آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 88
نحوه فاعلیت حق تعالی از منظر ابن سینا
نویسنده:
علی محمد ساجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقالۀ حاضر غایتمندی نظام آفرینش را از دیدگاه ابن سینا بررسی کرده و می کوشد تا مبانی نظریه فاعلیت بالعنایه سینوی را در دستگاه فلسفی او ریشه یابی کند. از نظر ابن سینا متکلمان غرض و هدف فعل خدا را در چیزی بیرون از ذات باری تعالی جستجو می نمایند. و رمز عدم توفیق در استدلالشان نیز همین است، در فلسفه ابن سینا فعل باری قابل تعلیل به اموری از قبیل "چرا" و "به چه علت" نمی باشد زیرا فعل او مقتضای ذات اوست و نه برای انگیزه ای که او ر ا به سوی فعل برانگیزد، بر خلاف افعال بشری که چنین است. اما مشابهت میان گفتۀ ابن سینا و اشاعره ظاهری است و تفاوت بین آن دو در این مقاله نمایانده شده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 100
نجاة في القيامة في تحقيق أمر الإمامة
نویسنده:
ميثم بن علي بن ميثم البحراني، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیه موسسه البعثه/قم
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه البعثه,
چکیده :
النجاة في القيامة في تحقيق أمر الإمامة، تألیف ابن‌ميثم بحرانى، با اين كه كتابى است موجز، ولى يكى از بهترين تأليفات در زمينۀ امامت مى‌باشد. مؤلف در اين كتاب به اهم مباحث مربوط به امامت متعرض گشته است. او در هر مسأله‌اى ابتداء آراء مختلف در آن مورد را بيان كرده و بعد از بين آنها نظريۀ صحيح را بيان نموده است. او در ادامه به بحث و استدلال عليه آراء غير صحيح مى‌پردازد و ادلۀ نظريۀ صحيح را بيان مى‌كند. اين كتاب مورد توجه علماء واقع شده است. براى مثال على بن محمد بن الحسن بن شهيد ثانى، در كتاب الدر المنظوم و المنثور، مطالب زيادى از النجاة في القيامة نقل مى‌كند. اين كتاب از يك مقدمه و سه باب تشكيل شده است كه عبارتند از: المقدمه: طى دو فصل به تعريف امامت، بيان مذاهب مختلف در امامت و ادلۀ وجوب امامت پرداخته است. الباب الاول: باب اول در بيان شرائط معتبر در امامت مى‌باشد كه از چهار مبحث تشكيل يافته است. بحث اول در عصمت امام مى‌باشد كه مؤلف سه برهان بر وجوب عصمت امام اقامه مى‌كند. بحث دوم در بيان وجوب افضليت امام از رعيتش مى‌باشد كه مؤلف بر اين امر چهار برهان اقامه مى‌كند. بحث سوم در بيان وجوب عالم بودن امام است بر همۀ مسائل دين. بحث چهارم در بيان علتى است كه به سبب آن امام تعيين مى‌شود؛ يعنى اثبات مى‌كند وجوب منصوص بودن امام را. الباب الثانى: باب دوم در تعيين امام بعد از رسول‌الله(ص) مى‌باشد. اين باب از دو بحث تشكيل يافته است: بحث اول در اثبات امامت امیرالمؤمنین(ع) بعد از رسول‌الله(ص) مى‌باشد كه مؤلف براى اثبات اين امر به سه نوع از ادله استناد مى‌كند: نصوص جليه، نصوص غير جليه و براهين عقليه. او بعد از بيان هر يك از ادله از شبهات حول آن نيز جواب مى‌دهد. بحث دوم در اثبات امامت سائر ائمه(ع) مى‌باشد. الباب الثالث: باب سوم به بيان شبهات و جواب آنها اختصاص يافته است. اين بحث از يك مقدمه (كه در واقع تقسيم مخالفين امامت مى‌باشد) و چهار بحث تشكيل يافته است. بحث اول در رد شبهات منكرين امامت على(ع) مى‌باشد. بحث دوم در بيان مطاعن خوارج در مورد امیرالمؤمنین(ع) و جواب آنها مى‌باشد. بحث سوم در بيان فرق مختلف شيعه و بيان اعتقاداتشان و جواب آنها مى‌باشد. مؤلف به ده گروه از فرق شيعه متذكر مى‌شود. بحث چهارم اين باب، به مسأله غيبت مى‌پردازد. مؤلف در اين مبحث ابتداء علت غيبت را بيان كرده، سپس اثبات مى‌كند جواز طول عمر را و در ادامه وقوع آن را طى امثله‌اى اثبات مى‌كند. در پايان اثبات مى‌كند امام منتظر همان حجت بن الحسن العسكرى(عج) مى‌باشد.
عقلانیت در روش کلامی ابن میثم و شواهد آن
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
چکیده :
این نوشتار، نخست نگاهی گذرا دارد بر روش های کلامی اشعری، معتزلی و شیعی. آنگاه با توجه به این که ابن میثم یکی از چهره های درخشان و ماندگار در حوزه کلام شیعی است، به بررسی روش کلامی او پرداخته و با مروری بر برخی از مهم ترین آثار و ارایه شواهد متعددی از آرا وی ثابت کرده است که روش کلامی او عقلی است. از ویژگی های این نوشتار این است که علاوه بر تبیین روش کلامی ابن میثم، خواننده را با مواردی که وی در برابر فیلسوفان و متکلمان- به حکم عقلانیت روش- موضع گیری کرده، آشنا می سازد و از این رهگذر، معلوم می دارد که او همواره پیرو استدلال است و همین که به دلیلی عقل پسند دست یابد، از مخالفت با آرا دیگران باک ندارد. بدیهی است که این نوشتار در پی نقد آرا وی نیست.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
نگاهی تعلیلی و فلسفی به وصف‌ناپذیری خدا در نهج‌البلاغه
نویسنده:
مجتبی الهیان، حامد پوررستمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
امیرمؤمنان علی‌بن‌ابیطالب(ع) از صدر اسلام تاکنون به دروازه شهر علم نبوی مشهور است، نگاه و بیان ایشان نسبت به قرآن‌کریم همواره مرجع مفسّران و محققان بوده است . در این زمینه، یکی از رابطه‌های عمیق نهج‌البلاغه با قرآن، تعلیل آیات قرآن در کلام علوی است. حضرت در قسمت‌هایی از نهج‌البلاغه به تعلیل آیات پرداخته و علل و چرایی کلام الهی را در قرآن‌مجید بیان می‌دارد. در واقع، می‌توان در نهج‌البلاغه پاسخ عقلی و حکمی برخی از آیات الهی را دریافت نمود و از فلسفه آن مطلع شد. از جمله‌ی آنها تعلیل فلسفی و عقلی مفهوم آیه شریفه «سبحان الله عمّا یصفون» است که حضرت دلایل ناتوانی انسان را از توصیف حقیقت باری تعالی بیان می‌دارد. این نوشتار سعی دارد، دو برهان منطقی ـ قیاسی و عقلی ـ فلسفی امام علی (ع) را در «سبوحیت الهی در توصیف» و چرایی و چگونگی آنرا نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 102
بررسی قاعده لطف از دیدگاه سیدمرتضی
نویسنده:
قربانعلی کریم زاده قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد کلامی است که مورد توجه متکلمان مسلمان واقع شده است و آنان در حل و فصل برخی از مسائل کلامی از این قاعده سود جسته اند. در حوزه مطالعات کلامی در میان متکلمان شیعی، می توان دو رهیافت از این قاعده را مشاهده کرد. برخی از متکلمان قلمرو آن را در امر تکوین و تشریع دانسته و از آن در تثبیت و تبیین مسائل مهم کلامی مانند، ضرورت بعثت، وجوب تکلیف ابتدائی، ضرورت عصمت در نبی و امام (ع)، ضرورت امامت، توجیه آلام و ... استفاده نمودند. بعضی دیگر، این قاعده را از منظر خاص مورد توجه قرار داده و آن را از متعلقات تکلیف دانسته اند. این پژوهش ابتدا به رویکردهای متکلمان شیعی درباره قاعده می پردازد و به دنبال آن، این مساله در اندیشه های کلامی سیدمرتضی از متکلمین سده چهارم و پنجم هجری قمری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش معلوم شده است، لطف در منظر سیدمرتضی، یک نوع امداد و مداخله الهی در حوزه تکلیف است که به قصد تشویق به اطاعت و دوری از معصیت صورت می گیرد که این عنایت الهی از یک سو با اصل آزادی انسان منافات نداشته و از سوی دیگر از جنس افعال تکوینی است که بعد از ثبوت تکلیف در حق بنده ارزانی می شود. این مهم ترین یافته پژوهش است.
صفحات :
از صفحه 161 تا 174
عبرت‌‌آموزی و نقش آن در اخلاق و تربیت اسلامی از دیدگاه امام علی (ع)
نویسنده:
محمد اخوان، اکرم احمدیان احمدآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
از مهم‌‌ترین روش‌‌های تربیت اسلامی که در قرآن، سنت، و سیره ‌‌امامان معصوم علیهم‌السلام، ازجمله امیر‌‌المؤمنین علی (ع)، به آن توجه و تأکید شده «عبرت‌‌آموزی» است. خداوند در قرآن کریم در آیات گوناگون یکی از مهم‌‌ترین منابع و عوامل هدایت انسان را عبرت از گذشته و گذشتگان معرفی می‌‌‌‌‌‌کند و با الفاظ و عبارات گوناگون مردم را به دقت و تأمل در زندگی و سرگذشت خوبان و بدان فرا می‌‌خواند و به انسان‌‌ها سفارش می‌‌کند که به سیر و تفکر در آیات آفاقی و انفسی بپردازند و عاقبت محسنین و مفسدین را بنگرند. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع، این مقاله بر آن است که به بیان نقش عبرت‌آموزی در حوزه ‌‌اخلاق و تربیت اسلامی با استفاده از منابع معتبر، به‌ویژه از نگاه امام علی (ع) با توجه به سخنان گهربار و نصایح ارزش‌مندشان در کتب گوناگون، خصوصاً ‌‌نهج‌‌البلاغه، بپردازد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
بررسی نظریه الهیات سلبی از دیدگاه متکلمان امامیه
نویسنده:
مرضیه شیری شوریجه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیدهشناخت ذات و صفات خداوند یکی از دغدغه‌های دیرین بشر بوده و هست. خداباوران همواره در اصل اتصاف و نحوه‌ی اتصاف واجب‌تعالی به صفات اختلاف‌نظر دارند. متکلمان امامیه نیز از این نزاع به دور نمانده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه نموده‌اند. اکثر آنها ضمن پذیرش وجود صفات کمال در خداوند و قابل شناخت دانستن آنها برای انسان، پس از نفی جهات نقص، آنها را به واجب‌تعالی نسبت داده-اند.گروهی از متکلمان امامیه هم‌چون شیخ صدوق، ابن میثم بحرانی، علامه حلی، فاضل مقداد سیوری، سید عبداله شبر و علامه مجلسی در باب صفات الهی دیدگاهی متفاوت اتخاذ نموده-اند. برخی از آن‌ها وجود هر گونه صفت در خداوند را انکار نموده و ذات حق‌تعالی را منزه از اتصاف به صفت دانسته‌اند. برخی دیگر ضمن پذیرش وجود صفت در خداوند، فهم انسان را ناتوان از شناخت صفات او قلمداد نموده-اند. گروهی دیگر با وجود پذیرش اصل صفات و امکان معرفت به آنها، صفات ثبوتی ذاتی را در حوزه معناشناختی حمل بر معنای سلبی نموده و به معنای نفی مقابل‌های آنها تفسیر نموده‌اند؛ مثلاً عالم بودن خداوند را به معنای جاهل نبودن او تعبیر می‌کنند؛ چنین نظریه‌ای به الهیات سلبی شهرت یافته است. تنزیه واجب‌تعالی، نفی هر گونه تشبیه از او، ناتوانی فهم بشر از درک ذات و صفات الهی و استناد به برخی از روایات از مهم‌ترین دلائل این نظریه به شمار می‌آید. در این نوشتار رویکردهای مختلف به صفات الهی و تقریرهای مختلف الهیات سلبی مورد توجه قرار گرفته و دیدگاه متکلمان امامیه معتقد به الهیات سلبی گزارش و اصول و مبانی الهیات سلبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. و در پایان نحوه صحیح اتصاف واجب تعالی به صفات بیان شده است.
نقد نظريه ناسازگاری خاتميت نبی با ولايت امام
نویسنده:
سعید مقدس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
چکیده :
سخنرانی آقای دکتر سروش با عنوان «تشیع و چالش مردم سالاری» در آبانماه 1384ش (در دانشگاه سوربُن) واکنش هایی را میان قشر دانشگاهی و حوزوی در پی داشت که مهمترینِ آنها، نامه های حجۀ الاسلام دکتر محمد سعید بهمن پور در نقد سخنان ایشان بود. نوشتار حاضر در نقد مباحث ایشان حاوی دو بخش می باشد؛ ابتدا تئوری و نظریه آقای دكتر سروش و رأی ایشان در باب ولایت امامان و نسبت آن با ختم نبوت، طبقه بندی و مطرح شده است. در این بخش تلاش شده تا مقوّمات و تفصیلات این رأی، از سایر آثار ایشان استخراج و ارائه شود. در بخش دوم ضمن طرح اشكالات این نظریه، روشن شده است که در یک بحث تحلیلی دقیق، هیچ منافاتی میان ختم نبوت و دوام ولایت در امامان وجود ندارد. پس از آن نیز ـ به اختصار ـ پشتوانه های نقلی و كلمات بزرگان در این مورد ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 211 تا 247
نگاهی به مطلع الصباحتین مجمع الفصاحتین
نویسنده:
سید صادق حسینی اشکوری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: بنیاد نهج البلاغه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آنچه در این مقاله از دید خواننده گرامی می گذرد مروری است بر زندگانی شیخ اسعد شفروه اصفهانی، مولف کتاب ارزشمند "مطلع الصباحتین و مجمع الفصاحتین"، همراه با معرفی کتاب وی از دید تاریخی، مطالب مندرجه آن، سبک تالیف، نسخه های کتاب و اهمیت آن، و دیگر مطالبی که به گمان نگارنده، ذکر آنها در معرفی یک اثر و صاحب آن، مناسب و ضروری بنظر می رسد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 122
تبیین و تحلیل روایی فضیلت اخلاقی صبر در نهج‌البلاغه
نویسنده:
رسول ربانی، حبیب رضا ارزانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
پایداری و شکیبایی در مقابل سختی‌‌ها را «صبر» گویند و اگر برای رضای خداوند متعال و تسلیم امر او باشد، در جهت پیشبرد تقوای الهی موثر بوده و فضیلت محسوب می‌شود. حضرت امیرالمومنین علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) در نهج‌البلاغه از «فضیلت صبر» به‌عنوان مدیر، رئیس و مرکز کنترل ایمان نام می‌برند: «فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ»؛ صبر برای ایمان مانند سر است برای بدن (سیدرضی، 1379: حکمت82 ،640). علمای علم اخلاق «صبر» را سکان و هدایتگر همه فضائل اخلاقی دانسته‌اند؛ ولی ظهور و پهنای معنایی این واژه در عرف، محدود به «تحمل سختی‌ها و قانع‌شدن در برابر وضع موجود» شده است. این مقاله به لحاظ معنای وضعی، مفهوم اخلاقی و معنای عرفی متداول از زمان امیرالمومنین (ع) تا عصر حاضر، با نگرشی فراگیر و با دو دامنه روایی و کتاب‌شناسی به بررسی و تحلیل فضیلت صبر در چهار شرح نهج‌البلاغه پرداخته است. واژه «صبر» در نهج‌البلاغه با حفظ معنای لغوی و اصطلاحی، با بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی ارتباط معنوی دارد. بر این‌اساس در این تحقیق به تبیین و تحلیل روایی و ارتباط آن با مفاهیم دیگر نظیر ایمان، تقوا، یقین و... با توجه به آرای شارحان، توجه شده است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 64
  • تعداد رکورد ها : 88