جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 977
بررسی تطبیقی تعین اول در عرفان اسلامی و اسم مستأثر در متون شریعت
نویسنده:
اصغر نوروزی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
مباحث عرفان و شریعت از مباحث مهم، ضروری و زنده در مطالعات عرفانی است. دیرینه این مباحث مقایسه‌ای و تطبیقی در دو حوزه عرفان اسلامی و الهیات اسلامی دست‌کم به زمان بروز نحله‌ای عرفانی در قرن دوم هجری می‌رسد. مسئله این نوشتار که از مقوله مباحث عرفان و شریعت است بررسی تطبیقی اسم مستأثر در نصوص شریعت و تعین اول در متون عرفانی است. بحث چینش نظام هستی و نحوه تعین و تنزل و صدور ماسوی‌الله، به‌ویژه در تعینات و تنزلات آغازین آن، را باید در متون شریعت، در مباحث اسماء، جستجو کرد. فرضیه‌ای که در این نوشتار درصدد اثبات آن هستیم این است که اسم مستأثر اولین تعین حق تعالی و حلقه واسطه میان ذات حق تعالی و سایر اسماء اوست. با این هدف، ابتدا به جایگاه اسم مستأثر و مفاد آن در روایات و رابطه آن با ذات حقّ و تعین اول و ثانی می‌پردازیم. با بررسی اسم مستأثر در متون روایی و بررسی تعین اول در متون عرفانی، بر این فرضیه پای می‌فشاریم که اسم مستأثر در روایات همان تعین اول در عرفان است و نیز به این دیدگاه گردن می‌نهیم که اسماء مستأثره در معنای دومی و به اشتراکات لفظی به دسته‌ای از اسماء در تعین ثانی قابل تطبیق است. و البته، نظریه برخی اهل معرفت که اسم مستأثر را عنوان مشیری به مقام ذات می‌دانند ـ ضمن کرنش و احترام به این بزرگان ـ دارای ابهام و خدشه می‌دانیم. علم انسان کامل به اسم مستأثر و مظهر این اسم در هستی، به عنوان دو مبحث کاربردی و شیرین، نکات پایانی این نوشتار خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 171 تا 194
توحید افعالی در نظام فلسفی ملاصدرا
نویسنده:
علی محمد ساجدی، فاطمه زارع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
نظر به گستردگی ابعاد موضوع (توفیق میان عقل و نقل)، محوریت مقاله حاضر تنها توحید افعالی خواهد بود. مسئله اصلی تحقیق جایگاه توحید افعالی در حکمت متعالیه صدرا و براهین عقلی و نقلی وی در این زمینه می‌باشد. لذا در این جستار، پس از تبیین توحید افعالی، به انحصار هستی‌بخشی و تأثیر استقلالی در فاعلیت الهی، و نظریه فاعلیت بالتجلی و مجرای فیض بودن عقول و ژرف‌اندیشی صدرا در باب اختیار آدمی از منظر عقل و نقل به عنوان مبانی توحید افعالی، بیان خواهیم کرد که صدرا با دو برهان ارجاع علیت به تشأن و قاعده بسیط الحقیقه به اثبات آرای خود می‌پردازد. همچنین، در این تحقیق که به روش توصیفی-استنباطی صورت پذیرفته، شبهات فکری برآمده از برخی اندیشه­ های کلامی پاسخ درخوری می­ یابد. ثانیاً به دلیل هم­ افق شدن مرز­های حکمت صدرایی با عرفان نظری، صدرا در حل و فصل مسایل توحید از حکمت سینوی پیشی می­ گیرد. ثالثاً لوازم توحید افعالی، همچون نظریه وحدت وجود و ارجاع علیت به تشأن، اراده و علم پیشین الهی، مسئله جبر و اختیار در افعال بشر، در پرتو دو حجت عقل و دین تبیین می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
ارزیابی تنبیه بدنی کودکان با معیارهای اخلاق اسلامی
نویسنده:
محمد جواد فلاح، سمیه حجازی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
ازجمله مسائل مهم و البته ضروری که می توان در خانواده آن را پی گیری نمود ارزیابی اخلاقی تنبیه بدنی کودکان است. بر اساس معیار های اخلاق اسلامی و در مقایسه با نگرش روانشناسان و دیدگاه های رقیب که همواره از تنبیه تحذیر نموده و آن را امری غیر اخلاقی و مخالف اصول و موازین تربیتی می دانند - هر چند دیدگاه هایی هم با آن موافقند - تنبیه در برخی مواقع نادر و جهت تربیت اخلاقی کودک توصیه و تجویز شده است. البته اصل در نظام تربیتی اسلام تکریم و تشویق است ولی در مواردی که تنبیه براساس شرایط و ضوابط تعریف شده ای کارگشاست از این شیوه تربیتی استفاده می گردد. این روش در نظام اخلاقی اسلام و دیدگاه های رقیب مواجه با چالشها و تعارضاتی است که مبتنی بر اصول، قواعد و معیارهای اخلاق اسلامی قابل توجیه و تبیین است. توجه به اقسام روش های تربیتی، بررسی معنای تنبیه به ویژه در تعالیم اخلاقی، فقهی و حقوقی اسلام، اقسام تنبیه و مقایسه آن با دیگر روشهای تربیتی و نیز تحلیل دیدگاه های رقیب به ویژه روانشناسان در این مسئله، ما را به دیدگاه مذکور مدد می رساند.
صفحات :
از صفحه 205 تا 242
واکاوی چارچوب و شاخصه‌های اعتماد به نفس در پرتو آموزه‌های قرآنی
نویسنده:
جواد ایروانی، علی عمادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
اعتماد به نفس در پرتو آموزه‌های قرآنی به معنای تکیه بر اراده، عمل، استعدادها و توانمندی‌های خود با توکل بر خدا و استمداد از او و توجه به قابلیت‌های خدادادی و عزت و کرامت انسانی، و استقلال در برابر دیگران با قطع طمع و امید از آنان است. این مفهوم با رذایلی اخلاقی همچون خودستایی، عُجب، کبر و غرور تفاوت مشخصی دارد. فضیلت‌های اخلاقی نیز همچون تواضع و خشوع، از خاستگاه اعتماد به نفسی قوی نشئت می‌گیرد. در آموزه‌های قرآنی، معارف گوناگونی وجود دارد که نتیجه آن‌ها، تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس در افراد است. آنچه در این جستار به بحث نهاده شده است، تعریف و تحدید اعتماد به نفس از نگاه دینی، تبیین مرزهای دقیق آن با پاره‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی، آموزه‌های تأییدکننده و عوامل تقویت‌کننده عزت نفس و اعتماد به نفس در قرآن، تبیین مقصود از نفس در بین مراتب و موارد کاربرد این واژه و نیز پاسخ به پاره‌ای از شبهات در این باره است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 50
بهشت و پاداش زنان
نویسنده:
محمود حاجی احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله خطاب‌های قرآن و نگاه مردانه در آیات قرآن از مطالب بحث‌انگیز سال‌های اخیر می‌باشد. در این میان، نحوه نگاه قرآن به بهشت و نعمت‌های آن، یکی از سؤالات پیش‌روی محققین است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال است که آیا تفاوت جنسیت‌ انسان‌ها در دنیا و آخرت، موجب تفاوت پاداش آن‌ها در آخرت می‌شود یا نه؟ گروهی با توجه به ظاهر بعضی از آیات قرآن، به این باور گراییده‌اند که‌ نعمت‌هایی در بهشت به مردان اختصاص خواهد یافت. با بررسی نحوه خطاب‌های‌ قرآن و استفاده از صراحت آیاتی از کلام خداوند و بررسی نعمت‌های مورد ادعا، و استنباط جواب منفی به سؤال بالا و اعلان اشتراک زنان و مردان در تمام‌ نعمت‌های بهشتی، مقاله به‌بار می‌نشیند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 64
نقش امیرالمؤمنین (ع) در شکوفایی دانش اخلاق اسلامی از منظر روایات
نویسنده:
عباسعلی فراهتی، زهرا زمانی قورتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
همان‌‌گونه که اندیشمندان بزرگ اسلامی، اعم از دانشمندان امامیه و عالمان اهل سنت، بر این حقیقت اذعان کرده‌‌اند، امیرمؤمنان (ع) در تمامی علوم اسلامی ازجمله صرف و نحو، بلاغت، فقه، علوم قرآن و حدیث، اخلاق و دانش کلام و حکمت الهی و عرفان اسلامی،... سرآمد همگان در طول تاریخ بوده است. دانش اخلاق را علم و فنی تعریف کرده‌‌اند که در آن از شناخت خیر و شر بحث می‌‌شود تا انسان به انتخاب خیر ملزم شود. این دانش سرنوشت‌‌ساز در بین سایر دانش‌‌های دیگر اهمیت والایی دارد و بر این اساس، بررسی آن، حساسیت و اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌یابد. در این مقاله کوشش شده است ضمن معرفی این دانش، پاره‌‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی بیان و از دو جنبه اخلاق فردی و اجتماعی بررسی شود؛ همچنین، بعضی از زیرشاخه‌‌های اخلاق فردی مانند تقوا، صدق و راستی و عُجب و نیز برخی از زیرشاخه‌‌های اخلاق اجتماعی مانند ادای امانت، تواضع و عدالت مطرح و دیدگاه‌‌های امیرالمؤمنین (ع) و عملکرد آن حضرت (ع) در این زمینه از هر دو بُعد نظری و عملی بیان و وجود ملکات و حالات ارزنده نفسانی در وجود حضرت (ع) توصیف و در نهایت به این مطلب دست یافته شود که اندیشه‌‌های ناب محمدی (ص) در وجود امیرالمؤمنین (ع) بارور شده و آن حضرت (ع) با عمل به آنچه که به آن علم یافته و اندیشه‌‌های نورانی که در وجودش شکوفا شده بود، درپی اثرگذاری آن اندیشه در افکار مردم جامعه زمان خود و پس از آن بوده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 104
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟ لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
فطرت نمونی زبان دین و قرآن
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
در مقاله حاضر به بحث زبان‏شناسى دین و قرآن، که از مباحث مهم الهیات، فلسفه دین و کلام جدید مى‏باشد، پرداخته شد. ابتدا پس از مفهوم شناسی و بیان پیشینه مسأله زبان شناسی، دیدگاه های مختلف در زمینه زبان دین مورد نقد و بررسی قرار گرفت. تئوریهای زبان دین در دو دسته غیر شناختاری و شناختاری تقسیم شده است. تئوری های غیر شناختاری که خاستگاه غربی دارد مورد نقد و بررسی قرار گرفت سپس نظریه های شناختاری زبان دین طرح گشته و در ادامه دیدگاه صحیح و ادله آن بیان شد. نظریه مختار این است که زبان دین و قرآن همان زبان عرف عقلاست که با فطرت و سرشت انسانی سازگار و همخوان است و به این دلیل به زبان فطرت و هدایت تعبیر شده است. بنا بر این زبان دین، زبان فطرت است؛ بدین معنا که زبان و ساختار دین، سازگارى و تطابق آن با فطرت انسان است نه تحمیل بر آن. چرا که هدف اصلى و اساسى دین ، هدایت همه انسان‏ها، در همه اعصار، در همه مکان‏ها و در همه زمینه‏ها می ‏باشد و این هدف، زمانى عملى و ممکن است که زبان آن نیز داراى ویژگى‏هاى فوق (فرازمانى، فرامکانى و...) باشد. یگانه زبانى که این ویژگى‏ها را داراست، زبان فطرت مى‏باشد که فرهنگ عمومى و مشترک همه انسان‏ها در همه زمان‏ها و مکان‏ها است و هر انسانى به آن آشنا و از آن بهره ‏مند است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 33
معنای «نجد» و «نجدین» و مراد آیه وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ
نویسنده:
عباس اسماعیلی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
درباره معنا و مراد آیه نهم سوره بلد: (وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ) قریب به اتفاق دانشمندان اسلامی اعم از مفسران، مترجمان قرآن، قرآن‌پژوهان و محدثان بر آن‌اند که «نجدین» به معنای راه خیر و راه شر بوده، مراد آیه این است که خداوند متعالی انسان را با سرمایه شناخت خوبی‌ها و بدی‌ها آفریده و به او قدرت تشخیص این دو و تمییز آن‌ها از یکدیگر را داده است. ادله قرآنی و روایی و تبیین و توجیه‌هایی نیز در تأیید این تفسیر ارائه شده است. در این میان دو دیدگاه شاذ وجود دارد: یکی این که مراد آیه هدایت غریزی طفل به دو پستان مادر در بدو تولد است که واژه «نجد» در زبان عربی به این معنا نیز به کار رفته است؛ دیگر آن که مقصود از «نجدین» راه سعادت دنیا و راه سعادت آخرت است. دقت نظر در ادله هر یک از این دیدگاه‌ها و بررسی سیاق آیات سوره نشان می‌دهد که چون از یک سو ادله روایی دیدگاه نخست علی‌رغم شهرتش از ضعف سندی برخوردارند و حمل آیه بر این معنا نیز از جهاتی چند با تکلف همراه است و از سوی دیگر دیدگاه دوم با ظاهر الفاظ آیه تناسب و هماهنگی بیشتری دارد ترجیح با دیدگاه دوم است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 154
تناسخ و معاد جسمانی در حکمت متعالیه
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، افسانه صباغان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در این مقاله سازگاری قول به استحاله تناسخ و اعتقاد به معاد جسمانی در حکمت متعالیه مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ضمن تعریف و ذکر اقسام تناسخ، محذوراتی که موجب شده است فلاسفه حکمت متعالیه تناسخ را محال بدانند، جمع آوری شده است و سپس با توجه به آراء این حکماء در مورد چگونگی معاد جسمانی، مشخص شده است که هیچ یک از آن محذورات در معاد جسمانی وجود ندارد و در نتیجه قول به استحاله تناسخ با اعتقاد به معاد جسمانی کاملا سازگار است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 30
  • تعداد رکورد ها : 977