جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 35
مروری بر نتایج اساسی فلسفه اسپینوزا
نویسنده:
ولفسون,احمد خوانساری
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
تبیین وجودی اصل امتناع تناقض
نویسنده:
محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در باب جنبه‌‌های منطقی اصل امتناع تناقض بحث‌های فراوانی مطرح شده است. به نظر می‌رسد حصر توجه به زوایای منطقی و عدم تبیین وجودی از اصل امتناع تناقض سبب تبدیل شدن آن به مسأله‌ای صرفاً منطقی گردیده که نقش آن در گزاره‌‌های فلسفی بیشتر به صورت غیر مستقیم و بالقوه نمایان می‌شود، در حالی که با تبیین وجودی نحوه‌ی شکل‌گیری این اصل بنیادین، علاوه بر تأمین جنبه‌ی هستی‌شناختی اصل امتناع تناقض، در پی توجیه ریشه و مبنای منطقی این اصل، می‌توان جایگاه فلسفی آن را نیز تغییر داد. تبیین وجودی اصل امتناع تناقض ناظر به تبیین دو طرف آن، یعنی وجود و عدم و هم‌چنین به منزله‌ی فاعل شناسا است که در نهایت، منجر به شکل‌گیری اصل امتناع تناقض در ساحت وجودی فاعل شناسا می‌گردد و بر این اساس، فاعل شناسا همه چیز را از دروازه‌ی امتناع تناقض فلسفی می‌نگرد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 84
رابطه ی نفس (ذهن) و بدن و رهیافت های موفق و ناموفق آن
نویسنده:
محسن ایزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله رابطه نفس (ذهن) و بدن یکی از مسایلی است که فلاسفه و دانشمندان همواره به آن اهتمام داشته اند. هر چند برای پیشینیان نیز مسلم بود که در انسان، دو نوع متفاوت از حالات و رویدادها هستند که تاثیر علی- معلولی بر یک دیگر دارند، امروزه علومی مانند فیزیولوژی اعصاب به نتایج مهمی در این مساله دست یافته اند. بعضی از فلاسفه در تبیین حالات و رویدادهای جسمانی و ذهنی، معتقد به فیزیکالیسم هستند. فلاسفه دیگر ضمن ابطال فیزیکالیسم، اثبات کرده اند که انسان مرکب است از جوهری جسمانی و جوهری غیرجسمانی. لکن اکثر این فلاسفه (دوگانه گرایان) در ارایه توجیهی عقلی برای چگونگی ارتباط این دو جوهر، ناموفق بوده اند. به نظر می رسد ملاصدرا با استفاده از اصولی نظیر «حدوث جسمانی نفس»، در حل مساله رابطه نفس و بدن موفق بوده است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 132
«قرائت نبوی از جهان» در بوته نقد
نویسنده:
غلامرضا ذکیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
«قرائت نبوی از جهان» عنوان سلسله مقاله هايی است كه آقای مجتهـد شبـستری از تيرماه 86 تا خردادماه 87 به چاپ رسانده است. نويـسنده دو مـدعای اصـلی دارد : اول اينكه پيامبر گوينده وحی است و ديگر اينكه ايـشان ص يـك تفـسير دريافـت كـرده اسـت. درايـن نوشـتار، مـدعای نخـست مـورد ارزيـابی قرار گرفتـه اسـت. از مجمـوع مقاله های ايشان، سه دليل عقلی، دو دليل نقلی و يك دليل تمثيلی برای مدعای نخست استخراج و نقد شده است. دلايل عقلانی وی با رويكـرد هرمنـوتيكی ـ زبـانشـناختی، ضمن تحليل مؤلفه های زبان انسانی، در پی اثبات اين موضوع هستند كه اگـر پيـامبر را واسطه انتقال وحی بدانيم، در اين صورت وحی برای مخاطبـان و بـه ويـژه غير مؤمنـان، گوينده نخواهد داشت(دليل يكم و دوم عقلی ). نيز اگر خدا را گوينـده وحـی بـدانيم، وحی فاقد مؤلفه های زبان انسانی ـ آگاهی، اراده، افعال گفتاری، نشانه هـای قـراردادی برآمده از بطن ومتن زندگی اجتماعی وتاريخی ـ می شود. از ايـنرو، مفهـوم نخواهـد بود(دليل سوم). ما نيز در نقد براين مطالب، نشان داده ايـم كـه اولاً، گوينـده مفـروض برای فهم متن كافی است (نقد دليل يكم)؛ ثانيـاً مـؤمن و غيرمـؤمن پـس از فهـم قـرآن مصداق می یابند (نقد دليل دوم)؛ و ثالثاً مؤلفه های ياد شده، پيشفرض های اكثری برای فهم متن انسانی به شمار می روند، نه پيشفرض های قطعی(نقد دليل سوم). شبـستری در ضمن دلايل نقلی، با نقل قولی از علامه طباطبايی و نقل برداشتی از عرفا، درصدد تأييد مدعای خويش برآمده است؛ مـا نيـز ضـمن نقـل قـول هـای صـريح از علامـه و تحليـل برداشت شبستری از عرفان، نشان داده ايم كه ايـن نقـل قـول هـا از تأييـد مـدعای ايـشان ناتوانند. شبستری با استفاده از تشابه دو دسته آيات تكوينی و تشريعی و انتساب آنهـا به خداوند از طريق عليت طولی (دليل تمثيلی)، درصدد تقويت مدعای خـويش اسـت. ما نيز نشان داده ايم كه نسبت عليت طـولی خداونـد بـه هـردو ديـدگاه ـ واسـطه بـودن پيامبر، گوينده بودن پيامبرـ يكسان است. پس اين تمثيل هم سبب تقويت آن مدعا نمی شود. در پايان، با طرح معارض های قرآنی مـدعای وی، -گوينـده وحـی بـودن پيـامبر- راه حل ايشان (توصيف ادبی مصحف شـريف ) را بـرای خنثـی كـردن آن معـارض هـا تحليل و ارزيابی كرده ايم.
صفحات :
از صفحه 139 تا 168
بررسی‌ تطبیقی‌ وجود خارجی حرکت از نظر میرداماد و ملاصدرا
نویسنده:
سعید نظری توکلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
چیستی حرکت و چگونگی وجود آن در جهان خارج از جمله مهم‌ترین‌ مباحث فلسفی است که از یونان باستان تا دوره‌ی اسلامی،فکر حکیمان را به‌ خود مشغول کرده است.در پاسخ به این پرسش که حرکت با حفظ وحدت،در جهان خارج،امری گسسته است یا متصل،چهار نظریه میان فیلسوفان مطرح‌ شده است.میر داماد،برخلاف فیلسوفان پیش از خود،نخستین فیلسوف مسلمان‌ است که آشکارا از تحقق خارجی حرکت،به هر دو شکل آن،سخن گفته است و صدر المتألهین نیز،نه به صراحت استاد خود،با نقد دلایل منکران حرکت قطعی، از این نظریه دفاع کرده است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 84
نگاهی نو به دیدگاه ترتولیان درباره ایمان و عقلانیت
نویسنده:
رضا گندمی نصرآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
دیدگاه ترتولیان درباره نسبت ایمان و عقل را از دو منظر می توان بررسی کرد. غالباً با استناد به جملاتی که او در مخالفت با فلسفه اظهار داشته است، وی را ایمان گرای افراطی و نیز پیشگام متفکرانی می دانند که مخالفت با فلسفه شاه بیت حرف های آنها را تشکیل می دهد، چه آنکه او فلسفه را منشا و خاستگاه بدعت می داند و تعالیم فیلسوفان را با تعالیم شیاطین و فرشتگان هبوط کرده یکسان می شمرد. ترتولیان بر بسندگی ایمان ساده و بسیط مؤمنان و استغنای ایمان از فلسفه و عقل تاکید بسیار کرده است و مؤمنانی را که در پی فلسفه هستند افراد متظاهر به ایمان یا غیر مؤمن می داند. از سوی دیگر، در ضمنِ آثار نسبتاً پرشمار او می توان موارد بسیاری را ذکر کرد که او بسان دیگر دفاعیه پردازان مسیحی با استناد به تعالیم فیلسوفان در صدد تحکیم آموزه ها و باورهای مسیحی برآمده است. او در این راستا حتی از اپیکوری ها، که به استناد بسیاری از مفسران عهد جدید مخالفت های پولس با فلسفه این نوع خاص از فلسفه را نشانه رفته بود، استفاده شایان توجهی کرده است. به نظرنگارنده، از میان عبارات فراوان ترتولیان، دوعبارت دست مایه مخالفان فلسفه قرا گرفته است که چنانچه در سیاق متن فهمیده شوند، نه تنها مخالفت با فلسفه از آنها به ذهن متبادر نخواهد شد، که به نوعی عقل گرایی دعوت می کنند و یا دست کم از شدت و حدت ایمان گرایی افراطی منسوب به او خواهند کاست.
صفحات :
از صفحه 103 تا 127
نقد و بررسی دیدگاه ولفسن درباره فلسفه قرون وسطی (رابطه دین و فلسفه)
نویسنده:
رضا گندمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
مورّخان تاریخ فلسفه، یا اصولا دوره قرون وسطا را جدی نگرفته اند و بسیار گذرا از کنار آن گذشته اند و یا آن را با فلسفه مسیحی معادل گرفته و هیچ جایی برای فلسفه یهودی و اسلامی قایل نشده اند. در مقابل هری استرین ولفسن، مورخ صاحب نام آمریکایی، بی آنکه سهم مسیحیت را در شکل گیری و شکوفایی فلسفه قرون وسطا نادیده بگیرد، نگاه متفاوتی به این دوره از تاریخ فلسفه دارد. او در تقسیم دوره های تاریخ فلسفه معیار کاملا متفاوتی ارایه کرده است، در نتیجه، آغاز و فرجامی متفاوت ازآنچه اکنون متداول است، برای این دوره از تاریخ فلسفه قایل شده است. این دوره از سده اول میلادی، یعنی از زمان فیلون اسکندرانی آغاز و تا زمان اسپینوزا که وحیانی بودن کتاب مقدس را زیر سؤال برد، ادامه یافت. دیدگاه فوق در ابتدا اغراق آمیز به نظر می آید و از جهات چندی قابل خدشه است و با به کار بستن روش فرضی ـ استنتاجی که از دانشمندانی نظیر لینایوس و داروین ابهام گرفته شده، متون فلسفی و کلامی را مورد پژوهش قرار می دهیم.
صفحات :
از صفحه 119 تا 134
تبیین معنای خلافت الهی از منظر جلال‌الدین دوانی و غیاث‌الدین منصور دشتکی
نویسنده:
محسن جاهد، سحر کاوندی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سعادت‌گرایی متفکران یونان‌، با ترجمه آثار یونانی به جهان اسلام راه یافت‌. ارسطو در مباحث اخلاقی خود «ائودایمونیا» را محور مباحثش قرار داد‌. این واژه در ترجمه‌های مسلمانان به «سعادت» ترجمه شد و به لحاظ مفهومی تورات مهمی ‌را سپری کرد‌. متفکران مسلمان بعدها این واژه را با مفهوم «خلافت الهی» پیوند دادند‌. از‌آنجایی که فهم درست و تعیین دقیق معنای «خلافت» در مباحث انسان‌شناسی و اخلاق اسلامی ‌از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، همواره بین مفسران، فلاسفه و عرفا در فهم و تفسیر خلافت انسان در آیه «إنی جاعل فی الأرض خلیفة» اختلاف‌نظر بوده و بحث‌های فراوانی درگرفته است. دوانی، استحقاق آدمی برای دریافت مقام خلافت را در توانایی انسان برای دریافت صفات متقابل دانسته و تحقق آن را منوط به کمال علمی ‌و عملی کرده است. منصور دشتکی دیدگاه وی را نپذیرفته و به تفصیل‌ اندیشه دوانی و استدلال‌های او را رد کرده است. وی بر این باور است که خلافت بدین‌معناست که آدمی ظلّ خداوند در میان ممکنات گردد. همان‌طور که آفریدگان مطیع و منقاد حق تعالی هستند، مطیع و منقاد انسان گردند.
صفحات :
از صفحه 133 تا 124
منشأ پیدایش بحث اسماء و صفات الاهی ارزیابی دیدگاه ولفسن
نویسنده:
لطف الله جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,
چکیده :
مباحث کلامی و اعتقادی همواره مورد مناقشه و گفت وگو بوده و موجب نشاطی چشمگیر در فضای علمی شده است. در این میان مبحث صفات از مباحث مهم و گسترده کلام اسلامی است که دیدگاه ها و مواضع گوناگون در این زمینه ارائه شده و نحله های متفاوتی شکل گرفته است. از جمله مباحث مهم در این باب این است که چرا دانشمندان مسلمان، الفاظی چون علیم و قدیر و حی و... را، که در قرآن به مثابه اسمای خدا به کار رفته اند، به مثابه صفات خدا تلقی کرده اند. منشأ این بحث این است که آیا سنت اسلامی و منابع نقلی دین، با تأملات و اندیشه های خود اندیشمندان و متفکران مسلمان شکل گرفته، یا الهام گرفته از خارج دنیای اسلام بوده است؟ در این باره هری اوسترین ولفسن، دانشمند اسلام پژوه معاصر بر آن است که این مبحث از فضای مسیحی وام گرفته شده و به عالم اسلام وارد شده است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی، به بررسی این ادعا و مستندات و شواهد آن می پردازد. حاصل این مقاله این است که برداشت وی اشتباه و مستندات او برای اثبات ادعا وی ناکافی است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 78
تشكيك و تشابه وجود نزد ابن سينا و توماس آكوئيناس
نویسنده:
رضا اكبريان، اصغر پوربهرامى، محمد سعيدى مهر، على افضلى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين مقاله درصدد بررسى اين مسئله است كه چرا در مابعدالطبيعه توماس آكوئيناس، تشكيك در مفهوم وجود به رغم قول او در باب تشابه وجود تصويرپذير نيست؟ توماس، علاوه بر ارسطو از ابن سينا نيز در بسيارى از مواضع تبعيت كرده است. ارسطو «موجود» را غير از مشترك معنوى و مشترك لفظى مى داند. ابن سينا، مشترك معنوى را بر دو قسم متواطى و مشكك مى داند و كاربرد سوم لفظ نزد ارسطو را در مشترك معنوى مشكك قرار مى دهد و چون قايل به مسانخت ميان علت و معلول است، از تشكيك در مفهوم وجود دفاع مى كند. توماس اگرچه سخنى از «تشابه در وجود» نمى گويد، اما قسم سومى در كنار مشترك معنوى و لفظى به نام لفظ متشابه را مطرح مى كند. اگرچه تحليل هاى زبان شناختى مؤيد مترادف بودن الفاظ تشابه در فلسفه توماس و تشكيك نزد ابن سيناست، تحليل هاى مابعدالطبيعى توماس شناسان جديد از تشابه بر اساس تناسب متفاوت با تشكيك مفهوم وجود است. تحليل آنها از تشابه بر اساس نسبت نزديك به تشكيك مفهوم وجود ابن سيناست؛ اما چون توماس قايل به مسانخت ميان خالق و مخلوق نيست، نمى توان اين تحليل توماس شناسان را نيز تفسيرى صحيح از قول توماس درباره تشابه دانست.
صفحات :
از صفحه 47 تا 74
  • تعداد رکورد ها : 35