جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
علم
>
علم نفس
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
تعداد رکورد ها : 373
عنوان :
بررسی دیدگاه ابن میمون درباره نقش عقل و شرع در استکمال انسان، بر مبنای رویکرد صدرایی
نویسنده:
حجت ابراهیم نجف آبادی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
03. انسان شناسی Human nature
,
10. شریعت/ Šarīʿa
,
کمال حقیقی انسان
,
انسان
,
حکمت عملی
,
حکمت متعالیه
,
خلق
,
ماهیت سعادت حقیقی
,
عقل(منطق)
,
ابنمیمون
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مراتب کمال انسانی ,
غایت خلقت ,
01. خداشناسی (کلام) ,
علم نفس ,
تورات ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
فرایض دینی ,
جایگاه شناسی انسان (مسائل جدید کلامی) ,
افعال نفس ,
حرکت جوهری ,
ماهیت غایت ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
دین یهود (ادیان غرب) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
فضایل خلقی ,
رشد جامعه ,
دلالة الحائرین ,
تعاملات حسنه ,
شکوفایی عقلی ,
عامل استکمال انسان ,
فضائل نطقیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9651
چکیده :
ابن میمون آندلسی "عقل" را مهمترین ممیّزه انسان از سایر حیوانات و نعمتی از جانب خداوند برای بشر می داند که مهمترین عامل پیونددهنده بین او و حق تعالی می باشد. به باور این متفکر، میزان بهره گیری از این گوهر است که مراتب افراد در قرب نسبت به باریتعالی را تعیین نموده و بهره گیری از عقل و علم در عرصه اجتماعی را نیز موجب رشد جامعه و تعاملات حسنه در میان مردم می داند. ابن میمون به عنوان یک خاخام برجسته یهودی، پیروی از فرامین شریعت حضرت موسی که مطابقت با موازین خرد و حکمت دارد را راهی می داند که می تواند انسان را به کمالات مادی و معنوی نائل نموده و زمینه شکوفایی عقلی و خُلقی جامعه را فراهم آورد. در همین راستا وی مراتبی را برای سیر تکاملی انسان برشمرده و معتقد است که صرفاً وصول به مرتبه پایانی که دربرگیرنده معرفت به حقایق و خصوصاً معرفت به خداوند و افعال اوست می تواند سعادت حقیقی را برای انسان فراهم آورد. با این حال به عقیده ابن میمون، هیچ یک از این محاسن نمی تواند توجه کننده قول به محوریّت انسان در میان مخلوقات و اینکه او غایت خلقت است، محسوب گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حاکمیت اصل تطابق عوالم در تبیین «تجسم اعمال» در حکمت متعالیه
نویسنده:
نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
حکمت متعالیه
,
تجسم اعمال
,
اصل تطابق عوالم
کلیدواژههای فرعی :
سلسله مراتب عالم ,
اتحاد عاقل و معقول ,
وجود رابط ,
وجود مستقل ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
وجود رابط معلول ,
علم نفس ,
تشان ,
اعمال جوارحی و جوانحی ,
هستی شناسی اسلامی ,
افعال نفس ,
حرکت جوهری ,
علیت ,
بساطت وجود ,
وحدت قوای نفس ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
جهان شناسی ملاصدرا ,
ارجاع علیت به تشأن ,
عدم بقای عرض ,
انقلاب عرض به جوهر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
نظریه «تجسم اعمال» به معنای تجسم یافتن نیّتها، افکار و اعمال انسان در نشئه بعد، یکی از آموزههای مطرح در معادشناسی اسلامی است که مدافعان و منتقدانی دارد. ملاصدرا با استفاده از اصول شاخص حکمت متعالیه، براهینی برای اثبات عقلانی این موضوع ارائه داده است. اصل حاکم بر این براهین «تطابق عوالم»است. تطابق عوالم به معنای حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلی و اشرف در حکمت متعالیه بر مبنای اصول صرافت، بساطت و تشکیک وجود و وجود رابط معلول، اثبات میشود. ملاصدرا با اصل تطابق عوالم، تجسم اعمال را اثبات و تبیین مینماید. اثبات تجسم اعمال طبق اصل تطابق عوالم به نوعی اثبات معاد جسمانی را نیز در پی دارد. علاوه بر اینکه استدلال دیگر ملاصدرا بر معاد جسمانی بر مبنای اتحاد عاقل و معقول و قابل ارجاع به استدلال، طبق تطابق عوالم است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 46
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آخرت به مثابه جهان اخلاق
نویسنده:
امیر دیوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
اخلاق دینی
,
معاد(فلسفه)
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
معاد و اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
قوانین طبیعت ,
زندگی دنیوی ,
جایگاه انسان در جهان ,
03. انسان شناسی Human nature ,
عالم دنیا ,
علم نفس ,
معاد(کلام) ,
زندگی اخروی بشر ,
اخلاق عملی ,
احساس ناامیدی ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
لذت حسی ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
سعادت اخروی ,
نظام احسن ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
قانون اخلاقی ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
قوانین اخلاق ,
Moral action ,
نظام احسن دنیا ,
نظام احسن آخرت ,
ستیز عقل و نفس ,
انسان در آخرت ,
ساختار ترکیبی وجود انسان ,
لذت روحی ,
خواص عقلی انسان ,
اخلاق عملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
دنیا و آخرت به مثابه دو نظام احسن با قوانینی متفاوت هستند که انسان به عنوان یک موجود عاقل، صاحب اراده و مسئول در آنها حاضر میشود. او باید در این جهان میان دو نوع زندگی دست به انتخاب بزند؛ انتخابی که موقعیت وجودی او را رقم میزند: یا این زندگی را آنطور که در واقع هست، به زندگی جهان دیگر متصل بداند یا آنها را بریدهٔ از هم دانسته، تنها به این سرا معتقد شود. او در مقام عمل باید یا این زندگی را با قوانین جهان آخرت به مثابه جهان اخلاق اداره کند یا تنها با قوانین این جهان که قوانین طبیعت است، حیات خود را سامان بخشد. این انتخاب و تصمیمگیری، پایه در جدالی در وجود انسان دارد که «ستیز عقل و نفس» نام گرفته است. نفس از این جهان است و عقل از آن جهان و هر کدام انسان را با اعمال قوانین خود به جهان مناسب آن میکشانند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی دربارۀ ماهیت گزارههای زبان اخلاق سینوی: بدیهی یا مشهور؟
نویسنده:
محمدهانی جعفریان, میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
هستی شناسی اخلاق
,
انسان شناسی اخلاق
,
معرفت شناسی اخلاق
,
فلسفه اخلاق ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
حد وسط ,
عقل نظری ,
اشارات و تنبیهات ,
ماده و صورت ,
علم نفس ,
ادراک محسوسات ,
منطق سینوی ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
رفتار اخلاقی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
مشهورات (معرفت شناسی) ,
شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) ,
شهود عقلی(قسیم شهود حسی و محض) ,
صور افاضه شده عقل فعال ,
هستی شناسی عمل اخلاقی ,
رفتار جسمانی ,
معناشناسی سینوی ,
سنخ گزاره های اخلاق سینوی ,
میانه روی اخلاقی ,
رسائل مشرقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
ابنسینا معتقد است حقیقت عالم طبیعت، از صور افاضهشده از عقل فعال تشکیل شده است که بهترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته و کلیت واحدی را بهوجود آوردهاند. انسان نیز با افعال خود، صورتهایی را به این کلیت اضافه میکند. اگر صورت اضافهشده، معلول درک عقلانی وی و هماهنگ با نظام واحد صورتهای عالم باشد، رفتار وی اخلاقی است؛ وگرنه اخلاقی نخواهد بود. زبان اخلاق نیز نشاندهندۀ این وحدت یکپارچه است و صدق آن مطابقِ عالم خارج؛ بنابراین، لازمۀ دیدگاه ابنسینا این است که زبان اخلاق باید راوی صادقی از وضع عالم باشد؛ اما ظاهر سخن او بهگونهای است که او نمیپذیرد زبان اخلاق این ویژگی را دارد؛ از اینرو، ذیل بررسی انسانشناسی اخلاقی بوعلی خواهیم گفت اصل توجه او به مخاطبانش است و نشان میدهیم بهنظر او صدق زبان اخلاق، به مخاطبانش بستگی دارد. در این مقاله، ابتدا هستیشناسی اخلاق ابنسینا را میکاویم و در ادامه، مخاطبان اخلاق وی را بررسی و ویژگی زبان اخلاق را برای هریک مشخص میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 30 تا 45
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الگوی روشی ملاصدرا در تحلیل مفهومی ایمان
نویسنده:
جنان ایزدی، احد فرامرز قراملکی، زهرا مصطفوی، احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رویکرد میان رشته ای
,
روش شناسی ملاصدرا
,
تصدیق یقینی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
فرادیدگاه ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اقرار لسانی ,
شهادتین ,
اقرار لسانی به اسلام ,
علم نفس ,
الگوی تلفیقی ,
قرآن ,
طاعت ,
معرفت قلبی ,
صوفیان (صوفیه) ,
مقام نفس ,
اعتقاد قلبی ,
عمل به جوارح ,
معرفت قلبی و اقرار زبانی ,
فرادیدگاه ایمان ,
نور عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ملاصدرا در تحلیل ایمان به گزارش و تفکیک مفهومی تعریف های گذشتگان می پردازد. از نظر او علم یا تصدیق یقینی مفهومی محوری در ایمان است. او جایگاه مفاهیم دیگری چون اقرار زبانی، احوال، و اعمال را در مفهوم ایمان بررسی می کند و آن ها را به مفهوم علم پیوند می زند. پس از این تلفیق، وی از مفاهیم فلسفی، عرفانی، و قرآنی همچون توحید، حکمت، نور، و عقل یاری می جوید تا فرادیدگاه خود در مساله ایمان را به تصویر کشد. طی این مراحل نشان دهنده استفاده ملاصدرا از روش میان رشته ای با الگوی تلفیقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نظریۀ فلسفۀ اخلاق آیتالله مصباح یزدی و نسبت آن با «توحید»
نویسنده:
علی محمدی, یحیی عبداللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فعل اخلاقی
,
محمد تقی مصباح یزدی
,
گزاره اخلاقی
,
اخلاق دینی
,
مسایل جدید راهنما شناسی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
توحید و اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
قصد و نیت انسان ,
انتخاب عقلانی ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
اراده فعل قبیح ,
اهل بیت(ع) ,
اراده فعل حسن ,
کمال نهایی انسان ,
ضرورت بالقیاس الی الغیر ,
الزام اخلاقی ,
قرب الهی ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
حب ذات ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
پرستش و توحید ,
طاعت و عصیان ,
تحلیل فعل اخلاقی ,
تحلیل گزاره اخلاقی ,
مطلوبیت انسانی ,
امیال پست ,
امیال متعالی ,
رسالت قوانین اخلاقی ,
انتخاب آگاهانه ,
انفع بودن برای نفس ,
مفاهیم حقوقی و اخلاق ,
محمول گزاره های اخلاقی ,
کاربرد انشایی گزاره های اخلاقی ,
عصیان الهی ,
نظام اولویتهای افعال اخلاقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
نظریۀ استاد مصباح را میبایست در دو مبحث «تحلیل فعل اخلاقی» و «تحلیل گزارههای اخلاقی» بیان کرد. در بخش اول، استاد مصباح معتقد است که میل محوری و اصلی در انسان، «حب نفس» است؛ و آن کمال و مطلوبیتی که بیشتر از همه، منافع نفس را تأمین میکند، دوست داشتنیتر و علاقۀ انسان به آن افزونتر است. چنین مطلوبی را «کمال نهایی» میخوانند که مصداق آن، «قرب به خداوند» است. بنابراین افعالی که نسبت به این کمال نهایی جنبۀ مقدمیت دارند و موجب تقرب میشوند، فعل اخلاقی و ارزشیاند؛ و افعالی که جنبۀ مانعیت دارند، افعال ضداخلاقی هستند. مقصود ایشان از «مقدمیت»، ضرورت بالقیاس میان فعل اخلاقی و آن کمال نهایی است. در مبحث دوم (تحلیل گزارههای اخلاقی)، ایشان «موضوع گزارههای اخلاقی» را از سنخ مفاهیم ثانی فلسفی میداند که از روابط علیتی موجود بین فعل اختیاری و نتیجۀ آن، انتزاع میشود. بخش دوم مقاله به بررسی این نظریه و نسبت آن با «توحید» اختصاص دارد. آیا طبق این نظریه، «پرستش و عبودیت» به تبع «حب نفس» تعریف نمیشود؟ آیا شدت و ضعف در «حب نفس» میتواند توجیهکنندۀ «طاعت و عصیان» الاهی شود؟ آیا این نظریه، برای طرح نظام افعال اخلاقی موفق است؟ سؤالات سهگانۀ فوق، محورهای بخش دوم مقاله است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 59
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین تخالف نظر و عمل از دیدگاه فارابی و ابن سینا
نویسنده:
فتانه تواناپناه، نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابو نصر فارابی
,
07. افعال Acts
,
علم نفس
,
نظر و عمل
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
عادت ,
متخیله ,
گرایش ,
اعتیاد ,
اقناع ,
خطابه ,
تخیل(راه های معرفت) ,
انفعالات نفسانی ,
شکاف نظر و عمل ,
مبادی فعل اختیاری ,
توطئات ذهنی ,
تبعیت از امیال ,
مبادی فعل ارادی ,
علم و سطح ادراکی افراد ,
دانش اقناعی ,
اکتساب معرفت ,
مرتبه تخیلی جامعه ,
انگیزش و ارشاد ,
انفعالات و خلقیات ,
تبعیت فعلی فرد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
فارابی و ابنسینا عللی را که تخالف نظر و عمل را تببین پسین میکنند و راهکار بالقوه این تخالفاند و همچنین از عوامل و مؤلفههای پیشین تخالفسازند، در آثارشان پراکنده بررسی کردهاند. تناسب کیفیت علم با سطوح ادراکی مختلف میتواند عاملی مهم در توجه به مؤلفههای تخالف باشد. باتوجه به پیروی بیشتر افراد از ظن و تخیل، شخص حتی با وجود علم مضاد با تخیلات و ظنیات خود، همچنان براساس ظنیات و تخیلات خود عمل میکند و دربرابر آنها منفعل میشود. چنین چیزی نمایانگر تأثیر قوی تخیل در سطح تصوری و بهتبع آن اقناع در سطح تصدیقی است؛ بهگونهایکه میتوان عوامل نقصان یا پیشرفت هر برنامهای را در پرتو این دو بعد ارزیابی کرد. از دیگر عوامل تخالف، نبود انگیزش، ارشاد، شوق و همچنین خلقیات، انفعالات و عوامل روانی است که به آنها توطئات ذهنی میگویند. گرایش مردم به تبعیت از امیال، بیانگر جایگاه هریک در افعال ارادی است. فارابی و ابنسینا به نقش اعتیاد نیز توجه کردهاند. این اعتیاد، نقش نظر و علم را در مبادی فعل ارادی کاهش میدهد. باید توجه کرد که دامنۀ افراد خاصی برای جایگاه هریک از عوامل تخالف بیان شده است؛ درنتیجه، مسئلۀ تحقیق و پاسخهای آن در دو سطح توصیفی و تحلیلی، مطلق نیستند و نسبت به افراد و شرایط متغیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش و جایگاه عقل در اخلاق از منظر فارابی
نویسنده:
سمیه بلبلی قادیکلایی, حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لذت
,
فارابی
,
خلق
,
عقل
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
رابطه عقل و اخلاق
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
علم نفس ,
اختیار انسان ,
انسان ,
کمال نهایی انسان ,
تادیب ,
تعلیم اخلاق ,
فلسفه ارسطو ,
فلسفه مشاء ,
سعادت اخروی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
هدف اخلاق ,
اراده ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
التنبیه علی سبیل السعاده ,
نظریه عقل فارابی ,
نظریه علم النفس فارابی ,
سعادت از نظر فارابی ,
عقل فعال و سعادت ,
لذت و سعادت ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
بررسی ارتباط عقل و اخلاق، از مباحث گریز ناپذیر فلسفی در زمینۀ اخلاق است. فارابی نیز یکی از تأثیرگذارترین فلاسفۀ مسلمان در حوزۀ اخلاق است. اما اینکه از منظر فارابی، عقل چه نقش و جایگاهی در اخلاق دارد، پرسشی است که در این نوشتار در پی پاسخگویی به آن است. از این رو، ابتدا نظریۀ عقل از دیدگاه فارابی مطرح میشود. نظریهای که پایه و اساس آن، بر ارتباط عقل انسانی با عالم مفارق از ماده، به وساطت و فیض عقل فعال گذارده شده است. سپس مفهوم اخلاق از نگاه وی و غایت اخلاق که همان «سعادت» است، تشریح شده، در نهایت، از جنبههای مختلف، جایگاه و نقش عقل را در رسیدن به سعادت بررسی میکنیم. شایان ذکر است که سعادت در دستگاه معرفتی فارابی، یک مفهوم بسیط نیست، بلکه مفهومی مرکب است و برای درک معنای آن، باید ارتباط آن با مفاهیمی چون اراده و اختیار، لذت، معرفت و تعلیم و تأدیب روشن شود. در این میان، پس از تعریف مفهوم عقل و انواع آن از نگاه فارابی، چگونگی بروز و ظهور و نقشآفرینی آن در هر یک از مفاهیم فوقالذکر، روشن شده، مشخص میشود که فارابی بر خلاف برخی فلاسفۀ اخلاق، فیلسوفی است که جایگاه بسیار پررنگی برای عقل در اخلاق قائل شده است و این مسأله را نیز از مسیرهای گوناگون و با مفاهیم متفاوت، نشان داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 97
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس
نویسنده:
محمدعلی رستمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
فلسفه اخلاق کنفوسیوس
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مدینه فاضله ,
شایستهسالاری ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
کمال نهایی انسان ,
فرزانگی ,
اخلاق و سیاست ,
اصلاح جامعه ,
عدالت محوری ,
رییس مدینه فاضله ,
دین و اخلاق ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
سعادت اخروی ,
فضایل اخلاقی ,
تقوا ,
مدینه جاهله ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
یی ,
سعادت دنیوی ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
فضیلت فرزانگی ,
فرزانگی عملی ,
کمالات عقلانی ,
حکمت چینی ,
نفس ناطقه و فضایل اخلاقی ,
فعلیت قوای عقلانی ,
فطرت و فضایل اخلاقی ,
جامعه فضیلت محور ,
غایت مدینه فاضله ,
حاکم فرزانه ,
فرهنگ چین ,
شو ,
انساندوستی (نیکوکاری) ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
تحقیق حاضر با مقایسه اخلاق و فرزانگی در دو نظام فلسفی فارابی و کنفوسیوس، به بررسی تحلیلی نقش و جایگاه اخلاق در این دو نظام پرداخته است. ابتدا هر یک از دو نظام فلسفی را با توجه به تأکیدهایشان بر مفاهیم اخلاقی خاص، بررسی کرده، سپس به نتیجهگیری پرداختهام و شباهتها و تمایزهای این دو نظام فلسفی را بررسی نمودهام. نظام فلسفی فارابی نظامی مبتنی بر حکومت «رئیس اول» است که از لحاظ کمالات عقلانی به عقل فعال متصل شده است و میتواند حقایقی را دریافت کند که سعادت انسان بر آن متوقف است و آنگاه میتواند مردم را به سوی آن هدایت کند. مدینهٔ فاضله تحت رهبری رئیس اول است که نبی یا فیلسوفی که به کمال عقلانی رسیده است فضایل اخلاقی را در جامعه گسترش میدهد، و با همکاری و همیاری افراد آن، به سعادت حقیقی خویش نایل میشود. نظام فلسفی کنفوسیوس، نظامی است تحت رهبری انسان فرزانهای که به کمالات نظری و عملی نایل شده است و میتواند جامعهٔ انسانی را به سعادت برساند. هر دو نظام فلسفی، هدف خود را تربیت انسان و کمال او میدانند، هر دو نگرشی جامعهگرا دارند و اخلاق و سیاست را به هم پیوند میزنند. اما فارابی هدف از تربیت انسان در مدینهٔ فاضله را سعادت اخروی میداند، در حالی که کنفوسیوس به سعادت دنیوی میاندیشد. نظام فلسفی فارابی، اتحاد فلسفه و دین را مطرح میکند؛ در حالی که نظام کنفوسیوسی نظامی عقلانی است. همچنین این دو نظام در نقش حاکم فرزانه در جامعه متفاوت هستند. فارابی مدینهای را که هیچ گونه حاکم فرزانه در آن حاکم نباشد، «مدینهٔ جاهله» میداند که نمیتواند انسان را به کمال برساند؛ اما کنفوسیوس به هر حال برای حاکم فرزانه در جامعه نقش مثبتی قائل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 157
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فارابی
,
ارسطو
,
اسکندر
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
عقل ( جوهر )
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
معقول بالفعل ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
ادراک انسان ,
جبرئیل(ع) ,
علت اولی ,
وجود بالفعل و بالقوه ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عقل بالفعل ,
عقل الهی ,
فنا ,
بدیهیات اولیه ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قوای انسانی ,
معقول بالقوه ,
سلوک عقلی ,
صور قوه محض ,
علت تعقل ,
رساله عقل فارابی ,
عقول ششگانه ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عقل از مسائل بنیادی در فلسفه مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیشه شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسفه مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رساله عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رساله نفس ارسطو) سه نوع است: عقل هیولانی، عقل بالملکه، و عقل فعال، که مورد اخیر خالق و مدبر عقل هیولانی است. اما این عقل بر طبق نظر فارابی واجد سه مرتبه است: هیولانی، بالفعل، و مستفاد. عقل فعال که نورش را بر جمیع افاضه می کند، عقل فلکی و مفارق است. به نظر می رسد که این تقسیم نخستین بار توسط فارابی ارائه شده است. از سویی دیگر فارابی با توجه به معتقدات اسلامی و تمایلات عرفانی، عقل فعال را با جبرئیل و اتصال به عقل فعال را با نبوت منطبق ساخته و سعی در تحصیل این اتصال را سلوک خاص عقلی و عرفانی دانسته و دوام این اتصال را بعد از فنای بدن با سعادت اخروی مترادف شمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
تعداد رکورد ها : 373
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید