مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
تفاسیر تابعین تابعین تفاسیر تک نگار تفاسیر عصر کهن تفاسیرعصر جدید تفسیر ابن عباس تفسیر اجتماعی تفسیر اجتهادی تفسیر اجمالی قرآن تفسیر اخلاقی تفسیر ادبی تفسیر اشاری تفسیر اهل بیت (ع) تفسیر اهل سنت تفسیر باطن قرآن تفسیر باطنیه تفسیر به رأی تفسیر بیانی تفسیر پلورالیستی قرآن تفسیر پوزیتیویستی تفسیر پیامبر (ص) تفسیر تابعین تفسیر تاریخی تفسیر تبیینی قرآن تفسیر تحلیلی تفسیر تدبری قرآن تفسیر تربیتی تفسیر ترتیبی تفسیر تمسکی قرآن تفسیر خوارج تفسیر درایی تفسیر دوران نهضت های اصلاحی تفسیر رمزی تفسیر سیستمی تفسیر شیعه تفسیر صحابه تفسیر ظاهر قرآن تفسیر عرفانی تفسیر عصر جدید تفسیر علمی قرآن تفسیر فقهی تفسیر فلسفی تفسیر قرآن با قرآن تفسیر کلامی تفسیر مأثور تفسیر متصوفه تفسیر مزجی تفسیر موضوعی تفسیر وجوه قرآن تفسیرسکولاریستی قرآن تفسیرمعنوی زبدة البیان (مقدس اردبیلی)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2284
وجوه اعرابی مستخرج از تفسیر کشاف زمخشری و مقایسه آن با آراء نحوی او در دیگر کتب اعرابی‌اش و آراء سایر معربین قرآن کریم
نویسنده:
پروین محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زمخشري دانشمند بزرگي است كه در علوم مختلف از جمله حديث وتفسير واصول فقه ونحو وبلاغت وادب مهارت ويژه اي داشته است. بعضي از مصنفات او عبارتند ا: الكشاف في تفسير القرآن، المفصل في النحو، الأنموذج في النحو وأساس البلاغة في اللغة. تفسير كشاف او به دليل مهارتي كه زمخشري مؤلف اين كتاب در شناخت علوم زيادي مخصوصا علوم بلاغت وبيان واعراب وادب داشته تفسير كم نظيري است. اين تفسير از نظر احاطه نويسنده آن بر علوم مختلف وشناخت زبان عرب ممتاز است، وزمخشري در اين كتاب در خلال معاني ومفردات وبلاغت به ذكر وجوه اعرابي پرداخته است بدون اينكه براي آنها جايگاه خاصي را اختصاص دهد.لذا استخراج اين وجوه نحوي بارز از تفسير كشاف در صورتي كه تا پايان قرآن ادامه يابد مجموعه اي كامل از اعراب قرآن كريم مبتني بر تفسير كشاف را بدون نياز به مراجعه به آن، همراه با مقايسه آراء نحوي زمخشري در اين تفسير با ساير كتب نحوي اش وآراء ساير معربين قرآن كريم براي محققان فراهم مي سازد وعلاوه بر آن ممكن است منجر به كشف آراء جديد نحوي واعرابي زمخشري نيز گردد. بنابراين استخراج اين وجوه نحوي مفيد، همان چيزي است كه من به بررسي آن در اين رساله پرداختم وبه نتايجي دست يافتم كه به بعضي از آنها اشاره ميكنم. مثلا در آيه﴿فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِئِينَ﴾ (القصص 8:28). زمخشري اعتقاد دارد كه «لام» در اينجا لام تعليل است وعلت انجام كار رامشخص مي كند اما «لام» در اينجا لام تعليل نيست وعلت را مشخص نمي كند بلكه مشهور است كه لام در اين آيه لام عاقبت است وعاقبت كار رانشان مي دهد، چون آل فرعون او را نگرفتند كه دشمنشان شود بلكه او را گرفتند كه نفعي به آنها برساند اما در پايان امر دشمنشان ميشود. ودر طول اين پايان نامه ميبينيم كه أبوحيان در بسياري موارد با زمخشري مخالفت مي كند ودلائل قاطعي براي رد آراء او مي آورد، مثلا در آيه: ﴿الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالآخِرَةِ هُمْ يوقنون﴾ (النمل 3:27). زمخشري اعتقاد دارد كه جمله «وهم بالآخرة هم يوقنون» ممكن است جمله اعتراضيه باشد ووقوع جمله اعتراضيه را در آخر جمله جايز مي داند اما أبوحيان با زمخشري مخالفت ميكند و اعتقاد دارد كه جمله اعتراضيه بايد بين دوچيز باشد كه يكي از آنها متعلق به ديگري باشد مانند وقوع آن بين: صله وموصول، و بين دو جزء اسناد، و بين شرط وجزاي شرط، وبين صفت وموصوف، وبين قسم ومقسم عليه، واينجا بين هيچكدام از اينها واقع نشده است.
تفسیر ساختاری سوره‌های انفال و توبه براساس اهداف آنها
نویسنده:
قاسم ستوده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر ساختاری به آیات و سوره های قرآن که به شکل یک مجموعه نمایان می شود، در فهم اهداف سوره ها کمک قابل توجهی می کند. از اینرو می توان به نظمی منطقی در بین آیات قرآن پی برد؛ نظمی که خداوند حکیم در این سوره ها قرار داده و باید آن را کشف نمود. با دانستن این که آیات بر اساس حکمتی کنار هم چیده شده اند، و هر سوره از قرآن پیامی دارد و دارای محوری اصلی و خاص است که مجموع آیات آن سوره در پیرامون آن انسجام یافته اند؛ در واقع جوابی به برخی محققان داده ایم که قرآن را از هم گسیخته و ناهماهنگ می دانند و قائل به هیچگونه ارتباطی بین آنها نیستند. سوره های انفال و توبه هم از نظم منطقی پیروی می کنند و هر کدام دارای محوریتی واحدی هستند و یک هدف را دنبال می کنند که دیگر آیات این سوره ها بر اساس آن موضوع و هدف واحد حول محور آن قرار دارند. سورهمبارکه انفال، که در واقعه اولین جنگ مسلمانان نازل شده، نبردی میان حق و باطل است که اگر مسلمانان در این جنگ شکست می خوردند ادامه رسالت با مشکل مواجه می شد. بنابراین خداوند به کمک امدادهای غیبی به سراغ آنان می رود و در پیروزی شان شریک می شود و راهکارهایی را برای دستیابی به پیروزی در نبرد های آتی آموزش می دهد. سوره مبارکه برائت، بیان نقض عهدی است که مورد نارضایتی شدید و بیزاری خدا و حضرت رسول(صلی الله علیه و آله)قرار گرفته است. در این سوره از گروه های مختلفی بحث می شود مثل مشرکان، اهل کتاب یهود و نصاری، منافقان و بادیه نشینان اطراف مدینه که به نحوی عهد و پیمانی را که بسته بودند و می بایست بدان پایبند باشند شکستند، و مورد نکوهش و وعده عذاب قرار گفته اند. خصوصیات و نحوه برخورد با هریک را به مسلمانان بیان می دارد. همچنین از گروهی یاد می کند که به عهد و پیمانی که بسته اند وفادار بوده و به موجب این وفاداریشان، مستحقنعمت ها و یاری الهی اند در دنیا و در آخرت هم، بهشت و رضایتمندی پروردگار را نصیب روزی خود نموده اند. در آخر گوشزد می نماید که اگر هیچ کسی هم برای یاری پیامبر(صلی الله علیه و آله) بر نخیزد، خداوند همانطورکه او را در صحنه های مختلف زندگی تنهایش نگذاشته؛ تنها نخواهد گذاشت. که وفادارترین وفاداران نسبت به عهد و پیمان ها، خداوند می باشد و پیامبر هم به او توکل دارد.
بررسی آراء تفسیری آلوسی از نگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
مجید ساورعلیایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه طباطبایی در نگارش تفسیر المیزان از منابع فراوانی بهره برده است که یکی از این منابع تفسیر روح-المعانی آلوسی است؛ اما علامه تنها به ذکر آراء آلوسی بسنده نکرده، بلکه در بسیاری از موارد به نقد و تحلیل اندیشه‌های او هم پرداخته است.نگارنده در این پژوهش کوشیده است تا ضمن بیان دیدگاه‌های تفسیری آلوسی که تفسیر المیزان متعرض آن گردیده است، در حد امکان با ذکر آرای دیگر مفسران و تحلیل و بررسی آن‌ها، درباره دیدگاه آلوسی داوری کند و در ادامه ضمن اشاره به نظر علامه، به مبانی ایشان در رد یا پذیرش اندیشه‌های آلوسی اشاره نماید.پژوهش حاضر این نتیجه را به دست می‌دهد که مهمترین معیار علامه در رد یا پذیرش کلام آلوسی، استفاده از روش تفسیری «قرآن به قرآن» بوده و در کنار آن می‌توان به مبانی کلامی، فقهی، استفاده از دانش حدیث، براهین عقلی و مبانی فلسفی، سیاق آیات، قواعد نحوی و تاریخ نزول آیات، اشاره کرد.
تفسیر روایی سوره نباء
نویسنده:
محسن موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر روایی قرآن کریم همزاد وحی است و اولین مفسر قرآن کریم رسول گرامی اسلام |است که خداوند متعال به او دستور بیان و تفسیر قرآن را داده بود و پس از آن ائمه معصومین ^مسئولیت نشر و گسترش علوم و معارف اسلامی‌از جمله تفسیر قرآن را عهده دار شدند . در این پژوهش سعی شده به مدد روایات، تفسیری روایی از آیات سوره نباء ارائه گردد. روایات مورد استفاده در این تحقیق دارای گونه های مختلفی از جمله سوره شناخت، معناشناخت، تأویلی، جری و تطبیق و مرتبط و تفسیری (توضیحی) هستند. در این تحقیق ضمن مشخص شدن گونه روایی روایات غیر تفسیری، این نتیجه حاصل شد که این قسم از روایات در تبیین و تفسیر آیات قرآن نقش بسزایی دارند. در تفسیر این سوره سطوح تفسیری متعددی وجود دارد. در مجموع 79 روایت و به تفکیک، در مرحله اول بیشترین روایات موجود در تفسیر آیات از نوع مرتبط (حدود 27روایت) و در مرحله بعد روایات تفسیری (حدود 19روایت)روایات جری و تطبیق(حدود15) و سپس به طور محدود روایات معنا شناخت (9 روایت)، روایات سوره شناخت (7 روایت)، را می‌توان برشمرد.از مهمترین نتایج این تحقیق این است که اگر ما تفسیری جامع می‌خواهیم بدون شک باید از روایات در کنار دیگر مبادی تفسیری، استفاده کنیم و روایات تفسیری و غیرتفسیری معصومین ^که از مفسران اصلی قرآن کریم، اهل ذکر، راسخان در علم و من عنده علم الکتاب هستند، می‌تواند نقش بسیار بالایی در رسیدن به مراد اصلی آیات، ایفا نمایند.
نقدی بر ترجمه های فارسی آیه «و ظنوا انهم قد کذبوا»
نویسنده:
محمدرضا ستوده نیا، فاطمه طائبی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
قرآن برای هدایت همه نسلها است چنانچه خدای متعال می فرماید: «تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا» (الفرقان، 1) در این کلام الهی که برای هدایت ابدی بشر است، هر واژه یا کلمه بر اساس حکمتی صورت گرفته است لیکن با بررسی ترجمه های موجود از قرآن به نظر می رسد برخی از آنها ما را به غایت و هدفمان که بهره بردن از کلام وحی است نمی رسانند. در این مقاله نگارنده با شیوه تحلیلی تطبیقی به بررسی ترجمه های آیه آخر سوره یوسف پرداخته است و با ارائه دیدگاه های کلامی، قرائی و روایی ضعف و لغزش برخی از ترجمه ها را در عبارت ظنوا انهم قد کذبوا به دست آورده است؛ در واقع مترجمین و مفسرینی که چنین ترجمه ای را ارائه داده اند در توجیه ترجمه خود روایاتی را آورده اند که آن احادیث از نظر سند و متن مورد مناقشه قرار گرفته است؛ همچنین با بررسی اختلاف قرائات و دلایل و حجج قرائی به این نتیجه رسیده که این ترجمه هیچ توجیه قرائی ندارد و در نهایت این ترجمه کنار گذاشته می شود و در نهایت دلیل و علت این برداشت در نظرات مفسرین بدست می آید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 13
اسماء و الصفات
نویسنده:
احمد بن حسین بیهقی؛ محقق: عبدالرحمن عمیره
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دار الجلیل,
چکیده :
«الاسماء و الصفات» كتابى است به زبان عربى در يك جلد، نوشته ابوبكر احمد بن حسين بن على بيهقى (384-458ق.)، محدث و فقيه شافعى نيشابور، درباره اسماء و صفات خداوند است. مولف چنان كه خود اشاره كرده، اين اثر را به درخواست و تشويق ابو منصور محمد بن حسن بن ايوب اصولى نگاشته است. از جمله مباحث مهم كلامى اسماء و صفات خداوند است كه از قرن دوم هجرى در محافل كلامى اماميه و اهل سنت، از جمله معتزله مطرح شد. اسماء و صفات معمولا از ديدگاه پديدار شناسى و معنا شناسى و هستى‌ شناسى بررسى مى‌ شود. متكلمان و محدثان، از جمله ابوبكر بيهقى بيشتر ديدگاه نخست را اختيار كرده‌ اند. بيهقى صفات خداوند را به دو دسته تقسيم كرده است: 1- صفات ذاتى كه ازلى و ابدى باشد.2- صفات فعل كه فقط ابدى‌ اند. از مهم‌ ترين و مفصل‌ ترين مباحث الاسماء و الصفات بحث درباره اثبات صفات الهى است. نخستين صفتى كه مولف نام برده صفت حيات است. يكى از ابواب اين كتاب به بحث درباره قديم بودن قرآن اختصاص يافته است. بيهقى در ابوابى ديگر به مبحث اصلى خود بازگشته و از اسماء و صفاتى غير از آنچه ذكر شد، سخن گفته و موضوع تأويل را مطرح كرده و به توضيح و تفسير برخى از آيات كه در آن‌ ها از نفى مثل خداوند سخن رفته و همچنين به بحث درباره ذات خداوند، نفس، صورت، اثبات وجه، عين، يدين و معانى ديگر پرداخته است. از جمله مباحث پايانى كتاب صفات فعل است. نخستين صفت فعل كه مولف از آن سخن گفته خلق است.
چرا برای فهم درست قرآن باید به امامان رجوع کرد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
قرآن دارای ظاهر و باطن، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و... است. فهم درست بر کسی ممکن خواهد بود که این امور را به درستی شناخته باشد. این میسر نخواهد بود مگر برای کسی که از سرچشمه زلال علوم الهی سیراب شده باشد. شمارى از روایات، تأکید دارند که معارف قرآن بیشتر ...
نقد و بررسی نظریه «خلق اعمال» فخر رازی و تأثیر آن در فهم او از آیات قرآن
نویسنده:
علی ارشدریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله ابتدا مهم‌ترین ادلّه فخر رازی برای اثبات نظریّه او در مورد «خلق اعمال» مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. هر سه دلیلی که وی برای ردّ ضرورت اختیار و تمام سیزده دلیلی که برای اثبات نظریّه «کسب» خویش اقامه کرده است، ابطال شده‌اند. سپس تفسیرهایی که او با توجّه به نظریّه مذکور ارائه داده است، مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. به این منظور، همه آیاتی که وی تحت تأثیر این نظریّه، برخلاف معنای ظاهری تفسیر کرده است، جمع‌آوری شده و با توجّه به سایر آیات، معنای ظاهری و متبادر از الفاظ و شأن نزول آیات، و صحّت و سقم برداشت‌های او معیّن و این نتیجه به دست آمده است که هیچ یک از برداشت‌هایی که فخر رازی تحت تأثیر نظریّه خلق اعمال از آیات قرآن داشته، صحیح نیست.
صفحات :
از صفحه 11 تا 28
رویکرد تاریخی فضل الرحمان به قرآن بررسی توصیفی-تحلیلی
نویسنده:
مهرداد عباسی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
چکیده :
فضل‌الرحمان (د 1988) را مى‌توان یکى از اصیل‌ترین و تأثیرگذارترین نواندیشان دینى مسلمان در قرن بیستم دانست. سنگ ‌بناى اندیشه اصلاح‌گرایانه فضل‌الرحمان رویکرد نوگرایانه او به قرآن است و تاریخ در قرآن‌شناسى او جایگاهى ویژه دارد. رویکرد تاریخى فضل‌الرحمان به قرآن هم در دریافت او از ماهیت وحى قرآنى، هم در نگرش او به فرایند فهم و تفسیر قرآن، و هم در نگاه او به روش‌شناسى مطالعه قرآن بازتاب یافته است. در مقاله حاضر اهمیت نگاه تاریخى در این سه حوزه از نگاه فضل‌الرحمان و نتایج آن نشان داده شده است. فضل‌الرحمان در بحث از ماهیت وحى بر اوضاع و احوال زمانه پیامبر(ص) تأکید کرده که براى تفسیر قرآن در دوره جدید «نظریه دو حرکتی» را مطرح ساخته و در مطالعات قرآنى از رویکرد نقد تاریخى در برابر تحلیل ادبى دفاع کرده است.
صفحات :
از صفحه 151 تا 183
عقل و نقش آن در تفسیر از نگاه مکتب تفکیک
نویسنده:
عباس همامی، حامد علی اکبرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مکتب تفکیک که ریشه در تفکرات مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و نظائر وی دارد، تعریف خاصی از عقل ارایه می دهد که از آن به عقل فطری تعبیر شده است. این عقل فطری کاشف از حقایق و جزییات و نوری مجرد و خارج از حقیقت انسان است و حجیتی ذاتی دارد. در این دیدگاه عقل برهانی و استدلال های فلسفی و برهانی باطل بوده و هیچ گونه حجیتی نداشته و در فهم معارف دینی نیز نمی تواند هیچ نقشی ایفا نماید. بر این اساس بایستی از هر گونه استدلال عقلی برهانی برای فهم معارف دین و تفسیر قرآن پرهیز کرد و از عقل فطری که ذاتا حجت است، در کنار سایر منابع برای تفسیر قرآن بهره برد. در این مقاله دیدگاه های مکتب تفکیک در رابطه با عقل و نقش آن در تفسیر قرآن بررسی و نقد و نقاط ضعف آن مشخص شده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
  • تعداد رکورد ها : 2284