ) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

(شیخ مفید) محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

النكت الاعتقادية اثر شيخ مفيد، محمد بن محمد بن نعمان، از فقها و متكلمان بزرگ شيعه در قرن چهارم و پنجم هجرى (334 - 413 هجرى) در موضوع عقايد و مباحث عقيدتى شيخ مفيد در اين كتاب به بررسى مباحث عقيدتى مانند توحيد، نبوت، معاد، عدل و امامت پرداخته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خدای شخص‌وار از منظر علامه طباطبایی در مقایسه با الهیات گشوده

نویسنده:

مسعود رهبری، فروغ السادات رحیم پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خدای متشخص , الهیات(کلام جدید) , الهیات بالمعنی الاخص , مقام احدیت(مقابل مقام واحدیت) , مقام واحدیت(مقابل مقام احدیت) , الهیات گشوده , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

ادیان ابراهیمی , برهان صرافت و محوضت واجب الوجود , واجب الوجود من جمیع الجهات , شناخت سلبی خدا , الهیات جامع ادیان , الهیات مسیحی , الهیات جدید مسیحی , الهیات قدیم مسیحی , برهان بسیط الحقیقه , برهان صرف الوجود , سنت‌های دینی , واجب الوجود من جمیع الجهات , ادیان ابراهیمی (ادیان الهی) , بسیطُ الحقیقةِ کلُّ الاشیاءِ و لیس بشیءٍ منها: بسیط الحقیقه، همه اشیاء است و هیچ یک از آنها نیست , بسیطُ الحقیقةِ کلُّ الاشیاءِ و لیس بشیءٍ منها: بسیط الحقیقه، همه اشیاء است و هیچ یک از آنها نیست , الهیات کلاسیک مسیحی (ادیان) , تصویر خدا (ادیان) , شخص وارگی (ادیان) , آنتروپومورفیسم , معطی شی فاقد شی نیست (فلسفه) ,

چکیده :

شخص‌وارگی به‌معنای بهره‌مندی از صفاتی چون آگاهی، اراده، حیات، قدرت، خیرخواهی و قابلیت تخاطب است و متون مقدس ادیان ابراهیمی چنین صفاتی را به خداوند نسبت می‌دهند. نحلۀ «الهیات گشوده» راه طی‌شده در الهیات کلاسیک مسیحی برای توصیف حقیقت الوهی را ناسازگار با کتاب مقدس می‌داند. این نحله به بازاندیشی در اوصاف الهی پرداخته، به بازتعریف اطلاق، بساطت و کمال مطلق الهی دست می‌یازد. اما علامه طباطبایی در برابر دوگانۀ تعالی یا شخص‌وارگیِ حقیقت الوهی، راه‌ سومی می‌یابد که هر دو جنبه را در جایگاه شایستۀ خود نگه‌دارد و هیچ‌کدام را فدای دیگر نکند. علامه طباطبایی ابتدا با استفاده از قواعد فلسفی، اتصاف خداوند به صفات کمالیِ شخص‌وار را اثبات می‌کند و آنگاه با تفکیک مقام احدیت از مقام واحدیت، تعالی، بی‌صورتی و فراشخص‌بودگی را به مقام احدیت، و اتصاف به صفات کمالیِ شخص‌وار را به مقام واحدیت خداوند اسناد می‌دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 251 تا 270

مشخصات اثر

ثبت نظر