جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرور > مرور مجلات > اندیشه دینی > 1402- دوره 23- شماره 89
  • تعداد رکورد ها : 6
نویسنده:
علی اصغر جعفری ولنی ، دنیا اسدی فخر نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مطالعه سیر معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی، نشانگر این است که گرچه مباحث معرفت‌شناسی به‌طور جداگانه و جدی مورد بحث واقع نشده و معمولاً به‌طور ضمنی تحت عناوین مرتبط با هستی‌شناسی مورد بحث قرار ‌گرفته است، درعین‌حال مطالبی وجود دارد که می‌تواند راهگشای مشکلات موجود در مباحث معرفت‌شناسی‌ باشد. در چنین فضای فکری مسأله پژوهش به‌طور مشخص این است که چگونه می‌توان با بررسی و استخراج موردپژوهانه برخی مسائل معرفت‌شناسی، رویکرد معرفت‌شناسانه در فلسفه ابن‌سینا را نشان داد. البته که دیدگاههای هستی‌شناختی ابن‌سینا بر مباحث معرفت‌شناسی‌ وی مانند علم، ابصار، خیال، و ... سایه افکنده؛ اما باتوجه به‌اینکه مبانی معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی مبتنی بر سه پایه حس، عقل و یا شهود است، می‌توان به نظام معرفت‌شناسی فلاسفه اسلامی به‌طور عام، و حکمت مشاء به‌طور خاص (عمدتاً مبتنی بر عقل و استدلال) و حکمت سینوی به‌طور اخص (مبتنی بر عقل و استدلال به‌همراه عنصر شهود) پی برد. اهمیت مسأله پژوهش، درشرایطی است که تاریخ فلسفه یک کل به‌هم‌پیوسته است و نشان‌دادن این پیوستگی، زوایای گوناگون و بعضاً ناپیدای تفکر فلاسفه، به‌ویژه ابن‌سینا و پیروان او را نمایان می‌سازد. درواقع پژوهش پیش‌رو براساس تحلیل دقیق مسائل معرفت‌شناسی ابن‌سینا، از ابن‌سینای دیگری رونمایی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 48
نویسنده:
مهدی دسترنج ، طاهره کمالی‌زاده ، مهدی معین‌زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اصطلاح «مدنی بالطبع» یکی از اصطلاحات حکمت مدنی است و ملاصدرا آن را در موارد متعددی به کار برده است. مسئلۀ این پژوهش محکی‌عنه این اصطلاح و منظور نظر ملاصدرا از آن است. آیا مراد از این اصطلاح این است که طبیعتِ انسان، مدنی است یا اینکه مدنیت انسان، طبیعی است؟ مدنیتِ طبعی حاکی از کدام ویژگی انسانی است و چه نسبتی با کمال عقلی انسان دارد؟ آیا حاکی از مدنیت انسان به‌عنوان یک ویژگی ذاتی، طبیعی، غریزی یا غیراکتسابی است یا یک ویژگی اکتسابی؟ این مقاله می‌کوشد با روش تحلیلی و انتقادی هریک از موارد کاربرد اصطلاح مدنی بالطبع را در آثار ملاصدرا بررسی و به فراخور بحث، سازگاری یا ناسازگاری این اصطلاح را با آرای ملاصدرا در حکمت مدنی تبیین کند. مفهوم پولیتیکوس در نسبت با فوسیس نزد ارسطو به‌عنوان تبار مفهومی اصطلاح مدنی‌بالطبع فرض شده و در نتیجۀ این بررسی، مفاهیم «مدنیت طبعی انسان» و «انسان مدنی» به‌منزلۀ مفاهیمی استکمالی در نظر ملاصدرا در نسبت با کمال عقلی انسان براساس نظریۀ وحدت تشکیکی تبیین شده‌اند. اهمیت این بررسی ازآن‌رو است که می‌تواند به کاربرد آرای فلاسفۀ اسلامی در حکمت عملی در نسبت با علوم انسانی، اخلاق، جامعه و سیاست کمک کند و زمینه‌ای برای تبیین تفصیلی انسان مدنی در حکمت متعالیه باشد.
صفحات :
از صفحه 49 تا 69
نویسنده:
سیدعلی مستجاب الدعواتی ، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اخلاص از فضائل برجسته‌ی اخلاقی انسان در ادیان یهود‌ و ‌اسلام است که خواجه ‌عبدالله ‌انصاری (396-481‌ق) عارف مسلمان در منازل‌السائرین و بحیی ‌بن‌پقوده عارف ‌یهودی معاصر‌ وی در الهدایة‌ الی ‌فرائض‌القلوب آن ‌را از ‌جمله ابواب‌‌ سلوکی قرار‌داده‌اند. یافته‌های این پژوهش که بر‌پایه‌ی مطالعات ‌کتابخانه‌ای و با روش توصیفی - تحلیلی صورت‌ پذیرفته نشان می‌دهد که این دو عارف با وجود اشتراک در تعریف اخلاص، در بیان جزئیات اختلاف ‌دارند. خواجه اخلاص را بیست‌و‌چهارمین منزل از منازل یک‌صدگانه‌ی سلوکی به ‌سوی توحید قرارداده، اما ابن‌پقوده آن ‌را باب پنجم از ابواب ده‌گانه به محبت الهی معرفی ‌کرده ‌است. خواجه که بنیان سلوکی خود در منازل‌السائرین را بر کتاب و نقل استوار ‌نموده، در بیان مختصر خود آخرین درجه‌ی اخلاص را بر‌اساس درجات سه‌گانه‌ی سالکان رهایی عمل می‌داند، اما بحیی در قالب بیانی مبسوط و متأثر از منابع ‌اسلامی، با تأکید بر استفاده از سه منبع عقل، کتاب و نقل، حصول کمال اخلاص را نتیجه‌ی پیمودن ده مرحله دانسته و به‌طور مفصّل به آسیب ‌شناسی عمل خالصانه می‌پردازد.
نویسنده:
احمد مینائی ، عباس عباس زاده ، قربانعلی کریم زاده قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سی اس لوئیس و شهید مطهری دو متفکر موحدی هستند که تلاش کرده اند تا راه حلی برای مسئله شر ارائه دهند. سی اس لوئیس یکی از مدافعان مسیحیت، تلاش کرده با اصلاح معنای مفاهیمی همچون قدرت مطلق، خیرخواه مطلق و سعادت بشری معضل مسئله شر را حل نماید. او همچنین با ارائه ی تئودیسه بلندگو که مبتنی بر فواید تربیتی شرور است، وجود شرور را توجیه می کند. لوئیس راه حل عملی را نیز برای مسئله شر مطرح می کند. استاد مطهری نیز با تحلیل ماهیتی شرور و عدمی و نسبی دانستن آن همچنین توجیه شرور با استفاده از فواید تربیتی شرور، ایرادات وارده بر عدل الهی را رد می کند. او همچنین شرور را لاینفک از ساختار جهان می داند. یافته های تحقیق نشان می دهد که نظریه لوئیس به صورت کلی برمبنای آموزه هبوط است که باعث اشکالات اساسی در نظریه او می‌شود از این رو پاسخ استاد مطهری موفق تر است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 133
نویسنده:
عرفان غلامی گلباغی ، نادیا مفتونی ، قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در طول تاریخ فلسفه اسلامی عبارت حکمت مشرقی، نخستین بار توسط ابن سینا مطرح گردید که می‌توان آن را نوعی جهش در فلسفه‌ی او دانست که در پی آن حکمت بحثی به سمت حکمت ذوقی ترقی یافت اما مفهوم حکمت مشرقی بوعلی سینا مفهومی مبهم و مورد اختلاف است. ابن طفیل تصریح کرده است که در رساله حی بن یقظان خویش در صدد بیان حکمت مشرقی ابن سینا است. بنابراین روایت ابن طفیل از فلسفه و حکمت پورسینا را می توان به مثابه یکی از قرائت های حکمت مشرقی شیخ الرییس انگاشت. خصوصیات این مفهوم حکمت مشرقی سینوی، به طور کلی در دو بخش مولفه های شکلی و محتوایی جای دارد. مقصود از مولفه شکلی، شیوه داستان پردازی و محاکات معقولات در قالب رمان و قصه به پیروی شیوه بوعلی سینا در رساله حی بن یقظان است. مولفه محتوایی شاخص حکمت مشرقی که در اینجا تحلیل شده، اسفار اربعه یا رشد چهار مرحله ای فلسفی-عرفانی حی بن یقظان است. در این مقاله که به روش توصیفی_تحلیلی به نگارش درآمده است نشان خواهیم داد که حی بن یقظان ابن طفیل در مولفه‌های شکلی از ابن سینا پیروی نموده و در عین حال در بخش مولفه‌های محتوایی، پایه گذار اسفار اربعه بوده است.
صفحات :
از صفحه 71 تا 92
نویسنده:
مجید بابالیان ، علیرضا رادبین ، ملیحه پورستار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
جریانهای وهّابی و تکفیری با ردّ ولایت تکوینی برای اولیای الهی به شرک‌انگاری استغاثه به ایشان می‌پردازند. مصطفی حسینی طباطبائی از عناصر جریان سلفی‌گرای قرآنیان در تفسیر «بیان معانی در کلام ربانی» خود ، تصرف پیامبران و ائمه(ع) در طبیعت و خلقت را ردّ نموده و در توجیه معجزات و کرامات اولیای الهی که در قرآن ذکر شده، با تمسک به آیات جبرگونه، فاعل این امور را فقط خدا دانسته و هرگونه تصرّف در امور ماورای مادّی و ولایت در تکوین اولیای الهی را در طول اراده‌ی الهی منکر شده و با همسان‌سازی اعتقاد برخی به تصرف اولیای الهی در جهان با آیات مربوط به اعتقاد مشرکان نسبت به بت‌ها، ولایت تکوینی برای غیرخدا را ردّ نموده است. در این پژوهش به‌روش توصیفی ـ تحلیلی اثبات خواهد شد آیات و روایات متعددی بر تصرف اولیای الهی به اذن الهی تأکید نموده و فاعل بالتبع و غیر مستقل این افعال را به ایشان منتسب نموده و اولیای الهی درخواست و استعانت مردم در این زمینه را ردّ ننموده‌اند، لیکن اجابت این امور را به اذن الهی یادآوری نموده‌اند. همچنین تفاوت نگاه شیعیان به اولیای الهی با نگاه مشرکان به بت‌ها، توجه غیر استقلالی شیعیان به ایشان است.
صفحات :
از صفحه 3 تا 28
  • تعداد رکورد ها : 6