جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آن‌جا که اکثر بنیادگرایان، انتظار تغییرات سریع در آینده نزدیک را دارند و می‌توان با اطمینان گفت که همه بنیادگرایان به دنبال تاسیس حکومت الاهی بر روی زمین‌اند، آن هم، همین الان و در همین جا، نه در آخرت یا در دنیای ارواح. در عموم تعاریفی که از جنبش‌های بنیادگرا ارائه می‌شود؛ موعودگرایی و هزاره‌گرایی عنصری جدایی‌ناپذیر در این جنبش‌ها فرض می‌شود. در این مطالعه وزن عنصر موعودگرایی و هزاره‌گرایی در سه جنبش هاردیم، طالبان و اکثریت اخلاقی بررسی شده است. هریک از این جنبش‌ها جزء تاثیرگذارترین جنبش‌های بنیادگرا در دوران و دین خود به حساب می‌آیند. با استفاده از روش تطبیقی مورد محور، مصادیق موعودگرایی در هر سه جنبش استخراج شده است. از دستاوردهای این مطالعه؛ آگاهی به عدم وزن یکسان عنصرموعودگرایی در جنبش‌های بنیادگرای مورد بررسی و ارائه یک مدل نظری است که بر اساس آن چگونگی ارتباط و کارکرد موعودگرایی با عناصر دیگر در این جنبش‌ها ؛ مانند گزینش‌‌گری از متن مقدس و مرزبندی‌ روشن قابل فهم می‌شود. البته یافته‌های این تحقیق با حمایت نظری؛ تئوری آلموند و اپل‌بی و سیوان به‌دست آمده است که در این نظریه تلاش شده، که اجزای تشکیل‌دهنده یک جنبش بنیادگرا را تبیین شود.

سران بابیت و بهائیت برای اثبات حقانیت خود، دست به دامان سیر تکامل بشر شده و مدعی دین جدیدی هستند که نیازهای تازه بشر تکامل‌یافته را پاسخ می‌گوید. آنان با کاربست تاویل‌گرایی در پی اثبات مهدویت علی‌محمد شیرازی (باب) و نبوت حسین‌علی نوری(بهاء) هستند و ادعاهایی را بیان می‌کنند که به گمان خود تازگی دارد؛ این جریان سیاسی _ مذهبی با رویکرد به جهان‌بینی باطنی، در پی ارائه سخنانی تازه‌اند؛ لیکن این نوشتار، دیرینه جهان‌بینی باطنی این جریان را بررسی کرده و پیشینه ادعاهای آنان را در تاویل‌گرایی و استناد به متون و آموزه‌های دینی بیان می‌کند تا به خوبی روشن گردد که نگاه تاویل‌گرایانه و باطنی بهائیان به عالم شریعت و تکوین، ریشه در جریان‌های باطنی شیعه دارد و در حقیقت ادعای به ظاهر تازه سران بابیت و بهائیت بازگوی سخنان کهنه پیشینیان است.