مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

شيعه در اسلام، اثر علامه سيد محمدحسين طباطبايى در موضوع موقعيت «شيعه» در جهان اسلام است كه به همت سيد هادى خسروشاهى بازيابى و تنظيم و از سوى انتشارات بوستان كتاب منتشر شده است. كتاب شيعه در اسلام، يكى از آثار مفيد و بسيار ارزشمند مرحوم علامه سيد محمدحسين طباطبايى است. اين كتاب اساسا براى معرفى تشيع به مغرب‌زمين تألیف شده؛ چرا كه اغلب مطالعات و تحقيقات انديشمندان مغرب‌زمين، پيرامون شيعه، عارى از تعصب و غرض‌ورزى نيست؛ چون مصادر تحقيقى آنان از اهل سنت و يا از فرقه اسماعيليه مى‌باشد. اين كتاب، يك تحقيق جديد با هدفى تازه است و هدف آن شناساندن شيعه و جوانب گوناگون آن به افرادى است كه با عالم فكرى اسلامى و شيعى آشنايى ندارند و مايلند از ديدگاهى كلى، نظرى جامع به اين بخش مهم از اسلام بيفكنند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فتح البيان: فيما روي عن علي [عليه السلام] من تفسير القران

نویسنده:

السيد مصطفى الحسيني الطباطبائي؛ ترتيب ومراجعة واضافات وحواشي: سعد رستم

نوع منبع :

کتاب , آثار منسوب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

حلب - سوریه: دار الجسور الثقافية,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

احادیث اعتقادی , احادیث و روایات , احادیث احکام , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر قرآن , تفسیر مأثور , تفسیر روایی , روایات شیعه , روایات امام علی (علیه السلام) , توحید صدوق , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , کتب تفسیر شیعه امامیه , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , وسائل الشیعه , تهذیب الاحکام , تفسیر قمی (روایی) , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تفسیر صافی (روایى‌) , الکامل فی التاریخ , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

مصحف امام علی (ع) , رؤیت خدا , کلام , حروف مقطعه , فضایل قرآن , آیات جهاد , آیات الاحکام , آیات متشابه , آیة الکرسی , فضیلت آیة الکرسی , تفسیر باطن قرآن , تفسیر به رأی , تفسیر ظاهر قرآن , نماز , وضو , آداب امر به معروف و نهی از منکر , آیات عقاید , آیه وابتغوا الیه الوسیله ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير المحيط الأعظم و البحر الخضم في تأويل كتاب الله العزيز المحكم المجلد 2

نویسنده:

حيدر آملی؛ محقق: محسن موسوی تبریزی

نوع منبع :

کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

کتب تفسیر شیعه امامیه

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات الهی , راه آیات آفاقی , راه آیات انفسی , سجود ملائکه بر آدم علیه السلام , کتب آسمانی , خلق آدم (ع) , مخالفت ابلیس از سجده آدم (ع) , مفسران قرن هشتم , تفسیر باطن قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , تفسیر عرفانی , حقیقت آدم علیه السلام ,

چکیده :

تَفْسیرُ المُحیطُ الأعْظَم وَ الْبَحْرُ الخِضَمّ فی تَأویلِ کتابِ اللّه العَزیزِ المُحْکَم تفسیر قرآن نوشته سید حیدر آملی عالم شیعی قرن هشتم است. سید حیدر در تفسیر آیات که فقط جلد اول و دوم آن به صورت دست‌نویس در کتابخانه آیت الله مرعشی موجود بوده، روش عرفانی بر اساس مکتب اهل بیت را دنبال کرده است. سید حیدر آملی کتاب تفسیر المحیط الأعظم را در سال ۷۷۷ق در هفت جلد به پایان رسانده است. سید حیدر، پس از تألیف چند کتاب و رساله به زبان فارسی و عربی که به چهل عدد می‌رسد اینگونه تعبیر می‌کند که حق تعالی مرا به تأویل قرآن کریم، امر و فرمان داد و من تفسیری عرفانی در هفت جلد بزرگ نوشتم و آن را به «محیط اعظم و طود اشم در تاویل کتاب الله عزیز محکم» نامیدم. او این تفسیر را در نهایت حسن و کمال و در غایت فصاحت و بلاغت تدوین کرد و به قول خودش توفیق ربانی ظهور کرد به طوری که قبل از من، احدی کتابی مانند این ننگاشته است. سید حیدر در این کتاب، متنی جامع تأویل و تفسیر به نحوی که تأویلات آن بر وفق مشرب اهل توحید و اهل حقیقت بوده و در عین حال، حتی ظاهر آن هم از قاعده پسندیده اهل بیت خارج نباشد را جمع کرده است. روشن است جوهر عقیدتی و عملی شیعی-صوفیانه سید حیدر با مختصات ویژه خود و تأثرش از مکتب ابن عربی در این تفسیر، جاری و ظاهر است. نويسنده در نگارش تفسير، در ابتدا بر شيوه مفسران به‌گونه ظاهرى آيات را تفسير مى‌كند و آنگاه روايات را بر اساس منابع فريقين مى‌آورد و سپس به تأويل آيات مى‌پردازد. در نقل مطالب و حقايق به تفسير مجمع البيان، كشاف، تأويلات ملا عبدالرزاق كاشانى معروف به تفسير ابن عربى و بحر الحقايق نجم‌الدين دايه تكيه مى‌كند و در ژرفانگرى و استحكام مطالب، سنگ تمام مى‌نهد. وى كتاب را بر اساس توضيحى كه در مقدمه آورده در هفت جلد سامان داده است و بر مجموع آن پيش‌درآمدى مفصل در هفت بخش نگاشته است كه ضمن آن از تفسير و تأويل و وجوب نقلى و عقلى آن و فرق آن دو با هم، آيات آفاقى و تطبيق آن با آيات قرآنى، حروف آفاقى و تطبيق آن با حروف قرآن، كلمات آفاقى و تطبيق آن با كلمات قرآن، كتاب آفاقى تفصيلى و تطبيق آن با كتاب الهى و قرآن اجمالى، تبيين شريعت، طريقت و حقيقت و بيان توحيد و اقسام و مراتب آن، سخن به ميان آورده است. تمام اين مطالب را در مقدمات هفت‌گانه مطرح نموده و سپس به تفسير قرآن از سوره فاتحه تا آخر قرآن (سوره ناس) پرداخته است. برخی از موضوعاتی که در جلد دوم به آن پرداخته شده است عبارتند از: خداشناسی، صفات الهی، راههای خداشناسی، خلقت آدم (ع) و...

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقدمة تفسیر البرهان المسماة بمرأة الأنوار و مشکوة الأسرار

نویسنده:

ابوالحسن بن محمدطاهر عاملي نباطي فتوني

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

لبنان/ بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

کتب تفسیر شیعه امامیه

کلیدواژه‌های فرعی :

تاویل قرآن , عدم تحریف قرآن , عدل قرآن , جمع آوری قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , جمع قرآن , ولایت امام علی در قرآن , اختلاف قرائات و تحریف قرآن , آیات عقاید ,

چکیده :

مقدمة تفسیر البرهان المسماة بمرأة الأنوار و مشکوة الأسرار از شیخ ابوالحسن (م ح ۱۱۴۰ ق) فرزند شیخ محمدطاهر عاملی اصفهانی، از علما و محدثین شیعه می‌باشد. این تفسیر به شیوه روائی است دارای مقدمه مبسوط در علوم قرآن که بین تفسیرها کم نظیر است و شامل سه مقدمه و هر مقاله دارای چند فصل است. فصل اول در بحث اینکه قرآن دارای بطون و آیات قرآنی دارای تاویلاتی است. فصل دوم در بطون قرآن و تاویلات آن. فصل سوم تناسب ظواهر یا بطون. فصل چهارم وجوب ایمان به ظاهر قرآن. فصل پنجم در بیان علم قرآن که نزد اهل بیت (علیهم‌السّلام) است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مقایسه‌ای تأویل قرآن از دیدگاه حکیم صدرالمتألهین شیرازی «ره» و حضرت امام خمینی «س»

نویسنده:

رضا رحمانیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تاویل قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , تفسیر عرفانی , تاویل در قرآن

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , امام خمینی

چکیده :

«تأویل» در اندیشه قرآنی حکیم صدرالمتألهین شیرازی «ره» و حضرت امام خمینی «س» یک ضرورت به شمار می‌رود و معتقدند که «تأویل» همان مرتبه کامل «تفسیر» است که مربوط به باطن و چهره ناپیدای امور است. در این معنای از تأویل، حق تعالی تأویل همه امور است و اینکه هر کدام از کتاب تکوین (هستی) و کتاب أنفس (انسان) و کتاب تدوین (قرآن کریم)، برخوردار از مراتب متعددی از نزول می‌باشند که میان آنها تطابق و هماهنگی کامل برقرار است به گونه‌ای که انکشاف و ظهور هر یک از مراتب و عوالم هستی و بطون قرآنی در گرو انکشاف مراتب و درجات وجودی آدمی است.لذا هر دو متفکّر تأویل را به مثابه یک روش تلقی می‌کنند که از این طریق می‌توان به باطن و غیب امور نائل آمد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگاهى به آسیب‏ هاى فهم قرآن

نویسنده:

غلامعلی عزیزی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , آسیب های فهم قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , فهم متون دینی , آیات متشابه , آیات محکم , تفسیر باطن قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , معیار فهم‌ متون‌ دینی , ناآگاهى از ویژگى هاى قرآن , راهنمایى معلمان قرآن , ناآگاهى به ابزارهاى فهم , قرینه هاى درونى قرآن , ناآگاهى از دانش هاى مورد نیاز , آسیب هاى فهم قرآن با قرآن , بسنده کردن به قرآن , مهجور داشتن قرآن , آسیب هاى فهم قرآن با روایت , آسیب هاى فهم واژگان قرآن , ناآگاهى از زمینه هاى تاریخى آیات , روى گردانى از فهم عقل گرایانه , آسیب هاى رفتارى در فهم قرآن ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

فهم متون دينى، به ويژه قرآن، همانند فهم گفته و نوشته هاى ديگر قانونمند است. علاوه بر آن، قرآن به دليل ويژگى هاى منحصر به فردش، ملاك هاى افزون ترى براى فهم دارد كه غفلت از آن انسان را از شناخت صحيح مراد خداوند از آيه هاى نورانى اش باز مى دارد. بدين سبب، از ديرباز كژفهمى هاى بسيارى دامن گير مراجعان به قرآن بوده و هست. كژى هايى كه ممكن است در زمينه فهم قرآن پديد آيد به «آسيب هاى فهم» نامبردار است. توجه به اين آسيب هاوراه هاى رفع آن هم زاد خود قرآن است. پيامبر و جانشينان گرامى اش: هماره مخاطبان قرآن را به فهم صحيح و بايسته راهنمايى كرده، آنان را از انحراف در فهم كتاب خدا بازداشته اند. اعتراض هاى پيامبر به برهم زنندگان آيه هاى قرآن و ايستادگى اهل بيت: در پاسدارى از حريم قرآن در برابر مدعيان فهم آن در اين راستاست. آسيب هاى فهم قرآن از قديمى ترين بحث هاى قرآنى است كه معلمان قرآن بدان هشدار داده و به دامن گير شدن آيندگان نيز خبر داده اند، آن گونه كه در سخن حضرت على (ع) آمده است: زمانى فرا رسد كه... كالايى نزد آنان ارزان تر از قرآن نيست، آن گاه كه به حق خوانده شود (و معناى درست آن بيان شود) و كالايى پرفروش تر و گران قيمت تر از قرآن نيست. آن گاه كه ناروا معنا شود. در این مقاله به این آسيب ها پرداخته خواهد شد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سبب نزول سوره نور چیست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره نور , تفسیر ظاهر قرآن

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

قرآن، زبان نمادین، اسطوره و هرمنوتیک

نویسنده:

فردوس حاجیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زبان قرآن , زبان نمادین دین , هرمنوتیک , هرمنوتیک دینی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

اهل بیت(ع) , باطنیه ( اسماعیلیه ) , زبان حقیقی دین , تفسیر باطنیه , تفسیر ظاهر قرآن , شرائط فهم قرآن , زبان نمادین و قرآن , کارکرد زبان نمادین ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

در این پژوهش تلاش شده است تا معنای هرمنوتیک و نسبت آن با تاویل و تفسیر از دیدگاه اندیشمندان مسلمان بیان و سنجیده شود و مبانی مشترک تاویل و هرمنوتیک به معنای کلاسیک تبیین گردد. همچنین به مساله کاربرد زبان نمادین و زبان حقیقی در قرآن پرداخته و اختلاف دیدگاه مفسران طرفدار زبان نمادین در قرآن و طرفدار زبان حقیقی به طور مختصر بیان شده و در نهایت نگرش ملاصدرا و ابن عربی در خصوص شرایط فهم قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 11

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه و کارکرد روایات در تفسیر بر اساس دیدگاه علامه طباطبائی

نویسنده:

مجتبی خطاط

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , روایات تفسیری , تفسیر قرآن با قرآن , تفسیر المیزان (کتاب) , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

مبانی تفسیر قرآن , اهل بیت(ع) , قرآن , کلمات ظاهر قرآن , آیات مبهم , تفسیر پیامبر (ص) , تفسیر اجتهادی , تفسیر ظاهر قرآن , وحدت موضوعی سوره‌ها , مناهج تفسیری , تاریخ تفسیر قرآن , روش تفسیر صحیح قرآن , سنت تفسیر قرآن , الفاظ مبهم قرآن , آیات مشکل قرآن , وجه نیاز به تفسیر , بی نیازی قرآن به روایات , استقلال قرآن در بیان مفاهیم , اعتبار سنت در تفسیر , پیش زمینه های ذهنی روایات , توسعه مضمون آیات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

روایات و آثار منقول معاصرانِ نزول، بخشی از واقعیت تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده و قرآن پژوهان همواره توجه ویژه ای به این روایات داشته اند. این در حالی است که علامه طباطبائی در تفسیر «المیزان»، منهج تفسیر قرآن به قرآن و بی نیازی آن از روایات تفسیری را مطرح کرده است. این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی درصدد بررسی مبنای مرحوم علامه در مورد جایگاه روایات تفسیری و میزان و کیفیت کاربرد روایات تفسیری در تفسیر «المیزان» است. بنا بر تصریح علامه، تفسیر برخی از الفاظ مبهم آیات یا دستیابی به تفسیر برخی از آیات مشکل، نیازمند مراجعه به تفسیر پیامبر است. از دیگر سو، مرحوم علامه در بیان روش صحیح تفسیر، استفاده از روایات در موارد ممکن را لازم می شمارد. افزون بر این مبانی، علامه در تفسیر خود، ذیل بسیاری از آیات، به گونه های مختلف، از روایات تفسیری بهره جسته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 63 تا 79

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسیر به رأی در اندیشه های تفسیری علامه طباطبائی با تأکید بر نقش «روش»

نویسنده:

معصومه شریفی, محسن رفیعی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , تفسیر به رأی , روش تفسیر , قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر به رأی , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

روایات تفسیری , اهل بیت(ع) , تاریخ قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , مفهوم شناسی تفسیر , تفسیر المیزان (کتاب) , تفسیر نکوهیده , مستندات تفسیر قرآن , منع تفسیر به رأی , محکومیت تفسیر به رأی , نسبت دروغ به خدا , تمسک به ظاهر قرآن ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ناصر مکارم شیرازی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

«تفسیر به رأی» همواره از برجسته ترین مسائل مطرح میان مفسران و دانشمندان علوم قرآنی بوده و تاریخچه آن را تا دوران نزول وحی و دوران زندگانی رسول خدا صلی الله علیه و آله می توان به پیش برد. معروف ترین سخن درباره نفی تفسیر به رأی را امیرالمؤمنین علی علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است: «قد کذَبَ عَلَی رسول الله صلی الله علیه و آله عَلَی عهده حتی قام خطیبا، فقال: أیها الناسُ، قد کثرت علی الکذابةُ، فمَن کذب علی متعمّدا فلیتبوّء مقعدَه مِن النارِ؛ ثمّ کذب علیه من بعده.» مراد از «تفسیر به رأی» عبارت است از: تفسیر قرآن بر اساس استقلال رأی و بی نیازی از منابع و مستندات معتبر، با هر انگیزه و هدفی که باشد. برای نهی از تفسیر به رأی، می توان استناد به بسیاری از آیات و روایات کرد. روایات نفی از تفسیر به رأی را می توان به پنج دسته تقسیم نمود. علامه طباطبائی از مجموع روایات، به ویژه روایات دسته پنجم، نتیجه می گیرد که نهی در روایات، مربوط به روش تفسیر است، نه اصل تفسیر؛ یعنی اگر با روش نادرست وارد تفسیر قرآن شویم، حتی اگر به نتیجه درست هم منجر شود، باز هم ناپسند، نکوهیده و محکوم است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 62

مشخصات اثر

ثبت نظر