جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
ب: فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی دوره سوم (خردگرایی فلسفی)
>
علامه حلی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
تعداد رکورد ها : 537
عنوان :
بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح» و «یقین»
نویسنده:
محسن جوادی، احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
بداهت تصورات
,
وضوح
,
امور بدیهی
,
یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی)
,
بداهت((اصطلاح وابسته)، مقابل ادراکات فطری)
کلیدواژههای فرعی :
بدیهیات اولیه ,
مجربات ,
فطریات ,
حدسیات ,
متواترات ,
مشاهدات (وجدانیات و حسیات) ,
فطری((سرشتی)، اصطلاح وابسته) ,
قضایای نظری ,
یقین ذاتی ,
یقین موضوعی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
برای بداهت شناخت، چهار تعریف در فلسفه اسلامی ارایه شده است که تعریف رایج آن «عدم احتیاج به تلاش فکری» است.تبیین نوع ارتباط مفهومی و مصداقی بداهت با عناوین «وضوح» و «یقین»، می تواند ما را از خلط حیثیات مختلف معرفت شناختی با یکدیگر مصون بدارد.در این نوشتار، هر کدام از تعریف های بداهت، از حیث مفهومی، با این دو عنوان مقایسه شده و به این نتیجه رهنمون گردیده است که تعریف رایج، در حیث مفهومی، ارتباطی با یقینی بودن و واضح بودن ندارد؛ هر چند این وضع درباره تعاریف غیر رایج به گونه ای متفاوت است.همچنین از مجموعه قضایای بدیهی، فقط وجدانیات هستند که با عنوان «وضوح» و «یقین» گره خورده اند؛ و فقط اولیات، وجدانیات و حدسیات هستند که با «یقین» ملازمه دارند؛ و سایر بدیهیات، ملازمه ای با این عناوین ندارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جستجوی مفهوم امامت در حدود وسطای ادله قاعده لطف
نویسنده:
اصغر غلامی، علینقی خدایاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلام شیعه
,
افتراض طاعت
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
امامت
,
لطف
,
هدایت
,
مفهوم شناسی امامت
کلیدواژههای فرعی :
کتاب گوهر مراد ,
خلافت الهی ,
عبادت ,
عجز الهی ,
وجوب اطاعت امام ,
وجوب شرعی نصب امام ,
وجوب عقلی نصب امام ,
وجوب نصب امام بر خدا ,
وجوب عقلی نصب امام بر خدا ,
احکام شرعی ,
کتاب الذریعه ,
باب حادی عشر ,
ریاست عامه مسلمین ,
الذخیرة فی علم الکلام ,
منع لطف ,
بخل خداوند ,
جهل الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
چکیده :
امامت یکی از آموزه های بنیادین اسلامی به شمار می رود و شناخت آن مبتنی بر تحلیل و تبیین صحیح مفهوم آن است. در مقاله پیش رو با رویکرد کلامی به مفهوم شناسی امامت سعی شده مفهوم این آموزه دینی از منظر متکلمان شیعه بررسی شود. متکلمان شیعه عموما در مباحث مربوط به امامت به طور مستقل به مفهوم شناسی نپرداخته و تنها تعریفی مشابه با تعریف سنیان از آن ارائه داده اند. به این معنا که تقریبا همه متکلمان شیعه پس از تعریف امامت به «ریاست عامه در امور دین و دنیا» بلافاصله، با استناد به قاعده لطف، به اثبات وجوب نصب امام بر خداوند پرداخته اند. نگارنده پس از بررسی تعاریف متکلمان از امامت به جستجوی مفهوم آن در حدود وسطای ادله قاعده لطف پرداخته و نتیجه می گیرد که از نظر متکلمان شیعه، امامت مقام افتراض طاعت است که برای تربیت و قرار گرفتن بندگان در مسیر عبودیت و کمال برای برخی بندگان برگزیده الهی جعل می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 124
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تفسیر نفس الامر به نفس الشىء
نویسنده:
اکبر فایدئى، ناصرالرضا ضیائى نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معنای نفس الامر
,
صدق و کذب
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
نفس الشیء
کلیدواژههای فرعی :
علم الهی ,
عقل فعال ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
وجود رابط ,
حکم ,
افاضه صور معقول ,
صور علمی ,
خارج ,
مطابقت قضیه با ذهن ,
حکم ذهنی بر امور ذهنی ,
اتصاف به امور عدمی ,
نسبت حکمیه ذهنی ,
نفس الامر قضایای کاذب ,
نفسیت امور عدمی ,
انتساب صور کاذب به عقل فعال ,
مطابقت نسبت حکمیه و خارجیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
چکیده :
کهن ترین نظریه درباره ماهیت صدق و کذب، نظریه مطابقت صدق ارسطویى یا تعریف حقیقت و صدق قضایا به سازگارى آن با واقع است که فلاسفه مسلمان، معیار صدق و کذب را براساس همین نظریه توجیه، و از واقع قضایا به «نفس الامر» تعبیر کرده اند. تعریف حقیقت و صدق قضایا به مطابقت با «نفس الامر» در میان حکماى اسلامى، موجب پیدایش این اشکال شده است که دیده اند انطباق این تعریف درباره قضایاى ذهنیه و حقیقیه ناموجه جلوه مى کند؛ ازاین رو در پى آن بوده اند که با تحلیل مفهوم «نفس الامر»، نحوه صدق قضایاى مختلف را با واقع نشان دهند. ایشان در تحلیل مفهوم «نفس الامر» و انطباق آن بر انواع قضایا، تفاسیر مختلفى آورده اند که ازجمله تفسیر «نفس الامر» به «عقل فعال»، «واقعیه کل شى ء بحسبه» و... که مشهورترین آن آرا، تفسیر «نفس الامر» به «نفسى الشى ء» یا «شى ء فى حد ذاته» است؛ و نوشتار حاضر به توضیح و بررسى آن مى پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیلی تطبیقی از قاعده لطف در دیدگاه متکلمان اسلامی
نویسنده:
محمد بیدهندی، سکینه محمد پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معتزله
,
قاعده لطف
,
الامامیه
,
وعد و وعید
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
معتزله (اهل سنت)
,
وعد و وعید
,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع)
کلیدواژههای فرعی :
مکلف ,
زندیق ,
اشاعره ,
یقین ,
لطف مقرب ,
رحمت الهی ,
دلایل وجوب لطف ,
کافر ,
مفسده ,
فعل قبیح ,
داعی ,
تکلیف خداوند ,
مفسده ,
اشاعره (اهل سنت) ,
تکلیف (افعال الهی) ,
وجوب لطف ,
احکام لطف ,
اراده فعل قبیح ,
داعی ,
رحمت الهی ,
لطف مقرب ,
مکلَّف ,
وجوب لطف ,
قرب الهی ,
کافر ,
قرب الی الله ,
یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی) ,
اثبات وجود لطف ,
اقسام لطف ,
لطف قبیح ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفتهاند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نمودهاند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداختهاند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمیت این قاعده در کلام اسلامی، دلایل عقلی متکلمان اسلامی را در اثبات وجوب لطف بررسی کند. علاوه بر این، بررسی دیدگاه متکلمان اهل سنت نسبت به قاعده لطف و نقد دلایل عقلیای که مخالفان قاعده لطف، در ابطال وجوب لطف به کار بردهاند، نیز از اهداف این مقاله است. نتیجهای که در این مقاله از بررسی دلایل عقلی متکلمان اسلامی در اثبات وجوب لطف به دست آمده، این است که فقط، دلایل عقلیای که وجوب لطف را از طریق رحمت الهی و جود و کرم او اثبات میکنند، دلایلی یقینی بوده، دارای ضرورت عقلی هستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مفهوم نامتناهی در کلام و فلسفه اسلامی و اطلاق آن بر خداوند
نویسنده:
جواد جعفریان، محمدمهدی گرجیان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
واجب الوجود
,
نامتناهی
,
صفات خدا
,
فلسفه اسلامی
,
صفات واجب(حکمت نظری)
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
بی کران بودن واجب
,
عدم تناهی اوصاف ذاتی واجب
,
نامحدود بودن خداوند
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
قرآن ,
نامتناهی شدی ,
سلب مطلق ,
سلب ملکه ,
اصالت وجود ,
قرآن ,
نامتناهی عدّی ,
نامتناهی مدّی ,
تفسیر وجودی نامتناهی ,
نامتناهی حقیقی ,
نامتناهی مجازی ,
اشتراک مفهوم وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در ظاهر، نامتناهی بودن خداوند، مسألهای بدیهی به نظر میرسد؛ اما برخی بر این اعتقادند که نامتناهی بودن خداوند در همه عرصهها و اسماء و صفات الاهی، امری مغایر با موازین برهانی و وحیانی است. مقاله حاضر با بررسی سه تفسیر مختلف از نامتناهی و نقد و بررسی هر یک از آنها، دیدگاه صحیح درباره نامتناهی بودن خداوند را «تفسیر وجودی نامتناهی» دانسته است؛ از این رو، اشتباه منکران نامتناهی بودن خداوند را در تفسیر غلط ایشان از معنای نامتناهی میداند. در ضمن به شبهات موجود پاسخ داده خواهد شد و مستندات فلسفی در تأیید این دیدگاه برتر بیان میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رئالیسم ماهوی بر پایهی قضایای حقیقیّه از منظر شهید مطهری
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
توجیه (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
قضیه حقیقیه
,
وجود ذهنی
,
رئالیسم ماهوی
,
توجیه صدق
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نظریه عمل گرایانه صدق ,
علم بدیهی ,
علم حضوری ,
منطق ارسطو ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
قضیه محصوره ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم نظری(مقابل علم بدیهی) ,
قول به شبح(اصطلاح وابسته) ,
نظریه مطابقت ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
رئالیسم مفهومی - حکایی ,
حکم ایجابی معدومات ,
واقع بینی شناخت ,
شرح مبسوط منظومه ,
معلوم خارجی ,
معانی حقیقت ,
حقیقت انضمامی ,
حقیقت انتزاعی ,
حقیقت وجودی ,
حقیقت منطقی ,
حقیقت مادی ,
حقیقت صوری ,
صدق اخلاقی (مخبری) ,
نظریه هماهنگی صدق ,
احکام ریاضی ,
واقعیت بیرونی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
مسألهی توجیه صدق ادراکات بشر و اثبات واقعنمایی شناخت، که از آن به ارزش شناخت تعبیر میشود، از اساسیترین و در عینحال پیچیدهترین مسائل مربوط به ادراکات است. شهید مطهری با آنکه همهی ادلّهی وجود ذهنی را اثبات کنندهی ادّعای حکمای مسلمان مبنی بر حصول صورت و عین ماهیّت معلوم در ذهن نمیداند، معتقد است که «حکم ایجابی بر معدومات» بهمنزلهی یکی از دلایل اثبات این ادّعا، اگر بر مبنای قضایای حقیقیّه به صورتی که خواجه نصیرالدّین در کتاب تجرید الاعتقاد مطرح کرده است، مطرح شود، نه تنها برای ردّ نظریهی اضافه، بلکه برای اثبات ادّعای حکما نیز کافی خواهد بود. در این نوشتار، این ادّعا بر پایهی تفسیری از قضایای حقیقیّه، که درستتر و مقبولتر به نظر میرسد، نقد و بررسی شده و همچنین کفایت این دلیل به دلیل صعوبت و یا غیرممکن بودنِ دستیابی به ذاتیّات و عین ماهیّات اشیا، مداقّه و نقد شده است. نتیجهی چنین کوششی از سوی شهید مطهری و حکمای مسلمان دربارهی توجیه صدق، تنها رسیدن به رئالیسمی است که از آن به رئالیسم مفهومی- حکایی یاد میشود، نه رئالیسم ماهوی، که شهید مطهری آن را تنها راهِ واقعبینیِ شناخت و کشف واقع میداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روی کردهای مختلف به مسأله ی شر و حل این مسأله به کمک عشق الاهی در جهان بینی مولانا
نویسنده:
صدیقه بحرانی، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مولانا
,
عشق الاهی
,
شرور (مسائل جدید کلامی)
,
شر
کلیدواژههای فرعی :
اسپینوزا ,
حسن و قبح ,
وجودی بودن شر ,
ابتلا ,
رابطه عدم و شر ,
خدا ناباوری ,
عشق به خداوند ,
غلبه خیرات بر شرور ,
رابطه اختیار و وجود شر ,
شر بالعرض ,
عدل (اسم، اسماء افعال الهی) ,
نیستی انگاری شر ,
رابطه انسان با خدا ,
نظریه جبران ,
غایت آفرینش ,
مایا (Maya) ,
شر نسبی ,
شرور و قدرت مطلق خدا ,
برهان لم ,
دلیل وجودی شر ,
دلیل طبیعی شرور ,
ثنویت (آموزههای ادیان ایران باستان) ,
نسبیت شرور ,
تطهیر گناه ,
تنبیه و تذکر ,
الهیات پویشی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
یکی از مهمترین مسایل فلسفی و کلامی مسألهی شرور است.در گذشته این مسأله در مقابل صفت عدالت خدا مطرح میشد و سعی میکردند که به آن پاسخ دهند.اما در سدههای اخیر برخی از متفکران وجود خداوند را به دلیل مشکل شرور انکار کردهاند.از گذشته تاکنون پاسخهای گوناگونی برای آن ارائه شده است.برای مثال نسبی بودن شرور،عدمی بودن شرور و...اما تمام این پاسخها در اقناع بشر ناتوان بودهاند.مولانا به کمک عشق الاهی و رابطهی عاشقانه دو سویه میان خداوند و بشر این مسأله را به خوبی حل کرده است.زیرا در رابطهی عاشقانه،عاشق تمام افعال و آثار معشوق را زیبا میبیند هرچند ظاهرا اینچنین نباشد؛از سوی دیگر خداوند که عاشق بشر است او را گرفتار شر میکند،زیرا برای تکامل او ضروری است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 35 تا 60
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله
نویسنده:
حمید ملک مکان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
عدل الهی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
عقل گرایی حداکثری ,
عقل گرایی اعتدالی ,
حجیت عقل ,
ثواب و عقاب ,
امر و نهی الهی ,
فعل انسان ,
عدلیه (مذاهب کلامی) ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
مکلَّف ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
حکمت عملی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
قدرت واجب ,
کلیات خمس ,
توفیق الهی ,
moral ideas ,
حسن و قبح اعتباری ,
معناشناسی حسن و قبح ,
انسان مداری معتزله ,
خدامحوری اشاعره ,
تأویل گرایی افراطی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن میرود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح میچرخد، اعم از آنکه در حوزۀ عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقالۀ حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی میدانند. آنان همۀ افعال الاهی را حَسَن و زیبا میدانند و برآنند که خدا فعل قبیح انجام نمیدهد و در انجام واجبات، اخلال نمیورزد. صفت عدل به صفات اراده و قدرت مطلق الاهی بازمیگردد؛ این صفات به شناخت توحید و مطلق صفات خداوند میانجامد. شناخت توحید و اثبات قدیم بودن خدا، بر آزادی اراده و اختیار انسانی در افعالش متوقف است و صحت این امور نیز به عقل توقف دارد نه نقل؛ در غیر این صورت، به فروپاشی نظام اجتماعی، بطلان قانون علّیت و نیز به نابودی شرع و دین میانجامد. در برابر این دیدگاه، اشاعره به حسن و قبح الاهی و شرعی افعال پایبندند. آنان به عدل خدا باور دارند اما نه با تعریفی که معتزله قائل است؛ بلکه به اعتقاد ایشان هر کاری که خدا انجام دهد، عین عدل است. بنابراین، آنان حسن و قبح افعال را ذاتی نمیدانند و به تبع، برای عقل در کشف حسن و قبح، ارزشی قائل نیستند؛ بلکه آفرینندۀ حسن و قبح را خدا و فرمان الاهی میدانند. در نظر آنان نیز حسن و قبح افعال، به اراده و قدرت مطلق الاهی بازگشت دارد که هر دو صفت از صفات ذات به شمار میآید. نکتۀ دیگر، آن است که هر دو مکتب در عقلی بودن برخی از معانی حسن و قبح، دیدگاهی مشترک دارند؛ تنها در استحقاق مدح و ثواب و ذم و عقاب، عاجلاً و آجلاً، اختلاف نظر وجود دارد. سرانجام این که در دستگاه کلامی معتزله و مطابق تفسیر آنان از حسن و قبح افعال، نگاه و توجه، بیشتر «انسانمدارانه» است؛ حال آنکه در دستگاه کلامی اشاعره، تأکید بیشتر الاهیاتی و «خدامحور» میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 93
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درآمدی بر فقه مقارن
نویسنده:
مصطفی حسینی رودباری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فقها
,
فقه مقارن
,
اهل سنت (مذاهب کلامی)
,
مذاهب اسلامی
,
فرق اسلامی (فرق)
کلیدواژههای فرعی :
سیره عقلاییه ,
استحسان ,
کتاب و سنت (فقه) ,
مصلحت ,
تقریب مذاهب اسلامی ,
استصحاب ,
عرف و عادت ,
مصالح مرسله ,
استصلاح ,
قیاس ,
ادوار فقه مقارن ,
اسباب اختلاف فقیهان ,
قول صحابه ,
عمل اهل مدینه ,
ذرایع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
,
امام خمینی
چکیده :
فقه مقارن از جمله دانشهای ارزشمند و اساسی فقهی است که در اجتهاد نقش عظیمی دارد، به گونه ای که اجتهاد بدون آن ناقص است. سیر تاریخی این علم گویای آن است که فقیهان سنی و شیعه بدان اهتمام فراوانی داشته و دارند و کتابهای مهمی در این زمینه از ناحیه آنان تدوین شده است. در این مقاله موضوعاتی در محور این دانش از قبیل: تعریف فقه مقارن، تاریخچه فقه مقارن، اهمیت فقه مقارن و ضرورت آن، فواید فقه مقارن، و منابع فقه مقارن مورد بحث واقع شده است. غرض اصلی نگارنده این مقاله آن است که اثبات شود یکی از برترین راهکارهای تقریب و وحدت واقعی مسلمانان و فقیهان مذاهب اسلامی، گسترش این دانش در مراکز پژوهشی فقهی است. در ضمن در این تحقیقات معلوم می گردد که موارد اشتراک بین مذاهب اسلامی بسیار بیشتر از مقداری است که تاکنون تصور شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 52 تا 77
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت تجربهٔ دینی با تجربهٔ اخلاقی از دیدگاه شهید مطهری
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
تجربه اخلاقی
,
دین و اخلاق
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق از نظر شهید مطهری
,
تجربه دینی (فلسفه دین)
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
عمل اخلاقی ,
فاعل اخلاقی ,
تکلیف خداوند ,
عبادت ,
وجدان خیر و شر ,
حسن فاعلی ,
حسن فعلی ,
کمال نفوس انسانی ,
ارزش اخلاقی ,
حسن نیت ,
حس اخلاقی ,
وحی الهی ,
قرآن ,
فضایل اخلاقی ,
اعتدال ,
حب به خدا ,
ایمان ,
حس خداشناسی ,
رعایت عدل و احسان ,
نظریه عاطفی اخلاق ,
نظریه اراده اخلاقی ,
نظریه وجدانی اخلاق ,
نظریه زیبایی اخلاق ,
اخلاق هندی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
مسألهٔ نسبت تجربهٔ دینی با تجربهٔ اخلاقی (وحدت، اتحاد، تمایز، تباین، تعاند یا...) در عین حال که با مسألهٔ نسبت میان دین و اخلاق مرتبط است، با آن یکی نیست. از این رو، میتوان اخلاق را مستقل از دین دانست و در عین حال تجربهٔ دینی و تجربهٔ اخلاقی را واحد یا متحد به شمار آورد. در این مقاله تلاش شده با تحلیل و بررسی دیدگاههای شهید مطهری دربارهٔ موضوعاتی از قبیل دین، ایمان، پرستش، ارزش اخلاقی و بهویژه نظریهٔ اخلاقی برگزیدهٔ ایشان (اخلاق به مثابه پرستش) پاسخ ایشان به پرسش یادشده به دست آید و نشان داده شود که از نظر ایشان «هر تجربهٔ اخلاقی نابی همواره تجربهای دینی است و با آن اتحاد دارد، و نهتنها منفک از آن نیست بلکه متمایز از آن نیز نمیباشد».
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
تعداد رکورد ها : 537
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید