جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
  • تعداد رکورد ها : 577
نویسنده:
محسن ایزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله رابطه نفس (ذهن) و بدن یکی از مسایلی است که فلاسفه و دانشمندان همواره به آن اهتمام داشته اند. هر چند برای پیشینیان نیز مسلم بود که در انسان، دو نوع متفاوت از حالات و رویدادها هستند که تاثیر علی- معلولی بر یک دیگر دارند، امروزه علومی مانند فیزیولوژی اعصاب به نتایج مهمی در این مساله دست یافته اند. بعضی از فلاسفه در تبیین حالات و رویدادهای جسمانی و ذهنی، معتقد به فیزیکالیسم هستند. فلاسفه دیگر ضمن ابطال فیزیکالیسم، اثبات کرده اند که انسان مرکب است از جوهری جسمانی و جوهری غیرجسمانی. لکن اکثر این فلاسفه (دوگانه گرایان) در ارایه توجیهی عقلی برای چگونگی ارتباط این دو جوهر، ناموفق بوده اند. به نظر می رسد ملاصدرا با استفاده از اصولی نظیر «حدوث جسمانی نفس»، در حل مساله رابطه نفس و بدن موفق بوده است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 132
نویسنده:
رضا اکبری، عباسعلی منصوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عصمت انبیا از گناه از جمله مسایلی است که ملاصدرا به آن توجه نموده‌ است.او بیش‌تر مطالب خود را درباره‌ی عصمت در تفسیری که بر آیات قرآن دارد آورده است.ملاصدرا در تعریف عصمت،بیانات متفاوتی دارد که به‌رغم اختلافات‌ ظاهری،می‌توان همه‌ی آن‌ها به یک تعریف ارجاع داد.غالبا او تعاریف خود را نه به صورت کاملا مستقل،بلکه در لابه‌لای بیان ادله‌ی عصمت و هنگام تأویل‌ آیات مربوط آورده است.ملاصدرا در مورد حیطه‌ی زمانی عصمت،معتقد به‌ عصمت انبیا قبل و بعد از نبوت است.او انبیا را از کفر و شرک و از گناهانی که‌ منافی تبلیغ و رسالت است مطلقا-چه سهوا و چه عمدا-معصوم می‌داند. ملاصدرا دلایل موجود بر نفی کبیره‌ی سهوی قبل از بعثت و صغیره‌ی عمدی غیر نفرت‌آور و عدم جواز نسیان را کافی نمی‌داند و وجه ناکافی بودن برخی از این‌ ادله را نیز بیان می‌کند.او برای اثبات ضرورت عصمت انبیا،ده دلیل اقامه می‌کند. این استدلال‌ها مبتنی بر مقدمه‌ای شرعی بوده و ملا صدرا در بیان آن‌ها از فخر الدین رازی متأثر است.در مورد چگونگی حصول عصمت،او عصمت را یک‌ عطیه‌ی الاهی و مقام خدادادی می‌داند که نوع بشر به نفسه نمی‌تواند به این مقام‌ برسد،مگر با نصرت و تأیید الاهی،روش ملا صدرا در تفسیر آیات مورد تمسک‌ مخالفان عصمت،حمل این آیات بر ترک اولی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
نویسنده:
محمد نجاتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این مقاله، به بررسی مسأله‌ی مطابقت بین ذهن و عین در دو حوزه‌ی سینوی و صدرایی پرداخته شده است. این بررسی در حوزه‌ی سینوی نشان می‌دهد اگر چه ابن سینا بر اساس مبانی فلسفه‌ی مشاء، به صحت فرآیند تجرید و انطباق ماهوی معتقد شده است، وی در نمط پایانی اشارات، با توسعه‌ی ادراکات در قسم غیر حصولی و شهودی، نفس را مؤلفه‌ای پویا و اشتدادپذیر لحاظ می‌کند. شیخ اذعان می‌نماید که تجرید فرآیندی ناکارآمد در تحصیل ادراکات شهودی است و نفس می‌تواند به واسطه‌ی اشتداد وجودی و معرفتی، از ابهام و عدم وضوح ادراکات خود کاسته، ادراکاتی مطابق با واقع را تحصیل نماید. در روی‌کرد صدرایی، مسأله‌ی مطابقت انتظام بهتری یافته است. ملاصدرا صراحتاً به ناکارآمدی فرآیند تجرید اذعان می‌نماید. وی بر اساس نظریه‌ی حدوث جسمانی، ابهام و عدم انطباق احتمالی ادراکات را ناشی از خساست وجودی نفس می‌داند. ملاصدرا به واسطه‌ی نگرش متفاوتی که به علم و ماهیت آن دارد، اشتداد جوهری نفس را به‌سان نردبان تعالی معرفتی نفس لحاظ کرده، معتقد است به هر میزان نفس در فرآیند حرکت جوهری اشتداد بیشتری یابد، ادراکاتی واضح‌تر را تحصیل خواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 155 تا 168
نویسنده:
حسین مطلبی کربکندی، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
با ظهور و پیش‌رفت رایانه‌ها در طی بیش از نیم‌قرن گذشته، همواره این پرسش که رایانه‌ها، به‌مثابه‌ی ابزار تحقق هوش‌مصنوعی ضعیف، تا چه حد می‌توانند واجد خصوصیات ذهن بشر شوند، جایگاه ویژه‌ای داشته است. در این میان، مقایسه‌ی کارکرد ذهن انسان و رایانه برای یافتن پاسخ این مسأله ضروری است. ما در این پژوهش، درصدد بوده‌ایم تا با توجه به مبانی معرفت‌شناسی صدرائیان، به این پرسش پاسخ دهیم. ازاین‌رو در مرحله‌ی نخست، اقسام علم از دیدگاه صدرائیان را بررسی و تدقیق نموده‌ایم و نشان داده‌ایم با این مبانی، رایانه در هیچ‌کدام از اقسامِ علم و آگاهی، دارای عینیت کارکرد با انسان نیست. سپس با توجه به ویژگی‌های تبیین‌شده از هرکدام از اقسام علم، کارکرد رایانه در آن قسم را به‌صورت مجزا تحلیل کرده‌ایم. در نهایت، چنین نتیجه‌گیری نموده‌ایم که هوش‌مصنوعی ضعیف در مطلق علم و آگاهی، دارای «کارکرد ناقص» است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
نویسنده:
قاسم کاکایی، محبوبه جباره ناصرو
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اندیشیدن درباره­ ی مرگ و سخن‌گفتن از آن یکی از بن­ مایه ­های رایج در ادبیات و جریان اندیشگانی یک قوم است. ادبیات هر ملت زمینه‌ای مناسب برای بازتاباندن و شناسایی اندیشه ­های ایشان درباره­ ی مرگ خواهد بود. از سوی دیگر به دلیل ناشناخته‌بودن ماهیت این پدیده، پیوسته، دیدگاه ­های اندیشمندان مختلف با یکدیگر متفاوت و گاه متناقض بوده است. بررسی تطبیقی نگرش اندیشمندان گوناگون درباره‌ی مرگ، حقایق بسیاری را بر ما آشکار می­کند که در بررسی جداگانه ­ی اندیشه ­ی ایشان، کمتر مجال بروز می­یابد. در این جستار کوشیده‌ایم با رویکردی تطبیقی، به بررسی این پدیده، از دیدگاه خیام، رباعی‌سرای توانمند قرن پنجم هجری و عطار نیشابوری، شاعر و عارف توانمند قرن ششم بپردازیم. بررسی تطبیقی دیدگاه ­های این دو شاعر درباره ­ی مرگ نشان‌دهنده‌ی این نکته است که اگرچه هر دو در برخی مسائل، مانند همگانی دانستن مرگ برای همه­ ی افراد، سرگشتگی دو شاعر در برابر مرگ، تأکید بر ناتوانی بشر از ارائه­ ی راه چاره برای مرگ و... اندیشه ­های همگون دارند، در برخی موضوعات نیز با یکدیگر اختلاف دیدگاه دارند؛ برای نمونه عطار افزون بر مرگ طبیعی، به دو نوع مرگ ارادی و مرگ عارفانه‌ عاشقانه قائل است؛ نومیدی مطرح‌شده در اشعار خیام، در اندیشه­ ی عطار جایگاهی ندارد؛ مرگ‌اندیشی عطار بیشتر التزام به توبه و به‌ندرت، التزام به لذت جویی را بایسته می­داند، در حالی که در اندیشه­ ی خیام، بیشتر تأکید بر لذت ­جویی و کمتر التزام به توبه است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 136
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
برخلاف تصور برخی نویسندگان، شیخ در آثار مختلف خویش درباره نظام فیض، نظریه واحدی ارایه نداده است. بلکه با تامل در مکتوبات او در می یابیم که شش اختلاف - تبیین نظام فیض بر اساس نظام ثنایی یا ثلاثی با استفاده از مولفه علم یا تعقل، دفاع از نظریه تجلی به عنوان بدیل نظریه فیض، انکار و اثبات فاعلیت برای حضرت حق، عقل فعال و صادر اول و اختلاف درباره تعداد عقول - را می توان در آثار او رصد کرد. در تحلیل و رمزستانی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس، شش نظریه ذیل شایان بررسی است: ناظر بودن نظریه های مختلف به امکان پیدایش کثیر از واحد، توجیه و جمع آرای شیخ، تعیین نظریه شیخ در الاشارات به عنوان آخرین دیدگاه او، ناهماهنگی میان دیدگاه های شیخ در مکتوبات متعددش، سیر تحول نظریه شیخ از خلق به تجلی، تمایل ابن سینا به ابداع نظریه نوین و عدم توفیقش، به زعم نگارنده، به جهت برخی نقایص پنج نظریه اول و برخی نقاط قوت نظریه اخیر، در مجموع، نظریه ششم بر سایر نظریه ها برتر است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
نویسنده:
حسن حسینی سروری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
هدف مقاله حاضر، بررسی ریشه‌ها و خاستگاه‌های ظهور و بروز نظریه تکثرگرایی دینی در حوزه معرفت شناختی کلام مسیحیت و مقایسه آن با نگرش اسلامی‌ در این خصوص است. در ابتدا به چند اصل در زمینه بروز و ظهور نظریات جدید در کلام جدید و فلسفه دین اشاره شده است و به دنبال آن، علل و عوال معرفتی و تاریخی ظهور نظریه تکثرگرایی دینی در حوزه معرفتی مسیحیت مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر در صدد اثبات این فرض است که مسأله تکثرگرایی، اساسا‌ و ماهیتا‌، ریشه‌ای مسیحی دارد، بنابراین، هر گونه اسلامی‌کردن نظریه تکثرگرایی که بر اساس ریشه‌ها و خاستگاه‌های خاص خود بروز کرده است، مغالطه و اشتباهی بین است. به اعتقاد مؤلف, ‌تکثرگرایی در اسلام، مبنا و ماهیتی خاص دارد و اسلام همواره منادی نظریه "تکثرگرایی در دین" بوده است، منتها نه از آن جهت که واکنش و یا عکس العمل، و یا نتیجه قهری و یا طبیعی سلسله‌ای از حوادث باشد، بلکه بدین معنا که خود مبنایی مستقل و ماهیتی روشن و تعریف و تفسیر ویژه‌ای در تعالیم اسلامی‌ دارد.
صفحات :
از صفحه 21 تا 40
نویسنده:
علی کرباسی زاده، زهرا ذوفقاری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله‌ی حاضر پژوهشی تطبیقی است در زمینه‌ی فلسفه‌ی مدنی آگوستین و فارابی با تکیه بر کتاب شهر خدا اثر آگوستین و کتاب آراء اهل مدینه فاضله اثر فارابی. در ابتدا، مفاهیمی چون شهر، عدالت و سعادت مورد بررسی قرار گرفته و سپس مبانی نظری آن‌ها در این دو اثر مقایسه شده است. آگوستین شهر را به معنایی جدید معرفی نموده،فارابی معنای متداول آن را منظور داشته است. مبنای نظری آگوستین آموزه‌های کتاب مقدس درباره‌ی دو نوع طبیعت انسانی است و مبنای فارابی مدنی‌الطبع بودن انسان. این اختلافات منجر به اختلاف در نظام حاکم بر شهر یا مدینه شده است. آگوستین بر شهروندان تکیه دارد و فارابی بر رئیس مدینه. بررسی مبانی نظری و نظام حاکم نشان می‌دهد امکان تحقق شهر خدا نیز منوط به وجود شهروندان آن است و همواره از ابتدای تاریخ، شهر خدا وجود داشته است، اما تحقق تام آن در روز داوری واپسین خواهد بود، در صورتی که تحقق مدینه‌ی فاضله منوط به وجود رئیس فاضل است و تاکنون تحقق نیافته است. در پایان، فرجام شهروندان مورد بررسی قرارگرفته و این نتیجه حاصل شده است که برمبنای این دو کتاب، اندیشه‌ی آگوستین در فلسفه‌ی مدنی ییشتر صبغه‌ی کلامی و اندیشه‌ی فارابی صبغه‌ی فلسفی داشته است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 90
نویسنده:
مجتبی زروانی، ندا خوشقانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی,
چکیده :
رنج به عنوان ادراکی انفسی و برخاسته از شرایطی نامطلوب، در مکاتب دینی، به ویژه از جهت خاستگاه و غایت آن، موضوع توجه قرار گرفته است. از این میان، دین انسان محوری چون بودیسم در همه شاخه هایش به واقعیت و علت رنج پرداخته، خاستگاه آن را در خود انسان می یابد و در صدد ارائه راه کاری است که نجات از همه رنجها فراهم آید؛ اما از غایت و هدف رنج در جهان چیزی نمی گوید، چراکه به موجودی غایتمند در هستی شناسی خود باور ندارد که بخواهد برای فعلش نیز هدف و غایتی فرض نماید. اما در عهدین، به عنوان متنی خداباور، خاستگاه رنج از سه علت خارج نیست: یا متوجه فعل انسان است، که برای مثال، ناشی از سوء استفاده از اختیار و ارتکاب گناه اوست، یا به فعل خدایی غایتمند و اخلاقمند بر می گردد یا از فعل خدایی بی غایت و اراد همحور ناشی می شود. در این صورت، غایتمند بودن یا نبودن خداوند در رنجور ساختن بندگان، رابطه تنگاتنگی با صفات وی دارد. از این رو برای رنج، در عهدین، هم علت فاعلی مشهود است و هم علت غایی؛ هم خاستگاه وجود دارد و هم غایت، به خلاف بودیسم، که فقط از خاستگاه رنج و راه نجات از آن سخن می راند و با مابعدالطبیعه کاری نداشته و در صدد تبیین غایتمندی جهان و رنج های موجود در آن نیست.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، صفیه واسعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مباحث مهم فلسفه‌ی ملاصدرا اثبات عالم مثال است.مسأله‌ی عالم‌ مثال،از قدیم مورد بحث بوده است که در میان فیلسوفان نامبردار جهان اسلام، حکمای مشاء،به ویژه شیخ الرییس منکر وجود این عالم بوده‌اند.شیخ اشراق با طرح ادله‌ی عقلی و با استناد به مکاشفات شهودی خود،کوشیده است وجود این‌ عالم را اثبات کند،هرچند به این علت که خیال را منفصل می‌داند،در رد اشکال‌های وارد بر نظریه‌اش موفق نبوده است. در این مقاله،بعد از طرح بحث عالم مثال از نظر ملاصدرا و ذکر اموری که با نظریه‌ی عالم مثال نزولی قابل تبیین است،به رابطه‌ی عالم مثال صعودی با تجرد قوه‌ی خیال پرداخته شده،بدین وسیله علاوه بر شناسایی بیشتر عالم مثال نزولی‌ از نظر ملاصدرا،اهمیت تجرد قوه‌ی خیال متصل که از ابتکارات بارز و ارزشمند این فیلسوف مبرز است نیز اثبات شده است؛چرا که با اثبات تجرد این قوه، صدر المتألهین توانست بسیاری از اشکالات موجود در باب معاد جسمانی را مرتفع‌ و عوالم برزخی در قوس صعود را اثبات کند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 102
  • تعداد رکورد ها : 577