مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
فلسفه مشاء
فلسفه بوعلی
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
تعداد رکورد ها : 423
عنوان :
تاملاتی پیرامون هماوردی های غزالی با فلاسفه
نویسنده:
عین اله خادمی، محمدکاظم نیک مرام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
غزالی و فلسفه
,
نقل
,
امام محمد غزالی
,
دین اسلام
,
تعارض عقل و دین
,
فلسفه الهی
,
عقل ( جوهر )
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
کلام جدید ,
متکلم ,
کتاب مقاصد الفلاسفه ,
روش شناسی علم کلام ,
اشارات و تنبیهات ,
تهافت الفلاسفه ,
سنخیت میان علت و معلول ,
فلسفه کلام، کلام غزالی، موضوع کلام، مسائل علم کلام، روش کلام، متکلّم ,
نظریه عقل آزاد ,
فیلسوف ,
کیمیای سعادت ,
تفکر فلسفی ,
فلسفه مشاء ,
علیت ,
عدم سنخیت ,
ارتداد ,
روش فلسفی ,
المنقذ من الضلال ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
میزان العمل ,
تعارض عقل و وحی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
کتاب احیاء علومالدین غزالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مساله روشن است که غزالی با فلاسفه به مخالفت برخاسته است، با توجه به اختلاف اندیشمندان در تفسیر ماهیت این مخالفت، یکی از تفسیرهایی که خیلی زیاد مطرح می شود، این است که ماهیت این نزاع، نزاع دین با عقل، یا چالش دین با فلسفه، یا هماوری علم کلام با فلسفه است. شاید آنچه باعث شده این متفکران چنین تفسیری بکنند، این باشد که غزالی خودش را مدافع و حجت دین اسلام دانسته و از این موضع به تکفیر فلاسفه پرداخته است. اما نهایت استنباطی که از آثار ایشان می شود این است که او بعنوان یکی از علمداران دین، بعضی از عقاید برخی از فلاسفه، بویژه عقاید ابن سینا و فارابی را کفر تشخیص داده، نه اینکه بطور کلی عقل و تعقل و فلسفه را کفر بداند. البته تشخیص غزالی، بصورت یک قضیه جزئیه و بدون تعیین مصداق، می تواند درست باشد. اما هنگامی که غزالی، ابن سینا و فارابی را، بعنوان مصادیق کفر معرفی می کند؛ هم در صحت این تشخیص، و هم در استفاده از حربه تکفیر، بعنوان تنها راه حل مشکل، جای تردید و پرسش وجود دارد. هدف از طرح این تردیدها و پرسشها، صرفا جلوگیری از خلط مبحث، بوده نه بررسی صحت و سقم آنها. هدف نهایی این نوشتار، تبیین این نکته است که، ماهیت این هماوردی، بیشتر، از نوع هماوردی یک استنباط کلامی از دین (اسلام)، با یک استنباط فلسفی از همان دین است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 101
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تحلیلی برهان وجودی آنسلم
نویسنده:
اصغر واعظی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آنسلم
,
برهان وجودی آنسلم
,
برهای وجودی
,
براهین خداشناسی
,
الهیات مسیحی
,
الهیات قدیم مسیحی
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
فلسفه دین
,
پروسلوگیون
کلیدواژههای فرعی :
قرون وسطی ,
برهان نظم (اثبات خدا) ,
مفهوم وجود ,
برهان صدیقین ,
وجود عینی ,
جامع الهیات ,
مفهوم کلی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
برهان امکان ,
مفهوم ممکن الوجود ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
وجود ذهنی ,
مفهوم جزئی ,
فلسفه مسیحی ,
موجود واقعی ,
رد بر کفار ,
تتولوژی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
مقاله حاضر دو هدف عمده را دنبال می کند: نخست ارائه تحلیلی دقیق و موشکافانه از برهان وجودی آنسلم و دوم تعیین مغالطه منطقی در این برهان. برای دستیابی به هدف اول و فهم درست برهان وجودی، هر دو تقریر این برهان در فصلهای دوم و سوم کتاب پروسلوگیون آنسلم مورد بررسی قرار گرفته و به منظور ایضاح بیشتر، اعتراضات گاونیلون راهب معاصر آنسلم و پاسخهای آنسلم به وی مطرح شده است. در بخش دوم مقاله ضمن اشاره به انتقادات توماس اکویناس به برهان وجودی آنسلم و ارزیابی آن تلاش شده تا با تکیه بر مبانی نظری صدرالمتالهین اشکالات موجود در این برهان و دلیل بی اعتباری آن بیان شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مطالعۀ تطبیقی عقل اول و وجود منبسط در حکمت مشاء و عرفان
نویسنده:
علی حسینی شریف , غلامعلی مقدم
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صادر اول
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
اصطلاحنامه عرفان
چکیده :
ترتیب نظام هستی و کیفیت صدور و ارتباط آن با مبدأ، از مسائل مهم هستیشناسی عرفانی و فلسفی است. عرفا در این باره به وجه واحد و وجود منبسط، و مشاء به عقول مترتبه قائلاند. فلسفه و عرفان هر دو داعیهدار حکایت معارف خود از واقعاند و اصالتِ وحدتِ واقع به همگرایی آنها در این مسئله حکم میکند. نگاه رایج، توفیق این همآوایی را به ملاصدرا منسوب کرده و حکمت مشاء را کمتر مورد توجه قرار داده است. در این مقاله با روش تطبیقی تحلیلی نشان دادهایم که اگرچه حکمت مشاء در این مسئله، زمینۀ تلاقی و برخورد مستقیم با عرفان نظری را نداشته، با نظر به اصول و مبانی حاکم بر اندیشۀ آنها میتوان قابلیت همسویی آن را با عرفان اثبات نموده، مٶیدات آن را نشان داد و به موانع و اشکالات احتمالی در این باره پاسخ گفت.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نوآوریهای ابن سینا در مسأله علیت
نویسنده:
احمد بهشتی، محسن ایزدی، محمودرضا میرزاجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشاء
,
علت های چهارگانه
,
اصل علیت
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
تسلسل ,
صانع ,
خلقت دفعی ,
تکوین ,
علت تامه ,
علت ناقصه ,
ملاک احتیاج به علت ,
مواد ثلاث ,
اثبات علیت ,
بدیهی بودن علیت ,
نوس ,
تقابل علل ,
علل ماهیت ,
علل وجود ,
علل معده ,
علت حقیقی ,
ابطال تسلسل ,
تسلسل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در دستهبندی مسایل فلسفی از حیث اهمیت و قدمت، مبحث «علیت» (علت و معلول) در رتبهی نخست جای دارد. هر چند آثار مکتوب فلسفی نشان میدهد که این مسأله محصول تلاش فکری فیلسوفان یونان و به خصوص «ارسطو» است، لیکن طرح این پرسش اهمیت دارد که فیلسوف بزرگی مانند «ابنسینا» در تبیین و توسعهی مباحث این مسأله چه نقشی دارد؟ با وجود این که ابنسینا بارها مقام علمی ارسطو را ستوده است، معالوصف به هیچوجه نمیتوان او را فقط مفسر فلسفهی ارسطو دانست و ابتکارات فلسفی او را انکار نمود. ابنسینا که در بسیاری مسایل فلسفی ـ هم از لحاظ محتوا و هم صورتبندی ـ خلاقیت شگرفی داشته است، به خصوص در مبحث «علیت» نبوغ خویش را متجلی ساخته و در اموری نظیر «تعریف علیت»، «انقسامات» و «حیثیات مختلف علت» و«احکام علت و معلول»، از جهت محتوا و تبیین و تقریر و صورتبندی مطالب، نوآوریهای مهمی از خود به جای گذاشته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حد معرفت انسان به خداوند از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، محمدرضا صمدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی
,
حد معرفت انسان
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
شواهد الربوبیه ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
اتحاد عاقل و معقول ,
التعلیقات ابن سینا ,
صفات الهی ,
رؤیت مجردات ,
عالم مجردات ,
علم حضوری ,
ادراک مجردات ,
تجرد نفس ناطقه ,
رؤیت قلبی خدا ,
مبدا و معاد ,
معرفت به اسماء و صفات خداوند ,
شرح اشارات ,
صدق معرفتهای شهودی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
برهان امکان ,
فنا ,
اقسام ادارک ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
عقل(قوه عاقله) ,
حواس باطنی اخروی ,
حس مشترک ,
واهمه ,
حافظه ,
متخیله ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
مکاشفه(معرفت شناسی) ,
رحیق مختوم ,
ادراک از نظر ابن سینا ,
انقلاب در ذات ,
شئون وجودی علم ,
مقام اطلاقی ذات ,
ادراک از دیدگاه ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از اهم مباحث الهیاتی حد معرفت انسان نسبت به حق سبحانه است آیا انسان به ساحت قدس ربوی و الوهی رهیافتی دارد و در صورت رهیابی معرفتی انسان به بارگاه الهی و با عنایت به مراتب ذات و اسماء و صفات خداوندی، معرفت انسان به کدامیک از این مراتب تعلق می گیرد و آیا معرفت انسان نسبت به مقام الوهی از نوع علم حصولی است یا حضوری؟ در این راستا هر یک از دو اندیشمند مورد نظر یعنی ابن سینا و ملاصدرا در عین اشتراک در مواردی چند، چون عدم امکان اکتناه ذات دیدگاه های خاصی نسبت به میزان امکان معرفت انسان به حق ارائه نمودند که ما در این نوشتار با روش توصیفی، تحلیلی در مقام تقریر و نقد آراء آنان بوده نظر مختار را با استفاده از نظرات آنان به نحو مستدل تبیین خواهیم نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 101
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل جایگاه و کارکرد صور مرتسمه در تفکر سینوی
نویسنده:
مصطفی مؤمنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صور مرتسمه در ذات
,
ابن سینا
,
علم قبل الایجاد
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
حکمت متعالیه
,
علم واجب
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
کلیدواژههای فرعی :
صور ذهنی ,
اتحاد عاقل و معقول ,
علت تامه ,
عالم محسوس و معقول ,
تعالی تفکر سینوی ,
علم حضوری ,
علم ازلی الهی ,
عینیت ماهیت واجب با وجود ,
علم عنایی ذاتی خدا ,
مبدا و معاد ,
صور علمی ,
عاقل و معقول ,
تعلیقات ,
فلسفه مشاء ,
اجزاء علت تامه ,
ماهیت علت ,
ماهیت معلول ,
ماهیت واجب ( ماهیت ) ,
مُثُل ,
علم واجب به ذات ,
قرآن ,
عقل محض ,
قاعده امکان اشرف(حکمت اشراق) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم واجب به اشیاء ,
قیام به غیر ,
رابطه صدوری ,
جزئیات زمانی ,
تشبیه معقول به محسوس ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
علم الهی به اشیاءْ قبل از ایجاد، یکی از مباحث الهیات بالمعنی الاخص است که معرکهی آرای مختلف قرار گرفته است. برخی از عهدهی تبیین این مسأله برنیامده و عدهای نیز نتوانستهاند تبیین دقیقی از علم تفصیلی در این مقام را ارائه دهند. در میان اقوال گوناگون که در این خصوص وجود دارد نظریهی مشائین و ابنسینا معروف است؛ آنها نظریهی صور مرتسمه را مطرح نموده، بر این باورند که علم تفصیلیِ قبلالایجادِ واجبتعالی، از طریق این صور است. آنها علم پیشین واجب به اشیاء را علمی حصولی و درعینحال فعلی و لازمهی ذات دانستهاند. ابنسینا بر این باور است که ذات واجب، از جهت تعقلِ مبدئیت ذات خود برای آنها، صور را تعقل نموده، نه بهواسطهی صوری دیگر، بلکه این صور از آن حیث که معقولاند موجودند؛ وجود آنها عین معقولیت آنهاست و بر عکس. در این نوشتار ضمن تبیین و تحلیل نظریه صور مرتسمه در تفکر سینوی به بررسی ایرادات ملاصدرا بر آن نیز پرداخته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چگونگی تقدم وجود علمی بر وجود عینی، از منظر فلسفه و عرفان
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، زهرا محمدعلی میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صور مرتسمه
,
وجود عینی
,
وجود علمی
,
مرتبه واحدیت
,
اعیان ثابته
,
فلسفه و عرفان
کلیدواژههای فرعی :
واجب الوجود ,
علم الهی ,
فلسفه اسلامی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سابقیت علم الهی بر وجود عینی ممکنات، از جمله مباحثی است که می توان تمامی هستی شناسان الهی بر آن اتفاق نظر دارند. در نگاه مشائی، سلسله علی و معلولی موجودات که در نهایت به خداوند متعال منتهی می شود، وجودات عینی را تشکیل می دهد. خداوند سبحان که علت العلل این نظام علی و معلولی است با علم به ذات خویش، عالم به تمامی ممکنات است. بر مبنای دیدگاه حکمت متعالیه که وجود، تنها امر اصیل و عینی است، وجود عینی، سلسله ای مشکک از موجودات ممکن به امکان فقری را شامل می شود که در نهایت به حق تعالی به عنوان تنها وجود عینی مستقل بالذات، منتهی می گردند. اما در نگرش عرفانی که وجود عینی و حقیقی، منحصر در ذات حق تعالی است و تمامی ممکنات، مجالی و شئون او هستند، بحث از تقدم مظاهر علمی حق بر مجالی عینی و خلقی اوست. پژوهش حاضر، درصدد بررسی چگونگی تقدم وجود علمی بر وجود عینی از منظر دو مکتب فلسفی مشاء و حکمت متعالیه و مبانی عرفانی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 123
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مساله آفرینش از نگاه ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
مجید ملایوسفی، علی حیدری فرج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهان شناسی فلسفی
,
خالق
,
ابن سینا
,
فلسفه الهی
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
محرک اول
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
کلیدواژههای فرعی :
حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
قدم عالم ,
حدوث زمانی عالم ,
حدوث ذاتی عالم ,
عالم تحت القمر ,
عالم فوق القمر ,
فلسفه یونان ,
محرک ,
مُثُل ,
علیت ,
فیض الهی ,
نظام علت فاعلی ,
حرکت ,
زمان ,
جهان شناسی ابن سینا ,
جهان شناسی ارسطو ,
برهان سلسله علل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مسائل مهم در تاریخ تفکر بشر مخلوق یا نامخلوق بودن عالم هستی بوده است. فیلسوفان پیش از ارسطو، هر یک به نوعی قائل به ازلی و غیر مخلوق بودن عالم هستی بوده اند. ارسطو با قائل شدن به ازلیت مقوله های حرکت، زمان، و ماده را مولفه های اصلی عالم هستی دانسته است و حکم به ازلی و غیر مخلوق بودن جهان هستی می دهد. از این حیث است که خدای ارسطو در مقام علت فاعلی عالم هستی، فقط محرک عالم است و هستی بخش آن قلمداد نمی شود. در ادیان ابراهیمی، از جمله اسلام، خالقیت خداوند امری مسلم و بدیهی تلقی می شود. از این رو، ابن سینا در مساله آفرینش عالم از ارسطو فاصله می گیرد. در واقع، تصویر سینوی از عالم هستی و خداوند و رابطه این دو با هم متفاوت با تصویری می شود که ارسطو ارائه می دهد. ابن سینا با تقسیم حدوث به ذاتی و زمانی مدعی می شود که ازلی بودن عالم از حیث زمانی مستلزم آن نیست که عالم هستی مخلوق خداوند نباشد. از این حیث نزد بوعلی خداوند علت فاعلی عالم است، صرفا محرک نیست، بلکه معطی وجود به عالم هستی نیز تلقی می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 92
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پیدایی کثرت از منظر عرفان و فلسفه
نویسنده:
محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کثرت
,
وحدت در کثرت
,
کثرت(احکام ظهورات ذات عرفان نظری)
,
عالَم کثرت(مقابل عالَم وحدت)
,
کثرت حقیقی
,
کثرت از نظر عرفان
,
کثرت از نظر فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نظام هستی ,
فصوص الحکم ,
حکمت متعالیه ,
وجود ,
عوالم سه گانه ,
الله ,
مشاء ,
فیض مقدس ,
عالم مثال ,
وحدت شخصی وجود ,
صادر اول ,
ظهور متفاوت اسما الهی ,
فیض اقدس ,
مجهول مطلق ,
مرتبه ذات حق ,
نظام هستی ,
صادر اول ,
وحدت شخصی وجود ,
انسان کامل (کلام) ,
فیض منبسط ,
ذات احد ,
مرتبه واحدیت ,
قاعده «الواحد» ,
اطلاق ذاتی ,
نظام عالم وجود ,
وجود لابشرط مقسمی ,
تعینات خلقی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
عالم ( امکانی ) ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عالم ارواح ,
هویت مطلقه ,
اصطلاحنامه عرفان ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
اعیان ثابته ,
احدیت الوهی(الله) ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
ظهور اسماء(قسیم صفات و اعیان ثابته) ,
ظهور صفات(قسیم اسماء و اعیان ثابته) ,
ظهور کثرت در وحدت(مقابل ظهور وحدت در کثرت) ,
ظهور وحدت در کثرت(مقابل ظهور کثرت در وحدت) ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
مقام واحدیت(مقابل مقام احدیت) ,
مجهول مطلق(مقابل مجهول من وجه) ,
اعیان ثابته ,
اعتباریت کثرت ,
تعین وجود ,
وجود بشرط شئ ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
عبدالله جوادی آملی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
مقاله حاضر، نخست به تبیین اجمالی برخی مبانی نظری عرفانی در پیدایش عالم، همچون وحدت شخصی وجود و اعتباری بودن کثرت، تعینات وجود قبل از پیدایش کثرت و پس از آن میپردازد. سپس نحوه پیدایی عالم را از منظر عرفان برمیرسد و در هر دو بحث، تفاوت این دیدگاه را با دیدگاه فلسفی به نحوی اجمالی بیان میکند. در این مقاله چگونگی ظهور اسما و صفات الهی و تعینات و نسبتهای متکثر آن و نیز اینکه این امور با ترتیبی خاص از او ناشی میشوند، مورد بررسی قرار گرفته، نقش قاعده الواحد در این بحث، ویژگیهای صادر اول و تفاوت دیدگاه عرفانی و فلسفی و نیز تحلیل و نقد برخی گفتههای ابن عربی در این خصوص بیان میگردد. از آنجا که در برخی از دیدگاههای عارفان اختلاف نظرهایی وجود دارد و انعکاس این اختلافات موجب دور شدن مقاله از هدف اصلی میگردید، آنچه در این مقاله به عرفان و عارفان نسبت داده شده است، عمدتا بر اساس تبیین و تشریح حضرت استاد آیت الله جوادی آملی از عرفان نظری میباشد و موارد معدودی هم که به دیدگاه عرفانی بزرگان دیگر اشاره شده، مواردی است که با این تبیین همخوانی دارد. ضمن اینکه در ارائه نظریات حکمت مشاء، صرفا بر آرای ابن سینا تأکید شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 63
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه نهایی ملاصدرا در باب ادراک کلیات (عقل فعال، عقول عرضیه یا خدا؟)
نویسنده:
جهانگیر مسعودی، اعظم پیش بین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
ملاصدرا
,
الله
,
ادراک کلیات
,
ادراک کلیات
,
عقول عرضیه
,
حکمت متعالیه
,
عقول عرضیه
,
عقل فعال
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
ادراک کلیات عقلی
کلیدواژههای فرعی :
اعیان ثابته ,
ادراک عقلی ,
حرکت جوهری ,
فنا فی الله ,
اتصال به عقل فعال ,
اتحاد با عقل فعال ,
استکمال نفس ,
تعریف علم ,
حکمت مشاء ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
خودشناسی ,
اشراق ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
فناء ,
اشراق ,
عالم عقل ,
احساس ,
اتحاد نفس با عقل فعال ,
نوس ,
علم نفس ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
ماهیت علم ,
مُثُل ,
مرگ (فقه) ,
مراحل ادراک ,
خلاقیت نفس ,
تعقل(معرفت شناسی) ,
احساس (معرفت شناسی) ,
تخیل(مراتب علم) ,
آفرینش صور ,
نظریه انعکاس ,
نظریه ترشح صور بر نفوس ,
رب النوع انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
ملاصدرا در مباحث خود در باره درک کلیات مطالب گوناگون و متفاوتی را مطرح کرده است؛ وی از یک سو چنین میگوید که در ادراکات حسی و خیالی، نفس مبدع و آفریننده این صور است و سپس با حرکت جوهری و استکمالی خویش به مراتب بالای ادراک یعنی ادراک عقلی دست یافته و متحد با جوهر مفارق عقلی به نام عقل فعال میشود و صور کلی را در عقل فعال مشاهده کرده و یا اینکه عقل فعال صور کلیات را به او افاضه میکند (دیدگاه مشایی). از سوی دیگر گاهی از اتحاد نفس با مثل (ارباب انواع) و عقول عرضیه سخن میگوید (دیدگاه اشراقی). در برخی موارد هم با نگاه خاص و ویژه خود به این نکته اشاره میکند که نفس در مراتب عالی سیر استکمالی خویش فانی در ذات حق تعالی میشود و حقایق اشیاء را آنچنانکه هستند، در ذات حق میبیند. در این نوشتار ضمن بیان دیدگاه نهایی ایشان بر اساس مبانی حکمت متعالیه به این نکته اشاره شده است که برای جمع میان این دیدگاهها میتوان از دو رویکرد و تفسیر فلسفی و عرفانی در قضیه بهره برد. درک کلیات با فناء در ذات حق بیشتر با تفسیر عرفانی سازگار است و جمع میان دو دیدگاه مشایی و اشراقی عمدتا با تکیه بر دیدگاه خاص فلسفی ملاصدرا امکانپذیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
تعداد رکورد ها : 423
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید