آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1530
بررسی و مقایسه جایگاه وجودشناسی و معرفت شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
غلامحسین خدری، مستانه کاکایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشه فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلایی در فلسفه خود جایگاه عقل فعال را تعیین می کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن جا که ارسطو از عقل به صورت مبهم و در مقایسه با حس سخن گفت، برای تبیین مفهوم کلی به وجود عقل نیاز داشت. بعد از او، شارحان و مفسران آثارش عقل فعال را از فلسفه او بیرون کشیدند، یا مانند اسکندر افرودیسی آن را موجود متعالی و خدا خواندند یا آن را به مانند فیلسوفان مسلمان، فارابی و ابن سینا، بیرون از نفس انسان قرار دادند که از طریق آن هم مساله رابطه کثرت با وحدت را حل کنند و هم مساله معرفت را بی پاسخ نگذارند. درمقابل، فیلسوفانی مانند توماس آکوئینی، در قرون وسطی، علی رغم تاثیرپذیری بسیار از این اندیشمندان، در زمینه عقل فعال موضعی متفاوت گرفتند و تبیین دیگری از ارسطو ارائه کردند؛ اینان عقل فعال را بخشی از نفس قرار دادند. عقل فعال در ابن سینا جایگاهی مشابه عقل در دیدگاه افلوطین دارد؛ به این ترتیب که در حوزه وجودشناسی، حلقه ارتباط بین عقول مفارق (ده گانه) و امور محسوس و مبدا صدور کثرت جهان مادی است و در حوزه معرفت شناسی، افاضه صور کلی و معقولات بر نفس ناطقه و خروج آن از قوه به فعلیت از کارکردهای آن است. عقل فعال برای توماس، به زعم خود او، بیش تر ارسطویی است و صرفا جایگاه معرفت شناسانه دارد. برای او عقل فعال انتزاع کننده است، صور معقول را از محسوسات انتزاع می کند و به فعلیت می رساند. در حوزه وجودشناسی، عقل فعال در نفس انسان قرار دارد و کارکردی وجودی و علی ندارد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
خانواده الگو در اسلام
نویسنده:
علی اکبر نوایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نوع تعاملات در نهاد خانوده، معرف ساختار و جهت و سبک زندگی است. خانواده ی فضیلت گرا، بستر رویش نسلی اثرگذار است و در چنین خانواده ای شخصیت های بزرگ تاریخی به ظهور می رسند که هر کدام از آنان، الگوی عملی و رفتاری در گذر تاریخ قرار می گیرند. الگوگیری از چنین خانواده ای، سازنده و تحول آفرین است و سبک و ساختار زندگی را جهتی تکاملی می دهد. چنین الگوی تحول بخشی، در تاریخ اسلامی درمحضر پیامبر اکرم(ص)، شکل یافت. آن الگو، کانون خانواده ی علی و زهرا(س) است که جامعه ی اسلامی، بنابر اصل گزینش الگو و مقتدا باید به آنان اقتدا نماید. در این کانون مقدس، تقرب به خدا، به عنوان اصلی محوری و اساسی، مورد توجه واقع گردید و ازدواج آنان با همین هدف والا و متعالی شکل یافت. ازدواجی که در عالم ملکوت رقم خورد. در ازدواج این دو نمونه ی عالم هستی، توجه به نیازهای جسمی و روحی همراه با همتایی و هم شأنی، سادگی و سهولت، عشق و صمیمیت مشهود و نمایان گردید. آنان، داری اهدافی متعالی بودند. اهداف والای آنان در چهار حوزه ی رفتاری متجلی گردید. 1 ) در ارتباط با یکدیگر: که در این مقوله، همدلی و وفاق، قناعت، مقاومت در سختی های معیشتی و... الگویی کامل را نشان داد. 2 ) پیوند با خدا: که در سه مقوله ی مهم معرفت، عشق به خدا و عبودیت و معرفت الهی سرآمد تاریخ اسلامی شدند. 3 ) در ارتباط با فرزندان: ایجاد کلاس عالی تربیتی و برآوردن شخصیت های بزرگ تاریخی ثمره ی این پیوند مبارک بود. این مهم، با روش های محبت، تکریم شخصیت و روش الگویی، مورد توجه آنان واقع گردید. 4 ) در خصوص پیوندها و تلاش در حوزه ی اجتماعی، در شبکه های اعضای خانواده، زنان مدینه، صاحب نفوذان و خواص جامعه ی آن روز، با پیوندهای مستقیم و غیرمستقیم، پیوندهای مؤثر و روشن گری را ارائه نمودند.
صفحات :
از صفحه 3 تا 40
اثبات فلسفی وجود خدا بین اروپا و جهان اسلام: تأملی در تاریخ درهم تنیده فلسفه و ارتباط معاصر آن [نمایه مقاله انگلیسی]
نویسنده:
Ulrich Rudolph and Roman Seidel
نوع منبع :
مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ترجمه ماشینی: برهان وجود خدا یکی از موضوعات مهم تاریخ فلسفه است. همچنین نمونه ای روشن از یک مشکل فلسفی مشترک در تاریخ های فکری درهم تنیده اروپا و جهان اسلام است. با تکیه بر ارسطو، اشکال مختلف برهان هم توسط الهیات عقلانی اسلامی (کلام) و هم فیلسوفان اسلامی مانند ابن سینا به کار گرفته شد. در حالی که این بحث، تغییر شکل، پالایش و تعدیل شده، در سراسر دوران پس از کلاسیک، به ویژه در شرق اسلامی، به شدت مورد بحث قرار گرفته است، به همین ترتیب در غرب توسط متفکرانی مانند Polymat عبری Maimonides و فیلسوف لاتین قرون وسطی پذیرفته شده است. توماس آکویناس الهیات. با این حال، این فرآیندهای پذیرایی متقابل به قرون وسطی ختم نشد. آنها را می توان در قرن بیستم و حتی تا به امروز مشاهده کرد: از یک سو، متفکر خاورمیانه ای مانند فیلسوف ایرانی مهدی حایری یزدی را می بینیم که نقد اساسی کانت از استدلال های فلسفی کلاسیک برای وجود خدا، به ویژه اثبات هستی شناختی و رد نقد. از سوی دیگر، برهانی از آفرینش که توسط متکلم اسلامی و منتقد سنت مشایی غزالی ارائه شده است، توسط گروهی از فیلسوفان غربی پذیرفته شده است که نسخه خود را «برهان کلام-کیهان شناختی» می نامند. با بحث در مورد سنگ بنای مهم در تاریخ اثبات فلسفی وجود خدا، ما برای بازنگری روایات کنونی اروپامحور در تاریخ فلسفه استدلال می کنیم و پیشنهاد می کنیم که چنین دیدگاه فرافرهنگی ممکن است الهام بخش گفتمان های فلسفی جاری بین اروپا و میانه باشد. شرق و فراتر از آن.
اختیار، قانون علیت و دترمینیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
این مقاله به بررسی سازگاری یا ناسازگاری اصل اختیار با اصل علیت فلسفه و قانون موجبیت «دترمینیسم» فیزیک می پردازد. نویسنده نخست به تعریف و تبیین حقیقت اختیار و جبر پرداخته، آنگاه شبهات مدعیان تعارض اختیار با اصل علیت (جبر علی و معلولی، استحاله ترجیح بلامرجح و تسلسل اراده ها) را تحلیل و نقد می نماید. بخش آخر مقاله به بررسی و مقایسه قانون دترمینیسم فیزیک کلاسیک و قوانین آماری و اصل کوانتوم فیزیک جدید با اصل اختیار و جبر اختصاص یافته است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 70
معیار قواعد اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی
نویسنده:
فاطمه فقیهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
هدف این نوشتار، بررسی معیار و مبنای ارزش‌های اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی است. اجرای قواعد اخلاقی در نظام سیاسی، مستلزم شناخت معیار اخلاقی درآن نظام سیاسی است. در تبیین معیار قواعد اخلاقی، چهار رویکرد وظیفه‌گرایی، نتیجه‌گرایی، فضیلت‌گرایی و حق‌مداری وجود دارد. همۀ این رویکردهای اخلاقی می‌کوشند به چیستیِ ملاکِ ارزشمندیِ عمل اخلاقی پاسخ دهند. به‌دلیل تکثر نظریه‌های اخلاقی، حتی در نظام اخلاق اسلامی، مهم است که مبنای عمل سیاسی اخلاقی کدام رویکرد و معیار است. نگارنده ضمن بررسی رویکردهای اخلاقی و آثار سیاسی اجتماعی هریک، بر این باور است که وجود رویکردهای اخلاقی مختلف ناشی از نگاه تک‌بعدی و افراطی به یکی از جنبه‌های فعل اخلاقی است؛ در حالی‌که نظریۀ اخلاقی حاکم بر جامعۀ سیاسی باید رویکرد جامعی باشد که هر رویکرد اخلاقی را سطح خاصی و باتوجه‌ به جایگاه آن در نظریۀ اخلاقی مدنظر قرار دهد. رویکرد اخلاقی در نظام سیاسی اسلام، سطوح و ابعاد مختلفی دارد که هر یک جایگاه و کارکرد خاصی دارند و نظام اخلاقی به‌تنهایی به نتیجه نخواهد رسید؛ از این‌رو چاره‌اندیشی منافاتی با وظیفه‌گرایی و فضیلت‌محوری ندارد و افراط در هر سطح، موجب کم‌توجهی به سایر سطوح و پیدایش نظریۀ اخلاقی ناکارامد خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 73
بررسی دعوی تاثیرپذیری حکمت صدرایی در بحث حرکت جوهری از آراء هراکلیتوس و زنون الیایی
نویسنده:
مریم خوشدل روحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
طرح نظریه پیشینیان و پرسش از وضعیت نهایی آنان، در تفکر ملاصدرا و شاگردان و شارحان وی، نقش مهمی در شکل‌گیری و طرح نظریه حرکت ایفا می‌کند. ذکر اسامی و طرح نظریات فلاسفه یونان باستان، به عنوان شواهد صدقی در بحث حرکت جوهری و حدوث عالم، نمایانگر آشنایی و یا تأثیر پذیری احتمالی وی از آراء ایشان است. به باور این تحقیق، عدم دسترسی ملاصدرا به آثار یونانیان باستان و بهره برداری از منابع تاریخی محدود، باعث بروز اشکالاتی در نقل بیانات تاریخی در بحث حرکت جوهری شده است. ذکر مطالبی از هرقل حکیم و زنون اکبر در مباحث حرکت، گواهی بر این مدعاست. ملاصدرا به ذکر اندکی از آراء هرقل حکیم می‌پردازد و هیچ داعیه‌ای در آشنایی با آراء هراکلیتوس ندارد. به دلیل وجود تشابه ظاهری در اسامی هرقل حکیم (معرب هیروکلس، فیلسوف قرن 5 میلادی) و هرقلیطوس (معرب هراکلیتوس، فیلسوف معاصر سقراط)، برخی از معاصرین گمان کرده‌اند که هرقل حکیم همان هراکلیتوس (فیلسوف معاصر سقراط) است. ملاصدرا به طرح نظریه زنون الیایی در ضمن مباحث حرکت جوهری می‌پردازد. وی در صدد توجیه بیانات زنون الیایی (منکر حرکت) است. به باور این تحقیق، آراء طرح شده توسط ملاصدرا و فیض کاشانی، منتسب به زنون الیایی نیست. این مقاله ضمن بازشناسی تاریخی این دو حکیم (هراکلیتوس و زنون اکبر)، به بطلان هر دو گمان فوق می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 123
بررسی نظریه حداقلی دین در حوزه اخلاق
نویسنده:
محمد سبحانی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
یکی از مسایل جدید کلامی، «رابطه دین و اخلاق» است. این مساله را از زوایای متعددی می توان بررسی کرد. این تحقیق به یکی از ابعاد آن که جنبه کاربردی دارد یعنی تاثیر دین بر اخلاق، می پردازد. این نوشتار با روش مطالعه کتابخانه ای، درصدد رد نظریه ای است که معتقد است دین به ارزش های فرعی (خادم) که حجم عظیم اخلاق را تشکیل می دهند، نمی پردازد. این پژوهش می کوشد نقش های مهم و اساسی دین در حوزه اخلاق و نسبت به ارزش های اصلی و فرعی در سه حوزه «معرفت»، «توجیه» و «معیار» ترسیم نماید. دین در تبیین خوبی و بدی و همچنین ذکر احکام جزیی اخلاقی، عقل را یاری رسانده و اهداف اخلاقی را بیان می نماید؛ تحسین و تقبیح خداوند به عنوان ناظر آرمانی، رفتار اخلاقی را موجه می سازد. دین، قرب و رضایت خداوند را به عنوان معیار نهایی در اخلاق معرفی می کند. همچنین دین در تربیت اخلاقی و توانبخشی، نقش اساسی دارد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 54
تحلیل حیات خانوادگی (منزلی) انسان در حکمت عملی با تأکید بر آرای ابن سینا
نویسنده:
طوبی کرمانی، فاطمه سلگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ادغام حیات منزلی انسان در هویت فردی و اجتماعی او از ویژگی های دوران جدید است که از نتایج آن سنجش حقوق خانواده با سنجه های حقوق مدنی است؛ در حالی که حکمای مسلمان جایگاهی ممتاز برای خانواده در نظر گرفته و برای اداره آن، اصول منحصر به خانواده و غیر از اصول حاکم بر زندگی فردی و اجتماعی انسان، لحاظ کرده اند. به کار بستن مدبرانه این اصول شرط حکمت و اقتضای تکامل فردی و تعادل و توازن اجتماعی است. به نظر می رسد که درک صحیح جایگاه خانواده خصوصا در هیات تالیفی آن و شناسایی و پرداختن به حقوق و تکالیف مربوط به این مهم، بسیار اساسی تر از پرداختن به افراد و اعضای خانواده، مستقل از این هیات تالیفی است. این مقاله به تحلیل جایگاه این بعد مهم حیات انسان با تاکید بیشتری بر آرای ابن سینا نظر می کند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 142
تبیین و نقد چیستی فضیلت از منظر لیندا زاگزبسکی
نویسنده:
محمد حسین‌زاده یزدی، محمد لگنهاوزن، مهدی شکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
زاگزبسکی به مثابه فیلسوف اخلاق و معرفت‌شناس فضیلت‌محور در صدد است تا دیدگاهش را درباره‌ی فضیلت تبارشناسی کند. او با تأکید بر نقش انگیزه در فضیلت دیدگاهش را عامل مبنا می‌داند. نزد زاگزبسکی، فضیلت دارای ارزش ذاتی است. او با اشاره به تفاوت فضیلت با توانایی طبیعی و مهارتْ آن را در دو قلمرو اخلاق و معرفت‌شناسیْ کمال و مزیت پایدار نفس می‌داند و بر دو مؤلفه‌ی انگیزه و موفقیت مبتنی می‌کند. مقاله‌ی پیش‌ رو کوشیده ‌است مؤلفه‌های مورد نظر زاگزبسکی را ارزیابی کند. از نتایج این تحقیق آن است که فضایل مشتمل بر انگیزه‌اند؛ اما از نقش هدایت‌گرانه‌ی مورد نظر زاگزبسکی‌ برخوردار نیستند؛ البته باید دیگر مؤلفه‌ی موفقیت را پذیرفت؛ زیرا نمی‌توان فضیلتمند بود، اما به هدف فضیلت به‌طور غالب نائل نشد. بر خلاف دیدگاه زاگزبسکی، نمی‌توان فضیلت را به لحاظ مفهومی جدا از مهارت‌های هم‌پیوند با فضیلت دانست؛ زیرا جنبه‌ی مهارت دست‌کم در فضیلت عقلی بیشتر از بُعد انگیزشی دارای اهمیت است؛ به‌‌طوری که ارسطو تکنیک را از اقسام فضایل عقلانی می‌داند. به‌علاوه، فضایل تنها اکتسابی نیستند؛ زیرا در تاریخ مفهوم فضیلت، برخی توانایی‌های طبیعی فضیلت محسوب شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
توحيد في كلام الإمام الخميني المجلد 2
نویسنده:
روح الله خميني؛ مترجم: احمد بن حسین عبیدان احسائی
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات , ترجمه اثر , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دار الکرامة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب حاضر تعریب شده کتاب «توحید از دیدگاه امام‎خمینی قدس سره» نوشته امام‌خمینی قدس سره می باشد که توسط احمد بن حسین عبیدان احسائی در دو جلد به عربی ترجمه گردیده است. در آثار امام خمینی(س) مباحث توحید، به معنای گستردۀ آن، به اثر خاصّی،‏‎ ‎‏اختصاص ندارد و سراسر آثار ایشان بحث از خدا و صفات و افعال حق و در جهت‏‎ ‎‏شناخت آن است و بحثهای فقه و اصول نیز جز تلاشی برای معرفت اوامر و نواهی‏‎ ‎‏حق تعالی نمی‌باشد.‏ ‏‏مباحث توحید، به معنای خاص، حجم گسترده ای از آثار امام(س) را در بر می‌گیرد،‏‎ ‎‏چنانکه اوّلین اثر قلمی ایشان ـ شرح دعای سحر ـ پیرامون شناخت اسما و صفات الهی‏‎ ‎ است و آخرین درس و بحث ایشان نیز در باب اسم و حمد و ثنای حق است، (تفسیر‏‎ ‎‏سوره حمد). و غیر آن دو نیز در آثار عرفانی و حکمی و اخلاقی و سخنان و پیامهای‏‎ ‎‏ایشان به تناسب از مباحث استدلالی توحید و بحثهای توحید فعلی و عملی و توجّه به‏‎ ‎‏حق سخن به میان رفته است.‏ ‏‏ در این مجموعه مباحث مربوط به علم توحید از آثار امام(س) گرد آمده و در اختیار‏‎ ‎‏محققان و علاقه مندان قرار گرفته است، و شرح و تفصیل آن و مقایسه و تمایز و تطابق آن‏‎ ‎‏با آرای بزرگان معرفت و حکمت از هدف این اثر و مقدّمه بیرون است. متن تمامی مطالب از حضرت امام(س) می باشد، ولی مقدمه، پاورقیها و فهرستها‏‎ ‎‏و ترجمه های متنهای عربی از تهیه کنندگان می باشد.‏ ترتیب بابها و فصلها و عناوین آنها با توجه به پیوستگی لازم بین مباحث توحید و‏‎ ‎‏مطالب موجود در آثار حضرت امام(س) فراهم گشته است.‏ مطالب این دفتر از آثار قلمی و سخنرانیها و پیامها و تقریرات درس امام(س)‏‎ ‎‏برگزیده شده است به همین دلیل دارای یکسانی در قلم و بیان نیست.‏ در گردآوری و تنظیم این مجموعه سعی بر استقرای تامّ مطالب یک عنوان از‏‎ ‎‏جمیع آثار حضرت امام(س) بوده است، اما آنچه ارائه شده جامع و نتیجه نظر ایشان در‏‎ ‎‏هر موضوع است به نحوی که دربردارندۀ تمامی نکات دیدگاههای ایشان باشد. به این‏‎ ‎‏جهت ممکن است خواننده و محقق دیگری، در آثار امام به مطالبی با همین محتوا‏‎ ‎‏برخورد نماید که برای جلوگیری از افزایش حجم و حذف مفاهیم و معانی تکراری،‏‎ ‎‏گزینش صورت پذیرفته که بی شک خالی از کاستی و نقص نیز نخواهد بود.‏ ‏‏امام خمینی(س) در بیانات خود ـ از گذشته های دور تا واپسین روزهای زندگی ـ ‏‎ ‎‏توجّه خاصّی به توحید عملی و افعالی و عبادی داشته اند، و ربوبیت حق را در جهان‏‎ ‎‏دیده و بازگو کرده و همۀ دگرگونیها و تحوّلات و... را از حق دانسته اند و انقلاب اسلامی‏‎ ‎‏را نیز جز از حق و عنایت او نشناخته اند و در این مقام برای هیچ کس نقشی را ندیده و‏‎ ‎‏نمی شناسند که همۀ عالم مظهری از تجلیات و مظاهر حق است.‏
  • تعداد رکورد ها : 1530