مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
حسن و قبح عقلی در افعال حاکم حسن وقبح عقلی در احکام الهی حسن وقبح عقلی در افعال الهی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 66
دین و حسن و قبح افعال در اندیشه ملاصدرا
نویسنده:
حسین هوشنگی، احمدرضا احمدی دارانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله الهی یا عقلی بودن حسن و قبح در کنار بررسی وجوه معناشناختی و هستی،شناختی آن ها، از مسایل دیرپای علم کلام است. اما در کنار کلام، جریان عقلی اصیل فلسفی هم جسته و گریخته به این مساله پرداخته است. در حکمت صدرایی، بر خلاف فلسفه مشاء، با نوعی رجوع به موضع عقلی عدلیه در این باره مواجه می شویم.دیدگاه هستی شناختی صدرا در این باره را می توان در نظریه ارتباط واقعی میان اعمال و ملکات حسنه و سیئه با سرنوشت و صور اخروی یافت، بلکه عینیت ثواب و عقاب اخروی با افعال حسن یا قبیح، گویای نوعی عینیت داشتن صفت حسن و قبح است. از نظر معرفت شناختی، میزان دخالت هر یک از عقل و شرع در تشخیص و تمییز حسن و قبح بررسی می شود. در بحث عقل، تمایز نهادن میان عقل نظری و عملی، و در بحث شرع، نسبت حسن و قبح با احکام پنج گانه تکلیفی حائز اهمیت است. دین، هم در هدایت به سوی شناخت حسن و قبح برخی اعمال که عموم انسان،ها به سبب قصور عقل از تشخیص آن عاجزند، نقش ایفا می کند، و هم با الزام به تکالیف و اعمالی، قوه تشخیص خیر و شر را در انسان ها شکوفا می کند.
صفحات :
از صفحه 33 تا 51
گسترۀ عصمت انبیا از دیدگاه فخر رازی
نویسنده:
علیرضا پارسا، علی پریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
از نظر فخر رازی، ضروری است که پیامبران بعد از بعثت معصوم باشند. در عین حال، او عصمت قبل از بعثت را برای پیامبران لازم نمی‌داند. او معتقد است که پیامبران به صورت عمد گناه کبیره انجام نمی‌دهند، اما صدور گناه کبیره از آنان به صورت سهوی امکان دارد. او گسترۀ عصمت انبیا را در چهار مسئلۀ اعتقاد، تبلیغ و رسالت، احکام و فتاوی، و افعال و سیرت می‌داند. او با تکیه بر برخی مبانی، مثل جبرانگاری عصمت؛ دلایل عقلی، مثل بداهت عقل؛ و دلایل نقلی، مثل آیۀ 23 سورۀ جن، عصمت انبیا را اثبات کرده است. همچنین او به شبهاتی که در این خصوص با توجه به برخی از آیات قرآن مثل آیۀ 87 سورۀ انبیا جلوه کرده پاسخ داده است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 52
مقایسۀ عدالت از دیدگاه اسلام و مکتب سودگرایی
نویسنده:
مهدی محمدرضایی,سعید فراهانی فرد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله عدالت از دیدگاه اسلام و مکتب سودگرایی بررسی و سپس مقایسه می شود. ابتدا به تعریف و ضرورت عدالت و انواع آن در اسلام اشاره شده است: عدالت قرار دادن هرچیزی در جای مناسب خود است. خداوند به دلیل آنکه کامل مطلق است، همۀ اوامرو نواهی او عادلانه محسوب می شود. همچنین لازمۀ عدالت، آگاهی و شناخت همۀ نیازهای انسان و پاسخ های مناسب آن است که تنها خداوند چنین علمی را دارد، خاستگاه عدالت و حاکم بر نیکویی عدالت و تشخیص مصادیق آن، عقل و ارادۀ الهی است. عدالت از نظر اسلام با عدالت و حد وسط ارسطویی تفاوت دارد. سپس دربارۀ اصل عدالت در سودگرایی بحث و بررسی می شود و اثبات شده است که استدلال اصل عدالت در این مکتب صحت و اتقان لازم را ندارد و اجرای آن در مورد اعمال و قوانین با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. نتیجه آنکه در مقام مقایسه، تعریف عدالت از نظر اسلام بهترین تعریف و تشخیص مصادیق عدالت تنها از طریق خداوند متعال مقدور است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
بررسی تطبیقی حسن و قبح و ثمرات آن در اندیشه شیعه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه
نویسنده:
محمدکاظم عمادزاده، مسعود راعی، روح الله روح الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
مسئله حسن و قبح، دارای پیشینه بسیار کهن است. یونانیان باستان حسن و قبح عقلی را پایه و اساس ارزش های اخلاقی به شمار آورده اند. برخی از متکلملن اسلامی نیز حسن و قبح عقلی را زیر بنای مسائل کلامی شمرده اند. فقها این بحث را در اصول فقه مطرح کرده و حتی برخی آن را از مبادی احکام می دانند. در بحث عدل الهی، نیز مسئله «حسن و قبح ذاتی افعال» مورد پژوهش است. متکلمان در این بحث دو گروه شده اند. گروه اول طرفدار جبر و اضطرار که به فرقه اشاعره شهرت یافته اند و گروه دوم طرفدار عقل و اختیار که در رأس طرفداران این گروه فرقه معتزله و فرقه شیعه قرار دارند که به عدلیه شهرت یافتند. در کنار این دو فرقه باید از فرقه سومی به نام ماتریدیه نام برد. که این فرقه نیز در حسن و قبح با این گروه هم عقیده اند. در معنا شناختی حسن و قبح، گاه به معنای موافقت و مخالفت با مقصود (عرض) و مصلحت و گاه صفت کمال و نقص، بکار رفته و گاه بر کاری که در دنیا موجب مذمت قرار گیرد و در آخرت موجب عقاب شود، قبح و بر کاری که در دنیا مورد تشویق و مدح و در آخرت موجب ثواب شود، حسن اطلاق می گردد. فرضیه تحقیق این است که اولا حسن و قبح، عقلی است ثانیا در صورت اثبات عقلی بودن حسن و قبح، ثمرات مهم و نوینی از پذیرش این نظریه به وجود می آید، که در این مقاله بدان پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
بررسی تطبیقی کارکردهای فیض در الهیات کاتولیک و قاعده لطف در کلام شیعه
نویسنده:
رئوف نصرتیان، مهدی قاسمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
نقطه اوج کارکردهای فیض در مباحث بنیادین الهیاتی مانند ایمان مسیحی، کلیسا، نجات، کسب معرفت، و آیین های فیض بخش است. شبیه این آموزه در کلام شیعه، از حیث هدف، قاعده لطف است که کارکردی هدایت گرانه در ارسال کتب الهی و رسولان و امامان دارد. خداوند دانا نیازهای انسان را طبق حکمت، سنجیده و سراسر آفرینش و از جمله زندگی بشر را از آغاز تا فرجام، تدبیر کرده است. قاعده لطف به ویژه در اثبات نبوت و امامت و اجماعات فقها کاربرد دارد. هدف نهایی این آموزه ها، «هدایت و دست گیری انسان» است که از زاویه مباحث معرفت شناختی انسان و خدا، در گفتگوهای بینادینی اسلام و مسیحیت مناسب طرح و بررسی است.
صفحات :
از صفحه 165 تا 200
بررسی و نقد اخلاق تکاملی توصیفی و اخلاق تجربی
نویسنده:
فرح رامین
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
تحقیق حاضر، کوشش بدیعی در راستای بررسی تأثیر نظریۀ تکامل در قلمرو اخلاق تجربی است. اخلاق تکاملی در دورۀ معاصر در سه شاخۀ توصیفی، تجویزی و فرااخلاق قرار دارد. اخلاق تکاملی توصیفی می کوشد باورهای اخلاقی انسان را از منظر تکاملی توصیف کند و بیشترین توفیق را در این زمینه نسبت به دو قسم دیگر دارد. اخلاق تکاملی تجویزی و فرااخلاق برخلاف اخلاق تکاملی توصیفی با اخلاق هنجاری سروکار دارند.در این مقاله، با بررسی سه شاخۀ اخلاق تکاملی و تفکیک اخلاق تجربی از اخلاق در معنای هنجاری، معتقدیم که باوجود پذیرش تأثیر بیولوژی بر اخلاق، چالش های جدی در برابر اخلاق تکاملی توصیفی وجود دارد و به نظر می رسد که این فرضیه در برابر نظریه های رقیب توانمندی مانند «تفکر اخلاقی مستقل» تاب مقاومت ندارد. از طرفی این نظریه در تعارض بسیار جدی با مبانی اخلاق دینی است.
صفحات :
از صفحه 737 تا 768
حسن و قبح عقلي و ازدواج با دو خواهر
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در اینکه عقل ، حسن و قبح برخی امور را می فهمد شکّی نیست. لذا یک کافر نیز می داند که دروغ گفتن بد است ، خیانت بد است ، دزدی بد است و ... . امّا هیچ کدام از علمای اسلام تا کنون نگفته اند که عقل ، حسن و قبح تمام امور را متوّجه می شود ؛ بلکه معتقدین به بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
نمود پنج قاعده کلامی(حسن و قبح عقلی، قاعده لطف، قاعده وجوب شکر منعم ، قاعده وجوب اصلح بر خدا و قاعده قبح تکلیف مالایطاق)خواجه نصیر الدین طوسی بر آراء اخلاقی وی
نویسنده:
سعیده السادات حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده با مطالعه آثار اخلاقی گذشتگان این مسئله روشن می شود که نویسندگان کتب اخلاقی از مبانی کلامی پذیرفته شده در نزد خویش ،در تبیین آرای اخلاقی خود بهره جسته اند. از این رو به نظر می رسد که دانش اخلاق در بسیاری از مباحث وابستگی کامل به دیدگاه های کلامی صاحب اثر دارد . خواجه نصیرالدین طوسی، یکی از دانشمندان بزرگ شیعه ، دارای تألیفات متعددی در زمینه اخلاق مانند اخلاق ناصری ، اوصاف الاشراف ، اخلاق محتشمی و نیز در زمینه کلام هم چون تجرید الاعتقاد است . ایشان بعضی از دیدگاه های کلامی اش را در بعضی از تألیفات اخلاقی اش به کار برده است. این رساله با استناد به تألیفات کلامی و اخلاقی خواجه نصیر الدین طوسی ، پنج قاعده کلامی تأثیر گذار در دیدگاه های اخلاقی ایشان یعنی حسن و قبح ذاتی و عقلی، قاعده لطف، قاعده وجوب اصلح بر خدا، قاعده وجوب شکر منعم و قاعده قبح تکلیف مالایطاق را ردیابی و نیز میزان تأثیر گذاری هر یک از آنها را بررسی نموده است. از جمله قواعد کلامی تأثیر گذار در تألیفات اخلاقی خواجه ، قاعده حسن و قبح ذاتی و عقلی است. از نتایج و یافته های این پژوهش آن است که این قاعده اصل و بنیان نظام اخلاقی خواجه را که واقع گرا و فضیلت گراست می سازد. اگر حسن و قبح ذاتی و عقلی نباشد دیگر اصلا چیزی به نام اخلاق فلسفی و عقلی وجود نخواهد داشت. قاعده وجوب شکر منعم و قاعده اصلح در جای جای تألیفات اخلاقی خواجه نمایان است کلید واژه ها: اخلاق، کلام ، خواجه نصیرالدین طوسی، مبانی کلامی.
آرای عبدالرزاق لاهیجی در باب حکمت خداوند: بررسی انتقادی
نویسنده:
میر سعید موسوی کریمی، میلاد ربیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقادانۀ دیدگاه حکیم لاهیجی در باب حکمت خداوند است. بنا به نظر ایشان، حکمت خداوند به معنای هدفداری او خواهد بود؛ یعنی، خداوند حکیم، خداوندی است که همواره اهدافی بر افعالش مترتب هستند. اما این اهداف، متوجه مخلوقاتند، زیرا با تحقق هدف، نیازی از صاحب هدف رفع می شود، درحالی که خداوند بی نیاز مطلق است. لاهیجی بر این مدعای خود، دو استدلال نیز اقامه می کند؛ یکی مبتنی بر حسن و قبح عقلی و دیگری بر این اساس که خداوند فاعل مختار است. نوشتار حاضر، با بررسی نگاه لاهیجی به ""هدفداری"" آغاز می شود؛ نحوۀ پیوند آن با ""اختیار"" و ""رفع نیاز از صاحب هدف"" مشخص می شود و ماحصل آن چنین خواهد بود: 1. هدف صرفاً از صاحب هدف رفع نیاز نمی کند، بلکه صاحب هدف می تواند با تحقق هدف خود، نیازی را از سایرین نیز مرتفع کند و 2. نباید سازوکار ایجاد هدف را به مقولات جبر یا اختیار پیوند زد. سپس دو استدلال لاهیجی به محک آزمون گذاشته می شوند. نتیجه این خواهد بود که بنیان هر دو استدلال چندان محکم نیست و نمی توانند در دفاع از حکمت خداوند استفاده شوند.
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
  • تعداد رکورد ها : 66