جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 591
جایگاه و کارکرد روایات در تفسیر بر اساس دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
مجتبی خطاط
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
روایات و آثار منقول معاصرانِ نزول، بخشی از واقعیت تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده و قرآن پژوهان همواره توجه ویژه ای به این روایات داشته اند. این در حالی است که علامه طباطبائی در تفسیر «المیزان»، منهج تفسیر قرآن به قرآن و بی نیازی آن از روایات تفسیری را مطرح کرده است. این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی درصدد بررسی مبنای مرحوم علامه در مورد جایگاه روایات تفسیری و میزان و کیفیت کاربرد روایات تفسیری در تفسیر «المیزان» است. بنا بر تصریح علامه، تفسیر برخی از الفاظ مبهم آیات یا دستیابی به تفسیر برخی از آیات مشکل، نیازمند مراجعه به تفسیر پیامبر است. از دیگر سو، مرحوم علامه در بیان روش صحیح تفسیر، استفاده از روایات در موارد ممکن را لازم می شمارد. افزون بر این مبانی، علامه در تفسیر خود، ذیل بسیاری از آیات، به گونه های مختلف، از روایات تفسیری بهره جسته است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 79
جایگاه موعظه و تذکر در تربیت دینی از منظر علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از روش های تربیت دینی «تذکر» و «موعظه» است. موعظه دعوت به نیکی توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. واژه هم معنای آن، «نصیحت» و «تذکر» است که به معنای پند و اندرز مشفقانه به انگیزه اصلاح و تربیت می باشد. موعظه حسنه در قرآن به عنوان روش تربیت دینی در موضوعات اعتقادی و مسائل اخلاقی و اعمال و آداب عبادی به کار رفته است. علامه طباطبائی با توجه به آیات قرآن، بر این باور است که اگر واعظ و متعظ از شرایط علمی و اخلاقی و اعتقادی مناسبی برخوردار باشند، و نیز محتوای وعظ و اندرز دعوت به خدا باشد، سبب بیداری دل ها و تربیت و تهذیب نفوس انسان ها می شود. یادآوری نعمت ها و حوادث تاریخی در قرآن برای غفلت زدایی و رشد تربیت دینی آمده است. در این پژوهش، تفسیر و تحلیل آیات موعظه و واژه های مرتبط آن، با توجه به دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 118
حکمت معاد در المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
از مباحث مهم معادشناسی، حکمت و فلسفه برپایی قیامت است؛ به این معنا که حکمت رستاخیز چیست و چه ضرورتی در برپایی حیات اخروی انسان وجود دارد؟ قیامت چه کمالی را به انسان می بخشد که وجود آن از منظر وحی الهی لازم و حتمی شده است؟ حکما و متکلمان اسلامی و مفسران شیعه و اهل سنت، با روش های مختلف تفسیری با مبانی متفاوت در طول تاریخ پاسخ هایی به این پرسش داده اند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی و با مبانی نقلی و عقلی درون دینی صورت گرفته است، به تحقیق و ارزیابی دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان و مقایسه آن با آراء تفسیری دیگر مفسران از عامه و خاصه می پردازد. از دیدگاه تفسیری علامه در تفسیر المیزان استفاده می شود که از جمله حکمت های برپایی قیامت، می توان به مواردی همچون دریافت پاداش و کیفر اعمال و عقاید انسان ها در زندگی دنیوی، اقتضای سرشت ابدیت خواهی انسان، استعداد بقا و حیات اخروی انسان اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 86
سیمای اقتصادی امام هفتم (ع)
نویسنده:
عبدالرضا عرب
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
این مقاله با بررسی موارد زیر به تبیین سیره و نظرات امام هفتم در مورد اقتصاد می پردازد: اوضاع اقتصادی جامعه عصر امام كاظم(ع)، منابع مالی امام كاظم (ع) (اموال عمومی و خصوصی)، وضعيت مالی و معيشتی امام كاظم (ع)، سيره اقتصادی امام كاظم (ع)، اصول كلی حاكم بر سيره امام كاظم (ع) در مصرف، كمك‏ها و بخشش‏های مالی امام كاظم (ع)، اصلاحات اقتصادی امام كاظم (ع).
شیخ طوسی(مدخل)
نویسنده:
اسلام پدیا
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اسلام پدیا,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در یکی از روزهای ماه مبارک رمضان سال ۳۸۵ ق، چهار سال پس از وفات شیخ صدوق، محمد بن حسن بن علی طوسی؛ متکلِّم، ‌فقیه، ‌مفسّر، محدّث بزرگ قرن پنجم هجری پا به عرصه گیتی نهاد. او ‌در طوس به دنیا آمد و در وطن خود، ‌علوم مقدّماتی را فراگرفت و در سال ۴۰۸ ق، ‌در بیست و سه سالگی به بغداد رفت. نام آن بزرگوار؛ محمد، کنیه‌اش ابوجعفر و دارای القاب زیادی مانند فقیه الشیعه، فقیه الامامیه و شیخ الشیعه است. همچنین از او با لقب عالم هم یاد کرده ‌اند. خاندان وى تا چند نسل همه از علما و فقها بوده ‌‏اند. نام پدر او حسن‌ بن علی طوسی از اهالی شهر طوس خراسان است، اما متأسفانه پس از جست وجوهای مفصل، نام مادر بزرگوار وی، در هیچ یک از منابع تاریخی و رجالی یافت نشد. همسر او؛ دختر شیخ مسعود بن ورام از زنان دانشمند زمان خود بود. شیخ طوسی، یک فرزند پسر و دو دختر داشت. پسر ایشان شیخ ابوعلی حسن بن محمد بن حسن معروف به مفید ثانی یا شیخ ابوعلی طوسی، از دانشمندان سرشناس و از چهره های درخشان و مورد اعتماد بود. دو دخترش نیز هر دو از دانشمندان فاضل عصر خود بوده و روایاتی را از پدر و برادر خود نقل کرده اند. او در زندگی پر برکت خود با رنج فراوان توانست به بزرگ ترین مقام و جایگاه علمی اجتماعی زمان خود برسد و از بزرگ ترین مفسران، فقها، متکلمان، و محدثان شیعه شود. مهم‌ترین و تأثیرگذارترین استادان شیخ طوسی، دو نفر؛ یعنی شیخ مفید (متوفی ۴۱۳ ق) و سید مرتضی متوفی۴۳۶ ق) در فقه و کلام بودند. مهم ترین ویژگی شخصیت اخلاقی و اندیشمند جهان تشیع؛ شیخ طوسی، خلوص و تقوا بود. علاّمه حلّى در کتاب خلاصه خود مى‏گوید: «رئیس و شیخ گرانقدر مذهب امامیه، مورد وثوق، معروف، صدوق، آگاه و عالم به اخبار و رجال و فقه و اصول و فروع و جامع کمالات نفسانى در علم و عمل بوده است». اثرات و اقدامات تاریخی شیخ طوسی را، به طور کلی می توان به چهار بخش تقسیم کرد: ۱٫ هجرت از بغداد به نجف برای حفظ حوزه علمیه شیعه. ۲٫ اثرات علمی و کتاب ها. ۳٫ تربیت شاگردان. ۴٫ اقدام به تأسیس حوزه علمیه نجف اشرف. شماره شاگردان وی از فقها و مجتهدین و علما شیعه، به بیش از سیصد تن می رسد. شیخ طوسی در ۲۲ محرّم سال ۴۶۰ قمری در غری (نجف) درگذشت. البته برخی هم سال وفات او را آخر محرّم سال ۴۵۸ قمری و یا سال ۴۶۱ قمری نیز نوشته‌اند.
بررسی نظریه عوض از دیدگاه معتزله و امامیه
نویسنده:
حمیدرضا سروریان، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
انسان و سایر جانداران به رنج هایی دچار می شوند که خود در پیدایش آنها نقشی ندارند. در اصطلاح متکلمان عدلیه، از چنین رنج هایی به «آلام ابتدایی» تعبیر می شود. از نظر عموم متکلمان معتزله و امامیه تمام آلام ابتدایی منسوب به خداوند نیکوست. درباره علت نیکویی آلام ابتدایی، دو نظریه مقابل وجود دارد: نظریه اول دیدگاه اکثر متکلمان معتزله و امامیه است که برای نیکو بودن آلام ابتدایی افزون بر اعتبار (لطف و مصلحت)، عوض را ضروری می دانند. نظریه دوم دیدگاه برخی از آنان است که مصلحت موجود در الم ابتدایی را، برای نیکو بودن آن کافی می دانند و دیگر استحقاقی نیست تا عوض را ضروری نماید. هردو دیدگاه مورد چالش قرار می گیرند. دیدگاه نخست به طور مطلق صحیح نیست؛ زیرا آن چه برای مکلفان در زمینه آلام ابتدایی می توان مطرح کرد ثواب است و برای آنان، عوض به صورت تفضلی، آن هم در صورت نایل نشدن به ثواب، تبیین پذیر است و در مورد غیرمکلفان (حیوانات، کودکان، مستضعفان فکری ، دیوانگان) نیز اگر الم ابتدایی در حق خودشان لطف باشد، عوض استحقاقی قابل قبول نیست ولی اگر الم ابتدایی، در حق دیگران لطف باشد، و یا لطف آن نوعی باشد می توان عوض استحقاقی را پذیرفت و سرانجام می توان گفت: نظریه ثواب و عوض مکمل یکدیگرند تا تبیین کننده نیکویی تمام آلام ابتدایی باشند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
تأملى در مستندات قرآنى پلورالیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«پلوراليزم» در لغت، به معناى كثرت گرايى و مقصود از آن در فلسفه دين، پذيرش حقانيت اديان مختلف است. طرف داران كثرت گرايى براى اثبات مدعاى خود، دلايل گوناگونى ذكر كرده اند كه تحليل و نقد آن ها را بايد در جاى ديگرى پى گرفت. آن ها براى مشروعيت دينى بخشيدن به مدعاى خود، ظواهر برخى از آيات قرآن مجيد را مورد استناد قرار داده اند تا بدين سان نظريه خود را هم خوان با آن جلوه دهند. نوشتار حاضر صرفا به نقد و تحليل مستندات قرآنىِ پلوراليست ها مى پردازد. بنابراين، از ذكر ادله قرآنى انحصار «صراط مستقيم» به اسلام و بطلان كثرت گرايى، به دليل اجتناب از اطاله كلام، صرف نظر گرديده و تبيين آن به مجال ديگرى واگذار شده است.
قرآن و زبان نمادین
نویسنده:
على نصیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از زبان نمادين، در عربى به «تمثيل» و در انگليسى، به «سمبوليك» ياد شده است. اما به نظر مى رسد به عنوان يك زبان نو به آن نگاه شده باشد. شاهد نو بودن آن، بازشناسى آن ـ البته نه به معناى به كارگيرى جديد آن به عنوان يك زبان ـ و ارائه نشدن تعريفى روشن و گويا ـ دست كم به استناد تحقيقاتى نه چندان دور و دراز نگارنده ـ از اين زبان است. زبان نمادين به عنوان يك مكتب ادبى كم تر از دو سده است كه مورد توجه قرار گرفته است. اين زبان در ادبيات كهن نه تنها براى فرار از واقع گرايى، بلكه به عنوان وسيله اى راه گشا براى دست يابى به واقعيت هاى هستى به كار گرفته شده است. در این مقاله، موضوع مورد بحث ذیل این عناوین پی گیری می شود: تمثیل و بررسى مفهوم تمثيل، اقسام تمثیل، فایده تمثیل، نماد و سمبل، بررسى عناصر معنايى زبان نمادين، موانع حمل آيات بر زبان نمادين، معيارهاى بازشناسى زبان نمادين، معارف قرآن و زبان نمادين.
نقد و بررسى ادله رشیدرضا در ممنوعیت ترجمه قرآن
نویسنده:
ناصر رفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در این مقاله با بررسی عنواین ذیل پیرامون ترجمه و نظریه ترجمه ناپذیری قرآن در رشیدرضا پرداخته می شود: مفهوم لغوی ترجمه، مفهوم اصطلاحی ترجمه، واژه ترجمان در واژه در روايات و اخبار، فوايد ترجمه قرآن، شروط ترجمه قرآن كريم، نخستين مترجمان قرآن كريم، ضرورت ترجمه قرآن كريم، سیره های ترجمه قرآن. در انتها نیز نتایج ناظر به ادله رشیدرضا بیان می شود.
ملاک تمایز علوم برهانى از علوم غیر برهانى
نویسنده:
محمد بیدهندى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
علوم حقیقى برخلاف علوم اعتبارى، علومى هستند که موضوعشان واقعیت عینى و نفس‏ الامرى است. متاخرین از فلاسفه، علوم حقیقى را علوم برهانى نیز نامیده‏ اند. این اعتقاد مبتنى بر بیان معلم اول، ارسطو، در باب مبانى شش‏گانه یقینى است، چه در آنجا علاوه بر اولیات و فطریات، مجربات و حدسیات و محسوسات نیز جزو یقینیات شمرده شده ‏اند. در این مقال به اثبات خواهید رسید که چنین نیست که تمام علوم حقیقى، برهانى و یقینى باشند. امروزه کمتر کسى یافت مى ‏شود که تمامى مبانى شش‏گانه ارسطویى را یقینى بداند. با نقض قاعده «الاتفاقى لا کیون دائمیا و لا اکثریا» که تکیه ‏گاه ارسطوئیان در حل مشکل استقراء مى‏ باشد. مجربات و به تبع حدسیات و محسوسات و متواترات از زمره گزاره ‏هاى یقینى بیرون خواهند رفت. بنابراین مى توانیم در تقسیم نخست، مجموعه علوم را به دو دسته علوم حقیقى و علوم اعتبارى تقسیم کنیم و سپس علوم حقیقى را به دو دسته علوم حقیقى برهانى و علوم حقیقى غیربرهانى تقسیم نماییم. همچنین مى ‏توان به صورت خلاصه علوم را به دو دسته علوم برهانى و یقینى و علوم غیربرهانى و غیریقینى (علوم اعتبارى و وضعى) تقسیم نمود. در این نوشتار برآنیم که با تبیین خصوصیات علوم برهانى و یقینى، ملاکى براى تمایز این علوم از علوم اعتبارى ارائه دهیم.
  • تعداد رکورد ها : 591