جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
نام خانوادگی :
*
پست الکترونیک :
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
حروف تصویر :
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
تهذیب نفس
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 207
عنوان :
پنج دستورالعمل اخلاقی از سید محمد جواد صدر عاملی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
خبرگزاری رسمی حوزه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سلوک
,
خودسازی (تربیت نفس)
,
تعلیم سیر و سلوک
,
علم اخلاق
,
تهذیب نفس
چکیده :
سید محمد جواد صدر عاملی از علمای نامدار صدر است ، وی فرزند سید محمد علی معروف به آقا مجتهد و نوه بلافصل سید محمد صدرالدین نیای خاندان صدر می باشد. وی که در سال 1273در اصفهان دیده به جهان گشود در همان دیار از زعامت دینی برخوردار بود و به وعظ و ارشاد مردم و تبلیغ و ترویج دین می پرداخت، همچنین از جمله موسسین انجمن صفاخانه اصفهان بود و در مجله« الاسلام» مقالاتی در رد مسیحیت منتشر کرد. تاریخ وفات ایشان را سال 1357قمری ذکر کرده اند، رساله پیش رو دستورالعملی اخلاقی از این عالم دینی است که با استفاده از آیات و روایات و برگفته از مکتب اخلاقی و ائمه اطهار علیهم اسلام نگاشته شده است. این رساله پربار بر محوریت 5نکته اخلاقی است که شاعری آن را در این بیت گنجانده است. صمت وجوع و سهرو عزلت و ذکری بداوم ناتمامان جهان را کند این پنج تمام البته مولف به جای عزلت، فکر و تفکر را آورده زیرا با روایات اهل بیت سازگارتر است . پیش از آن در مقدمه دو نکته یعنی جزم و یقین و اخلاص در نیت و 5شرط را که عبارتست از طهارات بدن و لباس و خوراک و حلال بودن آنها، دائم الوضو بودن، اجتناب از گناهان صغیره و کبیره و توسل به اهل بیت(ع) یادآورشده است و در پایان به دو توصیه اشاره می کند؛ حضور قلب در نماز و گریستن به حال خویشتن. ترجمه متن عربی این رساله به قلم علامه سید حسن صدر در ادامه می آید:
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش خانواده و مدرسه در پرورش ارزش کرامت اخلاقى
نویسنده:
حسن رحمان نیا، احمد فقیهى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تربیت دینی
,
اخلاق اسلامی و دینی
,
کرامت نفس
,
کرامت اخلاقى
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
خلافت الهی ,
اهل بیت(ع) ,
الزامات اخلاقی ,
اهداف تربیت اخلاقی ,
نقش مدرسه در تربیت اسلامی ,
قرآن ,
سیره نبوی(پیامبر ص) ,
تربیت مدرسه ای ,
انواع کرامت ,
نقش خانواده در تربیت ,
کرامت اکتسابی انسان ,
روابط عاطفی خانواده ,
اعتدال در محبت ورزی ,
تهذیب نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
امام خمینی
چکیده :
پرورش کرامت انسانى را مى توان به عنوان یکى از مهم ترین اهداف در نظام تربیتى اسلام در نظر گرفت. منظور، نه کرامت ذاتى انسان، بلکه کرامت اکتسابى مراد است. شاید بتوان ادعا نمود که غایت همه فعالیت هاى تربیتى شکوفا ساختن و بالفعل رساندن این نوع کرامت در ساحت وجودى انسان مى باشد. این نوشتار با روش توصیفى تحلیلى، از بین عوامل گوناگون تأثیرگذار بر پرورش کرامت، عاملیت «خانواده» و «مدرسه» را مورد بررسى قرار داده است که نقشى ویژه در پرورش کرامت اخلاقى آنها ایفا مى نمایند. برهمین اساس در یک سو، «توجه به جنبه الگویى والدین»، «رابطه عاطفى والدین و فرزندان» و «اعتدال در محبت ورزى» در خانواده؛ و در سوى دیگر، «توجه به اهداف تربیت» و «الزامات اخلاقى مربیان و رابطه آنها با متربیان» و نیز عامل «دوستان و همسالان» در مدرسه، از جمله مؤلفه هایى هستند که متناسب با ویژگى هاى خانواده و مدرسه، محوریت یافته و در شکوفایى و پروراندن کرامت اخلاقى فرد اثرگذار خواهند بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تزكیة النفس
نویسنده:
السید كاظم الحسینی الحائری
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دارالبشیر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق اسلامی و دینی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
خود سازی
,
تهذیب نفس
,
کتب اخلاق اسلامی
کد کنگره:
BP 250 /ح44 ت4
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازخوانی نظریۀ «تروّح جسم انسان» از دیدگاه ملاصدرا بهمثابه راهحلّی برای مسائل مربوط به آخرت
نویسنده:
مسعود اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
معاد جسمانی
,
تجسد ارواح
,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم)
,
حکمت متعالیه
,
تروّح جسم
کلیدواژههای فرعی :
حرکت جوهری ,
حقیقت محمدی (ص) ,
عرفان ابن عربی ,
حرکت اشتدادی نفس ,
بدن اخروی ,
عینیت بدن اخروی و دنیوی ,
بدن معاد ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
استکمال علمی ,
حقیقت مثالی ,
علم النفس صدرایی ,
نزول معانی ,
رابطه نفس و بدن از نظر ملاصدرا ,
تجلّیات (عرفان نظری) ,
طی الزمان ,
علم النفس عرفانی ,
حقیقت بدن ,
نیاز نفس به بدن ,
تهذیب نفس ,
تأثیر ابن عربی بر ملاصدرا ,
کمال عملی نفس ,
بدن رائی ,
تَرَوُحَن ,
تأثیر عرفان بر فلسفه ,
فرق بهشتیان با دوزخیان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در دیدگاهی غیرمشهور از ملاصدرا، افزون بر تطوّرات نفس، بدن نیز سیری اشتدادی در پیش دارد و میتواند از مرحلۀ کون و فساد تا مرحلۀ اکتفاء بالذات، اشتداد یابد و حالتی به نام تروّح بیاید که در آن حالت، با وجود بقا در نشئۀ دنیا، چنان لطیف شود و خواص روحانی را چنان بپذیرد که به وِزان نفس، مناسب حضور در آخرت باشد. بر این اساس، همانطور که در ابتدا نفس با جسم، تنها ترکیبی حقیقی، ولی تعلّقی دارد و در انتها با بدن یکی است و در واقع، با حفظ هویت روحانی خود، متجسّد میشود، جسم نیز میتواند _ در نهایت _ متروّح باشد و با حفظ هویت بدنی خود، بهنحوی با روح یکی شود. این نظریه (تروحن جسم انسان در آخرت)، از دیدگاه عرفا در باب تروحن انسانهای کامل (اَبدال)، اتخاذ شده است که در این نوشتار به تحلیل آن دیدگاه پرداخته شده و بر اساس آن، این نظریۀ ملاصدرا توضیح داده شده است. بر اساس این نظریه، پارهای از مفاهیم و نظریههای فلسفی مانند مجرّد و مادی، معاد جسمانی، تعلق نفس به بدن و ارتباط آن دو میتواند دستخوش تغییراتی شود و احیاناً راهحلهایی دیگر و بهتر بیابد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 142
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وجوه فردی و جمعى روایت حى بن یقظان
نویسنده:
مرتضی بحرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فرد
,
حی بن یقظان
,
ابن طفیل
,
سلامان و ابسال
,
امور اجتماعی
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
مشاء ,
واجب الوجود ,
مرگ ,
اجتماعی بودن انسان ,
مدینه فاضله ,
اشراقیون ,
روح بخاری ,
انزوا ,
نفس در حکمت مشاء ,
وضع لغت ,
ابزارسازی ,
کشف آتش ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
تهذیب نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
داستان رمزی حی بن یقظان («حی»، رمزی از عقل و «یقظان»، رمزی از خداوند) به گونه ای روایت شده است که می توان آن را به وجوه مختلف و حتی متفاوت تفسیر نمود. می توان برخی از این تفاسیر را چنین خلاصه کرد: الف) اثبات جاودانگی نفس ناطقه انسان؛ ب) نظریه پردازی دوگانه در باب ابتدای خلقت انسان؛ ج) بررسی رابطه میان فرد و اجتماع و ارائه این نظریه که منشأ جامعه فرد است؛ د) شرح غربت و تنهایی انسان. این دو تفسیر اخیر، بر اساس مقایسه رساله حیّ بن یقظان ابن طفیل با کتاب تدبیرالمتوحّد ابن باجّه صورت گرفته است. طی تفسیر اخیر، انسان موجودی گمشده در این جهان است که به دنبال پیدا کردن خویش است. اگر انسان بتواند خودش را پیدا کند می تواند به مراحل کامل انسانیت برسد. نکته مهم روایت حی ابن یقظان این است که انسان در جستجوی خویش، به اموری دست پیدا می کند که همگی وجوه اجتماعی دارند: تقلید اصوات و وضع لغت، اختراع لباس، تهیه مسکن، آماده ساختن وسایل و ابزار دفاعی مانند چوب دستی و نیزه، بهره گیری از حیوانات اهلی؛ کشف آتش و به کار بردن آن در پختن غذا و رفع نیازمندیهای دیگر، آگاهی انسان به اهمیت اعضا و جوارح خود و همچنین تشریح آنها و سرانجام کشف نقش اساسی قلب در ساختمان بدن که می تواند استعاره ای از وجود رهبر و ضرورت یا حاکم در جامعه باشد. در این مقاله، تلاش می شود تا به روش تحلیل فلسفی، و با تمرکز بر تفسیر داستان حی بن یقظان و مقایسه آن با سلامان و ابسال، به شرح غربت انسان پرداخته شود و وجوه اجتماعی آن نیز به بحث گذاشته شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 114
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تزکیة النفس و تهذیبها
نویسنده:
إبراهيم اميني
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
لبنان/بیروت: دارالبلاغ,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق اسلامی و دینی
,
خود سازی
,
تزکیه
,
کتب اخلاق اسلامی
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
,
جامع السعادت (مهدی نراقی)
,
02- نهج البلاغه
,
تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی
کلیدواژههای فرعی :
متقین ,
دعا ,
تزکیه (افعال انبیاء) ,
تزکیه و تصفیه ,
ذکر (یاد خدا ) ,
روزه ,
مراقبه ,
مجاهده ,
جهاد اکبر ,
خود شناسی ,
تزکیه و تجلیه ,
ذکر الهی ,
راه سیر و سلوک ,
تهذیب نفس ,
چکیده :
کتاب حاضر اثر ایت الله امینی حفظه الله درباره تزکیه نفس و خودسازی و در کل اخلاق اسلامی می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
محاسبة النفس اللوامة و تنبيه الروح النوامة
نویسنده:
علي بن ابراهيم كفعمي؛ محقق: فارس حسون
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
لبنان/بیروت: مؤسسة الفکر الاسلامي,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
نفس لوامه
,
اخلاق اسلامی و دینی
,
مقام نفس لوامه
,
تزکیه
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
وسائل الشیعه
کلیدواژههای فرعی :
ریاضت ,
خود سازی ,
خاموشی ,
ورع ,
مراقبه ,
مجاهده ,
محاسبه ,
مشارطه ,
خود شناسی ,
راه سیر و سلوک ,
آثار سلوک ,
تهذیب نفس ,
چکیده :
محاسبة النفس اللوامة، تنبيه الروح النوامة تأليف ابراهيم بن على كفعمى، به زبان عربى است. و مشتمل بر بيان مطالب گوناگون پيرامون نفس آدمى است. كتاب، مشتمل بر يك مقدمه از محقق و متن است. محقق كتاب، فارس الحسون است. متن كتاب، مشتمل بر اين امور است: آيات ترغيب و اخطار و...؛ احاديث وارده از پيامبر اسلام(ص) شامل تحذير و ترغيب، امر و نهى و مواعظ؛ حكمتها و امثال؛ لطائف زيبا و آثار متفاوت؛ عبارات ادبى و اشعار لطيف متناسب با مبحث.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تهذیب نفس و سیر و سلوک از دیدگاه امام خمینی (س)
نویسنده:
روح الله خمینی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار منسوب
وضعیت نشر :
تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تقوا
,
شکر
,
تواضع
,
اخلاص
,
سیر و سلوک
,
عرفان و اخلاق
,
اخلاص
,
آداب طریقت
,
تهذیب نفس
کلیدواژههای فرعی :
تزکیه (افعال انبیاء) ,
وسوسه شیطان ,
حجاب علم ,
تعلیم سیر و سلوک ,
تهذیب ,
حجاب ,
انابه ,
خود سازی ,
زهد ,
تفکر ,
یقظه ,
منازل سلوک ,
مقام یقظه ,
مقام تهذیب ,
وسوسه ,
تزکیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
کد کنگره:
DSR 1574/5 /ت7ت9
چکیده :
این اثر درباره اخلاق، تقوا و عرفان است که در سه بخش تهذیب نفس، سیر و سلوک و منازل و مقامات سلوک گردآوری شد. موضوع برخی از فصل ها عبارتند از: علم تهذیب نفس، جوانان و تهذیب نفس، سلوک و مراحل و مراتب سالکان، اخلاص، صبر، تواضع، شکر.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خود شناسی از دیدگاه قرآن و روایات
نویسنده:
سهیلا شریف نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تزکیه
,
خداشناسی
,
عمل صالح
,
مکارم اخلاق
,
عبادت
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
ذکر (یاد خدا )
,
ریاضت
,
دعا
,
روزه گرفتن
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
خودشناسی در قرآن
,
خودشناسی - احادیث
,
تهذیب نفس
چکیده :
موضوع تحقیق خود شناسی از دیدگاه قرآن و روایات بود . هدف کلی در این پژوهش این بود که معرفت نفس ( خودشناسی ) را از دیدگاه قرآن و روایات بررسی نماییم . در این پروژه به دنبال این پرسش ها بودیم که الف : خود و خودشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث به چه معناست ؟ ب : راههای خود سازی و خود شناسی از دیدگاه قرآن و روایات کدامند ؟ ج : پیامدهای خود شناسی از دیدگاه قرآن و روایات کدامند ؟ مهمترین منبع مورد استفاده در این پروژه قرآن کریم می باشد ، همچنین از تفسیر ارزشمند المیزان نوشته سید محمد حسین طباطبائی ، خودسازی ( تزکیه و تهذیب نفس) نوشته ابراهیم امینی و معرفت نفس ، نوشته حسین حسن زاده آملی ، استفاده شده است . بررسی یافته ها و مطالب جمع آوری شده نشان می دهد که معنی نفس (خود) در قرآن عبارتند از : کل وجود ، که کمترین درجه علم و آگاهی هر انسانی ، آگاهی به وجود ، خود اوست ، یعنی هر انسانی می داند که هست و وجود دارد . معرفت نفس ( خودشناسی ) عبارت است از شناختن انسان است از آن نظر که دارای استعدادها و نیروهایی برای تکامل انسانی است ، بنابراین مرتبه ای از علم حضوری است که هر کس به خود دارد ، به علاوه این که انسان با تأمل در وجود خویش واستعدادهای درونی و کششهای باطنی خود ، هدف اصلی و کمال نهایی و نیز مسیر سعادت و ترقی حقیقی را بشناسد . ب ) راههای رسیدن به خودسازی عبارتند از : ذکر خدا ، پرورش فضایل و مکارم اخلاق ، عمل صالح ، جهاد و شهادت ، احسان و خدمت به خلق خدا ، دعا ، روزه . راههای رسیدن به خودشناسی عبارتند از : ریاضت ، توجه به آیات آفاقی و انفسی ، عبادت ، توجه به خدا . ج ) پیامدهای خود شناسی عبارتند از : خدا شناسی ، دوری از تکبر ، خودباوری یا اعتماد به نفس ، مقام فناء ، تواضع ، تقوی ، یاد حق ، عزت نفس ، شکستن غرور ، دستیابی به سعادت .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کشف الغطاء عن وجوه مراسم الاهتداء : في علم الأخلاق
نویسنده:
محمد حسن بن معصوم قزوینی؛ محقق: محسن أحمدي
نوع منبع :
کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم : کنگره بزرگداشت محققان ملا مهدی و ملا احمد نراقی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
شناخت نفس ,
رذایل اخلاقی ,
فضایل اخلاقی ,
خود سازی ,
مراقبه ,
مجاهده ,
خود شناسی ,
خود ستایی ,
تهذیب نفس ,
کد کنگره:
BP 247/75 /ق4ک5
چکیده :
كشف الغطاء عن وجوه مراسم الاهتداء (في علم الأخلاق) كه نام ديگر آن «الغرة الغراء» است، تأليف محمدحسن قزوينى، متوفاى 1240ق، به زبان عربى و در موضوع اخلاق مىباشد. تأليف كتاب، در روز دوشنبه 12 شوال سال 1210ق، پايان يافته است. علامه تهرانى، درباره اين كتاب گفته است: «اين كتاب، ارمغانى است كه مانند آن تصنيف نشده است... مولى حسينقلى همدانى، آن را بسيار ثنا مىگفت و شاگردان خويش را به مطالعه آن امر مىفرمود...». مرحوم نراقى، صاحب «جامع السعادات» از مؤلف، مىخواهد كه وى كتاب مزبور را مطالعه نموده و آن را نقد و بررسى و منقح نمايد. مؤلف، آن را مطالعه مىكند و از جهاتى نيكو و جامع مىيابد، ولى به دليل وجود اشكلاتى، همچون حشو و اطناب و تطويل در آن، خود به تأليفى مستقل كه به عقيده وى، خلاصهاى است نافع به حال خردمندان (كه از ميان كلمات بزرگان حكمت و ائمه اطهار گزيده شده و بهصورت موجز و روشن با اسلوبى نيكو تنظيم گرديده)، همت مىنهد. ساختار متن كتاب، مشتمل بر ده باب و يك خاتمه است. ابواب يادشده، مجموعا، در 128 فصل، و 10 مقام بيان شدهاند. برخى از اين فصول، مفصل و داراى مطالب و مباحث فراوان و برخى، بسيار مختصر و كوتاه و در عين حال، داراى مطالب دقيق و عميق است. گزارش محتوا كتاب، از جمله كتب اخلاقى است كه مطالب و مباحث اخلاقى ر ا بهصورت بسيار دقيق و منظم بيان نموده است. براى آشنايى با مطالب و مباحث كتاب، مختصرى از ابواب و فصول آن، مورد بررسى قرار مىگيرد: باب اول، در رابطه با مقدمات است و در آن، ضمن نه فصل، مباحثى همچون تقسيم حكمت به علم و عمل و بررسى هركدام، آشنايى اجمالى با نفس و قواى آن، نفوس نباتى و حيوانى و انسانى و قواى هركدام، مراتب گوناگون اجسام طبيعى از جهت قابليت پذيرش صور شريفه و تأثر از مبادى عاليه، تخلى از رذائل اخلاق و... مطرح شده است. باب دوم، پيرامون فضايل اخلاقى است. حكمت، شجاعت، عفت و عدالت از جمله مواردى است كه توضيح داده شده است. مؤلف، بيان مىكند كه هركدام از اين فضائل، داراى انواعى است. براى حكمت، هفت نوع، براى شجاعت، يازده نوع و براى عفت و عدالت هركدام، دوازه نوع وجود دارد. باب سوم و چهارم، از مختصرترين ابواب كتاب است كه مطالب آن دو، مجموعا در پنج فصل بيان گرديده است، به شرح زير: تهذيب اخلاق، اشرف جواهر است؛ لزوم حفظ اخلاق معتدل؛ لزوم تفحص از عيوب نفس؛ امراض نفسانى، انحراف از اخلاق معتدل است و راههاى معالجه امراض نفسانى. باب پنجم، پيرامون معالجات مختصه به رذايل قوه عاقله و ذكر فضايلى كه مقابل اين رذايل است، مىباشد. اين باب، در دو مقام ذكر شده است. مقام اول، پيرامون رذايل اخلاقى و شيوه معالجه آنها؛ رذايلى مانند جربزه، جهل، وسواس، مكر و حيله. مقام دوم، در مورد فضايل اخلاقى است. اين مقام در سه فصل و چهار مقصد بيان شده است. يكى از فصول مهم اين باب، پيرامون تفكر است كه مؤلف اين گونه بيان مىكند: «از جمله فضايل قوه عاقله، تفكر است. تفكر عبارت است از سير باطنى از مبادى؛ يعنى آيات آفاق و انفس، به غايات؛ يعنى معرفت حكمت و قدرت و عظمت مبدع آنها» باب ششم، در مورد معالجه رذائل غضبيه و ذكر فضايل مقابل آن است. اين باب نيز مانند باب قبل، در دو مقام ذكر شده است. مقام اول، ذكر رذايل و معالجه آنهاست. برخى از رذايل بيانشده، عبارت است از: عجله، انتقام، كبر و سوء خلق. مقام دوم، معظم فضايل غضبيه را نقل مىنمايد؛ فضايلى مانند رجاء، وقار، حلم، عفو و انصاف. هريك از اين رذايل و فضايل، در يك فصل ذكر شده و توضيح داده شده است. باب هفتم، پيرامون علاج رذايل قوه شهويه و ذكر فضايل مقابل آن است. دو مقام اين باب عبارت است از: 1. ذكر رذائل قوه شهويه و معالجه آنها؛ 2. معظم فضائل قوه شهويه. باب هشتم، درباره رذائل و فضائلى است كه مىتواند به هر سه قوه مذكور يا دوتا از آنها مربوط شود. برخى از صفاتى كه در اين باب ذكر مىشود، عبارت است از: حسد، سخنچينى؛ مسخرهكردن؛ مزاح؛ دروغ؛ توريه؛ نفاق؛ صدق؛ صبر و حيا. باب نهم، درباره فضائل و رذائل عدالت است. اين باب، در دو مقام و هر مقام، مشتمل بر دو مقصد و هر مقصد، داراى چند فصل است. يكى از صفات رذيله اين باب، ايذاء مؤمن است كه مؤلف، آن را اين گونه آغاز مىكند: «ايذاء مؤمن، بلكه ايذاء مسلمان و اهانت به او، از محرمات است و موجب هلاكت و نابودى است. خداوند بلندمرتبه مىفرمايد: «و آنان كه مردان و زنان باايمان را به خاطر كارى كه انجام ندادهاند، آزار مىدهند، بار بهتان و گناه آشكارى را به دوش كشيدهاند» و در حديث نبوى است كه مىفرمايد: «كسى كه مؤمنى را اذيت كند، مرا اذيت كرده است و كسى كه مرا اذيت كند، خدا را اذيت كرده است» باب پايانى كتاب، پيرامون عبادات است. مؤلف، در اين باب، آيات و روايات فراوانى را ذكر نموده است. يكى از فصول مهم اين باب، اخلاص است خاتمه كتاب، پيرامون محبت خداوند است. مؤلف، ابعاد و زواياى مختلف محبت الهى را بيان مىنمايد و شرح و توضيح مىدهد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 207
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
با موفقیت به ثبت رسید