جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الشيعه و الرجعه، اثر محمدرضا مروج طبسى، كتابى است، به زبان عربى در اثبات ديدگاه شيعه اماميه در مورد مساله رجعت. مؤلف انگيزه خود از نگارش اين اثر را اين‌گونه بيان مى‌كند: پانزده سال پيش رساله مختصرى درباره اثبات رجعت نگاشته بودم كه بارها به فارسی و عربى به چاپ رسيد، در همين احوال برخى از دوستان اهل علم و ايمان از من خواستند با اضافاتى از آيات قرآن كريم، كه دلالت بر اثبات و ثبوت رجعت دارد، و نيز اخبار و قضايايى كه بر امكان و وقوع اين امر دلالت دارد آن را به چاپ برسانم تا نفع آن به عموم برسد (و من در پى اجابت خواسته ايشان به نگارش اين كتاب دست زدم). جلد دوم كتاب، به موضوع رجعت اختصاص يافته و مؤلف در اين رابطه ثبوتا و اثباتا به تفصيل به بحث نشسته است. در مقدمه ضمن دو بخش، مؤلف بحثى تحليلى و عقلى را درباره رجعت آغاز مى‌كند. در بخش نخست، اين نكته را يادآور مى‌شود كه رجعت مورد قبول اماميه امرى است كه ذاتا امكان وقوع دارد و هيچ گونه استحاله عقلى ندارد، چرا كه مفاد رجعتى كه مورد ادعاى اماميه است؛ عبارتست از زنده ساختن دوباره برخى از افراد در دار دنيا، پس از آن كه مزه مرگ را چشيده و از دنيا رفته‌اند و اين امرى است، ممكن الحصول و معقول، چرا كه از خداى قادر چنين كارى ساخته است. از اين رو كسى كه به مساله رجعت اشكال مى‌كند، بايد به يكى از دو امر ذيل ملتزم گردد: يا بايد صغراى قياس را انكار كند؛ يعنى قائل به عدم امكان رجعت باشد و يا بايد كبراى قياس؛ يعنى قدرت مطلقه خداوند در احياء مردگان را منكر شود و اين هر دو باطل است. با توجه به اين برهان ثابت مى‌شود كه رجعت امرى است كه مقدور خداوند است و جزء ضرورياتى است كه نياز به اقامه برهان هم ندارد. در بخش دوم مقدمه، شانزده امر مطرح گرديده كه هر كدام به نحوى در ارتباط با موضوع رجعت مى‌باشد. اولين بخش، جزء دوم كتاب، «قرآن و رجعت» نام دارد و ضمن آن هفتاد و شش آيه از آيات كريمه قرآن مطرح گرديده كه برخى از آن‌ها به صراحت به مساله رجعت دلالت دارد و برخى ديگر به اين مساله تفسير يا تأويل گرديده‌اند. چه بسا پژوهش‌گران با تلاش بيشتر به شمار بيشترى از آيات در اين رابطه دست بيابند. به گفته مؤلف، اين آيات انواع گوناگون دارند: برخى به امكان رجعت و ثبوت آن، برخى ديگر بر وقوع و اثبات آن در خارج؛ يعنى در امت‌هاى پيشين دلالت دارند و از برخى ديگر چنين برمى‌آيد كه اعتراف و اعتقاد به رجعت؛ مانند ساير امور غيبى و نيز امورى كه با برهان و دليل به اثبات مى‌رسند؛ مانند توحيد و نبوت و قيام قائم(ع) و رستاخيز و...لازم است. دومين بخش «دعاها و رجعت» نام گرفته است. در اين بخش مؤلف برخى از ادعيه‌اى كه از سوى معصومين وارد شده و در آن‌ها اشاراتى به موضوع رجعت صورت گرفته را ذكر مى‌كند. در بخش سوم با عنوان «زيارت‌ها و رجعت»، مؤلف به زيارات ائمه معصومين عليهم‌السلام براى اثبات صحت ديدگاه اماميه درباره رجعت اشاره مى‌كند كه در آن‌ها يا تصريح به رجعت شده و يا لااقل به اين مهم اشاره گرديده است. بخش چهارم، «اجماعات و رجعت»، نام گرفته است و مؤلف ضمن آن مواردى از اجماع علماء شيعه بر درستى قول به رجعت را يادآور مى‌شود. بخش پنجم، با عنوان «سخنان و رجعت»، به بيان سخنان اعلام و شخصيت‌هاى برجسته مسلمان درباره رجعت اختصاص يافته است. خاتمه كتاب هم مشتمل بر سه تنبيه به شرح ذيل است: تنبيه اول: معرفى كسانى كه رساله‌اى مستقل درباره رجعت نگاشته‌اند. تنبيه دوم: معرفى كسانى كه به نقل اخبار مرتبط با رجعت پرداخته‌اند. تنبيه سوم: به بيان برخى شبهات سست و بى‌پايه كه درباره مساله رجعت مطرح گرديده اختصاص يافته است.

البيعة و ولاية العهد و الشوری و آثارها في تنصيب الخليفة اثر سامی غریری، کتابی است پیرامون بررسی آثار بیعت، ولایت و شورا در نصب خلیفه که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. در مقدمه، به این نکته اشاره گردیده که امامت و خلافت، از مهم‌ترین اسباب و عللی است که با ورود نظرات مختلف در آن، باعث اختلاف میان مسلمین و بروز تفرقه و ایجاد فرق و مذاهب مختلف، پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) تا عصر حاضر گردیده است. در عنوان نخست به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه کسی رئیس دولت را انتخاب می‌کند؟. نویسنده در ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی بیعت و استعمال این واژه در میان اعراب مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس به‌منظور بیان اهمیت این امر، به سه نمونه از سنت نبوی در گرفتن بیعت از مسلمین، اشاره کرده است. در عنوان دوم، چگونگی بیعت با ابوبکر و قضایای مربوط به سقیفه بیان و ضمن بررسی نظریه سقیفه و مقدمات سقیفه (ازجمله روز وفات پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) و دفن آن حضرت)، سقیفه به روایت عمر بن خطاب تعریف گردیده است. سپس به موضع برخی از صحابه، ازجمله امام علی (علیه السلام)، حضرت زهرا (سلام الله علیها)، اسامه بن زید، ابن عباس، فضل بن عباس، عتبه بن ابولهب، خالد بن سعید اموی، ابوذر غفاری، سلمان فارسی، ابوسفیان، فروه بن عمرو، سعد بن عباده، ام‌مسطح بن اثاله (سلمی دختر ابورهم بن مطلب بن عبدمناف)، نعمان بن عجلان زرقی انصاری و عمر بن خطاب پیرامون این واقعه، اشاره شده است. در عناوین بعدی کتاب، به ترتیب، بیعت عمر بن خطاب؛ بیعت عثمان بن عفان و بیعت مردم با امام علی (علیه السلام)؛ امام حسن (علیه السلام)؛ مسلم بن عقیل به نیابت از امام حسین (علیه السلام)؛ امام رضا (علیه السلام) به ولایت‌عهدی و بیعت مردم با حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در عصر ظهور، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

کتاب شگفتی‌های ماه جمادی و رجب نوشته‌ی صادق شکاری، با بیان نشانه‌های قبل و بعد از خروج سفیانی، به معرفی علائم ظهور حضرت مهدی (ع) می‌پردازد؛ تا مخاطب با آگاهی از آنها بتواند حجت زمان ظهور (یمانی‌موعود) را همچون خورشید در وسط روز بیابید و او را از میان مدعیان دروغین، تشخیص دهید. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: یکی از راه‌هایی که باعث می‌شود انسان کمتر دچار لغزش و اشتباه شود، آگاهی نسبت به زمانه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. در اینکه ما در عصر ظهور بسر می‌بریم یا خیر؟ و اینکه تشخیص مدعی حق، از مدعی باطل چیست؟ آشنایی با شرایط زمان ظهور، بسیار کارساز خواهد بود. ما نمی‌توانیم روایات ظهور را جدای از وضعیت زمانی و مکانی آن بررسی کنیم. چرا که شناخت زمان و مکان برای شناخت حکم ضروری است. و کسی که به آن آگاه نیست، موضوع را نشناخته و در نتیجه حکمی که از او صادر می‌شود حکم صحیحی نخواهد بود. شاید بدین خاطر است که بعضی از فقهاء، یادگیری علائم‌ظهور را از باب جلوگیری از سقوط در وادی هلاکت و ضلالت عصر غیبت و دفع ضرر محتمل، واجب دانسته‌اند. متأسفانه در این دوران عده‌ای از شیعیان، دچار تفریط شده و هیچ توجهی به ظهور و روایات مربوط به آن ندارند و بدون توجه به وقایع اطراف، به امور روزمره خود مشغولند. در نتیجه علی‌رغم إدای فرایض دینی گرفتار فتنه‌های آخرالزمان شده و در گَرد وغُبار آن، اهداف اصلی را فراموش می‌کنند و در این امتحانات مردود می‌شوند. و برعکس عده‌ای در پی‌جوی علائم‌ظهور افراطی عمل کرده و در پی این افراط، هدف اصلی از بیان علائم را فراموش می‌کنند. خدای متعال می‌فرماید: «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»؛ (بزودی نشانه‌های خود را در اطراف(عالم) و در وجودشان بنمايانيم، تا براى ايشان آشکار شود كه او حق است). یعنی اینکه علائم، نشانه‌های راه هستند برای شناخت خلیفه خداوند و تبعیت از او، اما عده‌ای متاسفانه آنقدر غرق در جزئیات شده‌اند که در پی‌ آن اهداف اصلی را، فراموش می‌کنند. در کتاب پیش‌رو سعی می‌کنم روایاتی را که اکثراً مربوط به دوران نزدیک به خروج سُفیانی هستند، بیاورم. و به بررسی آن بپردازم. هرچند که این روایات برای اَهداف و خواسته‌هایی مشخص رمزگذاری شده‌اند، و برای ما بطور کامل قابل تشخیص نخواهند بود، اما امید است که با پی‌جوی آنها و در زمان خودشان به ما کمک کند که حجت زمان ظهور را بشناسیم و از او تبعیت نماییم.

معرفی کتاب زلزله های هدفمند عصر ظهور؛ زمین طی یک فرآیند جُنبشی، بدلیل حرکت دائمی صفحات تِکتونیکی، به این شکل که اکنون شاهد آن هستیم در آمده است. پس زمین‌لرزه یک حادثه طبیعی هدفمند است، که هدف از آن فراهم آوردن زیستگاه مناسب برای تکامل موجودات است. زمانی‌که یکی از گونه‌های تکامل یافته همچون انسان دارای هوش کافی گردید خداوند آنها را شایسته دریافت وحی و امتحان دید، پس پیامبران را همراه با رسالت بسوی آنها فرستاد، زمانی‌که رسولان دین الهی را عرضه می‌کردند مردم در برابر آنها به سه دسته تقسیم می‌شدند: موافق، مخالف و بی‌طرف. لذا خداوند نشانه‌های آفاقی و اَنفُسی را به‌جهت حمایت و تایید حقانیت رسولان خود بوجود آورد؛ آن‌چنان‌که خداوند متعال می‌فرماید: «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»؛ (بزودی آيات خود را در اطراف(عالم) و در وجودشان بنمايانيم، تا براى ايشان آشکار شود که او حق است). از آن زمان به‌بعد رویدادهای طبیعی اطراف ما علاوه بر هدفمندی زیستی که در گذشته دارای آن بود، دارای هدفی دیگر نیز گردید که مربوط بود به دین الهی، نمونه‌ای از این عذاب‌های هدفمند که در قالب آیات آفاقی بوقوع می‌پیوندد، زمین‌لرزه است. عقوبتی که در نوع عذاب‌های وارده به امت‌های گذشته بسیار شایع بوده و در قرآن کریم نیز بارها به آن اشاره شده است، همچنین در زمان ظهور مقدس ازجمله علائم ظهور رسول امام مهدی(ع) زلزله است، زمین لرزه‌های که در روایات به‌وقوع متعدد آنها در عصر ظهور اشاره شده است، از جمله این روایات، حدیث معروف (ابو سعيد خُدْرِي) است که از رسول خدا (ص) نقل می‌کند: «أُبَشِّرُکُمْ بِالْمَهْدِيِّ يُبْعَثُ فِي أُمَّتِي عَلَى اخْتِلَافٍ مِنَ النَّاسِ وَ زَلَازِلَ»؛ (شما را به مهدى بشارت مى‏ دهم او در ميان امت من مبعوث مى ‏شود، در زمانى که مردم با هم به مخالفت و ستيز برمى‏ خيزند و زلزله ها روى مى‏ دهد). کتاب زلزله‌های هدفمند عصر ظهور یا زلزله‌های آخرالزمان، نوشته: صادق شکاری، با بیان دلایل نقلی و عقلی، جایگاه زلزله های هدفمند و عذاب‌آور را در دین الهی برای شما نمایان می‌سازد و ارتباط آن را با زمان ظهور حضرت مهدی(ع) بیان می‌کند.

در این اثر، موضوع عقل و جهل از نگاه قرآن و سنّت بررسی می شود. مؤلّف در این مجموعه تلاش کرده تمامی روایات مربوط به موضوعات اصلی و فرعی مورد نظر خود را از مصادر کهن و جوامع روایی شیعه و اهل سنّت گزینش کرده و با حذف احادیث تکراری، به تنظیم آنها بپردازد. کتاب در دو بخش سامان یافته است: بخش نخست، عقل (خِرد) را از دیدگاه آیات قرآن و احادیث مورد بررسی قرار می دهد که خود به هفت فصل تقسیم می شود: شناخت عقل، ارزش خرد، تعقل (خِردورزی)، عوامل رشد عقل، نشانه ها و آثار عقل و آسیب های عقل و وظایف خردمند. بخش دوم، به جهل (نادانی) می پردازد و در آن مباحثی چون: معنای جهل، پرهیز دادن از جهل، انواع جاهلان، نشانه های جهل و وظایف جاهل، مطرح شده است. در انتهای این بخش، جاهلیت نخست، جاهلیت دیگر و پایان جاهلیت، مورد بحث قرار گرفته، که شامل مباحثی تاریخی و ناظر به قبل از بعثت پیامبر(ص)، پس از ایشان و دوران ظهور امام مهدی(ع) است.

کتاب "عوالم الحکومه المهدویه" نوشته صالح الطائی از اولین آثار درباره مهدویت است که سعی دارد پرده از گسترش و سیطرۀ حکومت مهدوی بر عوالم دیگر بردارد و چشم خوانندگانش را بر سایر جهانیان و ساکنانش باز کند. در این اثر درباره گستره سیطره حکومت مهدی موعود بر جهان و عوالم دیگر خواهید خواند و از توانایی‌های اعجازی امام مهدی (ع) و رابطه آن با هستی و هستی‌شمولی آن آگاه خواهید شد.

جامعه‌شناسى سياسى تشيع اثنی‌عشر ى اثر اسماعيل نورى علاء، بررسى مباحث جامعه‌شناختى سياسى در تفكر شيعه اماميه مى‌باشد كه به زبان فارسى و در سال 1357ش نوشته شده است. كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در پنج فصل تنظيم شده است. نظر نویسنده در اين كتاب، به همه نحله‌هاى جامعه‌شناسى سياسى نيست، بلكه بيشتر منظومه نظرى جامعه‌شناس بزرگ آلمانى ماكس وبر را در نظر دارد كه قسمت اعظم آن به بررسى مسئله رهبرى و جانشينى اختصاص دارد و به نظر نویسنده، از نقطه‌نظر مطالعه مذهب تشيع اثنی‌عشر ى، جامع‌ترين و كامل‌ترين منظومه نظرى به‌شمار مى‌رود. وى در اين مقاله كوشيده است اين منظومه را تا آنجا كه به بررسى وى درباره تشيع اثنی‌عشر ى مربوط مى‌شود به تفصيل توضيح داده و نقاط ضعف و قدرت آن را به مدد تجربه عينى و غنى تاريخ تشيع اثنی‌عشر ى شرح نمايد. وى به هنگام نوشتن مقاله حاضر چنين فرض كرده كه خواننده با تاريخ شيعه آشناست و رازهاى مختلف اين تاريخ را مى‌داند. به عبارت ديگر كوشيده است كه در اين مقاله، از حداقل شرح و تفصيلات تاريخى استفاده كند و هر كجا كه لازم شده، مطلب را صرفاً به اشاره‌اى برگذار كرده است. خواننده‌اى كه با اين تاريخ آشنا نيست، البته مشكل خواهد توانست مطالب مطروح در اين مقاله را تعقيب كند، به‌خصوص كه هنوز سرنخ مشروح و مدونى از سير تحولات تشيع به‌طور اعم و تشيع اثنی‌عشر ى به‌طور اخص در دست نيست. البته نویسنده خود اين تعهد را برعهده گرفته و وعده داده است كه نتيجه تحقيقات هشت‌ساله خود را در اين‌باره به‌زودى به‌دست چاپ بسپارد. نویسنده سعى كرده است كه مقاله حاضر، به‌جاى برانگيختن هرگونه پيشداورى و تعصب، موجب پيدايش يك بحث اساسى در زمينه نقش فعال تشيع اثنی‌عشر ى در صحنه سياست جهان اسلام و كشور ايران باشد.