آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1009
ابن سینا و گستره علم الهی
نویسنده:
شهاب الدین ذوالفقاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
در نظر ابن سینا، باری تعالی به همه اشیا، خواه جزیی باشند یا کلی، پیش از حدوث آنها علم دارد. این علم لازمه علم ذات به ذات بوده و از طریق علل و به سبب ارتسام صور موجودات در ذات، به آنها تعلق گرفته است. طرح نظریه ارتسام در علم الهی انتقادهای فراوان فلاسفه و متکلمان را به دنبال داشته است. این کوشش نشان می دهد ابن سینا خود از چنان ایرادهایی که بر یک قرائت اولیه از نظریه ارتسام وارد کرده اند، آگاه بوده است. او می کوشد ارتسام را چنان توضیح دهد که نتیجه آن تاثر ذات از غیر نباشد. در این نوشته، ضمن مرور بر دیدگاه های ابن سینا، نظر وی در عرصه مفهوم صحیح «ارتسام» بررسی می گردد.
صفحات :
از صفحه 193 تا 212
تفسیر تطبیقی برخی از آیات عدالت اجتماعی با تاکید بر حسن ذاتی و عقلی
نویسنده:
حسن صادقی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
عدالت اجتماعی از اهداف بعثت پیامبران و فرستادن کتاب های آسمانی است و به همین جهت، مفسران قرآن کریم در آیات زیادی بر آن تاکید دارند. برای برخی از آیات مرتبط با عدالت اجتماعی، نقش کلیدی در این زمینه تلقی می شود و یکی از مهم ترین مباحث آنها دلالت بر حسن ذاتی و عقلی یا حسن شرعی است. مفسران امامیه و معتزله به حسن ذاتی و عقلی اعتقاد دارند و مفسران اشاعره به حسن شرعی. در این مقاله، آیات مرتبط با عدالت اجتماعی و دلالت آنها بر حسن ذاتی و عقلی یا حسن شرعی از دیدگاه مفسران عدلیه و اشاعره مورد بررسی قرار گرفته، دلالت آنها بر حسن ذاتی و عقلی تبیین می شود و سپس آثار مهم این مبنا با شواهد قرآنی بیان می گردد. از مهم ترین آثار این مبنا می توان به حسن تکلیف به عدالت اجتماعی، تشویق بیشتر به عدالت اجتماعی، نفی نسبیت حسن عدالت اجتماعی و حسن عدالت اجتماعی در مصادیق فاقد نص خاص اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 44
اخلاق محبت در آرا و اندیشه‌های آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد رضا حجازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
محبت و عشق از عناصر کلیدی و زیربنایی در عرصه­ های معرفتی، اخلاقی و عرفانی است. از این رو پژوهش درباره آن در همه ساحت­های یادشده، می‌تواند بخشی اصلی از مباحث زیربنایی یا روبنایی شمرده شود. جایگاه محبت در عرصه اخلاق و رابطه عمیق و تنگاتنگ آن با بخش‌های مختلف اخلاق و عرفان عملی، باعث می‌شود پیوندی ناگسستنی میان اخلاق و عرفان از یک سو، و اخلاق و محبت و عشق از دیگر سو، پدید آید. عمق این درهم‌تنیدگی تا جایی است که محبت و عشق به شکوفایی و شکل‌گیری یک نظام اخلاقی مبتنی بر محبت، منتهی شده است. این نظام اخلاقی مبتنی بر محبت و عشق که «اخلاق محبت» خوانده می‌شود، از یک جهت، مبانی کلامی و فلسفی خود را با عنصر محبت (محبت خدا) مرتبط می‌داند؛ و از جهت دیگر، در پرتو اصل محبت و عشق، به مسائل فرعی و موضوعات متنوع اخلاقی می‌پردازد. در این پژوهش بر آنیم که با تکیه بر آرا و اندیشه ­های استاد فرزانه، آیت ­الله جوادی آملی، اصول و مبانی «اخلاق محبت» را بررسی و احصا نموده، جایگاه آن‌ها را در شاخصه ­دهی به یک ساختار نظام مند اخلاقی در مقایسه با سایر نظام ­های رایج و تعریف شده اخلاقی ترسیم کنیم. در نهایت شاخصه مبنایی برای تمایز «اخلاق محبت» و دیگر نظام‌های اخلاقی، به دست خواهیم داد. اهم این اصول و مبانی، در چهار گروه کلی «معرفتی و معرفت‌شناختی»، «مبدأشناختی»، «انسان‌شناختی»، و «عملی و غایت‌شناختی» قرار می‌گیرند.
صفحات :
از صفحه 95 تا 132
برهان صدیقین از دیدگاه حکماى مشاء، اشراق و حکمت متعالیه
نویسنده:
امیرعباس علیزمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
برای اثبات وجود خدا براهین مختلفی در سنت فلسفی اسلامی ارائه شده است. برهان صدیقین را نخستین بار ابن سینا در اثبات وجود خدا به کار برده است. این برهان در آثار سایر فلاسفه ما همچون شیخ اشراق و ملاصدرا و همینطور در مشارب فکری وابسته به ایشان به صورت های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، این برهان آنگونه که بار اول توسط شیخ رئیس ارائه شده مورد بررسی قرار گرفته و سپس نظرات مختلف راجع به آن، که به اشکال گوناگون، ظهور کرده است مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تبیین دیدگاه عبدالرزاق لاهیجی در باب اعتباری بودن تشخّص
نویسنده:
مریم سالم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تشخّص که نزد حکمای مشایی، اشراقی و متعالیه و نیز بین متکلمین امامیه و اشاعره از جمله مباحث مهم متافیزیکی است نزد لاهیجی نیز مهم است و آرای کلامی خواجه، ایجی، جرجانی و دوانی او را وا می‌دارد تا به تحلیل و ارزیابی دیدگاههای مشایین و متکلمین در این موضوع بپردازد. لاهیجی تشخّص را امری اعتباری می‌داند، به این معنا که وجود مستقلی در خارج ندارد و عین هویّت شخص و وجود خاص آن و همان ماهیت متشخّصه است و همچون وجود با ماهیت در خارج متحد است و تنها در تحلیل ذهن از ماهیت جدا و ماهیت متصف به آن می‌شود. در تعریف تشخّص و نحوۀ وجود آن در خارج و ما به التشخّص فرقی بین لاهیجی و ملاصدرا وجود ندارد و هر دو تشخّص و عامل تشخّص را همان وجود خاص شیء می‌دانند. وجودی که عین تحقق و عینیت است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 77
عقل مبنای معتزلی؛ عقل قانون‌گذار معتزلی تأملی در نسبت عدالت طبیعی و اراده‌ی تشریعی الهی در مبنای اعتبار هنجار حقوقی
نویسنده:
مهدی شهابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
اصطلاح عدالت طبیعی و قانون طبیعی در نوشته‌های متکلمین و اصولیین اسلامی، سابقه‌ی چندانی ندارد، ولی نمی‌توان این امر را به‌معنای عدم پذیرش اندیشه‌ی عدالت طبیعی در اخلاق و حقوق اسلامی دانست. در نگاه اول، نتیجه‌ی پذیرش عدالت طبیعی ورود نوعی کثرت‌گرایی استقلالی در مبنای اعتبار قاعده‌ی حقوقی و آغاز تقابل عقل و وحی است، اما به‌نظر می‌رسد اندیشه‌ی عدالت طبیعی، با تحلیلی که جریان معتزلی از آن ارائه می‌دهد، ورود نوعی کثرت‌گرایی سلسله‌مراتبی را به نظام حقوقی موجب شده، بستر تعامل اراده‌ی تشریعی و عقل ‌مبنا را فراهم می‌آورد. با این‌حال، باید پذیرفت که این تعاملْ نقش اراده‌ی تشریعی الهی را به تفصیل و تکمیل همان قوانین طبیعی ناشی از عقل مبنا تقلیل می‌دهد؛ نتیجه‌ی چنین رویکردی ارتقاء جایگاه عقل در بین منابع و حتی فراتر از کتاب و سنت، اعلامی بودن کتاب و سنت و ارتقاء جایگاه دکترین و اراده‌ی دولت در ایجاد قاعده‌ی حقوقی است؛ آثاری که می‌تواند زمینه‌ساز گذار از حقوق دینی به حقوق مدرن باشد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 120
اخلاق عرفانی سلبی به روایت ترزا آویلایی و مولوی
نویسنده:
بخشعلی قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق عرفانی سلبی با اخلاق سلبی به معنای اعم کلمه تفاوت دارد، زیرا اخلاق عرفانی نه صرفا با هدف اخلاقی زیستن، بلکه به منظور دستیابی به احوال عرفانی تنظیم شده است. عموم عارفان سنت های مختلف، نظام های اخلاقی مخصوص به خود دارند که در میان آنها اشتراکات فراوانی هم دیده می شود. عارفان این سنت ها به تناسب نظام عرفانی شان از نظام اخلاقی سلبی خاصی هم پیروی می کنند که متاثر از سنت دینی آنها است. ترزا آویلایی و جلال الدین محمد مولوی از جمله این عارفان اند که به رغم فاصله زمانی و مکانی شان، در حوزه اخلاق عرفانی سلبی نقاط مشترک قابل توجهی دارند، چنان که هر دو در نظام اخلاقی شان به دو عنصر پرهیز از نومیدی و پرهیز از آمیختن با مردم (عزلت گزینی) به عنوان دو امر زمینه ساز ورود به سلوک اشاره کرده اند. افزون بر این دو عنصر، چند مفهوم اخلاقی دیگر نیز مورد عنایت این دو عارف بوده است که صاحب این قلم با بهره گیری از روش های معناشناختی و تطبیقی به بررسی آنها پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 101
پیشینه احکام وجود در فلسفه اسلامی
نویسنده:
احمد شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است. اهمیت این سؤال از آن رو است . که روشن شدن پیشینه تاریخی مباحث ، نقش ارزنده شخصیتها در ابراز نظریات و سهم دانشمندان و فلاسفه اسلامی را در تبیین و گسترش بحث وجود آشکار می سازد و سهو و نسیان های بیان تاریخی را بر ملا می نماید و دستیابی به علل اختلاف نظر فلاسفه اسلامی در مسائل گوناگون را سهل می سازد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 87
بقاء النفس بعد فناء الجسد
نویسنده:
محمد بن محمد نصيرالدين طوسی؛ شارح: ابوعبدالله زنجاني
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: المکتبة الازهریة للتراث,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«بقاء النفس بعد فناء الجسد» شرح نوشته‏ اى از خواجه نصيرالدين طوسى در قرن هفتم هجرى كه توسط علامه شيخ ابو عبدالله زنجانى در قرن چهاردهم هجرى شرح بر آن نوشته شده است. شارح كه خود از عالمان بزرگ و صاحب ‏نام زمان خود بوده است، در ابتداء كتاب مقدمه مفصلى بر آن تقرير شده است كه متشكل از مطالب مهمى مى ‏باشند. نويسنده مقدمه ابتدا به آراى فلاسفه يونان در مورد ماده و روح پرداخته و نظريات آنان را در اين زمينه بازگو مى‏ كند. وى سپس به بيان آراى فلاسفه اسلامى در همين زمينه پرداخته كه از آن جمله شيخ الرئيس بو على سينا، فارابى و ابن رشد اندلسى مى ‏باشند، از متكلمين نيز غزالى ابو حامد خواجه نصيرالدين طوسى و علامه حلى و فخر رازى را مورد توجه قرار داده است. او در ادامه آراى فلاسفه مغرب ‏زمين را در مورد ماده و روح بيان مى ‏كند و در مورد موادى چون اسيد كربنيك، راديوم و چگونگى تشكيل بقيه اجسام از آنها توضيحاتى را ارائه مى‏ كند. اما دانشمندان غربى در مورد حيات چه نظرى دارند از ديگر مطالبى است كه بدان پرداخته شده است. نهايتا چيزى كه در مقدمه مورد توجه و دقت قرار گرفته است نفس ناطقه مى ‏باشد. بعد از اين مقدمات مطالب طرح شده توسط خواجه نصيرالدين طوسى همراه با شرح علامه زنجانى درباره بقاى نفس آورده شده ‏اند.
بحث ماهیت و وجود در ابن­ سینا و ابن ­رشد و نقد آن
نویسنده:
احمد احمدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
یکی از مهم­ترین مسائل فلسفی ـ و شاید مهم­ترین آن­ها ـ بحث ماهیت و وجود و رابطه آن­ها با یکدیگر است. ابن ­سینا پس از فارابی، ماهیت و چگونگی تعلق وجود به آن را در آثار خویش به تفصیل آورده است. بعدها نصیرالدین طوسی در تأیید دیدگاه شیخ، اعتراضات فخر رازی نسبت به نظرات بوعلی را پاسخ می‌دهد. در این میان ابن­ رشد انتقاداتی بر دیدگاه‌های ابن­ سینا و غزالی داشته است. به نظر می‌رسد طرح بحث ماهیت و وجود، مولود خلط معرفت ­شناسی و هستی‌شناسی است. تبیین چگونگی پیدایش صور ذهنی از راه علیت و تأثیر میان اشیاء خارجی ـ خواه حسی و خواه فراحسی ـ و اندام ­های حسی و قوای ادراکی نفس، به خوبی نشان می‌دهد که فقط «خارج» هست و صورت­ های ذهنی پدید آمده از آن، در ذهن. به این ترتیب برای طرح بحث ماهیت مصطلح و رابطه آن با وجود و اتصاف آن به وجود و مسائل فراوان برخاسته از این بحث، دیگر جایی باقی نمی‌ماند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
  • تعداد رکورد ها : 1009