آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3125
دسته‏ بندى و بررسى تعريف‏ هاى دين
نویسنده:
محمدرضا موسوى‏ فراز
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
تعريف‏ هاى بسيار متعدد و متنوعى از دين توسط فلاسفه دين ارائه شده است. اين مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى به دسته‏ بندى و بررسى تعدادى از اين تعريف‏ ها پرداخته است. هدف از اين بحث، سامان‏ بخشى و طبقه‏ بندى اين تعريف‏ ها براى سهولت بررسى و نقد آنهاست. در مقاله، دشوارى يا غيرممكن بودن تعريف دين تحليل شده است. تنوع بسيار زياد صورت‏ هاى دينى در جوامع مختلف، يكى از عوامل دشوارى تعريف دين است. تعريف‏ هاى دين يا تبليغى است و يا حقيقى. تعريف‏ هاى حقيقى به دسته‏ هاى عقل‏ گرا، عاطفه‏ گرا، عمل‏ گرا، نمادگرا، تحويل‏ گرا، كاركردگرا، درون‏ دينى و تركيبى تقسيم مى‏ شود. از سوى ديگر، تعريف‏ هاى دين ممكن است از منظر فلسفى، روان‏ شناختى، جامعه‏ شناختى يا پديدارشناختى باشد. در ذيل هر دسته يك يا چند تعريف به عنوان نمونه آمده و بررسى و نقد شده است. بحث با ارائه تعريف برگزيده و بررسى آن به پايان رسيده است.
صفحات :
از صفحه 13 تا 30
جستارى در ساحت هاى زبانى قرآن
نویسنده:
هادى فنايى نعمت سرا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فهم قرآن كريم افزون بر دانش هاى رايج پايه، مبتنى بر شناخت قواعد زبانى است. قرآن به لحاظ محتوا، مشتمل بر انواع معارف عقيدتى، اخلاقى و تربيتى، فقهى و حقوقى و تاريخى است و به لحاظ ساختار لفظى، سرشار از زيبايى هاى بيانى، فصاحت و بلاغت و محسنات لفظى و معنايى. به همين سبب، سبك بيانى قرآن در انتقال معانى، منحصر در يك وجه و الگوى بيانى خاص نيست، بلكه به تناسب هر موضوعى از سبك بيانى خاصى نظير زبان عرفى، كنايى، استعارى و رمزى استفاده كرده است. در مجموع، زبان قرآن زبان عرفى و عقلايى است. مقصود از زبان عرفى تنها كاربرد الفاظ در معناى موضوع له حقيقى آنها نيست، بلكه زبان عرفى گستره اش انواع استعمالاتى است كه عقلا در محاورات خود به كار مى گيرند. راز استفاده از سبك هاى بيانى متنوع، تأثيرگذارى آن در معرفت بخشى و هدايت گرى است. نوشتار حاضر با روش توصيفى ـ تحليلى به بررسى اين موضوع مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 55
تشكيك و تشابه وجود نزد ابن سينا و توماس آكوئيناس
نویسنده:
رضا اكبريان، اصغر پوربهرامى، محمد سعيدى مهر، على افضلى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين مقاله درصدد بررسى اين مسئله است كه چرا در مابعدالطبيعه توماس آكوئيناس، تشكيك در مفهوم وجود به رغم قول او در باب تشابه وجود تصويرپذير نيست؟ توماس، علاوه بر ارسطو از ابن سينا نيز در بسيارى از مواضع تبعيت كرده است. ارسطو «موجود» را غير از مشترك معنوى و مشترك لفظى مى داند. ابن سينا، مشترك معنوى را بر دو قسم متواطى و مشكك مى داند و كاربرد سوم لفظ نزد ارسطو را در مشترك معنوى مشكك قرار مى دهد و چون قايل به مسانخت ميان علت و معلول است، از تشكيك در مفهوم وجود دفاع مى كند. توماس اگرچه سخنى از «تشابه در وجود» نمى گويد، اما قسم سومى در كنار مشترك معنوى و لفظى به نام لفظ متشابه را مطرح مى كند. اگرچه تحليل هاى زبان شناختى مؤيد مترادف بودن الفاظ تشابه در فلسفه توماس و تشكيك نزد ابن سيناست، تحليل هاى مابعدالطبيعى توماس شناسان جديد از تشابه بر اساس تناسب متفاوت با تشكيك مفهوم وجود است. تحليل آنها از تشابه بر اساس نسبت نزديك به تشكيك مفهوم وجود ابن سيناست؛ اما چون توماس قايل به مسانخت ميان خالق و مخلوق نيست، نمى توان اين تحليل توماس شناسان را نيز تفسيرى صحيح از قول توماس درباره تشابه دانست.
صفحات :
از صفحه 47 تا 74
نظریه ی حرکت جوهری: پیامدهای فلسفی و تربیتی
نویسنده:
مرتضی خسرونژاد، محسن قمی، محمد شریفانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
نظریه‌ حرکت جوهری از ابتکارات ژرف و تأثیر گذار ملاصدرای شیرازی‌ است که توانست تحولی بنیادین در فلسفه ایجاد کند. نظریه‌ مذکور دارای‌ مبانی، اهداف، اصول و پیامدهای قابل توجهی در فلسفه‌ محض است که‌ اندیشمندان به تفصیل بدان‌ها پرداخته‌اند و مقاله‌ حاضر نیز در صدد طرح و ارائه‌ برخی از آن‌هاست. اما این نظریه قابلیت‌ها و استعدادهای فراوانی برای ارائه پیامدهای تربیتی، کلامی، اخلاقی و... دارد که معمولا تحت الشعاع انوار فلسفی آن قرار گرفته و مغفول واقع شده است. این نوع نگاه به حرکت جوهری می‌تواند علاوه بر استخراج مفاهیم نوین و تولید دانش در حوزه‌های جدید علوم انسانی، به‌ کاربردی شدن فلسفه و ایفای نقش شایسته‌ آن در حیات بشری مدد رساند. نگاه تربیتی به این نظریه و بررسی پیامدهای تربیتی حاصل از اعتقاد به‌ حرکت جوهری، مبحث جدیدی است که تاکنون کم‌تر بدان توجه شده است و می‌تواند در حوزه‌ فلسفه تعلیم و تربیت مورد مداقه و بررسی قرار گیرد. مقاله‌ حاضر در بخش دوم خود به دنبال چنین هدفی است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 116
معجزه و قانون علیت
نویسنده:
رحیم لطیفی، علی پریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
پدیده معجزه در طول تاریخ ادیان، از زوایای گوناگونی، اندیشه دانشوران را به خود مشغول داشته است، در این میان نگاه هستی شناسانه فلاسفه به معجزه درخور اهمیت است. این که هر معلولی علتی مسانخ با خود را می­خواهد، یک قانون عقلی فلسفی است، از طرف دیگر، «خارق­العاده» بودن که جنس و مقوم معجزه است، در ظاهر معلول بدون علت مسانخ را به نمایش می­گذارد. حال پرسش این است که آیا معجزه معلول بدون علت است؟ تا پدیده خرد ستیز باشد؛ یا علت دارد ولی از سنخ علت­های طبیعی و مشهود و معروف بشر نیست؛ یا اصولاً نفس انبیاء به عنوان یک علت در صدور معجزات دخالت دارد. این نوشتار با تحلیل گونه­ های علت، معجزه را مستند به علل طبیعی غیر معروف و علل غیرطبیعی دانسته و دخالت نفس انبیاء در صدور معجزات را مستند ساخته است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 118
بررسی کلامی - فلسفی مساله حشر حیوانات
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
گرچه وجود جهان پس از مرگ و زندگی اخروی، از جمله اصول اعتقادی تمامی مسلمانان است، در اینکه این نوع زندگی به چه گروهی از موجودات اختصاص دارد، دیدگاه های مختلفی توسط اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. صرف نظر از تفسیرهای مختلفی که از آیات و روایات در این زمینه وجود دارد، بحث حشر حیوانات در منابع کلامی - فلسفی مذاهب مختلف اسلامی با دو اصل وجود یا نبود نفس ناطقه برای حیوانات و تکلیف ناپذیر بودن آن ها پیوند خورده است.هرچند نبود تکالیف شرعی برای حیوانات، مسلم به نظر می رسد، امت دانستن حیوانات از جانب قرآن کریم، هم حکایت از فهم آن ها از هستی دارد و هم معلوم می کند که دارای هدفی مشخص و مشترک در زندگی دنیوی خود هستند. وجود دو عامل فهم و هدفمندی در حیوانات سبب شده است که قرآن کریم آن ها را همسان انسان بداند و برای آن ها نیز حیات اخروی را مطرح سازد. در چنین فرضی می توان ادعا کرد که حضور حیوانات در جهان آخرت، افزون بر دادخواهی میان گروهی، به منظور دادخواهی آن ها از انسان ها نیز است. بر این اساس، اصل مسوولیت پذیری انسان در برابر حیوانات قابل مطرح است و امکان هر گونه بهره وری از آن ها را در خارج از هدف ذاتی از خلقتشان منتفی می سازد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 148
بررسی تطبیقی ارادۀ الهی از دیدگاه ملاصدرا و روایات
نویسنده:
موسی ملایری، معصومه رضوانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
اراده در انسان همراه با تصور، تصدیق و تغییرات نفسانی، حادث می‌شود. مسلما این اراده، سزاوار ذات واجب الوجودی خداوند، نیست. از سوی دیگر، می‌دانیم ذات باری تعالی از ازل متصف به جمیع صفات کمالی است. اراده نیز از صفات کمال است و بنابراین، عقلا ذات باری تعالی نمی تواند خالی از این کمال ازلی باشد. لذا ملاصدرا در همه آثار فلسفی خود، اراده را از صفات ذاتی و همان علم، شوق و ابتهاج خداوند به نظام اصلح می‌داند. اما ظاهر روایات، با رد اراده ذاتی و وحدت آن با علم، تاکید دارند اراده خداوند صفتی حادث و همان احداث و فعل اوست. صدرا برای رفع تقابل میان دیدگاه عقل و روایات، در موضعی از شرحش بر اصول کافی، ضمن تاکید بر اراده ازلی و عینیت آن با علم، اراده حادث را نیز پذیرفته و قائل است اراده نیز مانند علم دارای مراتب است که بالاترین مرتبه آن اراده ازلی اجمالی و پایین ترین مرتبه آن اراده تفصیلی یا همان اراده حادث است. اما این دیدگاه با توجه به شدت تاکید روایات بر نفی اراده ازلی و عدم عینیت آن با علم، چندان راهگشا نیست. در این مقاله پس از گزارش آراء صدرا و مضامین روایات، برای حل این تقابل، پیشنهاد می شود، اراده ازلی خداوند را می توان به معنای قدرت بر اراده دانست. و اراده حادث مورد تاکید در روایات را به معنای ظهور و فعلیت آن به حساب آورد. لذا خداوند از ازل اراده دارد؛ اما از ازل اراده نمی‌کند. تاکید روایات بر حدوث اراده، ناظر به مقام اراده کردن خداوند است که با تحقق آن، فعل ضروری می‌شود و زاید بر ذات است. به همین دلیل موجب تغییر در ذات الهی نخواهد شد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟ لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
ارتباط بداء با اراده و علم الهی از جهت معناشناختی
نویسنده:
محمد الله نیا سماکوش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
موضوع «بداء» از جمله مباحثی است که در سه علم فلسفه، کلام و اصول فقه کاربرد دارد. در حوزه کلام، به دنبال طرح مباحث مربوط به علم و اراده الهی، این موضوع مطرح می‌گردد. بداء از معتقدات‌ امامیه‌ است‌ و سایر فرق به آن تصریح نداشته و گاهی اعلام مخالفت نیز نموده‌اند اما ناخواسته به محتوای آن اعتراف داشته‌اند. از این رو پیوند بداء با اراده الهی از لحاظ معناشناختی نزد تشیّع، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گردید که با در نظر گرفتن اراده خداوند به عنوان صفت فعل، صرف نظر از این که به معنای داعی، حُب و رضا، نفس فعل (تکوین) یا عین علم الهی باشد، کاملاً با مفهوم بداء همخوانی داشته و قابل توجیه و تفسیر صحیح است. ضمن آن‌ که قبول بداء، به معنای پذیرفتن هیچ گونه تغیر و تبدّل در ذات خداوند نبوده و جهل یا عدم قدرت را نیز برای ذات احدیت به دنبال ندارد.
صفحات :
از صفحه 155 تا 170
بازشناسی زهد در قرآن کریم
نویسنده:
علی اقدامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
این مقاله درصدد است تا با ترسیم و تصویر مفهوم زهد (از نظر لغت و اصطلاح) و تبیین حقیقت آن، از منظر آیات قرآنی، نشان دهد که هم بهره مندی مطلق و بی ضابطه از مواهب طبیعی با روح تعالیم دینی سازگاری ندارد و هم رهایی و وانهادن یکسرۀ امکانات و نعمت های دنیوی، امری است مذموم و مغایر با حکمت ها و اهداف آفرینش.زهد در دنیا و اندازه نگهداری در بهره مندی از امور دنیوی و رغبت به نعمت های اخروی و حقایق ابدی، مناسب ترین شیوه ای است که در منابع دینی طراحی شده است. قوام زهد دینی تنها به اعراض قلبی و انصراف نفسانی از پدیده ها و جلوه های دنیوی نیست، بلکه در تحقق آن، نوعی ترک و تقلیل در تمتعات مادی برای رسیدن به مقاصد معنوی و اجتماعی نیز مدخلیت دارد.پیداست که استفادۀ متعارف و منطقی از بهره های مادی و ورود در عرصه های زندگی با مراعات حدود الهی، هیچ گونه منافاتی با حقیقت زهد ندارد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 136
  • تعداد رکورد ها : 3125