مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
علم نفس
>
احکام نفس
>
کیف نفسانی
>
کیف نفسانی انفعالی
>
ملکه
>
خلق
تهور
جبن
جربزه
حکمت عملی
شره
عفت
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
تعداد رکورد ها : 102
عنوان :
مبادی نظریه عدالت ارسطو
نویسنده:
فرزانه ذوالحسنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هستی شناسی اسلامی
,
خلق
,
اجاره انسان
,
نظریهی عدالت
,
نظریه عدالت ارسطو
کلیدواژههای فرعی :
فضیلت عقلانی ,
حد وسط ,
اجتماعی بودن انسان ,
عدالت طبیعی ,
اختیار انسان ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
احکام علل اربعه ,
اخلاق ارسطویی ,
فلسفه سیاست ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
صورت بدن ,
فلسفه سیاسی ارسطو ,
عدالت قانونی ,
صورت دولتشهر ,
علل چهارگانه اجتماع ,
نظام سیاسی یونان ,
اخلاق ارسطویی ,
چکیده :
نظریه عدالت ارسطویی در حوزه فلسفه سیاسی غالبا با رویکرد سیاسی ـ اجتماعی و بدون تحلیل مبادی آن، مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله با رویآوردی میان رشتهای نشان داده شده است که ریشههای این نظریه در وجودشناسی، انسانشناسی، اخلاق ارسطویی و عرف یونان محکم شده است و این نظریه نتیجه اجتنابناپذیر نظام فکری ارسطویی است. عدالت نزد ارسطو کاملا بر اساس مدل کلی طبیعی در وجودشناسی وی معنا مییابد. تحلیل ارسطو از رابطه نفس و بدن بر مبنای تئوری ماده و صورت و جایگاه ویژه عقل نظری و عملی در انسانشناسی با نگاه انسانانگارانه او به دولتشهر عجین شده و مفهوم عدالت توزیعی را میآفریند. نظریه عدالت، مفهوم عام همان نظریه فضیلت و رعایت حد وسط در اخلاق ارسطویی است که وی تلاش میکند در اندیشه سیاسی خود در جامعه پیاده کند. وی دولتشهری را پیشنهاد میکند که تفاوت طبقاتیاش بر اساس فضایل تنظیم شده است و شهروندانش با رعایت قانون برای انجام رفتارهای فضیلتآمیز توسط دولتمردان با فضیلت تربیت میشوند. این دولتشهر به سمت غایت عدالت که همان سعادت یعنی تحقق رفتار فضیلتآمیز با همگان است پیش میرود. البته در چینش طبقات بر اساس میزان فضیلت انسانها ارسطو به شدت از عرف یونان متأثر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 103
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تحلیل مبانی اخلاقی عهد عتیق با توجه به آموزه معاد
نویسنده:
سمیه عمادی اندانی، اعظم پرچم
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تورات
,
اخلاق یهودی
,
دین یهود (ادیان غرب)
,
اخلاق در تورات
,
اخلاق یهودی
کلیدواژههای فرعی :
قداست ,
امانت الهی ,
هدایت الهی ,
تشبه به خدا ,
معاد(کلام) ,
انبیای بنی اسرائیل ,
یهودیان ,
برگزیدگی یهود ,
اسفار خمسه ,
خلق ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
عدالت(فقه) ,
تقوا ,
نظارت خدا ,
عدم جسمانیت خداوند ,
آبادانی حیات دنیا ,
ارزش اخلاقی در یهود ,
آموزه های عبادی تورات ,
آموزه های اخلاقی تورات ,
سرزمین اسرائیل ,
تجلی صفات الهی در انسان ,
برائت از شرک ,
عبادت غیر خدا ,
پادشاهان اسرائیل ,
عدالت قضات ,
عدالت میان مردم ,
تقوا بین مردم ,
تقوا بین انسان و خدا ,
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
جوهر تعالیم اخلاقی عهد عتیق، شباهت انسان به خداوند است که از طریق عمل به شریعت در زندگی دنیوی محقق میگردد. ازاینرو در تورات، اخلاق و شریعت با یکدیگر رابطهای ناگسستنی دارند و طرح تربیتی حیات مقدس را فراهم میآورند. قداست دارای دو بعد سلبی و ایجابی است که نفیاً مستلزم تقوا و دوری جستن از همه چیزهایی است که مخالفت با اراده خداست و اثباتاً خود را وقف عبادت او کردن است. آنچه این مقاله بدان اهتمام میورزد، تحلیل مفاهیم تشبه به خدا، قداست، توحید، عدالت، تقوا و برگزیدگی در عهد عتیق با توجه به آموزه معاد است. ازجمله رهیافتهای مهم مقاله حاضر این است که از طرفی اخلاق در عهد عتیق بر محور قداست، توحید، عدالت، شریعت و تقواست و برگزیدگی قوم یهود براساس ایمان به خدا و رعایت عهد و میثاق است و مطلق نیست. از طرفی دیگر، بیشتر آموزههای دینی و اخلاقی در راستای آبادانی حیات دنیوی است و اسفار خمسه فاقد هرگونه اندیشه صریح نسبت به عالم آخرت بهعنوان تضمینی برای اجرای ارزشهای اخلاقی است و پهنای این آموزه در عهد عتیق به گستردگی قوانین شریعتی و آموزههای عبادی نیست!
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 139 تا 166
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رسائل الشجرة الإلهیة فی علوم الحقائق الربانیة المجلد 2
نویسنده:
شمس الدین محمد شهرزوری؛ محقق: نجفقلی حبیبی
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
کتب اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
نفس ناطقه ,
زمان و مکان ,
نفس حیوانی ,
استحاله ,
احکام اجسام ,
اخلاق فلسفی ,
احکام نجوم ,
علم طبیعی ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس ناطقه ,
خلق ,
نوع بسیط ,
هیولی ,
تناهی ابعاد ,
تدبیر ,
سیاسات ,
حرکت ,
شماره ديويي:
160
چکیده :
«الرسائل الشجرة الإلهية في علوم الحقائق الربانية» اثر شمس الدين محمد بن محمود شهرزورى، كتابى است در موضوع اخلاق فلسفى كه به زبان عربى در قرن هفتم هجرى نوشته شده است. در مقدمه مصحح، توضيحات كامل و مفصلى پيرامون محتواى رساله هاى كتاب ارائه گرديده است. این کتاب تحت عنوان فی العلوم الطبیعیة تنظیم شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سنجش مفاهیم اخلاقی
نویسنده:
مسعود آذربایجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روان شناسی اخلاق
,
خلق
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
سنجش ارزشهای اخلاق
,
moral ideas
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
تکلم ,
قضاوت ,
هوش ,
اراده ,
بینش ,
شادکامی ,
هشیاری ,
عدالت توزیعی ,
هیجان ,
روانشناسی دین ,
تعلیم اخلاق ,
آسیب روانی ,
قرآن ,
رذایل اخلاقی ,
فضایل اخلاقی ,
حیا ,
صبر ,
حسد ,
تفکر ,
حافظه ,
مقیاس روانشناختی ,
ارزش های اخلاقی مسیحیت ,
نظریه های خصیصه مکنون ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازهگیری مفاهیم و ارزشهای اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسهای و اقتباس از رویکرد روانشناسی ـ روانپزشکی، پژوهش خود را پی میگیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقهبندی، مقیاسسازی و عرضهٔ نمونههای عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافتههای آن بدین قرارند: اندازهگیری و سنجش مفاهیم اخلاقی با استفاده از الگوهای تجربی روانشناسی و روانپزشکی، امری ممکن و قابل دسترس است؛ بر اساس روش سببشناسی و نشانهشناسی در آسیب روانی میتوانیم طبقهبندی جدیدی از رذایل و فضایل اخلاقی تأسیس کنیم؛ بالاترین مرحلهٔ سنجش مفاهیم اخلاقی ساخت مقیاس و آزمون است که در نمونههای خارجی آن، تستهای عفو و گذشت، ارزشهای اخلاقی مسیحیت و مقیاس عدالت توزیعی، و در نمونههای داخلی، مقیاسهای حیا، صبر، شادکامی، حسادت و عقل را مشاهده میکنیم. براساس اصول و روشهای مطرح شده و نمونههای فعلی میتوانیم سنجش مفاهیم اخلاقی را برای دیگر ارزشها و مفاهیم نیز دنبال کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عدالت به عنوان فضیلت نفس
نویسنده:
مرضیه صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مکتب اخلاق فضیلت محور
,
خلق
,
عدالت(فقه)
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
زندگی عقلانی ,
قاعده حد وسط ,
اخلاق مسیحی ,
تشابه عدالت در نفس و جامعه ,
اعتدال قوای نفس ,
اقامه عدل ,
اخلاق دینی ,
ملاک فضیلت ,
رابطه اخلاق دینی و ارسطویی ,
عدالت در نفس ,
اتوپی افلاطون ,
عدالت افلاطونی ,
نقش اخلاقی مثل ,
نفس شناسی اخلاقی ,
فضیلت برتر ,
چکیده :
مقاله حاضر درصدد تبیین عدالت فردی به عنوان فضیلت نفس و به مثابه برترین فضیلت در اخلاق در مقابل عدالت به عنوان عملی اجتماعی است. بحث عدالت فردی مقدم بر بحث عدالت اجتماعی است، زیرا با تربیت انسان، جامعه نیز بالطبع از افراد تربیت یافته برخوردار شده و در نتیجه، جامعه، ساختار سیاسی سالمی مییابد.جایگاه بحث حاضر، در اخلاق فضیلت مدار است که قائل به ارزش ذاتی فضایل بوده و درباره خصایل و عادات اخلاقی با تأکید بر ویژگیهای درونی فاعل فعل بحث میکند. در بحث عدالت فردی، عدالت به مثابه یک فضیلت هدایتگر در طی طریق صحیح زندگی است. در این مقاله به بررسی و تبیین نظریات افلاطون، ارسطو و نیز حکیمان مسلمان، از جمله خواجه نصیرالدین طوسی، ابنمسکویه و مرحوم نراقی و مقایسه آنها با یکدیگر پرداخته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 58 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دین و استقلال اخلاق در دیدگاه کانت
نویسنده:
محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کمال مطلق
,
دین و اخلاق
,
خلق
,
خلود نفس
,
خیر محض
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
خودمختاری اراده
کلیدواژههای فرعی :
اراده نیک ,
اختیار انسان ,
انقلاب کپرنیکی کانت (فلسفه) ,
امر مطلق کانت ,
مسایل جدید انسان شناسی ,
حس اخلاقی ,
مکتب لذت گرایی ,
مکتب اخلاقی تکلیف مدار ,
انسان و تکلیف ,
آزادی اراده ,
خلود نفس ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
استقلال اخلاق از الهیات ,
اصول پیشینی اخلاق ,
حس احترام به قانون ,
امر اخلاقی شرطی ,
صورت بندی قانون محور اخلاق ,
غایت فی نفسه اخلاق ,
انسان شناسی کانتی ,
انسان به مثابه هدف ,
چکیده :
در این نوشتار رابطه دین و اخلاق از دیدگاه کانت، یکی از بزرگترین متفکران مغرب زمین، بحث و بررسی میشود. مکتب اخلاقی کانت که یک مکتب وظیفهگرایانه است، بر آن است که عقل عملی با ارائه معیارهایی میتواند خوبی و بدی تمامی اعمال را مشخص کند. او اوامر عقل را به دو دسته شرطی و مطلق تقسیم میکند و اوامر مطلق که تنها اوامر اخلاقی است، از طریق فرمولها و صورتبندیهای قانون کلی، قانون کلی طبیعت، غایت فی نفسه بودن انسان، خودمختاری اراده و کشور غایات، قابل تشخیص است. در بحث ارتباط دین و اخلاق، صورتبندی خودمختاری اراده از ارزش فوقالعادهای برخوردار است.این صورتبندی بر آن است که چنان عمل کن که اراده بتواند در عین حال به واسطه دستور اراده خود را واضع قانون عام لحاظ کند. از این رو، به نظر کانت، هر قانونی که از طریق اراده بشری نباشد، غیراخلاقی است. بنابراین، به نظر او، اخلاق مستقل از دین است و اوامر خداوند با خودمختاری انسان منافات دارد. او همچنین از طریق اخلاق، خدا و جاودانگی نفس را اثبات میکند. بنابراین، اخلاق سرانجام به دین میانجامد. بررسی اشکالات دیدگاه کانت در این زمینه موضوع این مقاله است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 69 تا 81
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دین و اخلاق، مقایسۀ رویکرد کرکگور و اشاعره
نویسنده:
نعیمه پورمحمدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سورن کرکگور
,
اشاعره (اهل سنت)
,
اخلاق دینی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
اخلاق اگزیستانس
کلیدواژههای فرعی :
ثواب و عقاب ,
اخلاق مسیحی ,
حسن و قبح ,
فعل حرام ,
معتزله (اهل سنت) ,
تکلیف ذاتی ,
تکلیف عقلی ,
حسن و قبح عقلی ,
حکم اخلاقی ,
حسن و قبح شرعی ,
الهیات مسیحی ,
اگزیستانسیالیسم ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
ملاک فضیلت ,
مرحله دینی (در اندیشه کیرکگور) ,
اطاعت الهی ,
دلالت شناسی اخلاقی ,
مرحله اخلاقی ,
تسلیم در برار عقل مطلق ,
مرحله تذوقی ,
دین و مفاهیم اخلاقی ,
دین و معیار اخلاقی ,
دین و معرفت اخلاقی ,
دین و الزام اخلاقی ,
دین و انگیزش اخلاقی ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
از نظر کرکگور، اخلاق در مرحلۀ دینی ـ که سومین مرحله از مراحل زندگی است ـ محقق میشود و مؤلفۀ اصلی آن، تسلیم در برابر امر مطلق دین است. ارزشهای عام، کلی و عقلی در اخلاق، اعتباری ندارند. اخلاق از نظر اشاعره با مؤلفۀ حسن و قبح و تکلیف دینی، الاهی و شرعی، از حسن و قبح و تکلیف ذاتی و عقلی، دوری میجوید. از این رو، در اخلاق کرکگور و نیز در اخلاق اشاعره، عقل جایگاهی به منزلۀ معیار اخلاق، معرفت اخلاقی، الزام اخلاقی و انگیزش اخلاقی ندارد؛ و این مراتب، کاملاً در اختیار دین است. این مقاله ضمن نشان دادن اخلاق دینی کرکگور و اشاعره، اختلافهای آنها را نیز در این رویکرد مشترک بیان میکند. اشاعره از بدو امر، دلالت و حکم اخلاقی را از دین میگیرند؛ اما کرکگور در اصل برای عقل، دلالت و حکم قائل است، اما امر مطلقِ دین، باعث میشود دلالت و حکم عقل به تعلیق درآید؛ همچنین بر خلاف آنکه کرکگور مفاهیم ارزشی و الزامی اخلاق را با عقل درمییابد، اخلاق اشاعره، حتی در ساحت معنا و مفاهیم اخلاقی نیز به دین وابسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله
نویسنده:
حمید ملک مکان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
عدل الهی
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
عقل گرایی حداکثری ,
عقل گرایی اعتدالی ,
حجیت عقل ,
ثواب و عقاب ,
امر و نهی الهی ,
فعل انسان ,
عدلیه (مذاهب کلامی) ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
مکلَّف ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
حکمت عملی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
صفات ذاتیه ( الهی ) ,
صفات فعلیه ,
قدرت واجب ,
کلیات خمس ,
توفیق الهی ,
moral ideas ,
حسن و قبح اعتباری ,
معناشناسی حسن و قبح ,
انسان مداری معتزله ,
خدامحوری اشاعره ,
تأویل گرایی افراطی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
در علم اخلاق، از حسن و قبح سخن میرود و اخلاق بر اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله مدار حسن و قبح میچرخد، اعم از آنکه در حوزۀ عقاید یا اوصاف نفسانی و یا افعال باشد. نگارنده در مقالۀ حاضر، اخلاق را از دیدگاه دو مکتب کلامی اشاعره و معتزله بررسی کرده است. معتزله به حسن و قبح ذاتی و عقلی افعال معتقدند و آن را از لوازم اساسی عدل الاهی میدانند. آنان همۀ افعال الاهی را حَسَن و زیبا میدانند و برآنند که خدا فعل قبیح انجام نمیدهد و در انجام واجبات، اخلال نمیورزد. صفت عدل به صفات اراده و قدرت مطلق الاهی بازمیگردد؛ این صفات به شناخت توحید و مطلق صفات خداوند میانجامد. شناخت توحید و اثبات قدیم بودن خدا، بر آزادی اراده و اختیار انسانی در افعالش متوقف است و صحت این امور نیز به عقل توقف دارد نه نقل؛ در غیر این صورت، به فروپاشی نظام اجتماعی، بطلان قانون علّیت و نیز به نابودی شرع و دین میانجامد. در برابر این دیدگاه، اشاعره به حسن و قبح الاهی و شرعی افعال پایبندند. آنان به عدل خدا باور دارند اما نه با تعریفی که معتزله قائل است؛ بلکه به اعتقاد ایشان هر کاری که خدا انجام دهد، عین عدل است. بنابراین، آنان حسن و قبح افعال را ذاتی نمیدانند و به تبع، برای عقل در کشف حسن و قبح، ارزشی قائل نیستند؛ بلکه آفرینندۀ حسن و قبح را خدا و فرمان الاهی میدانند. در نظر آنان نیز حسن و قبح افعال، به اراده و قدرت مطلق الاهی بازگشت دارد که هر دو صفت از صفات ذات به شمار میآید. نکتۀ دیگر، آن است که هر دو مکتب در عقلی بودن برخی از معانی حسن و قبح، دیدگاهی مشترک دارند؛ تنها در استحقاق مدح و ثواب و ذم و عقاب، عاجلاً و آجلاً، اختلاف نظر وجود دارد. سرانجام این که در دستگاه کلامی معتزله و مطابق تفسیر آنان از حسن و قبح افعال، نگاه و توجه، بیشتر «انسانمدارانه» است؛ حال آنکه در دستگاه کلامی اشاعره، تأکید بیشتر الاهیاتی و «خدامحور» میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 93
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابتنای معناشناسانه اخلاق به دین
نویسنده:
جواد دانش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق اسلامی و دینی
,
دین و اخلاق
,
خلق
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
امر و نهی الهی ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
صفات الهی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
امر الهی ,
حسن و قبح ,
اراده الهی ,
دین اسلام ,
گزاره اخلاقی ,
آموزه های وحیانی ,
الزام اخلاقی ,
باید و نباید ,
مفاهیم دینی ,
حکم اخلاقی ,
کنش اخلاقی ,
نسبیت گزارههای اخلاقی ,
حسن و قبح اخلاقی ,
صدق گزارههای اخلاقی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
تقریرهای تعدیلیافته ,
تحویل پذیری ,
پلورالیسم اخلاقی ,
moral ideas ,
وابستگی اخلاق به دین ,
طبیعت ناگروی اخلاقی ,
وابستگی مفهومی ,
نادرست ,
نادرستی اخلاقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
نسبت میان دین و اخلاق، به عنوان دو حوزهٴ ارجمند و سترگ زیست انسانی، در طول تاریخ و دستکم از زمان افلاطون به این سو مورد اقبال متفکران بوده است، چه اینکه هر دو متکفّل صلاح و فلاح انسان این جهانی بوده، بسته به میزان بینیازی یا نیازمندی به دیگری، نظم و نسق متفاوتی پی میافکنند. مطابق یکی از این تقریرات، اخلاق و کنش اخلاقی جز با اتکا به آموزههای وحیانی سامان نمییابد به گونهای که در این وابستگی حداکثری به لحاظ معناشناختی، همه یا برخی از مفاهیم اخلاقی تنها با ارجاع و تحویل به مفاهیم دینی تعریفپذیر است. اما چنانکه ملاحظه میکنیم انحای این گونه وابستگی حتی در قرائتهای تعدیلیافته آن ـ که اوصاف اخلاقی را با ضمّ قیودی وابسته به فعل ارادی خدایی مهرورز، خیرخواه یا... میانگارد ـ هیچیک تاب و توان چیره شدن بر نقدها و اشکالات پیشرو را نداشتهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت تجربهٔ دینی با تجربهٔ اخلاقی از دیدگاه شهید مطهری
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
تجربه اخلاقی
,
دین و اخلاق
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
خلق
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق از نظر شهید مطهری
,
تجربه دینی (فلسفه دین)
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
عمل اخلاقی ,
فاعل اخلاقی ,
تکلیف خداوند ,
عبادت ,
وجدان خیر و شر ,
حسن فاعلی ,
حسن فعلی ,
کمال نفوس انسانی ,
ارزش اخلاقی ,
حسن نیت ,
حس اخلاقی ,
وحی الهی ,
قرآن ,
فضایل اخلاقی ,
اعتدال ,
حب به خدا ,
ایمان ,
حس خداشناسی ,
رعایت عدل و احسان ,
نظریه عاطفی اخلاق ,
نظریه اراده اخلاقی ,
نظریه وجدانی اخلاق ,
نظریه زیبایی اخلاق ,
اخلاق هندی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
مسألهٔ نسبت تجربهٔ دینی با تجربهٔ اخلاقی (وحدت، اتحاد، تمایز، تباین، تعاند یا...) در عین حال که با مسألهٔ نسبت میان دین و اخلاق مرتبط است، با آن یکی نیست. از این رو، میتوان اخلاق را مستقل از دین دانست و در عین حال تجربهٔ دینی و تجربهٔ اخلاقی را واحد یا متحد به شمار آورد. در این مقاله تلاش شده با تحلیل و بررسی دیدگاههای شهید مطهری دربارهٔ موضوعاتی از قبیل دین، ایمان، پرستش، ارزش اخلاقی و بهویژه نظریهٔ اخلاقی برگزیدهٔ ایشان (اخلاق به مثابه پرستش) پاسخ ایشان به پرسش یادشده به دست آید و نشان داده شود که از نظر ایشان «هر تجربهٔ اخلاقی نابی همواره تجربهای دینی است و با آن اتحاد دارد، و نهتنها منفک از آن نیست بلکه متمایز از آن نیز نمیباشد».
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
تعداد رکورد ها : 102
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید