آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3190
بررسی کلامی - فلسفی مساله حشر حیوانات
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
گرچه وجود جهان پس از مرگ و زندگی اخروی، از جمله اصول اعتقادی تمامی مسلمانان است، در اینکه این نوع زندگی به چه گروهی از موجودات اختصاص دارد، دیدگاه های مختلفی توسط اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. صرف نظر از تفسیرهای مختلفی که از آیات و روایات در این زمینه وجود دارد، بحث حشر حیوانات در منابع کلامی - فلسفی مذاهب مختلف اسلامی با دو اصل وجود یا نبود نفس ناطقه برای حیوانات و تکلیف ناپذیر بودن آن ها پیوند خورده است.هرچند نبود تکالیف شرعی برای حیوانات، مسلم به نظر می رسد، امت دانستن حیوانات از جانب قرآن کریم، هم حکایت از فهم آن ها از هستی دارد و هم معلوم می کند که دارای هدفی مشخص و مشترک در زندگی دنیوی خود هستند. وجود دو عامل فهم و هدفمندی در حیوانات سبب شده است که قرآن کریم آن ها را همسان انسان بداند و برای آن ها نیز حیات اخروی را مطرح سازد. در چنین فرضی می توان ادعا کرد که حضور حیوانات در جهان آخرت، افزون بر دادخواهی میان گروهی، به منظور دادخواهی آن ها از انسان ها نیز است. بر این اساس، اصل مسوولیت پذیری انسان در برابر حیوانات قابل مطرح است و امکان هر گونه بهره وری از آن ها را در خارج از هدف ذاتی از خلقتشان منتفی می سازد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 148
بررسی تطبیقی ارادۀ الهی از دیدگاه ملاصدرا و روایات
نویسنده:
موسی ملایری، معصومه رضوانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
اراده در انسان همراه با تصور، تصدیق و تغییرات نفسانی، حادث می‌شود. مسلما این اراده، سزاوار ذات واجب الوجودی خداوند، نیست. از سوی دیگر، می‌دانیم ذات باری تعالی از ازل متصف به جمیع صفات کمالی است. اراده نیز از صفات کمال است و بنابراین، عقلا ذات باری تعالی نمی تواند خالی از این کمال ازلی باشد. لذا ملاصدرا در همه آثار فلسفی خود، اراده را از صفات ذاتی و همان علم، شوق و ابتهاج خداوند به نظام اصلح می‌داند. اما ظاهر روایات، با رد اراده ذاتی و وحدت آن با علم، تاکید دارند اراده خداوند صفتی حادث و همان احداث و فعل اوست. صدرا برای رفع تقابل میان دیدگاه عقل و روایات، در موضعی از شرحش بر اصول کافی، ضمن تاکید بر اراده ازلی و عینیت آن با علم، اراده حادث را نیز پذیرفته و قائل است اراده نیز مانند علم دارای مراتب است که بالاترین مرتبه آن اراده ازلی اجمالی و پایین ترین مرتبه آن اراده تفصیلی یا همان اراده حادث است. اما این دیدگاه با توجه به شدت تاکید روایات بر نفی اراده ازلی و عدم عینیت آن با علم، چندان راهگشا نیست. در این مقاله پس از گزارش آراء صدرا و مضامین روایات، برای حل این تقابل، پیشنهاد می شود، اراده ازلی خداوند را می توان به معنای قدرت بر اراده دانست. و اراده حادث مورد تاکید در روایات را به معنای ظهور و فعلیت آن به حساب آورد. لذا خداوند از ازل اراده دارد؛ اما از ازل اراده نمی‌کند. تاکید روایات بر حدوث اراده، ناظر به مقام اراده کردن خداوند است که با تحقق آن، فعل ضروری می‌شود و زاید بر ذات است. به همین دلیل موجب تغییر در ذات الهی نخواهد شد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟ لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
ارتباط بداء با اراده و علم الهی از جهت معناشناختی
نویسنده:
محمد الله نیا سماکوش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
موضوع «بداء» از جمله مباحثی است که در سه علم فلسفه، کلام و اصول فقه کاربرد دارد. در حوزه کلام، به دنبال طرح مباحث مربوط به علم و اراده الهی، این موضوع مطرح می‌گردد. بداء از معتقدات‌ امامیه‌ است‌ و سایر فرق به آن تصریح نداشته و گاهی اعلام مخالفت نیز نموده‌اند اما ناخواسته به محتوای آن اعتراف داشته‌اند. از این رو پیوند بداء با اراده الهی از لحاظ معناشناختی نزد تشیّع، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گردید که با در نظر گرفتن اراده خداوند به عنوان صفت فعل، صرف نظر از این که به معنای داعی، حُب و رضا، نفس فعل (تکوین) یا عین علم الهی باشد، کاملاً با مفهوم بداء همخوانی داشته و قابل توجیه و تفسیر صحیح است. ضمن آن‌ که قبول بداء، به معنای پذیرفتن هیچ گونه تغیر و تبدّل در ذات خداوند نبوده و جهل یا عدم قدرت را نیز برای ذات احدیت به دنبال ندارد.
صفحات :
از صفحه 155 تا 170
بازشناسی زهد در قرآن کریم
نویسنده:
علی اقدامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
این مقاله درصدد است تا با ترسیم و تصویر مفهوم زهد (از نظر لغت و اصطلاح) و تبیین حقیقت آن، از منظر آیات قرآنی، نشان دهد که هم بهره مندی مطلق و بی ضابطه از مواهب طبیعی با روح تعالیم دینی سازگاری ندارد و هم رهایی و وانهادن یکسرۀ امکانات و نعمت های دنیوی، امری است مذموم و مغایر با حکمت ها و اهداف آفرینش.زهد در دنیا و اندازه نگهداری در بهره مندی از امور دنیوی و رغبت به نعمت های اخروی و حقایق ابدی، مناسب ترین شیوه ای است که در منابع دینی طراحی شده است. قوام زهد دینی تنها به اعراض قلبی و انصراف نفسانی از پدیده ها و جلوه های دنیوی نیست، بلکه در تحقق آن، نوعی ترک و تقلیل در تمتعات مادی برای رسیدن به مقاصد معنوی و اجتماعی نیز مدخلیت دارد.پیداست که استفادۀ متعارف و منطقی از بهره های مادی و ورود در عرصه های زندگی با مراعات حدود الهی، هیچ گونه منافاتی با حقیقت زهد ندارد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 136
روی کردهای مختلف به مسأله ی شر و حل این مسأله به کمک عشق الاهی در جهان بینی مولانا
نویسنده:
صدیقه بحرانی، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مسایل فلسفی و کلامی مسأله‌ی شرور است.در گذشته‌ این مسأله در مقابل صفت عدالت خدا مطرح می‌شد و سعی می‌کردند که به‌ آن پاسخ دهند.اما در سده‌های اخیر برخی از متفکران وجود خداوند را به‌ دلیل مشکل شرور انکار کرده‌اند.از گذشته تاکنون پاسخ‌های گوناگونی برای‌ آن ارائه شده است.برای مثال نسبی بودن شرور،عدمی بودن شرور و...اما تمام این پاسخ‌ها در اقناع بشر ناتوان بوده‌اند.مولانا به کمک عشق الاهی و رابطه‌ی عاشقانه دو سویه میان خداوند و بشر این مسأله را به خوبی حل کرده‌ است.زیرا در رابطه‌ی عاشقانه،عاشق تمام افعال و آثار معشوق را زیبا می‌بیند هرچند ظاهرا این‌چنین نباشد؛از سوی دیگر خداوند که عاشق بشر است او را گرفتار شر می‌کند،زیرا برای تکامل او ضروری است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 60
جستاری در عوامل فراز و فرود تمدن اسلامی
نویسنده:
علی پارسیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
تاریخ نگاران همواره از گذشته های پر نام و آوازه امپراتوری اسلامی، سیطره تمدن مسلمین، و شهرت دانشمندان مسلمان سخن رانده اند! آفریدن یک تمدن جدید علمی متعالی و جهانگیر، در مدتی کمتر از دو قرن، چیزی است که تنها می توان از آن یاد کرد، اما نمی توان حق آن را آنچنان که شایسته است به جا آورد. به عقیده ارباب صلاحیت، قدرت خلاقانه این نهضت، از تمام جنبشهای دیگر، از قرون وسطی تا قرن سیزدهم بیشتر بوده است. در نتیجه جد و جهد مسلمانان آن روزگار، زبان عربی، نه فقط زبان قرآن و وسیله بیان احکام دینی، بلکه زبان بین المللی علمی و گردونه ترقی بشر گردید آن چنان که از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن پنجم تنها کلید گنجینه علوم زمان، دانستن زبان عربی بود. اما دیری نپایید که آن شمع فرو مرد، آن برتری رو به افول نهاد و گرمی بازار تمدن و فرهنگ مسلمانان به سردی گرایید. براستی سبب آن سروری و ارجمندی و آنگاه این خمودی و وارفتگی و سکوت چه بود؟ چه سبب داشت که تمدن اسلامی چون گمشده ای ناپیدا و بی نشان ماند و به یادها و خاطره ها پیوست؟ نتیجه تحقیق حاضر ضمن پاسخ دادن به سوالات فوق، دیدگاه های دانشمندان و صاحبنظران را در این خصوص واکاوی نموده است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 190
بررسی رویکردهای اعتدالی در حوزه عقلانیت باورهای دینی از منظر اندیشمندان اسلامی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، وحیده فخار نوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
مساله عقلانیت باورهای دینی در بین اندیشمندان دینی تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ناکارآمدی رویکردهای افراطی در حوزه های ایمان گرایی و عقل گرایی، سبب ظهور نگرش های متعدل تری در تفسیر و توجیه عقلانیت باورها و گزاره های دینی شده است. در این پژوهش ضمن اشاره ای اجمالی به جریان های افراطی عقل گرایی و ایمان گرایی و نمایندگان فکری هر کدام، سایر نگرش های معتدلی که در این زمینه وجود دارد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز به برخی از راه ها یا دلایلی که تبیین کننده پذیرش عقلانیت باورهای دینی است، اشاره خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
جامع نگری در اهداف حکومت دینی
نویسنده:
غفار شاهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی ساوه,
چکیده :
بررسی و تبیین اهداف حکومت دینی به منظور شناخت و قضاوت صحیح درباره آن ضروری به نظر می رسد. پیرامون این مساله دیدگاه های متعددی مطرح شده است که مهترین آنها دیدگاه مادی گرا، معناگرا و جامع نگر است. در این مقاله پس از بررسی دیدگاه های مذکور، دیدگاه جامع نگر به عنوان دیدگاه قابل دفاع، پذیرفته شده و با روش درون دینی یعنی مراجعه به آیات و روایات و از طریق بررسی اهداف بعثت انبیاء که اهدف حکومت دینی نیز به شمار می رود مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام ثابت گردید که حکومت دینی در پی دو دسته اهداف است: اول. تأمین کمال مادی و دوم. تأمین کمال معنوی. برای حکومت دینی هر دو دسته، از اهداف اصلی اند (فرعی نیستند) به این صورت که هدف دوم هدف نهایی است و هدف نخست، مقدمه واجب رسیدن به هدف نهایی (هدف دوم) است لذا به عنوان هدف اصلی مورد توجه حکومت دینی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
جستارهایی در باب شخصیت فلسفی امام علی (ع)
نویسنده:
مسعود امید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
پرسش از شخصیت فلسفی علی بن ابی طالب (ع) هم بجهت کشف جنبه ای از ابعاد وجودی آن بزرگوار و هم به سبب اهمیت دیدگاه های آن حضرت و هم به علت شأن پر اهمیت فلسفه و حکمت و جایگاه آن در دانش بشری، پرسشی بواقع با اهمیت و در خور توجه می باشد. این نوشتار در صدد گشودن باب جستارهایی چند در حول و حوش شخصیت فلسفی امام علی (ع) و ارائه تاملاتی در باب جنبه های متعدد آن است. امید آنکه بتواند نکاتی را در باب حکمت علوی و بلندای شخصیت و اندیشه فلسفی امام علی (ع) عرضه نماید.
صفحات :
از صفحه 3 تا 32
  • تعداد رکورد ها : 3190