جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 700
چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گيرى از عقل در تفسير قرآن
نویسنده:
حميد آريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
جريان عقل گرايى به مثابه يك طيف، نظريه ها و ديدگاه هاى مختلفى را در بر مى گيرد. تمام نگرش ها در اين طيف نسبت به اصل اثرگذارى عقل در فرايند تفسير توافق دارند، اما در كم و كيف و شرايط آن، اختلاف هايى در بين آنان ديده مى شود. از ديدگاه اين جريان، نه تنها بهره گيرى از قوه عقل و داده هاى عقلى در فهم و تفسير قرآن مجاز، بلكه لازم است. مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى و با هدف ارائه مهم ترين استدلال هاى اقامه شده در اثبات مدعاى يادشده فراهم آمده است. تعدادى از اين ادله ناظر به اصل جواز به كارگيرى عقل در تفسير هستند و برخى ديگر بر لزوم به كارگيرى عقل در فرايند تفسير دلالت و تأكيد دارند. حاصل پژوهش اين است كه با وجود ادله متقن عقلى و نقلى، دخالت عقل به عنوان قوه استنباط و نيز به كارگيرى مدركات عقلى به عنوان قرينه براى فهم مراد خدا از آيات قرآن لازم است و با حذف عقل از صحنه تفسير قرآن، دستيابى به معناى مراد الهى در بخشى از آيات ناممكن و در تعدادى ديگر از آيات منجر به انحراف در تفسير و حصول معنايى نادرست از آيات خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 40
پيامدهاى انكار معاد در قرآن
نویسنده:
على محمد قاسمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پس از توحيد، بيشترين آيات قرآنى مربوط به موضوع «معاد» است، تا جايى كه گفته شده بيش از يك سوم آيات درباره جهان پس از مرگ بوده و بسيارى از آنها بيانگر آثار ايمان يا پيامدهاى انكار معاد هستند؛ زيرا ايمان به معاد ضامن اجراى قوانين الهى و زمينه ساز نيل آدمى به كمال نهايى و سعادت ابدى است و اين خود به نحوى گوياى اهميت ايمان به معاد و لزوم توجه به آن است. مقاله حاضر با روش تحليلى ـ توصيفى در يك بررسى قرآنى، در باب پيامدهاى انكار معاد به تبيين اين موضوع مى پردازد كه ايمان نداشتن به معاد چگونه تأثيرى بر سرنوشت آدمى دارد. آيا پيامدهاى انكار معاد تنها در زندگى اخروى انسان نمودار مى شود يا زندگى دنيوى او را هم تحت تأثير قرار خواهد داد؟ در اين نوشتار، سعى بر آن است تا حقايق مزبور از طريق آيات قرآنى فحص و بررسى گشته و طرحى نو در اين زمينه ارائه گردد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 112
بازشناسى رابطه دين و اخلاق
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين بحث به تبيين ارتباط دين و اخلاق مى پردازد. اخلاق، بخشى از دين است و از اين منظر، اخلاق دينى است. منظور از «دين»، گاهى محتواى كتاب و سنت است كه شامل عقايد، اخلاق و دستورالعمل هاى عملى است. در اين نگاه، منظور از اخلاق دينى، گزاره هاى اخلاقى در متن دين است. منظور از «اخلاق»، نيز صفات و رفتار خوب و بد است كه يكى از راه هاى بازشناخت آن، دلايل دين در كتاب و سنت است. در اين نگاه، اخلاق دينى، اخلاقى است كه براى آن دلايل تعبدى و دينى وجود دارد. اما در علم اخلاق رايج، اخلاق افزون بر صفات و ملكات، شامل رفتار نيز مى شود و افزون بر صفات خوب و بد، هر كار اختيارى خوب و بد ارزش اخلاقى به شمار مى آيد كه علاوه بر ادله تعبدى، مى توان بر آنها برهان اقامه كرد؛ زيرا هر انسان به طور فطرى خواهان كمال خويش است. از اين رو، كمال جويى و حقيقت جويى و كوشش براى كسب علم و آگاهى، امرى فطرى و ضرورتى وجودى است؛ زيرا همه خواهان كمال و سعادت هستند. بنابراين، اكثر گزاره ها و ارزش هاى اخلاقى را با دلايل عقلى و تعبدى مى توان شناخت و از پشتوانه عقلى نيز برخوردارند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 14
نگاهى به مبانى تفسير قرآن در آثار استاد آيت اللّه مصباح
نویسنده:
غلامعلى عزيزى كيا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
مبانى تفسير از جمله مؤثرترين عوامل جهت دهنده تلاش مفسر در عمليات تفسيرى است و در شكل گيرى فهم درست از مقاصد خداوند از آيات نقشى بى بديل دارد. يكى از راه هاى شناخت مبانى تفسير قرآن، مراجعه به مقدمه و يا متن تفاسيرى است كه به مناسبت مقام از مبنايى سخن گفته و يا در تلاش تفسيرى خود از آن بهره برده اند. در تفسير موضوعى معارف قرآن اثر استاد آيت اللّه مصباح و نيز در برخى آثار ديگر ايشان به برخى مبانى اشارتى شده و اثرگذارى آن در فهم قرآن روشن شده است. نگارنده با مرورى بر اين آثار، آن مبانى را استخراج و توصيف و تحليل كرده است. برخى از اين مبانى عبارتند از: كلام خدا بودن قرآن؛ عقلايى بودن زبان قرآن؛ امكان و جواز فهم قرآن؛ تفاوت تفسير با تأويل؛ واقع نمايى آيات قرآن؛ هدف دارى؛ مصونيت از تحريف؛ اعجاز در هماهنگى و عدم اختلاف؛ جهانى بودن و جاودانگى؛ جامعيت در بيان امور مرتبط با هدايت انسان.
صفحات :
از صفحه 13 تا 28
جستارى در ساحت هاى زبانى قرآن
نویسنده:
هادى فنايى نعمت سرا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فهم قرآن كريم افزون بر دانش هاى رايج پايه، مبتنى بر شناخت قواعد زبانى است. قرآن به لحاظ محتوا، مشتمل بر انواع معارف عقيدتى، اخلاقى و تربيتى، فقهى و حقوقى و تاريخى است و به لحاظ ساختار لفظى، سرشار از زيبايى هاى بيانى، فصاحت و بلاغت و محسنات لفظى و معنايى. به همين سبب، سبك بيانى قرآن در انتقال معانى، منحصر در يك وجه و الگوى بيانى خاص نيست، بلكه به تناسب هر موضوعى از سبك بيانى خاصى نظير زبان عرفى، كنايى، استعارى و رمزى استفاده كرده است. در مجموع، زبان قرآن زبان عرفى و عقلايى است. مقصود از زبان عرفى تنها كاربرد الفاظ در معناى موضوع له حقيقى آنها نيست، بلكه زبان عرفى گستره اش انواع استعمالاتى است كه عقلا در محاورات خود به كار مى گيرند. راز استفاده از سبك هاى بيانى متنوع، تأثيرگذارى آن در معرفت بخشى و هدايت گرى است. نوشتار حاضر با روش توصيفى ـ تحليلى به بررسى اين موضوع مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 55
آثار تربيتى تاريخ از نگاه نهج البلاغه
نویسنده:
مهدى مردانى (گلستانى)، سميه عابدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
يكى از حوزه هاى مطالعاتى نهج البلاغه كه به تفكر در آن بسيار تأكيد شده، تاريخ است كه با توجه به شأن هدايتگرى اميرمؤمنان على عليه السلام مى تواند يكى از روش هاى تربيتى ايشان به شمار آيد. از نگاه نهج البلاغه، تاريخ يكى از منابع غنى تربيت در اسلام است كه هدف از مطالعه آن تصديق عملى يعنى تربيت در سايه توجه به حقايق گذشتگان است. اين مقاله با رويكرد اكتشافى ـ تحليلى كوشيده است تا با بررسى سخنان اميرمؤمنان عليه السلام در نهج البلاغه، آثار تربيتى مطالعه تاريخ را كشف نمايد، به علل تأثيرگذارى تاريخ در زندگى و نحوه تأثيرپذيرى صحيح از تاريخ بپردازد و رابطه تاريخ با تربيت را تبيين نمايد. نتيجه اين پژوهش كه با كشف، تحليل و اثبات آثار تربيتى مطالعه تاريخ به دست آمده است، نشان مى دهد كه مطالعه تاريخ آثارى همچون پرورش فكرى و عقلانى، بيدارى از غفلت، مرگ آگاهى، تقوا، اخلاق عملى، حيا، زهد، محاسبه، ارائه الگوهاى نمونه خواهد داشت.
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
نقد و بررسى ادله وجود ذهنى و ميزان دلالت آنها
نویسنده:
حسن معلمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
مدعاى فيلسوفان در بحث وجود ذهنى دو چيز است: 1. نفى اضافه بودن علم به خارج؛ 2. مطابقت ماهوى در باب ماهيات. آنان ادله اى بر اين مدعيات اقامه كرده اند كه توان اثبات مدعاى اول را دارند؛ هرچند اين مدعا بديهى است و نيازى به برهان ندارد؛ زيرا وجود مفاهيم ذهنى يك امر وجدانى است. با اين حال اين براهين توان اثبات مدعاى دوم را ندارند، مگر با تكميل و اضافه كردن مقدمات ديگر و يا ارجاع بحث مطابقت علم به باب ابتناى نظريات بر بديهيات كه جاى اصلى بحث مطابقت است. آنچه در بحث وجود ذهنى، بديهى و حق است دو چيز است: 1. مفاهيمى در ذهن وجود دارند كه حاكى از خارج اند؛ 2. اين مفاهيم با محكى بالذات خود مطابق اند. نهايتا اينكه ادله يادشده نمى توانند ثابت كنند كه ماهيات خارجى عينا به ذهن مى آيند يا مفاهيم مطابق با آنها به ذهن مى آيد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
فلسفه چيست؟
نویسنده:
محمد سربخشى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فلسفه به معناى خاص آن، دانشى است عقلى كه با هدف كشف حقيقت درباره موجود بما هو موجود و احكام آن بحث مى كند. در اين بحث ها، بررسى چيستى و حقيقت اشيا و موجوديت يا عدم موجوديت آنها، موضوع گفت و گوست و يقينى، برهانى، انتزاعى، كلى و ضرورى بودن احكام از ويژگى هاى بحث هاى فلسفى است. اثبات موضوعات ساير علوم و تبيين مبادى تصورى و اثبات مبادى تصديقى آنها، از وظايف مهم فلسفه است. به همين دليل، هر يك از فلسفه هاى مضاف را مى توان شعبه فلسفه در علمى دانست كه مضاف اليه فلسفه مضاف است. در اين مقاله به شيوه عقلى و تحليلى به بررسى فلسفه و چيستى آن خواهيم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 15 تا 30
رابطه علم و دین از منظر علامه طباطبائى
نویسنده:
مصطفى اسلامى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
انسان با پیشرفت روزافزون علوم، با سؤالاتى درباره رابطه این علوم با دین مواجه مى شود. ترابط میان «علم و دین» از جمله مسائلى است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. این تحقیق بر آن است که رابطه علم و دین را از نگاه علامه طباطبائى بررسى نماید و با تتبع در آثار ایشان، مباحثى را که درباره این موضوع مطرح کرده اند، استخراج، تنظیم و سپس توصیف و تحلیل کند. ایشان معتقد است علم و دین روابط متقابلى با هم دارند؛ شکوفایى علم و دانش در تمدن هاى جهان، مرهون تدابیر و تشویق هاى دین است و علم نیز در تحکیم باورهاى دینى سهم بسزایى بر عهده دارد. علامه با انکار تعارض واقعى میان علم و دین، براى رفع تعارضات ظاهرى پیش آمده، راه حل هایى را ارائه مى کند. ایشان عمده این تعارضات را با تقدم گزاره هاى قطعى بر ظنى و یا از طریق تمایز قلمرو علم و دین، رفع مى نماید و در بسیارى از موارد با تبیین و تفسیر صحیح از آموزه هاى دینى، عدم تعارض واقعى میان علم و دین را نشان مى دهد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 80
پیشینه علم حضورى در سنّت فلسفه اسلامى
نویسنده:
محمّد سربخشى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
موضوع «علم حضورى» جنبه‏ هاى گوناگونى دارد. یکى از این جنبه ‏ها بررسى تاریخى علم حضورى و بازکاوى نگاه فلاسفه گذشته است. پرسش از اینکه علم حضورى یکى از آموزه ‏هاى جدید فلسفه اسلامى است یا سابقه‏اى دیرین دارد؛ و در صورت مثبت بودن پاسخ بخش دوم سؤال نقش فیلسوفان گذشته در آن چه بوده است، مهم‏ترین سؤالاتى است که در این مقاله مورد بررسى قرار گرفته است. روش ما در بررسى این سؤالات مراجعه به منابع اصیل فلسفه اسلامى و تحلیل آراء فلاسفه مهم این سنّت بوده است. بدیهى است برداشت ما از مطالب قدما متأثر از یافته‏ هاى جدیدى است که متأخرّان بر حرف‏هاى قدما اضافه کرده‏ اند. نتایج حاصل این پژوهش عبارت است از: توجه فیلسوفان ـ از همان ابتدا ـ به موضوع علم حضورى و تفکیک آن از علم حصولى، و دانستن احکام خاصّ علم حضورى. ضمنا یکى دانستن تعقّل و علم حضورى، از طرف فیلسوفان مسلمان دست‏کم در برخى از مصادیق، از دیگر نتایج این پژوهش است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 123
  • تعداد رکورد ها : 700