جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 977
جایگاه موعظه و تذکر در تربیت دینی از منظر علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از روش های تربیت دینی «تذکر» و «موعظه» است. موعظه دعوت به نیکی توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. واژه هم معنای آن، «نصیحت» و «تذکر» است که به معنای پند و اندرز مشفقانه به انگیزه اصلاح و تربیت می باشد. موعظه حسنه در قرآن به عنوان روش تربیت دینی در موضوعات اعتقادی و مسائل اخلاقی و اعمال و آداب عبادی به کار رفته است. علامه طباطبائی با توجه به آیات قرآن، بر این باور است که اگر واعظ و متعظ از شرایط علمی و اخلاقی و اعتقادی مناسبی برخوردار باشند، و نیز محتوای وعظ و اندرز دعوت به خدا باشد، سبب بیداری دل ها و تربیت و تهذیب نفوس انسان ها می شود. یادآوری نعمت ها و حوادث تاریخی در قرآن برای غفلت زدایی و رشد تربیت دینی آمده است. در این پژوهش، تفسیر و تحلیل آیات موعظه و واژه های مرتبط آن، با توجه به دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 118
ابتکار علامه طباطبائی در حل مسئله روح در قرآن با استفاده از آیه «خزائن»
نویسنده:
مهرداد ویس کرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
روح و نسبت آن با سایر مفاهیم قرآنی مرتبط با آن همانند روح القدس، روح الامین و روحنا از جمله مسائل اختلافی در میان مفسران است. اما نوع این نظریات در عدم ارائه یک راهکار روشمند برای تبیین روح و نیز نداشتن جمع بندی مناسب برای مفاهیم مرتبط با روح، هم داستانند. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی به تبیین نظریه علامه طباطبائی درباره روح در قرآن پرداخته است. ایشان از رهگذر یک تفسیر روشمند، به جمع بندی آیات مرتبط با روح پرداخته است. ایشان در این زمینه، تبیینی متفاوت و دقیق از آیه «خزائن» (حجر: 21) را نقطه عزیمت خویش قرار داده و بدین سان، در تبیین روح و مفاهیم مرتبط با آن در قرآن، موفق بوده است. طبق نظر ایشان، با توجه به آیه «خزائن»، روح یک حقیقت مقول به تشکیک است و مفاهیم مرتبط، از جمله نفس (روح) انسان، مراتب و درجات گوناگون آن حقیقت واحد است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 104
کارکرد بعد عبادی در سعادت دنیوی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
مهدیه سادات مستقیمی, معظمه شجاع الدینی, زهره برقعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
این مقاله از چشم انداز فلسفه دین و الهیات کلامی با روش توصیفی تحلیلی وارد قلمرو مباحث کارکردهای دین گردیده و به بررسی نظریه علامه طباطبائی پیرامون تأثیر بعد عبادی دین در سعادت دنیوی انسان پرداخته است. در ابتدا با تبیین کارپایه های مفهومی و ارائه تعاریف علامه طباطبائی از معنای «دین»، «سعادت» و «عبادت»، دیدگاه وی در این زمینه تبیین گردیده و به رد نظریات رقیب مبادرت شده است. یکی از این نظریات رقیب، اصل تأثیر دین در سعادت دنیوی را انکار می نماید و دیگری هرچند منکر تأثیر دین در سعادت دنیوی نیست، ولی این تأثیر را مربوط به بعد عبادی نمی داند. آن گاه در این مقاله وجوه مستقیم و غیرمستقیم کارکرد بعد عبادی دین در سعادت دنیا بیان شده است. تأثیر عبادات در خوشبختی دنیایی از طریق تأثیر در ارتقای فردی و اجتماعی، دستیابی به حاجات دنیوی در اثر استجابت دعا، ایجاد بداء، تبدیل نقمت های دنیوی به نعمت ها، ایجاد احساس رضایت مندی و بهره مندی از لذات ویژه و تأثیر مثبت دین در زندگی اجتماعی از زمره این کارکردهاست.
صفحات :
از صفحه 87 تا 105
تحلیل و ارزیابی رمزگشایی علامه طباطبایی از مسئله طینت
نویسنده:
مهدی ذاکری، محمد حسین منتظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
دسته‌ای از اخبار در میراث حدیثی شیعه‏، تفاوت آدمیان در آفرینش را مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر، با طینت آدمیان سخن می‌گوید. ظاهر این روایات، دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و اندیشمندان امامیه، به تبیین مفاد این روایات و حل اشکالات آنهاپرداخته ­اند. علامه طباطبایی با طرح الگویی جامع، بر اساس مبانی حکمت صدرایی به تحلیل محتوایی این احادیث پرداخته است. وی با حمل طین بر ماده زمینی‌ای که بدن انسان را می‌سازد و سپس نفس انسان از آن برمی‌خیزد؛ تاثیر آن را بر سعادت و شقاوت انسان در حد اقتضا دانسته و مستلزم جبر نمی‌داند. این مقاله ضمن بیان تحلیل علامه، مبانی آن را تبیین می کند و در نهایت راه حل ارائه‌ شده در دیدگاه علامه برای اشکالات را ارزیابی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 207 تا 240
بررسی مساله بداء از نگاه علامه مجلسی و شیخ مفید
نویسنده:
حسنیه مرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
چکیده :
چکیده مسأله بداء یکی از مسائل د شوار کلامی و معضلات حدیثی است که مورد اختلاف بین شیعه و سنی است که در کنار دو اصل دیگر «رجعت» و «تقیه» از اختصاصات مذهب شیعی شناخته شده است. بداء در لغت به دو معناست؛ یکی به معنای آشکارشدن و وضوح کامل است و دیگر به معنای پشیمانی، به دلیل کشف مطلب تازه¬ای که قبلاً مکشوف نبود، بی¬تردید «بداء» به معنای دوم در مورد خداوند معنا ندارد و هیچ مؤمن عالمی احتمال مخفی¬بودن مطلبی بر خدا را نمی¬دهد که با گذشت زمان برای او مکشوف شود؛ زیرا لازمه¬ی آن نسبت¬دادن جهل و نادانی به ذات پاک خداوند است؛ و شیعه امامیه نیز هرگز چنین احتمالی را درباره خدا نمی¬دهد و هرگز روایاتی از ائمه معصومین علیهم¬السلام به معنای علم بعد از جهل، در مورد خداوند، وارد نشده است و آنچه فخر رازی و امثال او از صاحب¬نظران اهل سنت از بداء به معنای علم بعد از جهل به شیعه نسبت می¬دهند کاملاً غیرمحققانه است و نشان می¬دهد که وی و امثال او نه کلمات علمای شیعه را دیده¬اند و نه روایات اهل بیت علیهم¬السلام را بررسی کرده¬اند، ضمن اینکه روایات فراوانی در منابع اهل سنت درباره بداء و تغییر مقدرات در پرتو رفتار انسان وارد شده است و تمامی شیعه، نسبت جهل و ظهور علم و آگاهی بعد از جهل را، نسبت به خداوند، نفی می¬کنند. طبق گفته شیخ مفید، بداء درباره خداوند، به معنای آشکارشدن چیزی است که بر بندگان مخفی بوده و ظهورش برای آنان تازگی دارد بنابراین ظهور و انکشاف از طرف خداوند، برای مردم بوده است، نه جهل و نه تغییر و تبدیل رأی برای خداوند. سرنوشت انسان به دست خود اوست که با تغییردادن شرایط، می¬تواند خود را مشمول لطف، یا عذاب خداوند قرار دهد، و این بهترین و برترین ثمره بداء است. انسان موحد نمی¬¬تواند بداء صحیح را از خداوند نفی کند. علامه مجلسی و شیخ مفید هر دو بداء را در معنای لغوی به معنای ظهور می دانند. علامه مجلسی معنای لغوی بداء را که مستلزم علم خداوند پس از جهل است را مردود می داند و با استناد به نقل(وحی و احادیث) قائلین به حدوث در علم الهی را کافر می داند. شیخ مفید هم مسأله بداء را به معنای لغوی آن به معنای آشکارشدن چیزی برای انسان می داند نه برای خداوند. و بداء را از طریق تغییر در ساختار لغوی آن، آن گونه که اعراب در زبان فصیح عربی استعمال می کنند، به کار می برد« بدا لله» را در معنای «بدا من الله» به کار می گیرد تا به معنای «بدا از خدا برای ما آدمیان آشکارشد» باشد یعنی کار جدیدی که خلاف انتظار ما بود برایمان آشکارشد و با این نظریه، شیخ مفید بداء را مورد اتفاق مسلمانان می داند و اختلاف در این زمینه را اختلاف لفظی می داند. هم چنین در این پژوهش مشخص می شود که نظریات شیخ مفید به عنوان متکلم برجسته شیعه و علامه مجلسی به عنوان محدّث مشهور شیعه، درمورد سایر مباحث مربوط به بداء نزدیک و شبیه به هم است اگرچه تفاوت های مختصری نیز وجود دارد. کلید واژگان: بداء – علم الهی- لوح محو و اثبات- قضا- قدر- شیخ مفید- علامه مجلسی
مراتب فضیلت و اخلاق از منظر علامه طباطبایی
نویسنده:
عزیزالله افشار کرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
علم اخلاق علم شناخت ارزش ها و ایجاد دگرگونی در زندگی انسان است به نحوی که زندگی اش توام با فضیلت باشد. علم اخلاق حد واسط میان علم عقاید و علم احکام است و میان این دو نوع معرفت ارتباط برقرار می کند به نحوی که رفتارهای اجتماعی، ظهور اخلاق و عقاید انسان است و خلقیات هر فرد، ظهور عقاید و آرمان های اوست. علامه طباطبایی اخلاق را دارای مراتب می داند و به سه نوع اخلاق معتقد است یعنی اخلاق عرفی، اخلاق عقلی و اخلاق عرفانی. اخلاق عرفی به عقل اجتماعی متکی است. اخلاق عقلی بر عقل برهانی تکیه دارد و اخلاق عرفانی بر شهود بنا می شود. سیر حیات اخلاقی هر فرد از اخلاق عرفی شروع می شود و می تواند به مرحله اخلاق عقلی و عرفانی ارتقا پیدا کند. این سه مرتبه از اخلاق درجات متفاوت از یک حقیقت واحدند و با یکدیگر قابل جمع اند و نسبت به هم در حکم ظاهر و باطن اند.
صفحات :
از صفحه 61 تا 78
بررسی برداشت های تفسيری علامه طباطبايی درباره آيات مربوط به لوح محفوظ
نویسنده:
محمدعلی وطن دوست، مرتضی حسينی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
اين مقاله كوشيده است تا با رويكردی تفسيری ـ روايی، برداشت های تفسيری علامه طباطبايی درباره لوح محفوظ و موارد مرتبط با آن مانند خزائن الهی و برخی از وي‍ژگی های لوح محفوظ مانند اتصاف آن به حكيم بودن را مورد بررسی قرار دهد. به شهادت آيات و روايات، محفوظ بودن لوح، به معنای مصونيت حقيقت ماورايی قرآن از دستبرد و مس و شهود نامحرمان درگاه الهی است و به معنای محفوظ بودن آن از تغيير نيست. همچنين صفت «حکيم» در آيه 3 و 4 زخرف، به مرتبه لوح محفوظ ارتباطی ندارد، بلكه وصف همين قرآنی است كه به زبان عربی نازل گشته است و همچنين عبارت «مفاتح الغيب» كه در صدر آيه 59 انعام آمده است جمع مفتاح به معنای كليد بوده و ميان مفاتح الغيب در صدر آيه و كتاب مبين در ذيل آيه دوگانگی وجود ندارد، بلكه براساس شواهد قرآنی و روايی می توان صدر آيه را اجمال تفصيلی دانست كه در ذيل آن آمده است.
صفحات :
از صفحه 75 تا 98
نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
عبدالله حاجی علی لالانی، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
قرآن کریم در آیه «ان کل نفس لما علیها حافظ» (طارق، 4) به یکی از ویژگی های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می کند، اما مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی اله تعمیم داده اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته اند و معدودی نیز نفس را قوه حیوانی و حافظ را روح معرفی کرده اند. در این مقاله ضمن بیان این نظرات، به دلیل اینکه یکی از مهم ترین مبانی اختلاف تفاسیر در تفسیر این آیه، گرایشات فلسفی است، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد تاکید قرار گرفته است، به ویژه اینکه نقش علیت فاعلی حافظ برای نفس، که مورد تاکید ملاصدرا است و قول دوم علامه طباطبایی که مقصود از حافظ را جنس حافظ می داند، متمایز از تفاسیر دیگر است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 41
مفهوم و مصداق «عالم ذر» از دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی و علامه طباطبایی
نویسنده:
علی محمد ساجدی، مریم سلیمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
سوال اصلی تحقیق حاضر چگونگی مفهوم و مصداق عالم ذر (مفاد آیه 172 سوره اعراف) از نگاه تفسیری و فلسفی دو فیلسوف حکمت متعالیه، ملاصدرا و علامه طباطبایی، است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی، پس از طرح دو محور، «هستی شناسی عالم ذر» و «وجودشناسی معرفت»، و ذکر مبانی فلسفی آن دو متفکر، چنین نتیجه گیری شده است که از منظر صدرا نفس یا روح قبل از تعلق اش به بدن در عالم عقول یا در عالم علم الاهی از وحدت عقلی برخوردار، و در این مرتبه از هستی خود همه کثرات نفوس جزئی را به نحو اجمال و بسیط در درون خود واجد بوده است. از دیدگاه وی مصداق عالم ذر همین مرتبه از نظام هستی است. از دیدگاه علامه طباطبایی مصداق عالم ذر عالم ملکوت (مثال) است. وی پس از بحث نسبتا جامعی در باب مفهوم آیه، در ثبوت چنین عالمی با صدرا همراه شده و انسان را دارای مراتب وجودی قبل از دنیا و بعد از دنیا و دارای دو حیثیت ملکی و ملکوتی دانسته و مانند صدرا مراتب عالم هستی را با وجود او منطبق و سازگار می بیند. به طوری که با حفظ وحدت شخصی مراتب وجودی خود را در سه نشئه عقلی، مثالی، و مادی پشت سر می نهد، و برای اکتساب آن دسته از کمالاتی که صرفا در عالم ماده می توان به دست آورد، در قوس نزول وارد این عالم می شود و پس از استکمال در قوس صعود به عالم عقل راه می یابد و با عقول عالی متحد می گردد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 85
روش شناسی علامه مجلسی در نقل و شرح حدیث
نویسنده:
احسان سرخئی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه ,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
---
  • تعداد رکورد ها : 977