جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در فلسفه دین، مهم ترین مساله در جاودانگی نفس، پژوهش و مطالعه ادله له و علیه جوهریت نفس، بقا و نامیرایی آن است. گروهی از فیلسوفان با اثبات جوهریت نفس، کوشیدند تا ادله و شواهد بقا را صورت بندی کنند. دسته ای دیگر درصدد برآمدند تا با نشان دادن تجرد نفس، فسادپذیری آن را رد نمایند. این نوشتار می کوشد تا ضمن بررسی مقدماتی مفاهیم اساسی، بر نظریه های نقد بقای نفس متمرکز شده و ضمن بررسی ادله مخالفان نامیرایی، آن را به درستی شرح دهد و سپس نقد و رد کند. هیوم، راسل و آنتونی فلو سه فیلسوفی هستند که آراءشان در موضوع خاص «ادله و شواهد علیه بقا نفس» در این نوشتار بررسی شده و نقد و ابطال گردید. هیوم سه دسته استدلال علیه بقای نفس اقامه کرده که هر سه دسته مورد اقبال و توجه فلو واقع شده است. برخی از این استدلال ها صرفا به جرح و نقد اثبات جوهر نفس می پردازند. دسته ای دیگر فسادناپذیری و تجرد نفس را رد می کند و دسته سوم بقا و جاودانگی را مورد ایراد و نقد قرار می دهد. نگارنده نوشتار را براساس گونه شناسی ادله علیه جاودانگی در سه سطح سامان و صورت بندی کرده و با نگاهی انتقادی به آن ها به پژوهش می پردازد.

در تبیین اندیشه توماس عده ای آن را نمونه اعلای فلسفه مسیحی و فلسفه جاویدان خوانده اند و عده ای دیگر نیز او را متکلمی کامل نامیده اند و بر هماهنگی کامل میان عقل و ایمان در آثار او تاکید کرده اند. در این مقاله، سعی شده تا نشان داده شود که اندیشه توماس را نمی توان یک فلسفه دانست و اصطلاح فلسفه مسیحی برای آن مناسب نیست. توماس سعی کرد مسیحیت پولسی - یوحنایی را، علی رغم تقابلی بنیانی، با تفکر مشائی جمع کند و بر مبنای فلسفه ارسطو، با کمک آراء ابن سینا و ابن رشد، تفسیری مشائی و تک معنایی از آن ارائه کند. در این راستا از نظریه غالب که بر رازورزی مسیحی تاکید می کرد، دور شد و به همین دلیل است که از همان ابتدا مورد نقد طرفداران جریان اخیر، به خصوص فرانسیسیان، قرار گرفت. هر چند که خود ایشان نیز بر مبنای فلسفه های نوافلاطونی به تبیین مسیحیت پرداختند.

فلسفه لایب نیتس و تصور وی درباره خدا از حوزه های فلسفی و الهیات مسیحی، فلسفه اسپینوزا و فلسفه دکارت متاثر است. همچنین لایب نیتس از بعضی مکالمات افلاطون هم تاثیر پذیرفته است. در عین حال، شان کلامی آثار لایب نیتس از آثار دکارت و اسپینوزا بیش تر است و فلسفه او مانند فلسفه مالبرانش خدامحور است. به نظر لایب نیتس، علت فاعلی و علت غایی در جهان طبیعت توسعه و تداوم علیت خداوند است. لایب نیتس با این تفکر به قاعده «لا موثر فی الوجود الا الله» نزدیک می شود. لایب نیتس در نظریه هماهنگی پیشین بنیاد علیت ماشینی را تحت علیت غایی قرار می دهد. لایب نیتس برداشت دکارت از خدا را مورد حمله شدید قرار می دهد و آن را به خدای اسپینوزا تشبیه می کند که اصل چیزهاست و نوعی قادر مطلق است که با طبیعت اولیه نامیده می شود و فاقد اراده و فاهمه است. موجود کامل دکارت آن خدایی نیست که ما تصور می کنیم و به او امیدواریم، یعنی خدای عادل و عاقل که هر ممکنی را برای خیر مخلوقاتش انجام می دهد. خدایی ساختگی مثل خدای دکارت برای ما هیچ تسلای دیگری جز تسلای صبر از روی جبر باقی نمی گذارد. اسپینوزا هر تصور یا تعریفی از خدا را به عنوان موجودی عاقل و صاحب اراده رد می کند. به باور وی، خدا از طریق اراده آزاد عمل نمی کند. اراده و عقل با طبیعت خدا همان نسبت را دارند که حرکت و سکون. از این رو، جهان یک نظم و نظام مکانیکی و ریاضی است و به هیچ معنا انسانی، هدفمند و اخلاقی نیست. هر چیز مطابق با قانون عینی و انعطاف ناپذیر علت و معلول رخ می دهد. لایب نیتس با انتقاد شدید از نگرش اسپینوزا به خدا می گوید: خدا یک ذهن، یک شخص و یک جوهر معین است، اما در عین حال کامل ترین جوهرهاست، خدا، مناد منادهاست که با نظم ریاضی دقیق خود، اعمال و تاثیرات ظاهری منادها را هماهنگ می سازد. لایب نیتس بعد از فراز و فرودها، سرانجام یک طبیعت، یعنی جوهر منفرد یا «مناد منادها» را به عنوان موجود کاملا متعالی یا خدا معرفی می کند که به حکم ضرورت اخلاقی مجبور است بهترین جهان ممکن را بیافریند. آیا لایب نیتس در نهایت به فلسفه اسپینوزا – که آن را به شدت رد می کرد- نزدیک نشده است؟ جبر و ضرورت اخلاقی لایب نیتس با ضرورت و جبر طبیعی اسپینوزا چه تفاوتی دارد؟ در این مقاله تلاش کرده ایم: 1- الهیات لایب نیتس را تبیین کنیم. در الهیات لایب نیتس نکات بدیعی وجود دارد که توجه بیش تر به دکارت در مراکز فلسفی ایران مانع دریافت آنها شده است.2- برخی از آراء لایب نیتس را در الهیات با نظران افلاطون، ارسطو، دکارت، مالبرانش و اسپینوزا تطبیق و مقایسه کنیم.3- الهیات لایب نیتس را از برخی جهات و در حد گنجایش مقاله مورد نقد و داوری قرار دهیم.

در میانه قرن شانزدهم، کتاب درباره چرخش افلاک آسمانی کپرنیک منتشر شد و این حادثه به انقلاب کپرنیکی علم مشهور شد. این حرکت با چاپ کتاب های کپلر و گالیله در حوالی تغییر قرن ادامه یافت. بنابر قول مشهور، در این انقلاب روشی جزء و کل یا استقراء و قیاس جای خود را عوض کردند. در علم قدیم، اعتبار اصلی از آن معدود گزاره های کلی ای بود که انبوه گزاره های جزئی از آن کسب ارزش می کردند. این روش برعکس شد و در علم جدید، قوانین کلی و کلان معدود، اعتبار خود را از انبوه گزاره های جزئی و خاص می گرفتند. به عبارتی، اعتبار ذاتی از آن گزاره های خاص و جزئی (تجربی) بود و بالعرض به قوانین عام و کلی می رسید. متعاقب این انقلاب روشی در علم، تحولات بزرگی هم در فلسفه سیاسی رخ داد. فرضیه مقاله حاضر این است که این تحول در فلسفه سیاسی از تحول مذکور در فلسفه علم تاثیر پذیرفته است.

با توجه به اینکه کتاب مقدس مهم ترین منبع شمایل نگاری مسیحی به شمار می رود و شمایل نگاری نیز به نوبه خود تفسیر بصری کتاب مقدس است، لذا توجه به رابطه میان شمایل نگاری مسیحی و تفسیر کتاب مقدس ضروری به نظر می رسد. این رابطه به گونه ای است که در پاره ای موارد خود بازنمایی تصویری، در تفسیر متن کتاب مقدس نقشی فعالانه دارد و صرفا تصویرسازی منفعلانه متن نیست. از این حیث، برای فهم ادوار مختلف شمایل نگاری مسیحی توجه به گرایش های تفسیری آن دوران نیز درخور توجه است. در این مقاله آراء تفسیری دو مکتب انطاکیه و اسکندریه به اختصار ذکر می شود و بازتاب این آراء در هنر صدر مسیحیت (که از حیث تاریخی تقریبا با این دو مکتب مقارن است) مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین تلاش می شود تا این رابطه را در نمونه های مختلف شمایل نگاری این دوران نشان دهیم و با رویکرد ادوار بعدی مقایسه کنیم.

در باب ایمان گرایی ویتگنشتاینی دو پرسش مغفول افتاده: اولا آیا "ویتگنشتاین" صراحتا از ایمان گرایی دفاع کرده است؟ و ثانیا آیا ایمان گرایی از اندیشه های او قابل استنباط می باشد؟ در مقاله حاضر پس از پژوهشی در چیستی ایمان گرایی، نشان داده شده ادعای انتساب ایمان گروی به ویتگنشتاین اغلب بر مبنای تفسیری خاص از بخشی از آموزه های «پژوهش های فلسفی» او بوده است. دقت و تامل در مجموع آراء ویتگنشتاین به ویژه در «فرهنگ و ارزش» و «درس گفتارها» نشان می دهد ادله و شواهد متعددی در نفی ایمان گرایی ویتگنشتاین وجود دارد که می تواند بدیل نظریه رایج باشد. همچنین بایستی متوجه بود استنتاج ایمان گرایی از تمایز میان بازی زبانی دین و غیر آن به نوعی خلط نظریه بازی های زبانی به عنوان نگره فهم و معنا با نظریه استنتاج و قضاوت است و نهایتا آنکه پیگیری سیر اندیشه دینی نزد ویتگنشتاین به نوعی نظر متداول تقسیم ساحت های فکری او به دو دوره را دچار چالش می نماید.

ترجمه ماشینی: این کتاب راهگشا، داستان سنتی زندگی [حضرت] محمد را کنار گذاشته و در تاریخ درونی خود قرآن تحقیق می کند. دوری با تکیه بر بینش‌های تازه‌ای از زبان‌شناسی و الهیات، توضیحی جدید و بسیار متفاوت برای تقسیم‌بندی «مکه-مدینه» ارائه می‌کند و آن را به یک بحران الهیاتی نسبت می‌دهد که در جامعه قرآنی به وجود آمد. دوری از طریق بررسی دقیق موضوعاتی که از نظر الهیاتی باردار شده اند مانند نبوت، شیطان، گناه، یگانگی خدا، عهد، جنگ، حضور الهی و تقدس، این سوال را مطرح می کند که آیا قرآن و کتاب مقدس واقعاً ارتباط عمیق تری دارند یا خیر. او خواننده را دعوت می کند که چارچوب هایی را که در گذشته به قرآن نگریسته شده است، اعم از انجیلی یا اسلامی، کنار بگذارد، و ما را دعوت می کند تا به دیدگاه کلامی متمایز و منحصر به فرد قرآن، به تعبیر خودش توجه کنیم. مرور کتاب دوری کوششی پیچیده و از لحاظ روش شناختی نوآورانه برای پی ریزی پایه های انضباطی برای الهیات توصیفی قرآن است. این اثر با ترکیب توجه یک زبان شناس به ساختار با نوشتار به طرز تحسین برانگیزی روشن و محرک و با تعهد عمیق به خواندن کتاب مقدس اسلامی با شرایط خاص خود، یک کمک علمی اساسی خواهد بود. (نیکولای سینا، دانشگاه آکسفورد / کالج پمبروک) این کتاب علمی و پیشگامانه است که به دنبال درک چگونگی شکل‌گیری قرآن به شکل کنونی است، اعتبار تفسیر قرآن را عمدتاً بر اساس سنت‌های بعدی «زندگی محمد» زیر سوال می‌برد و این رابطه را بررسی می‌کند. بین کتاب مقدس و قرآن مارک دوری با تکیه بر بینش‌های تازه از زبان‌شناسی، درک کاملاً جدیدی از گاه‌شماری متن قرآن پیشنهاد می‌کند و استدلال می‌کند که نقل قول‌ها و اشارات به داستان‌های کتاب مقدس مسیحی در قرآن برای خدمت به قرآن استفاده می‌شود. دستور کار کلامی متمایز خود. خواندن این کتاب برای هرکسی که می‌خواهد تا حدودی دین اسلام و قرآن را درک کند، ضروری است. این یک قطعه کار درخشان است. (کوین گیلز، کشیش و الهیات انگلیسی، ملبورن، استرالیا) دو تا سه فصل این کتاب که مستقیماً به منابع عربی می پردازد، سیستماتیک، اصیل، چشم نواز، و گاهی اوقات درخشان است. آنها حاوی یک تحلیل تطبیقی ​​انتقادی عالی از کتاب مقدس و قرآن هستند، که به نظر می رسد هر دو زمینه ای آشنا برای نویسنده باشد. تسلط مارک دوری بر زبان های مورد نیاز فوق العاده است. دانش گسترده او کمک قابل توجهی به رشته تحصیلی می کند. تجزیه قرآن به مضامین و دسته بندی های مختلف آن، درک روابط بین کتاب مقدس و قرآن را تسهیل می کند و به یک دستاورد علمی واقعی از بالاترین استاندارد می رسد. (رافائل اسرائیلی، دانشگاه عبری، اورشلیم) مارک دوری در این پژوهش نوآورانه، از رشته‌های علمی گوناگون استفاده کرده است تا برخی از مفروضات اساسی و ادعاهای رایج در مورد ماهیت قرآن و در نهایت هویت ایمان اسلامی را آزمایش کند. روش های او علمی است، شجاعت او قابل تحسین است، و نتیجه گیری های او قانع کننده است. هر کس که علاقه مند به رابط بین اسلام و مسیحیت است، باید این کتاب را بخواند و به طور جدی با مطالب آن درگیر شود. (پیتر جی. ریدل، مدرسه الهیات ملبورن) تخصص مارک دوری در زبان شناسی نه تنها به مطالعه او در متن قوت می بخشد، بلکه الگویی برای تحلیل او از الهیات قرآن ارائه می دهد. تز جذاب او - مهم اما به ندرت دنبال می شود - راه خود را از طریق بررسی دقیق آیات و اصطلاحات کلیدی، تعامل دانشگاهی با دانش پژوهی برتر در مطالعات قرآنی، و نتیجه گیری های دقیقی که به نظر می رسد مورد او را روشن می کند، طی می کند. هر صفحه درگیری معنادار با مسائل مربوط به حقیقت الهیاتی و وضوح در مورد سؤالات در مرکز گفتگوی بین ادیان را نشان می دهد. (گوردون نیکل، مرکز مطالعات اسلامی، SAIACS) مارک دوری در این اثر قابل توجه، شایستگی زبانی برجسته را با درک عمیق کتاب مقدس مسیحی و قرآن ترکیب می کند. ادعای او برای متمایز بودن ایده‌های دینی اسلامی و ویژگی‌های بدیع آن‌ها، و شرح او از چگونگی استفاده مجدد قرآن از صورت‌های کتاب مقدس ('relexification') قانع‌کننده است. پایان نامه خلاقیت او راه های جدیدی را برای درک پیدایش قرآن، برای تأملات دانشگاهی و تحقیق می گشاید. این کتاب به بهترین معنای کلمه تحریک آمیز است. یک تور دو نیرو (گراهام ای. کول، رئیس مدرسه انجیلی ترینیتی)

کیرکگور بین دو گونه فیلسوف تمایز می نهد: یکی فیلسوفی که مجرد از وجودش می اندیشد؛ یعنی نوع اندیشه و طرز زندگی او بستگی چندانی به هم ندارند به طوریکه حتی آسیب دیدن ساختمان فلسفی او به وجودش صدمه ای وارد نمی آورد و دیگر فیلسوفی که وجودی (existentiell) می اندیشد؛ یعنی فلسفه او پاسخ به سوالات زندگیش می باشد (Stegmuller, S.149) در این تقسیم بندی، هایدگر در دسته اخیر قرار دارد؛ یعنی فلسفه وجودی او از زندگیش جدا نیست. هایدگر همان گونه فلسفید که زیست و همان گونه زیست که فلسفید و طی حیاتش کوشید تا دریابد و نشان دهد که طرز زندگی واقعی یا اصیل چیست. ما در این مجال یافته های فلسفی و زندگی او را نقادانه بررسی می کنیم.

ترجمه ماشینی: جنبش انجیلی در سال‌های اخیر با هویت خود مبارزه کرده است، تا جایی که موضوع نشست سالانه انجمن الهیات انجیلی در سال 2002 «مرزهای انجیلی» بود. حتی جدیدترین نسخه فرهنگ لغت انجیلی الهیات اشاره می کند که "ماهیت انجیلی هرگز یک جنبش واحد نبود بلکه مجموعه ای از تاکیدات مبتنی بر یک هسته مشترک اعتقادی - هسته ای که خود اکنون در حال بحث است" (فرهنگ لغت) of Evangelical Theology, Walter A.Elwell, ed.[Grand Rapids: Baker Books, 2nd edition, 2001], p.409. نویسنده این اثر به دنبال تفصیل آن «تاکیدات» مختلف به یک «سرمایه گذاری کیشوستیک» در که او تلاش می‌کند «هم از تاریخ و هم وسعت فوق‌العاده این جنبش مردمی را ارائه دهد» (vii). و در حالی که بخش‌هایی از تلاش او تحسین برانگیز است، در کل این اثر یک درهم‌آمیزی ناامیدکننده است که به جای اینکه ماهیت انجیلی‌گرایی را روشن کند، گیج می‌کند. نویسنده به اذعان اینکه این اثر به درستی با همان عنوان شروع می‌شود، «دایره‌المعارف» نیست. که او به تنهایی مسئول همه مقالات است (اگرچه او کمک چندین نفر را می پذیرد). ماهیت «دایره المعارفی» هم ندارد. مقالات اغلب منعکس کننده اطلاعات منسوخ یا نادرست هستند و چاه کتابشناختی که مقالات از آن استخراج می شوند بسیار محدود است. مشکلات این اثر از تایپی تا روش شناختی متغیر است، اما واضح است که مشکل اساسی ناتوانی نویسنده در تعریف دقیق جنبش انجیلی است. در واقع مقالات مربوط به بنیادگرایی آمریکایی بیشتر از انجیلییسم است. و در حالی که این دو قطعاً به هم مرتبط هستند، اما حرکت‌های یکسانی نیستند. از نظر صفحه‌آرایی، کتاب فاقد فهرست و کتاب‌شناسی مفید است. مقاله ها اغلب اصلاً پشتوانه کتابشناختی ندارند و بقیه فقط یک مرجع دارند. ویرایش هم مشکل داره نام چارلز اچ اسپورجن به صورت «جراح» (177) و آلوا جی.مک‌کلین به «مکلین» (249) ترجمه شده است. برخی از مقالات منعکس کننده اطلاعات ناقص یا منسوخ هستند، مانند مدخل انجمن الهیات انجیلی (201-202) که در آن نقل قول از بیانیه اعتقادی به اضافه شدن تأیید تثلیث اضافه شده چندین سال پیش ناتوان است. هنگامی که به منابع استناد می شود، آنها به طور کلی دارای تاریخ هستند. به عنوان مثال، مدخل برای مدرسه علمیه گریس (249) به فهرست سال 1995 اشاره می کند. مدخل جک هیفورد (274) هیچ اشاره ای به ایجاد حوزه علمیه تحت رهبری او ندارد، اگرچه این امر بیش از پنج سال پیش رخ داده است. در واقع، به جز ارجاعات مکرر به کتاب دیگری از نویسنده (چشم های من شکوه را دیده است، 2000)، تنها چند مرجع کتابشناختی به سال 1995 مربوط می شود. حذف های الهیاتی نیز ذکر شده است. در مدخل T.D.Jakes (300)، هیچ اشاره ای به تثلیث ستیزی و دیگر الهیات غیر انجیلی او نشده است. برای مثال، مدخلی برای ترنت دیلفر (176) وجود دارد که شامل بازخوانی خوبی از حرفه او در لیگ ملی فوتبال همراه با نقل قول نسبتاً بی‌ضرر مربوط به مسیحیت است. به اندازه کافی جالب توجه است که ورودی برای Dilfer فضای بیشتری نسبت به دومین آمدن مسیح (515) داده شده است. مدخل روی پروژکتور سقفی (432) یکی از موارد عجیب و غریب این اثر است. نوشته های طولانی برای چندین گروه راک کریستین مانند Third Day (576)، Stryper (558)، Newsboys (408-09) و Jars of Clay (301-02) رزرو شده است. این اثر را نمی توان به عنوان مرجعی برای انجیلییسم توصیه کرد. این مجموعه ای التقاطی و غیر منسجم از کاریکاتور منحصربه فرد یک نویسنده از انجیلی است که بد ساخته شده و حتی بدتر از آن اجرا شده است.