جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 704
بررسی و روش‌شناسی ‌تطبیقی اندیشه‌های کلامی شیخ صدوق و شیخ مفید
نویسنده:
محمدعلی نیازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
دراين پايانامه انديشه هاي کلامي شيخ صدوق وشيخ مفيد در شش فصل مورد بررسي و تطبيق قرارگرفته است.درفصل دوم به روش شناسي انديشه هاي کلامي اين دو انديشمند پرداخته شده است که روش نقل گرايي صدوق بر عقل گرايي او غلبه دارد و مفيد جنبه عقل گرايي را در مباحث کلامي بر روش نقل گرايي ترجيح مي دهد. در فصل سوم ضرورت شناخت خدا، اثبات خدا و صفات خدا از ديدگاه صدوق و مفيد مورد بررسي وتطبيق قرار گرفته است. فصل چهارم پيرامون نبوت بحث شده است .دراين فصل همچنين نبوت خاصه و عامه، راههاي شناخت نبي و ويژگيهاي پيامبران الهي از ديدگاه صدوق ومفيد بررسي شده است.در فصل پنجم نيز ضرورت وجود امام و ويژگيها و صفات امام وهمچنين امامت امام عصر وغيبت ايشان ازديدگاه اين دو انديشمند موردبررسي قرارگرفته است.در فصل پاياني(فصل ششم)پيرامون حقيقت روح ، معاد جسماني،روحاني و بحث شفاعت ، بهشت ،جهنم و غيره... ازديدگاه صدوق ومفيد موردبررسي وتطبيق قرارگرفته شده است.
مشخصات اثر
سیره امام على و تساهل و تسامح
نویسنده:
حسین عبدالمحمدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
تساهل و تلورانس در فرهنگ غرب داراى مبانى و فرايند تاريخى خاصى است كه با آنچه در فرهنگ اسلامى تحت اين عنوان مطرح شده تفاوت ماهوى دارد. در مكاتب گوناگون سخن از تساهل و عدم تساهل مطلق نيست. در هيچ مكتبى سازش و تحمل رفتار مخالف و يا نابردبارى در برابر آن به طور مطلق تجويز نشده است بلكه بحث از تساهل و عدم تساهل نسبى است. بنابراين مهم تبيين موارد تساهل و عدم تساهل در مكاتب مختلف است. از آن جا كه سيره على (عليه السلام) تجسم عينى اسلام است، براى راه يابى به موارد تساهل و عدم تساهل در مكتب اسلام مى توان سيره آن حضرت (عليه السلام) را مورد توجه قرار داد. نبشتار حاضر با اين هدف به سيره على (عليه السلام) نگريسته و اجمالا روشن كرده است كه امام على (عليه السلام) با تمام وجود به اصول اساسى دين پاى بند بود و مداهنه و سازش درباره آن ها را روا نمى دانستند و در برابر ناقضان حدود الهى، تهديدكنندگان عدالت اجتماعى و توطئه گران براندازى نظام دينى سخت نامتساهل بودند. در عين حال، در مورد حقوق شخصى و مناظرات علمى بسيار با سعه صدر و متساهل بودند. در اين خصوص، نمونه هايى از سيره آن بزرگوار ارائه شده است.
مشخصات اثر
عقل‌گرایی و نص‌گرایی در تشیع (با بررسی تطبیقی دیدگاه‌های شیخ صدوق و شیخ مفید)
نویسنده:
عبدالمجید حکیم الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: جامعه المصطفی العالمیه,
چکیده :
با آغاز غیبت امام دوازدهم دوره حیرت در جامعه شیعی آغاز می شود؛ از سویی جامعه شیعی از درون با پرسش هایی مواجه است و از سوی مقابل نیز شیعیان با شبهات و پرسشهایی از طرف فرقه ها و مکاتب دیگر به ویژه زیدی ها و معتزله مواجه شده اند. با توجه به این فضای فکری است که دو مکتب قم و بغداد با دو رویکرد نص گرایانه و عقل‌گرایانه دو منظومه معرفتی شیعه را شکل داده اند. با توجه به بحران های دوره حیرت است که شیخ صدوق و شیخ مفید تلاش می کنند با نوآوری های خود در دایره دو رویکرد نص گرا و عقل گرا، جامعه شیعی را از این بحران خارج سازند. با توجه به آنچه گفته شد، نوشتار حاضر تلاش دارد به این پرسش بپردازد که در یک بررسی تطبیقی، عقل چه جایگاهی در منظومه معارف مکتب عقل‌گرای بغداد و نص‌گرای قم داشته است و نوآوری های شیخ صدوق و شیخ مفید در جایگاه عقل چیست. در پاسخ به این پرسش تلاش خواهد شد تا نشان داده شود که جایگاه عقل در معارف شیعی و صورت‌بندی نص گرا و عقل گرا در دو مکتب قم و بغداد پس از عصر غیبت معصوم (ع) به دلیل آموزه های اهل‌بیت (ع) با شکاف عمیقی که در کلام و فقه اهل سنت با دو رویکرد اشعری و معتزلی به وجود آمد، مواجه نشد و پس از آغاز عصر غیبت و نیازهای جوامع شیعی در این عصر، شیخ صدوق و شیخ مفید با نوآوری های خود در حدیث شناسی و علم کلام جایگاه عقل در معارف شیعی را رشد دادند که تأثیرات آن از حدیث‌شناسی به علم کلام و سپس به فقه و اصول فقه انتقال یافت و عقل به عنوان ادله چهارم در فقه جای گرفت.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسئله امامت( ویژگیها، وظایف،فرایند تعیین امام) از دیدگاه شیخ مفید و جاحظ
نویسنده:
فاطمه مهدلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
مسئله امامت بهعنوان یکی از جنجالی ترین و اختلاف برانگیزترین مباحث مطرح میان فرق اسلامی است. به ویژه قرن سوم و چهارم که اوج اختلاف ها‌ی کلامی میان فرق اسلامی به شمار می رود. یکی از بزرگترین میدان داران عرصه کلام معتزله در نیمه اول قرن سوم جاحظ م۲۵۵ه.ق است که ده ها کتاب در این زمینه از خود به یادگار گذاشته است. همچنین شیخ مفید م۴۱۳ه.ق که در قرن چهارم و قسمتی از قرن پنجم بزرگترین متکلم ، فقیه، اصولی و تفسیری شیعه بشمار می‌رود. نوشتار پیش رو به روش تحلیلی به بررسی تطبیقی مساله امامت و بیان وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه این دو متلکم پرداخته است تا تقریری عالمانه تر و عمیق تری از مسأله امامت در این دوره از تاریخ اسلام بدست آید و نیز منجر به آشنایی بیشتر و عمیق تر با دیدگاه های شیخ مفید زعیم شیعی در قرن چهارم و جاحظ شود. شیخ مفید که امام صلوات الله علیه را جانشین بلافصل نبی()می‌داند تا عهده‌دار تمامی وظایف محوله به رسول خدا ()به جز نبوت باشد؛ تعیین امام() را تنها به واسطه نص توفیقی و از جانب خداوند ممکن می‌داند. وی عصمت، افضلیت و اعلمیت را ضروری امام() عنوان می نماید. در مقابل جاحظتعریفی روشن از امام ارائه نمی‌نماید. او وجوب تعیین امام را بر عهده‌ی مردم و از طریق شوری و انتخاب اهل حل و عقد می داند؛ از این‌رو لزومی به عصمتِ امام نمی‌بیند؛ لیکن او نیز اعلمیت و افضلیت را از ویژگی های امام برشمرده است. هرچند که وی افراد فاسق و مفضول را هم مستحقمنصب امامت و هدایت مردم می‌داند!!
مشخصات اثر
قرآن؛ مُهر پایان بر وحى (بسط ناپذیرى وحى)
نویسنده:
مصطفى کریمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از جمله مباحث ضرورى در باب وحى و قرآن، يافتن پاسخ اين پرسش است كه آيا وحى (به معناى گرفتن حقايق يا جملات از خداوند به وسيله پيامبر براى هدايت بشر، كه با هبوط حضرت آدم (عليه السلام) بر زمين آغاز شد)، با نزول آخرين آيه قرآن كريم و رحلت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) پايان يافت، يا هرگز اين نوع ارتباط قطع نشده و پس از پايان نزول قرآن كريم نيز افراد ديگرى از اين نوع ارتباط و دريافت برخوردارند؟ چنان كه برخى از محققان غيرمسلمان نيز اذعان دارند، مسلمانان قرآن را آخرين كتاب و آخرين مرحله وحى خداوندى تلقى مى كنند و وحى را پايان يافته مى دانند. حتى برخى از انديشمندان مسلمان بر اين باور ادعاى اجماع كرده و بعضى ديگر آن را از ضروريات اسلام شمرده اند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء شیخ مفید و ملاصدرا در خصوص تجسم اعمال
نویسنده:
فریبا ذاکری پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
اصطلاح تجسم اعمال، اساس مذهبى دارد، که شرایع و مذاهب در باب اصول عقاید، مطرح کرده‏اند و خواسته‏اند، مسأله چگونگى لذت و الم اخروى و عذاب قبر و میزان و حساب و نشر صحف را در روز قیامت، که شرایع بدان نازل شده‏اند بدانند. این مسأله از نظر علماى علم کلام، جورى مورد بحث قرار گرفته و از نظر متعبدین به مذاهب، طورى دیگر و بالأخره فلاسفه اسلامى نیز سعى کرده‏اند مسأله را طورى حل کنندکه، با اصول و قواعد عقلى وفق داده و منافات نداشته باشد. تجسم اعمال تبیینی است، از چگونگی تاثیر اعمال دنیوی انسان درحیات اخروی اووتحلیلی ازنحوه ارتباط میان اعمال وملکات دنیوی، با جزای اخروی است و تعبیری که، به عینه در آیات و احادیث دیده نشده، ولى بى‏گمان، خاستگاه آن، آیات کریمه قرآن و احادیث‏شریفه صادره، از اهل بیت (ع)است. در این رساله این نظریه ازدیدگاه شیخ مفیدبه عنوان یکی ازمتکلمین بزرگ شیعه، وملاصدرا به عنوان موسس حکمت متعالیه،مورد بحث وبررسی است. حاصل این پژوهش، تحقیقی تخصصی پیرامون تفاوت دیدگاه این دوعالم شیعه درمورد تجسم اعمال و شناسایی دلایل اختلاف آراءایشان در مسأله مورد نظراست که باروشی توصیفی- تحلیلی، به انجام رسیده است.اهم نتایج این پژوهش بدین شرح است: شیخ مفیدنظریه تجسم اعمال را با تمسک به دو اشکال،که اعمال انسان پس از صدور ومرگ معدوم می شود واینکه تجسم اعمال از قبیل تبدیل عرض به جوهراست،امری محال می باشد،انکار می کندیا حداقل در پذیرش آن از خود تردید جدی ابراز کرده است. ملاصدرا از طرفداران نظریه تجسم اعمال بوده،به توسط دلائلی چون،تجرد نفس وتاثیرپذیری آن از خارج، تجرد قوه خیال، حرکت جوهری، اتحاد عاقل ومعقول آن را اثبات نموده و به تبیین آن پرداخته است. حاصل تطبیق نظرات شیخ مفید وملا صدرا، در زمینه کیفر وپاداش اخروی این شد که، شیخ مفید با توجه به ظاهر آیات وروایات، معذب یا متنعم بودن انسان را خارج از نفس او می داند، اما ملاصدرا، درشرایط معرفتی مستقل بر آیات وروایات وبرهان وشهود به تبیین فلسفی تجسم اعمال می پردازد وکیفر وپاداش، اخروی را چیزی جز ظهور افعال و صور اعمال و آثار ملکات و نیات و اعتقادات انسان نمی داند.
مشخصات اثر
بررسی روش شناختی تطبیقی اندیشه کلامی صدوق و مفید
نویسنده:
محمد علی نیازی، احمد محمودی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
چکیده :
متکلمان اسلامی در اثبات عقاید دینی و پاسخ به شبهات بر منهج واحد و روش خاصی سیر ننموده‌اند. از این‌رو، در این مقاله سعی شده است روش کلامی صدوق و مفید و مبانی روش کلامی این دو متکلم نامدار شیعی که یکی نماینده مکتب قم و دیگری نماینده مکتب بغداد بوده‌اند، بررسی و تطبیق گردد و بدین ترتیب، جایگاه عقل و نقل نزد این دو اندیشمند کلامی روشن شود. سپس، میزان بهره‌گیری این دو متکلم از عقل و نقل در تبیین مسائل اعتقادی و پاسخ به شبهات ارزیابی و اثبات می‌شود که صدوق برخلاف مفید، روش نقل‌گرایی را در اثبات عقاید دینی ترجیح داده است، اما نه به این معنا که عقل را نادیده گرفته باشد، بلکه از احادیث و روایاتی که به نوعی از استدلال‌های عقلانی برخوردار است، استفاده می‌کند، لکن مفید با توجه ویژه به عقل و رویکرد عقل گرایانه، به اثبات گزاره‌های دینی و دفاع از آن می پردازد. در اثبات این ادعا، از تمسک به کلیات پرهیز و با استناد به آثار این دو اندیشمند، این مدعا ‌اثبات شده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسئله بداء (در اندیشه غالب متکلمان و فلاسفه شیعه)
نویسنده:
محمدعلی اسماعیلی، محمدمهدی احمدی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: جامعه المصطفی العالمیه,
چکیده :
غالب اهل سنّت، شیعه را طرفدار بداء به معنای ظهور بعد از خفاء (معنای لغوی) دانسته‌اند و در نتیجه معتقدند شیعه گستره علم الهی را نپذیرفته و ظهور پس از خفا را بر خداوند متعال جایز می‌داند. محققان شیعه از قدیم‌الایام به دفاع از عقیده بداء پرداخته، معتقدند عقیده به بداء حقیقتی قرآنی است که آیات و روایات فراوانی از شیعه و اهل سنّت بر آن دلالت دارد. اسناد بداء به معنای لغوی آن به خداوند متعال مورد انکار محققان شیعه و اهل سنّت می‌باشد؛ ولی در تفسیر معنای اصطلاحی بداء اختلافاتی وجود دارد. برخی بداء را همسان نسخ دانسته‌اند و تفاوت این دو را اعتباری می‌دانند و برخی دیگر تفاوت بداء و نسخ را در تفاوت حوزه این دو دانسته، حوزه نسخ را امور تشریعی و حوزه بداء را امور تکوینی می‌دانند و برخی نیز معتقدند نسخ و بداء از دو گونه متفاوت‌اند. نوشتار حاضر بر این است تا ضمن تبیین و تفسیر دیدگاه‌های گوناگون پیرامون حقیقت بداء، به بررسی حقیقت بداء از نگاه روایات شیعی پرداخته، در پایان به تبیین برخی از آثار اعتقاد به بداء بپردازد
صفحات :
از صفحه 115 تا 142
مشخصات اثر
برزخ؛ حقیقتى انکارناپذیر
نویسنده:
علیمحمد قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
مرگ امرى وجودى و به معناى انتقال انسان از يك مرحله زندگى به مرحله ديگر است. انسان داراى روح مجردى است كه پس از فرارسيدن مرگ، از بدن خارج مى‌گردد، ولى هرگز نابود نمى‌شود، بلكه تنها بدن انسان متلاشى مى‌شود. اما اين‌كه روح امرى مادى است و محل استقرار آن در مغز است، همين‌طور تشبيه آن به رايانه و سى‌دى‌هاى چندگرمى ناسازگار با ادله عقلى است. بايد توجه داشت كه نه تنها دلايل متعدد عقلى روح مجرد آدمى را ثابت مى‌كنند، بلكه آيات فراوان قرآنى نيز بر استقلال روح از بدن، و انتقال آن به عالم برزخ و نيز بر وجود پاداش و عذاب برزخى دلالت مى‌كنند. نه تنها آيات، كه روايات فراوانى نيز وجود عالم برزخ و حالات انسان در آن عالم را ترسيم مى‌نمايند و اين همه خود حاكى از وجود روح مجرد و مستقل آدمى هستند كه تمام انسانيت و شخصيت انسان نيز به آن بستگى دارد. بنابراين، با توجه به براهين متعدد عقلى و نقلى، نمى‌توان به بهانه تفسير قرآن به وسيله علوم روز، منكر وجود روح مجرد و استقلال آن گرديد، و آيات روشن قرآنى مربوط به عالم برزخ را تأويل و توجيه نمود.
مشخصات اثر
گذرى بر تاریخ تشیع در قرن اول و دوم هجرى
نویسنده:
غلامحسین محرمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
تشيع، مرامى جز اسلام راستين و به تعبير امام خمينى (رحمه الله) «اسلام ناب محمدى»، نيست كه خداى تعالى آن را بر پيامبرش، محمد مصطفى (صلى الله عليه وآله)، نازل كرده و به وسيله آن حضرت، قوانين و مقررات آن را تشريع فرموده و به دينى جز اسلام راضى نشده: «و رضيت لكم الاسلام ديناً» (مائده: 5) و دينى جز آن را نپذيرفته: «الدين عندالله الاسلام فمن يبتغ غير الاسلام ديناً فلن يقبل منه» (آل عمران: 3) چنان كه پيامبران پيشين نيز كيشى جز اسلام نداشتند و به مكتبى جز اسلام دعوت نمى كردند: «ما كان ابراهيم يهودياً و لانصرانياً لكن كان حنيفاً مسلماً» (آل عمران: 2). اين مقال بر آن است كه با نگاهى گذرا بر تاريخ تشيع، در قرن اول و دوم هجرى، به تولد و توسعه آن در بستر اسلام اشاره نمايد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 704