مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
ایمان و عقل جهان دیگر(فلسفه دین) دین و اخلاق(فلسفه دین) زبان دین (فلسفه دین) صورت دینی زندگی علم و دین (فلسفه دین) کثرت گرایی دینی(فلسفه دین) معرفت دینی مفهوم خداوند
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2296
تأملى در مستندات قرآنى پلورالیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«پلوراليزم» در لغت، به معناى كثرت گرايى و مقصود از آن در فلسفه دين، پذيرش حقانيت اديان مختلف است. طرف داران كثرت گرايى براى اثبات مدعاى خود، دلايل گوناگونى ذكر كرده اند كه تحليل و نقد آن ها را بايد در جاى ديگرى پى گرفت. آن ها براى مشروعيت دينى بخشيدن به مدعاى خود، ظواهر برخى از آيات قرآن مجيد را مورد استناد قرار داده اند تا بدين سان نظريه خود را هم خوان با آن جلوه دهند. نوشتار حاضر صرفا به نقد و تحليل مستندات قرآنىِ پلوراليست ها مى پردازد. بنابراين، از ذكر ادله قرآنى انحصار «صراط مستقيم» به اسلام و بطلان كثرت گرايى، به دليل اجتناب از اطاله كلام، صرف نظر گرديده و تبيين آن به مجال ديگرى واگذار شده است.
هرمنوتیک و تأثیر انتظارات بر فهم قرآن
نویسنده:
مصطفى کریمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
گسترش ارتباط علمى بين فرهنگ هاى مختلف به ويژه اسلام و غرب و ترجمه متون غربى به زبان فارسى و ورود برخى مباحث به محافل علمى كشور ما، چالش هايى را موجب شده كه فهم قرآن كريم را نيز بى نصيب نگذاشته است. يكى از اين مباحث، «تأثير انتظارات بر فهم متون دينى» است؛ از جمله مباحث مربوط به علم «هرمنوتيك» كه در كشور ما، به صورت ترجمه يا تحليل هاى يك سويه چنين وانمود مى شود كه گويى تمام دانشمندان هرمنوتيك با نظر مطرح كنندگان آن اتفاق دارند و بدون توجه به تفاوت هاى موجود بين دو فرهنگ اسلام و مسيحيت و ويژگى هاى قرآن كريم و متون مقدس مسيحى، به ويژه اناجيل اربعه، سعى مى شود همان مباحث و نتايج آن بر فهم قرآن كريم نيز تطبيق داده و بر تأثير تام انتظارات در فهم قرآن كريم پافشارى شود. براى روشن شدن خاستگاه علم «هرمنوتيك جديد» و نظريه تأثير تام در فهم متون دينى و فقدان همه شرايط آن در فهم قرآن كريم، ضرورى است پيش از پرداختن به تأثير انتظارات بر فهم قرآن، از «هرمنوتيك» و ويژگى هاى متفاوت متون مقدس مسيحى و اسلامى و برخى ديدگاه هاى متفاوت در ميان علماى هرمنوتيك در غرب ـ هر چند به اختصار ـ سخن به ميان آيد. اين كار نقد نظريه «تأثير تام انتظارات بر فهم قرآن كريم» را سهولت خواهد بخشيد.
زبان قرآن؛ ساختار و ویژگى ها
نویسنده:
حمید آریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
زبان قرآن چه نوع زبانى است؟ ساختار آن چگونه است و ويژگيهايش چيست؟ خداوند به چه نحوى با آدميان سخن گفته است، به زبان عرفى يا به زبان فنى (فلسفى، عرفانى، علمى، شاعرانه و ...)؟ به زبان صريح و مستقيم يا زبان غيرمستقيم (اعم از تمثيلى، رمزى و نمادين و ...)؟ آيا زبان وحى داراى هويتى شناختارى است يا زبانى صرفا انگيزشى است و يا هر دو جنبه را داراست؟ زبان ناظر است يا زبان عامل؟ تك ساحتى است يا چند ساحتى؟ كاركرد واحدى دارد يا همزمان چندين نقش را با هم ايفاء مىكند؟ و...؟ جستار از پاسخى مناسب و منطقى براى پرسشهاى فوق (و پرسشهاى بسيار ديگر) با رويكردى روشمندانه زمينه ساز و سامان بخش مبحثى دل انگيز در دين پژوهى به طور عام و قرآن پژوهى به طور خاص با عنوان «زبان دين» و «زبان قرآن» بوده است كه امروزه به شدت مورد اهتمام جمعى از پژوهشگران در حوزه فلسفه دين، كلام، تفسير و معارف همگن مى باشد.
قرآن و زبان نمادین
نویسنده:
على نصیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از زبان نمادين، در عربى به «تمثيل» و در انگليسى، به «سمبوليك» ياد شده است. اما به نظر مى رسد به عنوان يك زبان نو به آن نگاه شده باشد. شاهد نو بودن آن، بازشناسى آن ـ البته نه به معناى به كارگيرى جديد آن به عنوان يك زبان ـ و ارائه نشدن تعريفى روشن و گويا ـ دست كم به استناد تحقيقاتى نه چندان دور و دراز نگارنده ـ از اين زبان است. زبان نمادين به عنوان يك مكتب ادبى كم تر از دو سده است كه مورد توجه قرار گرفته است. اين زبان در ادبيات كهن نه تنها براى فرار از واقع گرايى، بلكه به عنوان وسيله اى راه گشا براى دست يابى به واقعيت هاى هستى به كار گرفته شده است. در این مقاله، موضوع مورد بحث ذیل این عناوین پی گیری می شود: تمثیل و بررسى مفهوم تمثيل، اقسام تمثیل، فایده تمثیل، نماد و سمبل، بررسى عناصر معنايى زبان نمادين، موانع حمل آيات بر زبان نمادين، معيارهاى بازشناسى زبان نمادين، معارف قرآن و زبان نمادين.
دین و ترس؛ بررسى نظریه ترس در پیدایش دین
نویسنده:
سید میر صالح حسنی جبلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دين از مسائلى است كه از ديرباز ذهن بشر را به خود مشغول كرده و هميشه در طول تاريخ، مورد نقد و بررسى و محل تضارب آراء و افكار قرار گرفته است. علل و عوامل بسيارى را، هر يك از انديشمندان با عينك خاص خود، در پيدايش دين بر شمرده اند. عده اى دين را افيون توده ها دانسته و پيدايش آن را به جامعه نسبت داده اند، برخى ديگر، عامل جهل را در پيدايش دين مؤثر دانسته اند و در بين آنان، افرادى همانند راسل و ساموئل كنيك ترس را عامل پيدايش دين شمرده اند. در اين مقاله، سعى شده است تا ضمن بررسى نظريه ترس، صحت و سقم اين نظرات مورد توجه قرار گيرد.
عقل در قرآن
عنوان :
نویسنده:
محمدعلی مبینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«عقل» در قرآن كريم، فقط به صورت فعلى استعمال شده، و مراد از آن نوعى فهم خاص است كه به ظواهر اكتفا نمى كند و حقيقت معنا را درمى يابد. از ديدگاه قرآن كريم، براى رسيدن به چنين فهمى، نبايد تنها به فعاليت هاى ذهنى بسنده كرد، بلكه لازم است در جهت سلامت فطرت و تزكيه روح نيز كوشيد. عقل از ديدگاه قرآن، بى نياز كننده از وحى نيست، بلكه شيوه اى براى فهم حقيقت وحى نيز هست. البته كسانى كه از چنين توانى برخوردار نباشند، اگر به ظواهر وحى نيز ملتزم شوند، اهل نجات خواهند بود.
عوامل فهم متن از دیدگاه هرش و علامه محمدحسین اصفهانی
نویسنده:
مهدی اخلاقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان در مواجهه با هر متنی ابتدا سعی در فهم آن و سپس سعی در تفسیر آن کرده است. اهمیت تفسیر و فهم، سبب تدوین قواعدی برای فهم پیام متن یا همان مراد مولف شد. با شکل گیری هرمنوتیک فلسفی بحث دست‌یابی به مراد مولف کم رنگ شد و بحث بر سر این در گرفت که مفسر با مواجهه با متن به چه چیزی دست خواهد یافت. روشی که باعث شکاکیت در تفسیر و فهم متن گردید. در این میان شخصیتی چون اریک دونالد هرش با ابراز نظراتی که در بردارنده تفسیر معتبر از نامعتبر بود به مبارزه با هرمنوتیک فلسفی پرداخت؛ وی با قبول معنای ثابت و عینی برای متن، از طرفی و امکان دست‌یابی به مراد مولف از طرف دیگر، به ارائه راه‌کارهایی پرداخت تا بتواند تفسیر معتبر از نامعتبر را متمایز کند. هرش با پذیرش مبنای کارل پوپر درباره قضایای علمی و اینکه سرشت قضایای علمی ابطال‌پذیر بودن آنهاست و نه اثبات‌پذیری، تاکید می‌کند که حقانیت و اعتبار یک فهم و تفسیر را نمی‌توان اثبات کرد بلکه باید قضایای ابطال شده را از دایره تفسیر معتبر خارج کرد و با تمسک به شواهد به دنبال تفسیر محتمل‌تر گشت و به این ترتیب منطق اعتبار خود را در مورد تفسیر بنا می‌نهد. از طرف دیگر دانشمندان اصولی نیز برای اینکه فهمی درست و صحیح از منابع اسلامی به دست آورند به تدوین علم اصول همت گماردند؛ علمی که قواعد و مبانی استنباط احکام از متون اسلامی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. در میان شخصیت‌های این علم محقق اصفهانی یکی از برجسته‌ترین افراد است. محقق اصفهانی نیز با قبول عینیت معنا برای متن و همچنین اهمیت جایگاه مولف سعی در کشف مراد مولف به وسیله قواعد عرفی عقلایی دارد. در این نوشتار با روشی توصیفی-تحیلی نظر این دو دانشمند در مورد عواملی که باعث می‌شود فهم متن صورت بگیرد، مورد بررسی قرار گرفته است.کلید واژگان: ، عوامل فهم متن، معنای لفظی، عینیت در معنا، مراد مولف، زمینه،هرش، محقق اصفهانی.
قلمرو دلالت معجزه
نویسنده:
مصطفى کریمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
توجه انسان ها به معجزه به عنوان پديده اى غير عادى و دلالت آن، بويژه بر صدق مدعاى آورنده اش، به زمان صدور معجزات به دست پيامبران الهى باز مى گردد. از قرآن كريم چنين بر مى آيد كه مردم از پيامبران خويش كه مدعى نبوت الهى بوده اند، نشانه خدايى مى طلبيده اند و در مواردى كه اين درخواست برخاسته از حس حقيقت جويى آنها بوده، انبيا به اذن خداوند، معجزه مى آورده اند. تعاريف متفاوتى از معجزه ارائه شده است، اما، تعريفى كه به نظر كامل مى آيد اين است كه معجزه كارى فوق طاقت بشرى است و با عنايت ويژه خداوند، به دست مدعى نبوت، براى اثبات صدق مدعاى خويش انجام مى گيرد و مطابق با مدعاى مدعى نبوت و همراه با تحدى است. در این مقاله با توجه به معانی معجزه مسائل مرتبط با آن ذیل این موضوعات مورد بررسی قرار می گیرد: معجزه و نبوت خاصه، معجزه و نبوت عامه، معجزه و اثبات وجود خدا، معجزه و توحید، معجزه و صفات الهی، معجزه و اوصاف پیامبر.
تعامل علم و دین بر مبنای روش شناسی برنامه های پژوهشی لاکاتوش
نویسنده:
محمد محمدرضایی، سید مهدی بیابانکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
علم و دین به لحاظ نظری دو جنبه متفاوت از فهم انسان و به لحاظ عملی دو مشغله بنیادی او به شمار می آیند. از آنجا که علم و دین، هر دو درباره حقیقت اظهار نظر می کنند، به ناچار پرسش در خصوص ارتباط میان آنها مطرح می شود. دیدگاه های تمایز، تعارض تلاقی و تأیید و مکملیت هر کدام به یک دغدغه اصیل از نحوه ارتباط میان علم و دین توجه کرده و در عین حال حاوی نقاط ضعف و اشکالات اساسی می باشند. روش شناسی برنامه های پژوهشی لاکاتوش، مدل مناسبی برای تبیین نظری نحوه ارتباط میان علم و دین به شمار می آید. با تعدیل در برنامه پژوهشی لاکاتوش می توان نظریات علوم تجربی را به برنامه های علمی– فلسفی و الهیات ادیان توحیدی را به برنامه های دینی فلسفی مبدل ساخت. با ارائه رهنمودهای ایجابی و سلبی در این خصوص، رابطه میان علم و دین را به یک گفتگوی سازنده و غنا بخشی متقابل تبدیل کرد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
تحقیقی پیرامون جمعیت اخوان الصفا و آرا و اندیشه های ایشان
نویسنده:
حمید بهرامی احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
اخوان الصفا گروهی اندیشمند اصلاحگر بودند، که در دوره شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی ظهور کردند. هدف ایشان به وجود آوردن تحول فکری و بنیادی در جامعه بود تا از آن طریق، انسانها را به سعادت برسانند. از این گروه بیش از پنجاه رساله در زمینه‌های گوناگون دانش و فرهنگ به جای مانده که اگر چه همه آثار علمی ایشان نیست، ولی همین مقدار باقیمانده کافی است که نمایانگر سهم قابل توجه ایشان در رشد و شکوفایی فرهنگ اسلامی باشد. اخوان الصفا تشکیلات زیر زمینی و مخفی داشتند و به همین جهت، نام رهبران و همچنین نام نویسندگان این آثار علمی ارزنده بدرستی روشن نیست. بی‌تردید، این گروه شیعه بودند، ولی شیعه دوازده امامی بودنشان محل درنگ است؛ و احتمال قوی‌تر آنکه، از اسماعیلیه بوده‌اند. ایشان به تزکیه نفس اهمیت بسیار می‌دادند، و اندیشه‌هایشان در زمینه‌های گوناگون از قبیل: وحدانیت‌الهی، نفس، فلسفه دین، پیامبران و صاحبان شرایع، فلسفه اخلاق، مراتب مردم، نظریه شناخت، سیاست، نظام اجتماعی، نظریه دولت، خلافت و امامت، از عمق و گستردگی و در عین حال گیرایی خاصی برخوردار است. مقاله حاضر تحقیقی در جهت شناخت این جمعیت و اندیشه‌های ایشان است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 44
  • تعداد رکورد ها : 2296