مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
قبض و بسط تئوریک شریعت معرفت شناسی اسلامی معرفت شناسی اصلاح شده
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 139
چیستی و گستره علم دینی از نظرگاه آیت الله جوادی آملی؟
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه، قاسم بابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
مبحث علم دینی، یکی از مباحث چالشی است که با دو رویکرد مخالف و موافق همراه است. یکی از موافقان نظریه علم دینی، آیت الله جوادی آملی ـ دام‌ظلّه ـ است. ایشان «علم» را در این مباحث، به معنای اعم و شامل تمام علوم می‌داند و سایه دین را بر سر همه علوم می‌گستراند. استاد، امکان علم دینی را پذیرفته و با دو روش تفسیری و روش فلسفی آن را اثبات می‌کند. در مسئله چگونگی تحقق علم دینی، رویکرد حداکثری را به دین می‌پذیرند و معتقدند که دین، شامل تمام علوم می‌شود و علم غیردینی وجود ندارد. دیدگاه حداکثری علم دینی، دارای سه مرحله است: 1. قرار دادن عقل در هندسه معرفت دینی؛ 2. تنفیذ شرع بنای عقلا را؛ 3. تبیین کلیات علوم با دلیل نقلی. این مراحل به صورت تکاملی، همه علوم را در بر می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
بررسی و نقد نظریه «نیوبرگ» درباره همبستگی بین اعمال مذهبی و مغز بر اساس الگوی الهیات اعصاب
نویسنده:
علی سنایی، اسحاق رحیمیان بوگر، هادی هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
«الهیات اعصاب» به عنوان یک بحث میان رشته‌ای و الهیاتی جدید با مطالعه موردی و بررسی همبسته‌های فیزیولوژیک مغز انسان در تجربه‌های عرفانی از طریق اسکن مغزی انسان های دین‌دار، سعی بر ایجاد ارتباط میان علم و دین دارد. پروفسور «آندرو نیوبرگ» پزشک و پژوهشگر مطالعات دینی معاصر، قصد دارد با اثبات علمی تجربه‌های معنوی و مذهبی در حل ارتباط علم و دین و خلق زمینه‌های مشترک برای اندیشیدن و زندگی معنوی، راه حلی جدید در قالب یک روش‌شناسی ارائه نماید. در این نوشتار ضمن معرفی این رشته، به بررسی راهکارها و نتایج تحقیقات انجام شده توسط نیوبرگ در سنجش و اثبات علمی تجربه‌های دینی و میزان موفقیت وی در ادعایش پرداخته شده است. رابطه مغز با ذهن، تجربه‌های دینی و معنویت از جمله موضوعاتی است که در مطالعات و تحقیقات نیوبرگ مورد بررسی قرار می‌گیرد و در این تحقیق به تبیین و بررسی یافته‌ها و نتایج این تحقیقات پرداخته می‌شود. هر چند بر یافته‌های نیوبرگ اشکالات مبنایی وارد است و روش‌شناسی وی به صورت کامل محقق شدنی نیست، اما پاسخگویی به موضوعات و مسائلی مانند ماهیت دین، آگاهی انسان و امکان آگاهی جهانی، نحوه رسیدن به آرامش و خوب بودن و اینکه چگونه همه انسانها ممکن است به مرحله جدیدی از درک برسند، می‌توانند اهمیت پرداختن به این رشته را روشن کند.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
معرفت لازم در اصول عقاید(اصول دین)
نویسنده:
رحمت الله کریم زاده، محمد اسحاق عارفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
چگونگی معرفت در اصول دین یکی از مباحث مهم در حوزه معرفت دینی به شمار می‌آید. اصل مسئله این است که چه نوع معرفتی در اصول و اعتقادات دینی لازم است، آیا معرفت یقینی لازم است یا معرفت ظنی هم کفایت می‌کند؟ دیدگاه‌های گوناگون و سخنان مختلف بلکه متناقضی در این باب گفته شده است. در این نوشتار، پس از طرح و بررسی دیدگاه‎ها به بررسی مقتضای اصول اعتقادات و محتوای ادله در این باب پرداخته شده و این مطلب به دست آمده است که در مرحله نخست، یقین منطقی نسبت به اصول عقاید لازم است و اگر این نوع معرفت برای کسی امکان‌پذیر نباشد، اعتقاد جازم ضرورت دارد و اگر این نوع معرفت نیز میسور نباشد، اعتقاد علی ما فی‌الواقع ضروری است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
جایگاه «دل» در معرفت شناسی دینی پاسکال
نویسنده:
عبدالرسول کشفی ,سیاووش اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
پاسکال، در باب نظریه های توجیه معرفت شناختی، حامی «نظریه مبناگروی» است. از منظر او، باورهای پایه بر سه قسم اند: باورهای پایه تجربی، باورهای پایه ریاضی، و باورهای پایه دینی. پاسکال، توجیه باورهای پایه تجربی را از طریق «تجربه»، و توجیه دو قسم ریاضی و دینی را از طریق منبعی موسوم به «دل» می داند. این مقاله می کوشد با واکاوی آثار پاسکال، جایگاه «دل» را در اندیشه پاسکال، در مقام توجیه باورهای پایه ریاضی و دینی، به خصوص باورهای دینی، نشان دهد، و بدین وسیله، تقریری روشن از معرفت شناسی او ارایه کند. همچنین می کوشد تا معلوم سازد از منظر پاسکال، تفاوت دل با عقل چیست، و چرا پاسکال در نظام معرفت شناسی خود، دل را به جای عقل به کار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 151 تا 170
عقلانیت فضیلت محور و باورهای دینی، با تاکید بر نظریه سوسا
نویسنده:
سعیده فخارنوغانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) ,
چکیده :
معرفت شناسی فضیلت محور، یکی از جدیدترین رویکردهای معرفت شناسی است که به دلیل تمرکز بر فاعل شناسا و فضیلت های معرفتی او، از سایر رویکردهای موجود متفاوت می باشد. این رویکرد، به جهت شباهت با رویکردهای برون گرایی که در ذیل معرفت شناسی اصلاح شده قرار می گیرند، از ظرفیت های قابل توجهی برای نظریه پردازی در معرفت شناسی باورهای دینی برخوردار است. لذا می توان با تعریف پیش فرض هایی چون فضائل معرفتی دینی و منظر دینی، به مفهوم جدیدی از عقلانیت دست یافت. این نظریه، در مقابل استدلال های شکاکان مبنی بر عدم امکان معرفت در حوزه باورهای دینی و نیز استدلال ملحدان مبنی بر عدم وجود خدا، دفاع قابل قبولی از باورهای دینی ارائه می کند.
صفحات :
از صفحه 117 تا 134
تحلیلی انتقادی بر علم دینی پلانتینگا
نویسنده:
محسن مقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در قرن حاضر، هجمه سهمگين حوزه های گوناگون دانش را بر قلمرو اديان شاهد بوده ايم. اين مسأله نگرانی بسياری را از سوی دانشمندانِ پيرو دين و همچنين خداباورانِ طرفدار علم برانگيخته است. از اين رو، آلوين پلانتينگا، يكی از بزرگ ترين فيلسوفان معاصر دين، با ارائه نظريه معرفت خود، موضعی نو به باورهای دينی اتخاذ می كند. او با نقدهايی كه متوجه ديدگاه پيشينيان می كند، گستره باورهای پايه را به طريقی وسعت می دهد، تا باورهای دينی را نيز در برگيرد. پس از ارائه اين ديدگاه، پلانتينگا در آثار متعدد خويش، تلاش می كند تا تضاد ميان علوم معاصر و دين را به پيشفرض های الحادی نظريات علمی نسبت دهد. در ادامه اين تلاش، او برساختن علمی دينی را پی می گيرد كه علاوه بر اجتناب از عناصر الحادی، به كارگيری باورهای دينی را در اشتغال به فعاليت های علمی، به پيروان اديان توصيه می کند. در اين مقاله، ضمن تحليل و بررسي علم دينیِ مد نظر پلانتينگا، اشكالات عمده ای را بر آن وارد آورده ايم.
صفحات :
از صفحه 115 تا 132
درآمدی بر برخی از مهمترین مبانی و نظریه های کثرت گرایی دینی
نویسنده:
ابوالفضل ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
در فلسفۀ دین و الهیات جدید مسیحی، دربارۀ نسبت ادیان با یکدیگر، و موضوع کثرت و اختلاف ادیان دو موضع کلی وحدت گرایی و کثرت گرایی دینی وجود دارد و هر یک، قرائت ها و مبانی مختلف معرفت شناختی، دین شناختی و زبانشناختی خاصی دارند که موجب تمایز و اختلاف آنها شده است. در این مقاله، با طرح و بررسی برخی از مهمترین مبانی و نظریات کثرت گرایی دینی، می کوشیم تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که آیا اختلاف و کثرت ادیان ذاتی و حقیقی است، یا صوری و مجازی؟ و این اختلاف و کثرت بر کدام مبانی استوار است؟ و بالاخره اینکه آیا امکان توافق، یا حداقل تفاهم، میان ادیان وجود دارد یا نه؟ از مجموع مباحث چنین استنباط می شود که مهمترین مبانی اختلاف و کثرت ادیان مبانی معرفت شناختی و زبانشناختی است که موجب می شود متعلق تجربه دینی یا ایمانی یعنی حقیقت مطلق یا امر قدسی که واحد است، به اشکال و صور مختلف فهم و تعبیر شود. در نتیجه، آن حقیقت مطلق دینی به اقتضای تفاوت نفوس و اذهان و زبان انسان ها به صور مختلف ادراک و تجربه می شود و در قالب تعابیر مختلف بیان می گردد و همین نقطه نظر مشترک می تواند مبنای اساسی و بسیار مهمی برای تفاهم ادیان، علیرغم کثرت و اختلاف آنها قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
ارزیابی باورهای دینی بر اساس فضیلت گرایی معرفتی
نویسنده:
غلامحسین جوادپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
ارزش ســــنجی معرفتــــی باورهــــای دينــــی بــــراســــاس مبــــانی گونــــاگون معرفـت شـناختی، انجـام شـدنی اسـت. معرفـت شناسـی فضـيلت محـور، رويكـردی متــأخردر مباحــث فلســفی اســت كــه منــاط صــدق و ارزش معرفتــی بــاور را بــه كــاربــردن فضــايل عقلانــی و معرفتــی در موقعيــت متناســب بــا خــود مــی دانــد. لينــدا زگزبســكی، فيلســوف ديــن و اخــلاق معاصــر، بــا طــرح يگــانگی فضــايل اخلاقــی و عقلانــی، معتقــد اســت اگــر عامــل معرفتــی در هــرموقعيــت معرفتـی، فضـيلت عقلانـی متناسـب بـا آن را بـه كـار گيـرد، بـه سـبب سـاختار فضـايل كـه در كســب غايــت خــود مصــيب هســتند، بــه صــدق خواهــد رســيد. بــرای محــك زدن ارزش معرفتــی باورهــای دينــی در ايــن رويكــرد بايــد معيارهــای درونــی (فضـايل عقلانـی و حكمـت عملـی) و بيرونـی (تأسی بـه مرجـع معرفتـی وانسـان حكــيم) آن را بــراعتقــادات دينــی تطبيــق داد و ميــزان ســربلندی آنهــا را در ايــن آزمــون ســنجيد. فــارغ از ارزيــابی ايــن رويكــرد كــلان معرفــت شــناختی و بــا پــيش زمينــه دانســتن آن، بــا كــاوش در ســير تكــوين باورهــای دينــی و ســيره دينـداران در بـاورگزينی و سـلوك معرفتـی مـی تـوان معيارهـای پـيشگفتـه را بـر ايـن باورهـا منطبـق دانسـت. بـراين اسـاس بـرای ارزيـابی باورهـای دينـی نبايـد بـه دنبـال معيارهـای توجيـه گرايانـه وبـاورمحور بـود؛ بلكـه بايـد نگـاهی عامـل محـور و فراينــدی داشــت و ســير بــاورگزينی مؤمنــان را تحليــل كــرد كــه بــه نظــر ميرسد آنان در اعتقاد بنيادين به وجود خدا، در اين آزمون سربلند هستند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 112
معرفت‌شناسی دینی از دیدگاه قاضی عضدالدین ایجی و علامه حلی
نویسنده:
فرزاد فتاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در عصر حاضر، رویکرد معرفت‌شناختی به معارف دینی، معرفت‌شناسی دینی را رقم می‌زند. متکلمان مسلمان سده‌های میانه، پیش از ورود در معارف اصلی علم کلام مانند خداشناسی و نبوت و معاد، با پرسش‌هایی معرفت‌شناختی در باب چیستی علم، امکان معرفت، شکاکیت و... مواجه شدند، درحالی که در آن زمان، دانشی مستقل به ‌نام معرفت‌شناسی (به‌ منزله محمل آن مباحث) مطرح نبود. در نتیجه آن‌ها مجموعه‌ای از مباحث را ذیل عنوان عام « نظر» در ابتدای کتاب‌های خویش آوردند که از حیث انسجام و دقت‌های تحسین‌برانگیز، جالب توجه است؛ به‌ویژه این‌که علاوه بر مباحث عام معرفت‌شناسی، بحث‌های خاص معرفت‌شناسی دینی را سامان داده و پشتوانه‌های معرفت‌شناختی معارف دینی را – به‌قدر وسع خویش- تامین کردند.بر مبنای فوق، ما به کنکاش در کتاب‌های کلامی پرداختیم و از باب نمونه، سراغ قاضی عضدالدین ایجی و علامه حلی رفتیم تا مجموعه مباحث معرفت‌شناسی آن‌ها را توصیف و تحلیل کنیم و نشان دهیم که این متکلم اشعری و شیعی و متکلمانی که آراء آن‌ها در آثار این دو بیان و نقد شده، دقیقا توجه خود را معطوف به چه موضوعاتی در معرفت‌شناسی کرده‌اند و محتوای سیر منسجم آن‌ها در معرفت‌شناسی دینی چیست؟ بی‌شک، این توصیف و تحلیل، آغاز راه در سامان دادن به تحقیقاتی از این دست خواهد بود که در پیمودن آن گزیری نبود؛ چراکه پیش از ورود به مقایسه معرفت‌شناسی (دینی) متکلمان مسلمان و متفکران معاصر مغرب‌زمین، استخراج و تبیین مطالب غنی اما مغفول مسلمانان و نشان دادن استحکام و انسجام آن‌ها به‌صورت تفصیلی و موردی ضرورت دارد. در واقع محصول این پایان‌نامه، می‌تواند شاهد گرفتن مباحث این دو متکلم برای اثبات قوت و امکان دیالوگ با معرفت‌شناسی معاصر با تکیه بر غنای علمی پیشینیان ما تلقی شود.قاضی ایجی و علامه حلی، هر کدام با رویکرد کلامی خویش و طبق ساختاری کم و بیش مشابه، ابتدا به مباحث معرفت‌شناسی عام نظیر چیستی علم و معرفت، اقسام علم، علوم ضروری، راه حصول علم (نظر)، شکاکیت، امکان معرفت و... پرداخته و سپس وارد مباحث خاص معرفت‌شناسی دینی از جمله امکان معرفت خداوند و ضرورت و وجوب معرفت خداوند، اولین واجب و... شده‌اند. آن‌چه نظام و انسجام سیر مباحث ایشان را حفظ کرده، همان رویکرد معرفت‌شناختی به معارف دینی است که شامل چهار محور اصلی زیر است و هر محور به‌منزله گام‌هایی است که ترتیبی منطقی دارند:1. حصول علم و معرفت برای انسان امکان دارد.2. علم و معرفت نسبت به متعلقات ایمان دینی (مبدأ و معاد) امکان دارد.3. راه عام کسب علم و معرفت خداوند، «نظر» (تفکر و استدلال) است و نظر، علم را افاده می‌کند.4. نظر کردن در معرفت خداوند متعال واجب و ضروری است (عقلا یا شرعا).سعی ما بر نشان دادن این محورها بوده اما تنظیم فصل‌ها و مباحث را تقریبا طبق همان ساختار متکلمان مورد نظر قرار دادیم تا گزارش توصیفی و تحلیلی خود را با واقعیت بکر و دقیق موجود در کتاب‌های کلامی وفق دهیم. در قسمت نتیجه، جمع‌بندی مباحث را در قالب محورهای مزبور نشان دادیم.
بازتاب هستی‌شناسی معنا در معرفت دینی
نویسنده:
احمد واعظی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
از نیمه قرن بیستم به بعد، زبان و معنا (meaning) سهم قابل توجهی از تأملات نظری را به خود اختصاص داده‌اند که هستی‌شناسی معنا، بخشی از این تأملات مربوط به معناست. نگارنده در این مقاله نشان خواهد داد هستی‌شناسی معنا به عنوان بخشی از مباحث سمانتیک، نشانه‌شناسی و نظریه‌پردازی تفسیری، دغدغه‌ای صرفا نظری و فلسفی نیست؛ بلکه در نحوه مواجهه ما با زبان و متن تأثیر عملی دارد و مستبطن توصیه‌ها و راهبردهای تفسیری است. دیدگاه شالوده‌شکنان درباره ماهیت معنا و نیز تحلیل فردیناند سوسور از چیستی و خاستگاه معنا به همراه آرای کسانی که به لحاظ هستی‌شناختی قیام وجودی معنا را به متن می‌دانند یا اساسا متن را فاقد معنای متعین دانسته، از تکثر ثبوتی معنا دفاع می‌کنند محور نقد و بررسی‌های این مقاله است که پی‌آمدهای آنها در حوزه معرفت دینی و تفسیر متون وحیانی به بحث گذاشته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 119 تا 144
  • تعداد رکورد ها : 139