جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 535
دیدگاه فخر رازی دربارۀ معیار حسن و قبح در گسترۀ افعال الهی؛ تأمّلی بر تفکیک معرفت‌شناسانۀ اخلاق الهی و بشری
نویسنده:
محمود صیدی، مصطفی موسوی اعظم، حسن اختر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
بسیاری از دیدگاه‌های علم کلام و فلسفۀ اخلاق، مبتنی بر تعیین ملاک حسن و قبح است. فخر رازی معتقد است حسن و قبح در افعال بشری عقلی، و در افعال الهی شرعی است. دیدگاه او خاص و منحصر‌به‌فرد است. در این جستار، نخست ادلۀ فخر رازی را برای تفکیک جایگاه عقل در اخلاق بشری و الهی و چرایی روی آوردن او را به چنین دیدگاهی خواهیم گفت. دلایل فخررازی را در دفاع از شرعی بودن حسن و قبح افعال الهی در سه جهت طبقه‌بندی می‌کنیم: تکلیف، خلقت و جبر حاکم بر عالم. در گام بعدی، ادّله او را با رویکرد تحلیلی- انتقادی سنجیده و نقد می‌کنیم. در پایان، با ردّ دیدگاه فخر رازی نتیجه می‌گیریم ملاک معرفت‌شناختی در تشخیص حسن و قبح افعال انسانی و الهی یکسان است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
مفهوم­ سازی جدید از قاعده لطف و وجوب آن در آثار آیت‌ الله سبحانی
نویسنده:
موسی ملایری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , علامه حلی , جعفر سبحانی
چکیده :
غالب متكلمان پيشين بر اين مبنا كه ارسال رسل از مصاديق لطف مقرِّب است، از طريق قاعده لطف به اثبات ضرورت ارسال رسل می پرداختند. از تعابير علامه حلی در كشف المراد، برخی چنين استنباط كردند كه ارسال رسل از مصاديق لطف نيست؛ و به همين سبب، قاعده لطف از نظر ايشان كارآيی خود را براي اثبات ضرورت نبوت از دست داد. از سوی ديگر، از شيخ مفيد به بعد، نظريه ای رواج پيدا كرد كه لطف را عقلاً واجب نمی دانست و در نتيجه، كارآيی آن را در اثبات مسائل عقيدتی به چالش می كشيد. آيت الله سبحانی برای حل اين مشكل، قائل به تفصيل شده و بر آن است كه برخی مصاديق لطف مقرِّب، عقلاً واجب و برخی وجوب عقلی نداشته و تنها لازمه جود و تفضل خداوندند. در مقاله حاضر، مباحث مذكور در آثار آيت الله سبحانی بررسی شده و حدود توفيق و كارآيی آن ها مورد ارزيابی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 126
مشخصات اثر
«امی»؛ درس ناخوانده یا غیر اهل کتاب؟
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده، علیرضا کاوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
واژه امی از ریشه «ام» یا «امه» است. مشهورترین معنای واژه «ام» به ضم همزه، «مادر» است، زیرا «مادر» اصل و ابتدای فرزندان است و آنها از او متولد می شوند. نیز مشهورترین معنای «امه»، «جماعت» است که یک مجموعه واحد هستند. معنای این دو واژه، در معنای نمودن «امی» تاثیر دارد، زیرا «امی» منسوب به آن دو است. امی از نظر لغوی به معنای «درس ناخوانده» است، یعنی کسی است که نزد کسی برای آموزش خواندن و نوشتن نرفته و بر این دو امر توانا نیست. با استفاده از منابع تفسیری و حدیثی می توان دریافت که «امی» بودن پیامبر (ص) به معنای «درس ناخوانده» بودن ایشان است و ایشان پیش از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند نبوده ولی پس از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند شده و در مواردی فعل خواندن از ایشان سر زده است ولی در هیچ موردی ننوشته اند.
صفحات :
از صفحه 61 تا 89
مشخصات اثر
معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن
نویسنده:
محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
از واژه صابئین و صابئون در سه آیه قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدى مبتنى بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگارى در آخرت است با این همه دیده می ‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ اى سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتى پاره ‏اى از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده ‏اند. این مقاله تحقیقاتى است در معناشناسى واژه صابئین با رویکرد تفسیرى، فقهى، تاریخى با تأکید بر این نکته که کاربرد این واژه در یک مقطع از تاریخ دچار تحویل گردیده است و این آمیختگى در انتساب واژه موجب گردیده تا نزد مترجمان و مفسران قرآن و برخى فقیهان این چنین پراکندگى آراء پدید آید. روش این مقاله تبیین سه آیه مورد نظر از قرآن و مقایسه ترجمه‏ هاى گوناگون فارسى از این واژه و بررسى اسناد تاریخى و آراء تفسیرى مفسران و فقیهان و بیان دیدگاه ایشان است.
صفحات :
از صفحه 174 تا 191
مشخصات اثر
مصداق اهل بیت علیه السلام در آیه تطهیر با رویکرد به منابع اهل سنت
نویسنده:
غلامرضا رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
آیه تطهیر، یکی از مهم ترین و راه گشاترین آیات قرآنی است که در آن، جایگاه و منزلت ویژه اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بیان شده است. تلاش این مقال بر آن است که با توجه به مدارک روشن اسلامی، به دور از هر گونه پیش داوری و تنها با بررسی دقیق منابع دینی، مخاطب خود را در تعیین مصداق اهل بیت در آیه شریفه تطهیر به ویژه از منظر اندیشمندان اهل سنت یاری رساند. در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی اهل بیت می پردازد، آن گاه اقوال و نظریه های گوناگون را در باره اهل بیت در آیه تطهیر بر می شمارد، و سرانجام با تکیه بر قرائن موجود در آیه شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، به این نتیجه می رسد که، آیه تطهیر تنها در حق پنج نفر: پیامبر اکرم (ص)، علی (ع)، فاطمه (ع)، حسن (ع) و حسین (ع) نازل شده است و نمی تواند همسران پیامبر (ص) را در بر گیرد، زیرا به اتفاق فریقین، همسران پیامبر (ص) مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند. ضمنا روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 145
مشخصات اثر
«کتاب مقدس»، بازپژوهی فقهی - کلامی
نویسنده:
علیرضا انتظاری، حمید ستوده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
بررسی «کتاب مقدس» از موضوعات چالشی و مهمی است که امروزه، به ویژه با گسترش تبلیغات مسیحی، بسامد ابتلای بالایی یافته است و شایسته می نماید تا از منظر فقهی، بازکاوی گردد. مع الوصف، برای آنکه داوری فقهی در این مساله، قرین دقت گردد، ضروری است تا پاره ای از مباحث الهیاتی درباره کتاب مقدس نیز روشنی یابد. لذا، تبیین آیات تورات و انجیل، و نیز دیدگاه آن درباره برخی مباحث کلامی مانند «خداوند» و «پیامبران» مطمح نظر قرار گرفت و سپس، ماهیت و جایگاه «عهدین» از نگاه و داوری قرآن کریم در یک مقطع، قرین نقادی آن از منظر صاحب نظران الهیات در غرب اندیشه ها گردیده است. از دیدگاه فقهی نیز، با نقد مدعای برخی محققان مبنی بر عدم صدق کتب ضلال بر این مجموعه، به نقد استدلالی آن پرداخته می شود. بنابراین، به سبب ماهیت خاص نوشتار حاضر، روش خاصی، بر این پژوهش سایه افکنده است؛ البته، با این تفاوت که در مباحث موضوع شناسی، مباحث کلامی، نقش پایه ای و نخستین را داراست. رهاورد پژوهش آن است که با توجه به قرائن و شواهد موجود، به ویژه تناقضات درونی که مورد اعتراف دانشمندان الهیات غربی است، کتاب مقدس، فاقد عصمت لفظی، و نوشته ای برساخته و بشری است و از نظر فقهی نیز با توجه به مضامین غیر حقیقی که درباره خداوند و پیامبران در آن وجود دارد، بسان کتب ضلال محسوب شده و حرمت حفظ آن در معنای عام خود، شامل هر نوع فعالیت و برنامه ای است که در راستای ماندگاری و احیای آن تلقی گردد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
مشخصات اثر
نگاهی دوباره به قرینه‌گرایی (بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدگاه کلیفورد همراه با تحلیل و بررسی قرینه‌گرایی)
نویسنده:
یحیی کبیر، میثم مولایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
مساله رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبه رو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. از جمله پاسخ هایی که به حل این نزاع داده شده است، پاسخ قرینه گرایان است. به اعتقاد گروهی از ایشان، باورهای دینی که خاستگاه شان ایمان است، نامعقول اند و در نتیجه، ایمان ورزی امری خطاست. در میان نظریه پردازان معاصر اقبال زیادی به رویکرد قرینه گرایانه کلیفورد شده است. مقاله وی با عنوان «اخلاق باور» تاکنون و با گذشت زمان بسیاری از انتشار آن، همچنان دارای نفوذ در محافل فلسفی بوده و تا امروز دیدگاه های موافق و مخالف بسیاری را در این زمینه برانگیخته است. بنابراین، همراه با تشریح قرینه گرایی به تقریر کلیفوردی از این رویکرد خواهیم پرداخت. در این نوشتار می کوشیم تا پس از بررسی ماهیت باورهای دینی، انتقاد قرینه گرایی را بر این باورها طراحی کنیم و در پی آن، واکاوی و تحلیل اصل قرینه گرایی به اجزای سازنده آن، یعنی اصل معقولیت و اصل اخلاق باور، را مورد موشکافی قرار می دهیم. در این روند نقشه ای جامع از چگونگی نقد باورهای دینی از سوی قرینه گرایان منکر وجود خدا ارائه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
مشخصات اثر
باب الحادى عشر مع شرحيه النافع يوم الحشر و مفتاح الباب
نویسنده:
حسن بن یوسف علامه حلی؛ محقق: مهدي محقق؛ شارحان: مقداد بن عبدالله سيوري، ابوالفتح بن مخدوم جرجاني
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
فهرست نسخه PDF معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران: موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه مك گيل، دانشگاه تهران,
فهرست گزیده موضوعات :
توحید , صفات الهی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
«الباب الحادى عشر مع شرحيه النافع يوم الحشر و مفتاح الباب»، متن كتاب معروف «باب حادى عشر»، تأليف علامه حلى، به همراه دو شرح مهم «النافع يوم الحشر»، نوشته فاضل مقداد و «مفتاح الباب»، تأليف ابوالفتح بن مخدوم حسينى است. علامه حلّى در اين اثر، از اصول دين آنچه را به اجماع علما بر هر مسلمانى واجب است، چنين بر مى‌ شمارد: شناخت خدا و صفات ثبوتيه و سلبيه او و آنچه بر او صحيح و از او ممتنع است، و شناخت نبوت و امامت و معاد. وى اين باب را در هفت فصل قرار داده است: 1- در اثبات واجب الوجود؛ 2- در صفات ثبوتيه او كه عبارت است از قدرت و اختيار، علم، حيات، اراده و كراهت، ادراك، قديم و ازلى و باقى وابدى بودن او، تكلم، صدق؛ 3- در صفات سلبيه او كه عبارت است از مركب نبودن، جسم و عرض و جوهر نبودن، لذت و الم نداشتن، متحد به چيزى نشدن، محل حوادث نبودن، رؤيت بصرى نداشتن، شريك نداشتن، از معانى و احوال به دور بودن؛ 4- در عدل كه اختيار بشر و استحاله قبح بر خداوند و لطف او را به اثبات مى‌ رساند؛ 5- در نبوت كه پس از تعريف واژه «نبى» به اثبات نبوّت پيامبر اسلام (ص) و وجوب عصمت او و اينكه او فاضل‌ ترين مردمان بوده و از دنائت پدران و ناپاكى مادران و رذائل خُلقى و عيوب خَلقى بركنار است، مى‌ پردازد؛ 6- در امامت (رياست عامه در امور دنيا و دين براى يك شخص به عنوان نيابت از پيغمبر) كه آن را عقلاً واجب مى‌ داند و بيان مى‌ كند كه امام بايد معصوم و منصوصٌ‌ عليه و فاضل‌ ترين مردمان باشد. سپس از راه‌ هاى عقلى و نقلى به ذكر امامت بلافصل على بن ابى‌ طالب (ع) پس از پيغمبر (ص) مى‌ پردازد؛ 7- در معاد كه آن را از طريق عقلى ثابت مى‌ كند و سپس آياتى را كه بر آن دلالت دارد شرح مى‌ دهد؛ در اين فصل مسئله ثواب و عقاب و توبه و امر به معروف و نهى از منكر بيان شده است.
مشخصات اثر
روش حل تزاحم های اخلاقی با تأکید بر دیدگاه آیت الله مصباح
نویسنده:
مسعود آذربایجانی، افضل بلوکی، محمدعلی مصلح نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
از جمله مسائل فلسفه اخلاق که به عنوان معضل اخلاق کاربردی مطرح است، تزاحم قواعد و افعال اخلاقی است؛ بدین معنا که گاه مکلف مختار، در انجام وظایف خود متحیر می شود و نمی داند وظیفه فعلی او انجام کدام عمل اخلاقی است. هدف از انجام این تحقیق ارائه روشی مناسب از میان روش های گوناگون برای رفع تزاحم های اخلاقی است که به روش تحلیلی ـ توصیفی انجام می گیرد. در این مقاله، روش هایی برای حل تزاحم مطرح می گردد و در نهایت دیدگاه آیت الله مصباح در زمینه حل تزاحم های اخلاقی مورد بررسی قرار می گیرد. ایشان در این زمینه دو روش به دست داده اند: ذو جهات بودن فعل واحد و تقیید موضوع های اخلاقی به قید «مفیدٌ للمجتمع». در این نوشتار به تحلیل و بررسی روش دوم که مورد پذیرش ایشان است، پرداخته و نتیجه گرفته ایم که معیارهای مطرح شده در این روش، کارآمد نیست؛ چنان که تقیید موضوعاتی چون عدالت یا حسادت به قید مفید و غیرمفید، نادرست است.
صفحات :
از صفحه 39 تا 60
مشخصات اثر
اشتراک معنوی امکان
نویسنده:
علی رضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
امکان از مفاهیم کلیدی فلسفه اسلامی است و پژوهش در باب آن، به هر میزانی که باشد، به گسترش معرفت فلسفی یاری می رساند. با التفات به این نکته، نوشتار کنونی برآن است که درباره یکی از مباحث مهم امکان که در واقع اصلا به آن پرداخته نشده است، تحقیق کند. مساله ما «اشتراک لفظی یا معنوی» امکان است. مراد از این که متفکران ما اساسا به آن نپرداخته اند، این است که در لوازم و توابع مساله، غور نکرده اند و به این بسنده کرده اند که امکان را مشترک لفظی بدانند. در این مقاله اشتراک معنوی امکان اثبات شده است. دلایل متعددی بر این مطلب عرضه شده است؛ صحت تقسیم امکان، وحدت معنای نقیص آن و استقرای امکانات از جمله دلایلی است که بر اشتراک معنوی امکان آورده شده است. سرانجام با دو تحلیل دقیق اثبات شده است که امکان هر گونه که باشد متعلق به وجود است.
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 535