مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

سخن از ربط و نسبت منابع شناخت، در نظام معرفت دینی، اهمیت خاصی دارد. دیدگاه های موجود در این زمینه از رهیافت های گوناگونی بهره جسته اند؛ برخی عقل را در مقام ثبوت و اثبات مستقل دیده و برخی نص را کاملا خود بسنده تلقی کرده اند. در این نوشتار هر دو نگاه، نا تمام معرفی شده و از حجیت متشابک عقل و نقل دفاع شده است. عقل، چه در مقام معنا گری و فهم گزاره ها چه در مقام تبیین و تدلیل آنها و چه در مقام دفاع همراه نقل حرکت می کند. نقل نیز در تنبیه، تقریر، تذکر و تعلیم حقایق به دیگران و کمال یافتن روش به عقل مدد می رساند، در غیر این صورت عقل به تعلیق، تقلیل و تاویل بی ضابطه آموزه های دینی منتهی شده و نقل نیز از پایگاه بین اذهانی محروم می شود. از آنچا که عقل امداد های نقل را تصدیق و در ساختار خود هضم می کند، روش شناسی نهایی مورد قبول، عقلی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

محدودیت ذاتیِ عقل در شناخت خدا؛ گونه ها و علت ها

نویسنده:

محمد ركعی، شعبان نصرتی، محمدتقی سبحاني

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تقدیر , 01. خداشناسی (کلام) , شناخت ذات خدا , شناخت صفات خدا

چکیده :

عقل، در جايگاه مهمترين منبع معرفتيِ انسان، در حوزه خداشناسي محدوديت هايی دارد. متون ديني اين محدوديت ها را در شناخت ذات، صفات و نيز برخي افعال (مخلوقات) به صراحت گزارش ميكنند و علاوه بر گزارش، چرايی اين محدوديت را نيز بيان ميكنند. روايات در بيان چراييِ محدوديت های عقل در حوزه هاي گوناگون خداشناسی، شيوه های دست يابی عقل به معرفت را تحليل كرده اند و اين روش ها را كه " احاطه، ضبط، تقسيم، تقدير و تصور" هستند در شناخت ذات، صفات و برخی افعال الهي ناكارآمد مي دانند، زيرا معرفتی كه با اين شيوه ها قابل اصطياد است، معرفتی است كه در محدوده ای بگنجد و چون ذات و صفات الهي هيچ نهايتی ندارد و بسيط است، پس به ادراك عقل درنمي آيد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 28

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

صراط المستقیم الی مستحقی التقدیم المجلد 1

نویسنده:

علی بن یونس عاملی نباطی؛ محقق: محمدباقر بهبودی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

تهران: مکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , 19. مسایل کلامی , اثبات خدا , امام شناسی , پیامبر شناسی , جبر و اختیار(کلام) , صفات الهی , امامت , نبوت , آیات امامت امام علی (ع) , آیات فضائل علی (ع) , نص بر امامت , عقاید شیعه امامیه , احادیث امامت امام علی(ع) , احادیث فضایل امام علی (ع) , فضایل ائمه (ع) , وصی بلا فصل پیامبر(ص) , فضایل امام علی(ع) , احادیث و روایات , صفات خدا , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , اثبات امامت امام علی (ع) , اثبات امامت , 13. علم کلام

کد کنگره:

‏‫‬‭BP210/6‏‫‬‭‭/ن‌2ص‌4 1342

چکیده :

«الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم»، نوشته علامه زين الدين على بن يونس نباطى بياضى، متوفاى 877 ق است. اين كتاب، به زبان عربى و در موضوع اثبات اصول عقايد خصوصا امامت ائمه اطهار (ع) مى‌ باشد. موضوع اصلی این کتاب، کلام و عقائد است ولی به منظور اثبات امامت و خلافت بلافصل علی بن ابیطالب (ع) بخشی از فضائل و مناقب ائمه را ذکر می‌ کند. این اثر که سبب شهرت بیاضی گردیده است درباره مسائل مهم کلامی مانند: اثبات واجب الوجود و صفات او، جبر و تفویض، وجوب بعثت، عصمت انبیا، معجزه، اثبات وصی و صفات او، اثبات امامت علی (ع)، وجوب عصمت امام، نص پیامبر (ص) بر امامت علی (ع) و اولادش، علائم ظهور امام مهدی (عج)، رد شبهات وارد شده بر شیعه امامیه بحث کرده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازخوانی نظریۀ «نظام احسن» ملاصدرا در سایۀ تحلیل مبادی هستی‌شناسانۀ آن

نویسنده:

صادق خوشخو، محمد سعیدی مهر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , اصالت وجود , عنایت الهی , 01. خداشناسی (کلام) , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

اصالت وجود , محرک اول , امکان فقری نفس , تمایز وجود و ماهیت , نظام علت و معلول , فقر وجودی , وحدت تشکیکی وجود , تبعیت عالم از نظام ربانی , وحدت حقیقی عالم , ضرورت نظام عالم , علم عنایی حق , فاعلیت بالعنایه , رضایت به نظام احسن , قاعده بسیط الحقیقه , ارسطو ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2345-3761

چکیده :

در نوشتار حاضر نخست مهمترین مبادی هستی شناسانۀ روایت صدرایی نظام احسن تحلیل می گردد. ملاصدرا علاوه بر اتکا به اصالت وجود، تمایز وجود و ماهیت، تمایز امکان و وجوب با قول به وحدت تشکیکی وجود یا وحدت شخصی وجود و تشکیک در مظاهر آن (به عنوان دو مبنای متفاوت) و قاعده امکان اشرف، تصویر دقیقی از قانونمندی عالم (اعم از نظام علی- معلولی طولی یا نظام مظاهر)، وحدت حقیقی و نظام ذاتی عالم، اتصال مراتب یا مظاهر آن، به تصویر می کشد. در ادامه به تفسیر روایت مزبور بر محور مقتضی آن، یعنی عنایت (مشتمل بر فاعلیت وجودی به اقتضای کمال مطلق، نظام علمی احسن و پیشین عین ذات و رضای الهی به بهترین و خیرترین نظام) پرداخته می شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 67

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

لأکون مع الصادقین

نویسنده:

محمد تیجانی سماوی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه قائمیه فهرست معرفی کتاب نسخه متنی قائمیه

وضعیت نشر :

قم: موسسه انصاریان,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

شیعه و سنی , 01. خداشناسی (کلام) , امامت , خلافت , عقاید اهل سنت , نبوت , خلافت بعد از رسول الله (ص) , عقاید شیعه امامیه , سنت نبوی صلی الله علیه و آله , قضا و قدر , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , اصطلاحنامه فقه , 13. علم کلام , کتب رد شبهات

شماره ديويي:

297/417

چکیده :

«لأكون مع الصّادقين»، اثر سيد محمد تيجانى سماوى، به زبان عربى در زمينه پاسخ‏ گويى به تفاوت انديشه‏ هاى شيعه و اهل سنت مى ‏باشد. «مؤلف مى‏ نويسد: پس از انتشار كتاب «ثم اهديت» از من درخواست شد كه مسائل اختلافى ميان مسلمانان سنّى و شيعى را بيش از پيش توضيح دهم تا پرده‏ ها برداشته شود و براى كسى كه خواهان تحقيق و رسيدن به حقيقت مطلب است هيچ گره و مشكلى نماند، از اين روى اين كتاب را با همان سبك نگاشتم تا پژوهشگران به آسانى و از نزديكترين راه حقيقت را دريابند.» مؤلف بعد از مقدّمه و پيش‏گفتار وارد مباحث اصلى مى‏ شود كه عبارتند از: 1- قرآن نزد اهل سنّت و شيعه‏ 2- سنّت پيامبر از نظر اهل سنّت و شيعه‏ 3- عقايد نزد شيعيان و اهل سنّت: برخى از مهم ‏ترين موارد اختلاف عقايد هر دو مذهب درباره خداى متعال، نبوت، امامت در قرآن و سنت و خلافت آمده است‏. بحث بعدى اختلافى است كه اهل سنّت با شيعه در مساله قضا و قدر دارند كه نظريه هر دو گروه بازگو مى‏ شود، بحث ديگر اختلاف سنى و شيعه در سنت نبوى است كه دو مورد فروع فقهى خمس و تقليد از ديدگاه هر دو به چالش كشيده مى‏ شود. و در بحث آخر اعتراضاتى است كه اهل سنّت بر برخى از عقايد و فروع فقهى شيعه دارند و آن را تقبيح مى ‏كنند، موضوعات عصمت، تعداد و علم امامان، بداء، تقيه، ازدواج موقّت، تحريف قرآن، جمع بين دو نماز، سجده بر خاك، رجعت، غلو و مهدى منتظر (ع).

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی دیدگاه جان کالون درباره حس الوهی و مقایسه آن با نظریه فطرت

نویسنده:

علی قربانی، احمد احمدی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حس الوهی , خداشناسی فطری , فطرت(کلام) , جان کالون , خداگرایی فطری , معرفت شناسی اصلاح شده , الهیات مسیحی , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

غایت آدمی , 01. خداشناسی (کلام) , علم نفس , خداگرایی فطری , الهیات طبیعی , فلسفه ارسطو , قرآن , گناه ذاتی , مذهب پروتستان (مذاهب مسیحی) , هبوط انسان (آموزه‌ها‌ی دین مسیحیت) , باور صادق موجه , باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) , نظریه فطرت در سنت اسلامی , مبادی دین مسیحیت , عمومیت دین بین انسانها , خوف منکران , آشکاری خداوند در آفرینش , تامل در نفس , الهیات اصلاح شده , باور پایه و تضمین , گناه و شناخت خدا , قلبی بودن شناخت خدا , رابطه دین و الهیات طبیعی , متعلق شناخت فطری ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی

شاپا (issn):

6024-2251

چکیده :

در این مقاله علاوه بر نظریه حس الوهی جان کالون، تأثیر این نظریه بر دیگران - به‌خصوص کسانی که در سنت الهیات اصلاحی قرار دارند - و نیز تأثیر این نظریه بر معرفت‌شناسی اصلاح‌شده، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین رابطه الهیات کالونی با الهیات طبیعی و تفسیرهایی که از نظریه او دراین‌خصوص ارائه شده، به‌نحو خلاصه بیان گردیده و در نهایت مقایسه‌ای بین نظریه حس الوهی کالون و نظریه فطرت در سنت فلسفی اسلامی انجام گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 26

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رؤیت حق تعالی از دیدگاه عرفان اسلامی و مقایسه آن با برخی دیدگاه های کلامی و تفسیری مشهور

نویسنده:

پروین نبیان

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , رؤیت حق تعالی

کلیدواژه‌های فرعی :

معتزله , ولایت , وحدت وجود , اشاعره , تجلی حق تعالی , عشق , رویت قلبی خداوند , قلب , قرآن , مشاهده (شهود) , لن ترانی , مظهریت صفات حق , پیامبر , سلامت قوای باطنی , رؤیت با چشم , شرایط ابصار حق تعالی , امامان معصوم علیهم السلام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2322-3421

چکیده :

امکان یا عدم امکان دیدار حق از مسائل پرشور و پیچیده ای است که در طول تاریخ تفکر اسلامی آراء و نظریات گوناگونی را به خود اختصاص داده است؛ آن چه که از گفته های عرفای اسلامی روشن می شود و فرمایشات و استدلال های ائمه معصومین علیهم السلام آن را تائید می نماید این است که ایشان رؤیت با چشم ظاهر و حتی عقلی (علم حصولی) را محال دانسته، تنها رؤیت قلبی را که نتیجه سلامت قوای درونی و باطنی انسانها است جایز دانسته اند و بنابراین آیات قرآنی را که دلالت بر رؤیت حق یا درخواست رؤیت حق از طرف انبیا دارد، به همین رؤیت و شهود قلبی تفسیر نموده اند. در این مقاله ضمن بررسی مختصر برخی نظریات متکلمین با تکیه بر دلایل قرآنی ایشان و نظریات مفسرین در این خصوص و مقایسه برداشتهای هر یک از آنان از آیات قرآنی به ویژه آیه 143 سوره اعراف، در مورد معنا و حقیقت رؤیت قلبی و مراتب آن و چگونگی تحصیل آن با تکیه بر مبانی عرفانی به ویژه سه رکن «وحدت وجود، ولایت، عشق» و با محوریت قرآن و احادیث و فرمایشات حضرات معصومین علیهم السلام سخن خواهد رفت. بدین ترتیب در این مقاله ضمن مقایسه برخی آراء مشهور در زمینه رؤیت حق این سؤال نیز پاسخ داده می شود که مقصود عرفای اسلامی از رؤیت قلبی حق تعالی چیست و این امر چگونه حاصل شدنی است؟ در این نوشتار اثبات می شود رؤیت قلبی در نتیجه مظهریت صفات حق حاصل می شود به گونه ای که انسان می تواند به مقامی نایل گردد که به دلیل تجلی صفات حق در او با شهود و رؤیت خود، حق را رؤیت نماید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 131 تا 148

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی نقش جایگاه خداشناسی فطری از دیدگاه حکمت متعالیه

نویسنده:

زهرا ملایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , الهیات طبیعی , حکمت متعالیه , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , خداشناسی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , هنر و علوم انسانی , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , طباطبایی، سیدمحمدحسین , خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , طباطبائی، سیدمحمدحسین‌ , خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , ش‍اه‌ آب‍ادی‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌ , هنر و علوم انسانی , شاه‌آبادی، محمدعلی‌

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در مباحث مربوط به معرفت دینی و خداشناسی، شناخت فطری و راه یابی از طریق درون یکی از راه های قابل توجه است. از جمله راههای خداشناسی تعلیماتی است که از طریق براهین عقلی و بیانات شرایع به بشر رسیده است. باید توجه داشت که در عین حال انسان هایی وجود دارد که قادر به درک مبانی استدلال عقلانی و قبول بیانات شرایع نمی باشند.لذا برای این عده مسیری دیگر در همان معرفت و ارتباط با ذات خداوند از طریق فطرت انسانی است، مهیا گردیده است. خداشناسی و خداجویی در فطرت انسان همگام با آفرینش وی سرشته است و حتی براهین فلسفی مانند برهان صدیقین، برهان وجودی، و... به گونه ای ریشه در فطرت خداشناسی انسان دارند. همۀ انسانها این شناخت را در عمق جان و وجدان خویش دارند ولی به سبب عوامل گوناگون محیطی، اجتماعی، فرهنگی و موانع مختلف دنیایی وضوح و روشنی آن را از یاد برده اند. علم به این آگاهی فطری یا خداشناسی فطری نیازمند تلنگرهایی است که که باید پیوسته از سوی دین پژوهان و فیلسوفان انجام گیرد تا تجلی آن همواره محفوظ باقی بماند. پژوهش حاضر ضمن بررسیمبادی و مسائل کلی فطرت و تبیین بینش خاص قرآن درباره آن، به بحث از فطرت الهی در انسان از دیدگاه برخی از حکمای متعالیه می پردازد. این فیلسوفان برهان هایی را از طریق فطرت بر اثبات وجود خداوند تبیین کرده اند که برخی مبتنی بر ادراکات فطری وبرخی مبتنی بر گرایشهای فطری است. در این تحقیق تکیۀ خاصی به آراء ملاصدرا و حکمای متعالیه معاصر درباره خداشناسی فطری شده است.ملاصدرا با تکیه بر فقر وجودی ممکنات، و همچنین از طریق گرایش عشق به کمال طلبی و امید داشتن در شدائد بر اثبات فطری بودن شناخت خداوند برهان اقامه کرده است.علامه طباطبایی نیز از طریق علم حضوری ممکنات و ربط وجودی ایشان و استناد به آیۀ میثاق و نیز از طریق گرایش امید در سختیها، برهانی را بر اثبات فطری بودن وجود خداوند اقامه کرده است. آیت الله شاه آبادی نیز با ارائه برهان فطرت عشق به نظریۀ جدیدی درزمینه فطرت دست یافته است. امام خمینی نیز که شاگرد ایشان می باشد، صرفاً از طریق گرایش عشق به کمال مطلق و انزجار از نقص به اثبات فطری بودن وجود خداوند می پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الاهیات عرفانی از دیدگاه علاء الدوله سمنانی و بوناونتوره

نویسنده:

قاسم کاکایی، حمید محمودیان

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , عرفان اسلامی , شناخت عرفانی خداوند از نظر علاء الدوله سمنانی , شناخت عرفانی خداوند از نظر بوناونتوره

کلیدواژه‌های فرعی :

وحدت وجود , حکمت اشراق , کمال انسان , تشبیه , تنزیه , کشف و شهود , اشراق الهی , قرآن , وحدت شهود , لطایف سبعه , انسان نورانی , لطیفه خفیه , نسبت نص و عقل , سفر روح به سوی خدا , لطیفه روحیه , عسیای وجود تو , محمد وجود تو , لطیفه حقه , هفت وادی عطار , هفت مقام بوناونتوره , تهذیب نفس ,

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

این مقاله درصدد است به اجمال، نظریات دو عارف در دو سنت دینی را مورد بررسی تطبیقی قرار دهد؛ یکی شیخ علاء الدوله سمنانی، عارف و متکلم قرن هشتم هجری، که نظریه وی در برابر نظریه «وحدت وجود» ابن عربی به «وحدت شهود» مشهور شد و سپس در آرای کسانی هم چون سید محمد گیسو دراز و احمد سرهندی بسط پیدا کرد و دیگری قدیس بوناونتوره، الهی دان و عارف قرن سیزدهم میلادی از فرقه فرانسیسیان که رابطه جهان،‌ انسان و خداوند را در آثار خویش به ویژه در کتاب سفر روح به سوی خداوند به گونه ای تبیین کرده است که بی شباهت با نظریه «وحدت شهود» نیست. در الاهیات به طور کلی و الاهیات سلبی به نحو خاص شباهت های قابل تاملی بین این دو عارف مسلمان و مسیحی وجود دارد که این مقاله به آن می پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 79 تا 98

مشخصات اثر

ثبت نظر

82 83 84 85 86 87 88 89 90 91

تعداد رکورد ها : 1270

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.