جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیبایی در فلسفۀ فلوطین و سهروردی، دارای جنبه‏ های تطابق و تفاوت است. از دیدگاه فلوطین، هستی سه اقنوم دارد: احد که تمام زیبایی‏ ها از او ناشی شده‌اند. پس از او عقل که اعظمِ موجودات است، پس‌ از آن نفس؛ که این سه اقنوم در نظامی سلسله‌ مراتبی از یکدیگر ناشی می‌شوند. نقس از عقل ناشی می‌شود و عقل به نوبۀ خود از احد. نظریۀ شهاب‌الدین یحیی سهروردی، مؤسس فلسفۀ اشراق، ریشه در اندیشۀ حکمای ایران باستا، فیلسوفان اسلامی و فلسفۀ نوافلاطونی دارد. وی مراتب هستی را از نورالانوار آغاز می‌کند، سپس از انوار قاهره صحبت می‌کند و سپس در پایان از انوار مدبرۀ افلاک و ابدان سخن می‏ گوید. در این مقاله، پس از گزارش خطوط اصلی تفکر این دو فیلسوف در تعریف، مراتب و ادراک زیبایی، به مقایسۀ مراتب زیبایی به مقایسۀ زیبایی‌‌شناختی مراتب نور در نظام سهروردی با وجود در فلسفۀ فلوطین می‌پردازیم. در پایان نقاط قوت و ضعف هر دو دستگاه را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم چه ارتباطی بین زیبایی و کمال بشری در فلسفۀ‏ اشراق و فلسفه نوافلاطونی فلوطین وجود دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 113 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پژوهشی در مورد حقیقت اقنوم احد در دیدگاه فلوطین

نویسنده:

محمد دهقان طزره، محمدرضا شمشیری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اقنوم , فوق وجود

چکیده :

در منظومه فکری و ساختار فلسفی فلوطین عالم از سه اّقنوم تشکیل شده است که اساسی¬ترین آنها اّقنوم احد است. فهم حقیقت اّقنوم احد راهی برای شناخت دقیق تفکرات فلوطین است. او بر تعالی و تنزیه احد چنان تأکید دارد که احد را از دایره وجود خارج می-کند و معتقد است که احد فوق وجود می¬باشد. وجود نتیجه فوران و لبریزی احد است. احد چون پّر و کامل است همچون خورشیدی پرتو افکنی و نورافشانی می¬کند. عالم سرریز فیض الهی است و از این لحاظ اراده خالق در خلقت وجود ندارد. در این مقاله سعی شده است حقیقت احد و فوق وجود بودن آن از دیدگاه فلوطین تبیین شود. و نشان داده شود که فوق وجود بودن احد از وجود بودن او تبیین معقول¬تری دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 144 تا 1191

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الأفلاطونية المحدثة وأثرها في الفلسفة الإسلامية: مقاربات الفارابي للمدوّنة الأفلوطينية

نویسنده:

سعدیة بن دنیا؛ اشراف: الزاوی الحسین

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

متن کامل پایان نامه

زبان :

عربی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الفلسفة الأخلاقية: من سؤال المعنی إلی مأزق الإجرا

نویسنده:

مجموعة مؤلفين؛ اشراف وتحریر: سمیر بلکفیف

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

رباط / الجزائر / بیروت: دارالامان / منشورات الاختلاف / منشورات ضفاف,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اخلاق (عام)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نسبت مفهوم واجب‌الوجود فارابی با احد افلوطین

نویسنده:

مهناز تبرایی، محمد علی عباسیان چالشتری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فیض اقدس , واجب‌‌الوجود , احد(تعین اول) , مقاله درباره فارابی

چکیده :

چکیده در تفکر افلوطین بر اساس دلایلی چون اطلاق و عدم تناهی احد، عدم پذیرش حلول و اتحاد، مافوق وجود بودن تفسیر علیت به فیضان، خدا چیزی به‌کلی دیگر است، به‌گونه‌ای که نه می‌توان نامی بر او نهاد و نه می‌توان او را با هیچ زبانی توصیف کرد. احد افلوطین فوق علم و عقل است که برای همگان غیرقابل شناخت حصولی است و تنها راه رسیدن به او را در فراتر رفتن از شهودی که حاکی از دوگانگی شاهد و مشهود است، معرفی می‌کند. فارابی مفهومی از واجب‌الوجود ارائه می‌دهد که با وجود برخی اشتراک‌ها با احد افلوطین تحت تأثیر تعالیم اسلامی و نظریۀ تمایز متافیزیکی وجود و ماهیت با مفهوم احد نزد افلوطین تفاوت‌های بسیاری دارد. لذا واجب‌الوجود را موجودی می‌داند که ذات و ماهیتش، اقتضای وجود دارد و فرض نبودش محال است. وجود او به‌واسطۀ غیر پدید نمی‌آید و او در وجود خود به موجود دیگری محتاج نیست، بلکه خودش علت وجود همۀ اشیاست، بنابراین وجود او بسیط و نامرکب محسوب می‌شود و اساس عالم را بر خلقت ابداعی قرار داد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 545 تا 569

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی پیشینۀ یونانی قاعدۀ الواحد و چگونگی انتقال و نقد آن در فلسفۀ اسلامی

نویسنده:

حمید رضا خادمی، مهدی عسگری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فاعل الهی , فاعل طبیعی , موجود بما هو موجود , فلسفه اسلامی , اسم واحد

چکیده :

چکیده براساس تصور فیلسوفان مسلمان از فاعل الهی، از واحد جز واحد صادر نمی‌شود. از لحاظ تاریخ فلسفه، این مسئله به بحث از اصل نخستین نزد پیشاسقراطیان برمی‌گردد. آنها برآنند از یک چیز، چیزها پدید می‌آید و آن را دربارۀ فاعل‌های طبیعی به کار می‌بردند؛ اما فیلسوفان مسلمان براساس الهام از آموزه‌های فلوطین، قاعدۀ الواحد را از فلسفۀ شبه یونانی اخذ کردند و بدون آنکه برای قراردادن آن در زمرۀ مسائل فلسفی، ملاکی تعیین کنند، به فاعل الهی یعنی خداوند نسبت دادند. فیلسوفان مسلمان برای اثبات قاعدۀ الواحد براهینی نیز ارائه کردند که ازنظر نگارنده با برخی مباحث دیگر فلسفۀ اسلامی مثل عینیت صفات با ذات خداوند، ناسازگار و به لحاظ محتوایی درخور نقد است. در این مقاله با توجه به سیر تاریخی این بحث، ضمن بررسی چگونگی انتقال آن از بستر یونانی به فلسفۀ اسلامی، قاعدۀ الواحد ازمنظر فیلسوفان مسلمان نقد و بررسی شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 66

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدت «واحد» متعال از نظر «صدرالمتألهین» و «افلوطین »

نویسنده:

سمانه حسینی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , اصطلاحنامه فلسفه , وحدت , وحدت تشکیکی , وحدت وجود , واحد , وحدت , ن‍واف‍لاطون‍ی‍ان‌ , هنر و علوم انسانی , اعتقاد به وحدت وجود

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

افلوطین و صدرالمتألهین هر دو از فیلسوفان به نام و موثر در نظام فلسفی زمان خویش هستند و البته تاثیرپذیری صدرا از افلوطین امری است که وی خود بدان اذعان دارد.از جمله مسائلی که مورد توجه هر دو فیلسوف قرار گرفته، این است که هر دو به مسأله وحدت وجود پرداخته‌اند.صدرا المتالهین در برخی از موارد مقصود خویش را از وحدت، نوع تشکیکی آن دانسته ولی در موارد دیگری می‌توان وحدت شخصی را از گفته‌های او استنباط کرد، اما عبارات افلوطین صراحت در وحدت تشکیکی وجود دارد نگارنده با بررسی دیدگاه هر دو فیلسوف بدین نتیجه رسیده است که عبارات صدرالمتألهین در حکم صریح بر وحدت شخصی وجود است در حالی که عبارات افلوطین به وحدت تشکیکی صراحت دارد.اثبات وحدت حقه‌ی حقیقه‌ی برای ذات واحد متعال توسط این دو فیلسوف مسأله‌ی دیگری است که مورد بررسی قرار گرفته است، هم‌چنین در فصلی جداگانه به مقایسه دیدگاه‌های آن دو پرداخته شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جاودانگی از منظر افلوطین و سهروردی

نویسنده:

بتول احمدی؛ فروزان راسخی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ثنویت , دوگانه انگاری , جاودانگی روح نامجسد , جاودانگی روح , حکمت اشراق the School of Illumination , علم نفس , خلود , خلود نفس , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته)

چکیده :

جاودانگی اصل مسلم نظام فلسفی‌ افلوطین و سهروردی است که رابطه مستقیمی با چیستی و هویت انسان دارد. افلوطین و سهروردی سرشت انسان را نفس می‌دانند؛ بنابراین دوگانه‌انگار محسوب می‌شوند؛ اما برداشت متفاوتی از دوگانه‌انگاری ارائه داده‌اند. دوگانه‌انگاری نزد افلوطین با ترکیب دوگانه‌ای همراه است. در ترکیب اول ماده و صورت و در ترکیب دوم بدن و روح با هم هویت یگانه‌ای از انسان بدست می‌دهند. در ترکیب دوم روح صورت بدنی حاصل از ترکیب اول را بازآفرینی می‌کند و حیات دوباره‌ای بدان می‌بخشد. در این معنا از دوگانه‌انگار، روح نقش علت را برای بدن دارد و ازاین‌رو، آن را به نحوی با خود هم‌سنخ می‌کند. اما نزد سهروردی رابطه علّی و معلولی میان نفس و بدن مطرح نیست؛ نور اسفهبد به مزاج معتدل اعطاء می‌شود. از سوی دیگر سهروردی قائل به روح حیوانی است که تضاد آن کمتر از تضاد عنصر طبیعی است و با نفس همسنخ‌تر است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 105 تا 125

مشخصات اثر

ثبت نظر