جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ظهور حضرت قائم عج الله تعالي الفرجه الشريف و استقرار حکومت آن حضرت، موجب تغييرات گسترده در حيات عمومي بشريت خواهد شد؛ اما اين تحول عظيم داراي روح کلي است، و آن تجلي توحيد با دولت و هيمنة اسم الباطن است. در اين مقاله سعي شده است با پژوهشي در روايات اهل‌بيت عليهم السلام دربارة ظهور، به اين پرسش پاسخ داده شود که روايات مربوط به ظهور حضرت قائم عج الله تعالي الفرجه الشريف چگونه بر تجلي اسم الباطن در اين دوران دلالت دارد و در اين زمينه به شواهدي از کلمات اهل‌معرفت استناد شده است.

کتاب ارزشمند حاضر یک کتاب مهدوی است که به بررسی زندگانی امام زمان عج و اوصاف و فضایل و مقامات ایشان می پردازد ، علاوه بر آن به بررسی علائم ظهور و قیام امام زمان و... هم به طور مکفی در این کتاب شریف ذکر شده است.

«الشيعة و الرجعة»، اثر محمدرضا مروج طبسى، كتابى است، به زبان عربى در اثبات ديدگاه شيعه اماميه در مورد مساله رجعت. كتاب در دو جلد تهيه گرديده است. در جلد اول، ابتدا تفاسير مختلفى را كه از مساله رجعت ارائه شده بيان مى‌ كند و منتقدان رجعت را به دو گروه تقسيم مى‌ كند: در گروه اول كسانى چون ملّيون (مانند: يهود و نصارى) و در گروه دوم كسانى؛ مانند طبيعيون را جاى داده است. مولف، سپس در مقدمه كتاب به بيان معناى لغوى و اصطلاحى رجعت پرداخته و پس از آن و پيش از پرداختن به آيات قرآنى و نيز اخبار و رواياتى كه در اين زمينه از پيامبر (ص) و ائمه معصومين عليهم السلام در اين باره نقل شده، به توضيح و تبيين مفاهيم سه گانه: ظاهر، تفسير و تأويل مى‌ پردازد. در فصل نخست كتاب، مولف به اين نكته اشاره مى‌ كند كه قرآن داراى ظاهر و باطنى است كه تمام دانش‌ ها را در بر مى‌ گيرد و علم تفسير و تاويل نيز مخصوص امامان و راسخان در علم است. در فصل بعد، به پندار برخى كه گمان برده‌ اند، رجعت همانا عبارتست از ظهور حضرت مهدى عليه‌ السلام اشاره كرده است. در فصلى ديگر از كتاب مولف با استناد به منابع اهل سنت، به اثبات اين مطلب مى‌ پردازد كه مهدى منتظر همانا قرشى، هاشمى، مطلّبى و فاطمى و از صلب على (ع) و از فرزندان امام حسين و آخرين امام از ائمه دوازده گانه شيعه است. فصلى ديگر از كتاب به نقل خطبه‌ ها و از جمله خطبه البيان حضرت امير (ع)، كه به حضرت مهدى (ع) اختصاص يافته، پرداخته شده است. در ادامه اين فصل، ذيل يك تنبيه، به معرفى برخى از معمّرين ضمن دوازده طبقه پرداخته شده و از غيبت برخى از انبياء از امت خويش سخن گفته شده است. بخش دوم، جزء اول كتاب، به آياتى كه به وجود حضرت مهدى (ع) تأويل يا تفسير شده‌ اند، اختصاص يافته است.

الشيعه و الرجعه، اثر محمدرضا مروج طبسى، كتابى است، به زبان عربى در اثبات ديدگاه شيعه اماميه در مورد مساله رجعت. مؤلف انگيزه خود از نگارش اين اثر را اين‌گونه بيان مى‌كند: پانزده سال پيش رساله مختصرى درباره اثبات رجعت نگاشته بودم كه بارها به فارسی و عربى به چاپ رسيد، در همين احوال برخى از دوستان اهل علم و ايمان از من خواستند با اضافاتى از آيات قرآن كريم، كه دلالت بر اثبات و ثبوت رجعت دارد، و نيز اخبار و قضايايى كه بر امكان و وقوع اين امر دلالت دارد آن را به چاپ برسانم تا نفع آن به عموم برسد (و من در پى اجابت خواسته ايشان به نگارش اين كتاب دست زدم). جلد دوم كتاب، به موضوع رجعت اختصاص يافته و مؤلف در اين رابطه ثبوتا و اثباتا به تفصيل به بحث نشسته است. در مقدمه ضمن دو بخش، مؤلف بحثى تحليلى و عقلى را درباره رجعت آغاز مى‌كند. در بخش نخست، اين نكته را يادآور مى‌شود كه رجعت مورد قبول اماميه امرى است كه ذاتا امكان وقوع دارد و هيچ گونه استحاله عقلى ندارد، چرا كه مفاد رجعتى كه مورد ادعاى اماميه است؛ عبارتست از زنده ساختن دوباره برخى از افراد در دار دنيا، پس از آن كه مزه مرگ را چشيده و از دنيا رفته‌اند و اين امرى است، ممكن الحصول و معقول، چرا كه از خداى قادر چنين كارى ساخته است. از اين رو كسى كه به مساله رجعت اشكال مى‌كند، بايد به يكى از دو امر ذيل ملتزم گردد: يا بايد صغراى قياس را انكار كند؛ يعنى قائل به عدم امكان رجعت باشد و يا بايد كبراى قياس؛ يعنى قدرت مطلقه خداوند در احياء مردگان را منكر شود و اين هر دو باطل است. با توجه به اين برهان ثابت مى‌شود كه رجعت امرى است كه مقدور خداوند است و جزء ضرورياتى است كه نياز به اقامه برهان هم ندارد. در بخش دوم مقدمه، شانزده امر مطرح گرديده كه هر كدام به نحوى در ارتباط با موضوع رجعت مى‌باشد. اولين بخش، جزء دوم كتاب، «قرآن و رجعت» نام دارد و ضمن آن هفتاد و شش آيه از آيات كريمه قرآن مطرح گرديده كه برخى از آن‌ها به صراحت به مساله رجعت دلالت دارد و برخى ديگر به اين مساله تفسير يا تأويل گرديده‌اند. چه بسا پژوهش‌گران با تلاش بيشتر به شمار بيشترى از آيات در اين رابطه دست بيابند. به گفته مؤلف، اين آيات انواع گوناگون دارند: برخى به امكان رجعت و ثبوت آن، برخى ديگر بر وقوع و اثبات آن در خارج؛ يعنى در امت‌هاى پيشين دلالت دارند و از برخى ديگر چنين برمى‌آيد كه اعتراف و اعتقاد به رجعت؛ مانند ساير امور غيبى و نيز امورى كه با برهان و دليل به اثبات مى‌رسند؛ مانند توحيد و نبوت و قيام قائم(ع) و رستاخيز و...لازم است. دومين بخش «دعاها و رجعت» نام گرفته است. در اين بخش مؤلف برخى از ادعيه‌اى كه از سوى معصومين وارد شده و در آن‌ها اشاراتى به موضوع رجعت صورت گرفته را ذكر مى‌كند. در بخش سوم با عنوان «زيارت‌ها و رجعت»، مؤلف به زيارات ائمه معصومين عليهم‌السلام براى اثبات صحت ديدگاه اماميه درباره رجعت اشاره مى‌كند كه در آن‌ها يا تصريح به رجعت شده و يا لااقل به اين مهم اشاره گرديده است. بخش چهارم، «اجماعات و رجعت»، نام گرفته است و مؤلف ضمن آن مواردى از اجماع علماء شيعه بر درستى قول به رجعت را يادآور مى‌شود. بخش پنجم، با عنوان «سخنان و رجعت»، به بيان سخنان اعلام و شخصيت‌هاى برجسته مسلمان درباره رجعت اختصاص يافته است. خاتمه كتاب هم مشتمل بر سه تنبيه به شرح ذيل است: تنبيه اول: معرفى كسانى كه رساله‌اى مستقل درباره رجعت نگاشته‌اند. تنبيه دوم: معرفى كسانى كه به نقل اخبار مرتبط با رجعت پرداخته‌اند. تنبيه سوم: به بيان برخى شبهات سست و بى‌پايه كه درباره مساله رجعت مطرح گرديده اختصاص يافته است.

کتاب حاضر، به زبان عربی از تألیفات شیخ محمدبن علی آل‌عبدالجبار بحرانی از علمای قرن 13 با موضوع مهدویت است که توسط حامد رحمان الطائی تصحیح و تحقیق شده است. مصحح، در مقدمه خود شرح زندگانی و آثار علمی شیخ آل عبدالجبار را آورده است. سپس متن اصلی ارائه شده است. ابتدا لغت رجعت تعریف و مفهوم‌یابی شده است. سپس در خصوص پیشینه رجعت در میان امت‌های پیشین و وقوع آن صحبت شده است. در ادامه ادله صحت رجعت امام زمان(عج)، غیبت ایشان، کیفیت ظهور، نشانه‌های ظهور و ... بررسی شده است. سپس دلایل عقلی اثبات رجعت به بحث گذاشته شده و به شبهاتی که پیرامون آن وارد شده، پاسخ داده شده است. در نهایت نیز به کیفیت احوال قائم و رجعت ایشان پرداخته شده است.

امام در لغت کسی است که عده ای به او اقتدا کرده و او را پیشوای خود قرار دهند و چون مفهوم مقتدا بودن در معنای امامت منظور شده است؛ پس امامت در صورتی تحقق می یابد که گروهی از فردی فرمان برند و در مقابل او تسلیم باشند. این کتاب به صورت درسی در شانزده درس با توجه به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام تدوین گردیده است. در هر درس به موضوعات مختلفی پرداخته است. در درس اول و دوم به بحث از معنای امامت و ولایت از نظر لغت و قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و حقیقت ولایت تکوینی و تشریعی و حدود ولایت تکوینی و تشریعی امام پرداخته شده است. در درس سوم به ضرورت وجود امام و فلسفه ولایت پرداخته شده و درس چهارم به حکمت های نصب امام از سوی خدای تعالی و به تعبیر دیگر جهات نیاز خلق به امام و آثار وجود امام در میان آن ها پرداخته شده است و اثبات گردیده است که با وجود امام دین صیانت میشود و اختلافات اساسی فکری و عقیدتی رفع می گردد و توجه به خدا در میان بندگان پدید می آید و فیض الهی تداوم یافته و لطف خدا شامل حال خلق می شود. در ادامه وظایف مردم در برابر امام شامل معرفت و اعتقاد به امامت امامان و محبت و مودت اهل بیت آمده است. ویژگی های امام در این کتاب به طور مفصل مورد کنکاش قرار گرفته و به هر کدام چون عصمت، علم، و ... به طور جداگانه پرداخته شده است. اما درس سیزدهم راه های تعیین امام را بررسی کرده و از نظر اهل سنت و مکتب اهل بیت بیان کرده. درس چهاردهم نصوص امامت و درس پانزدهم امامت حضرت امام عصر عج است. در درس شانزدهم نیز رجعت و امامت ایشان بررسی شده است.