جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > انسان پژوهی دینی
  • تعداد رکورد ها : 360
نویسنده:
مصطفی عزیزی علویجه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از مؤثرترین ساحت‌های وجودی انسان در کنشگری ساحت احساسی و هیجانی است که از آن به قوة «نزوعیة شوقیه» یا «باعثه» تعبیر می‌شود. مسئله اصلی این تحقیق تحلیل سرشت و گونه‌های قوة نزوعیه، نحوة پیوند آن با سایر قوای نفسانی و نیز کارکردشناسی آن بر اساس روش تحلیلی - عقلی است. قوة نزوعیه به تنظیم امور مربوط به تمایلات و هیجانات نفس مى‏پردازد و وسطی است که دارای دو طرف است؛ طرف فرادست او شناخت خیالی یا وهمی یا عقلی است و طرف فرودست او اراده و قوة فاعله قرار‌ دارد. فارابی قوة نزوعیه را در پرتو آثار و کارکرد آن تفسیر نموده‌، ولی ابن‌سینا آن را بر اساس خاستگاه شناختی‌اش تحلیل کرده است. مهم‌ترین خصلت قوة «نزوعیه شوقیه» تهییج و برانگیختگی است. این قوه‌ بر اساس پایگاه شناختی‌اش به نزوعیة خیالی، عقلی و شهودی تقسیم می‌گردد. نزوعیه باعثه در پیدایش عادات، اخلاق، ملکات نفسانی و نیز در جنگ‌های شناختی نقش بسزایی دارد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 23
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد مظفری ، سیدمحمد حیدری خورمیزی ، شهرداد دارابی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
یک انسان رشد یافته، همان انسانی‌ست، که بر محور انسانیت و اصول فطرت خدادادی، حرکت می‌کند و از سه منبع عقل، وحی و تجربه، راه تعمیق و بسط اصول انسانی را، در عرصه‌های حیات مزرعه دنیا برای خود باز می‌کند. ولی گاهی این منابع خدادادی، بنا به دلایلی ناپدید یا کم‌رنگ می‌شوند و تبدیل به یک انسان بزهکار می‌گردد، که به انواع گوناگون در جامعه تقسیم می‌شوند، که یکی از آنها مجرمین یقه آبی هستند و این تفکیک یقه آبی از یقه سفید برجای مانده از نظریه ادوین ساترلند است. مجرمین یقه آبی به انسان ‌هایی در دهک‌های پایین جامعه گفته می‌شود که مرتکب توده جرایم متعارف می‌شوند. از این رو، پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال اصلی پاسخ دهد که، واکنش علیه مجرمین یقه آبی از دیدگاه دادرسی عادلانه و نامه 53 نهج البلاغه چگونه است؟ و به این نتیجه رسیده است که با توجه به ضرورت دادرسی عادلانه، الزاماتی همانند کیفی سازی قوانین کیفری، بهبود وضعیت فرایند کیفری، لزوم افتراقی نگری در انسان‌های مجرم بر اساس نامه 53 نهج البلاغه امام علی علیه السلام و لزوم شناخت کامل قاضی از آنها، مورد تبین بیشتر در جامعه قرار گیرد.
مشخصات اثر
نویسنده:
یوسف شفیعی پناه درآباد ، موسی اکرمی ، انشاءالله رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
آنری کربن با التزام به گونه‌ای تفسیر معنوی متأثر از عرفان ابن­عربی و حکمه‌الاشراق سهروردی و الهیات شیعی از انسان و جهان، روش هرمنوتیک هایدگری را به مثابه کلیدی در تحلیل آخرت‌شناسی ملاصدرا که ادامۀ هستی‌شناسی او در تبیین ساحت‌های متعالی هستی آدمی است به کار می‌گیرد. کربن که عمیقاً تحت تأثیر هستی‌شناسی و پدیدارشناسی هرمنوتیکی هایدگر است نظریه سطوح هرمنوتیک او را به سطوح متعالی هستی و مراتب بالاتر حضور گسترش می‌دهد. در این نوشتار ضمن توجه و التزام به متن‌های ملاصدرا و بیان موجز اصول بنیادین فلسفه و معرفت‌شناسی و روش‌شناسی هایدگر، چگونگی تأثیر آن‌ها بر رویکرد کربن در آخرت‌شناسی به تحلیل نگرش کربن به آخرت‌شناسی و سپس به بررسی نگرش هستی‌شناسانه کربن به اتّصال و پیوستگی نحوه‌های گوناگون حضور در مابعدالطبیعه وجودی ملاصدرا - در پرتو هرمنوتیک مورد نظر کربن، که کشف حجاب از انحاء حضور است - می‌پردازیم. در این بررسی بر «وجود معطوف به آن سوی مرگ» در برابر «وجود معطوف به مرگ» هایدگر تأکید خاص خواهیم داشت.
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
نویسنده:
سید حمید طالب زاده، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خداشناسی در معارف اسلامی است. دو نفر از سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی و علامه طباطبایی (ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیرمستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
مشخصات اثر
نویسنده:
سید تقی موسوی ، مهدی جلالوند
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
کنش ارادی انسان، موضوع محوری علوم انسانی است. شناخت فرآیند و ساختار این کنش و فهم نسبت آن با علوم انسانی، موجبات معرفت صحیح در علوم انسانی را فراهم می­نماید. پژوهش حاضر با دقت در ساختار کنش ارادی انسان و کاوش در نظریه­های ارائه شده در این زمینه، تلاش دارد تا به تبیین نسبت میان مؤلفه­های کنش ارادی انسان و علوم انسانی بپردازد. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی پی گرفته شده، نشان می­دهد، انسان نتایج کنش­های ارادی خود را به­صورت تجاربی خواهد داشت و با کثرت انباشت این تجارب و علوم، ضرورت انشعاب، انقسام و طبقه­بندی آنها نمایان می­شود. محتوای علوم انسانی، طیفی از علوم و تجارب حاصل از کنش­های ارادی انسان هستند که در قالب انشعابات و رشته­های علمی، طبقه­بندی شده­اند و تبیین ساختار و مؤلفه­های کنش ارادی انسان، در فهم دقیق علوم انسانی و نسبت علوم مختلف در این حوزه و میزان تناسب با نیازهای انسان، تأثیرگذار بوده و به تلاش­های علمی در این حوزه و توسعه دامنه علوم انسانی سرعت می­بخشد.
مشخصات اثر
نویسنده:
امیر راستین طرقی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
حرکت جوهری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
به کارگیری واژگانی همچون عود و رجوع در باب حیات اخروی انسان، حکایت از اساسی بودن مفهوم «بازگشت» در این انگاره قرآنی و اسلامی دارد. متکلمان و اندیشمندان مسلمان نیز با توجه به همین امر، مباحث آخرت‌شناسی را مباحث مربوط به معاد نامیده‌اند. مسأله مهمی که در اینجا رخ می‌نماید پرسش از چرایی و چگونگی این بازگشت است: نقطه نهایی سیر انسان با نقطه آغازین آن اگر عیناً یکی نیست، پس تعبیر بازگشت چه معنای خردپذیری می‌تواند داشته باشد؟ و اگر نهایت انسان با بدایت او عیناً یکی است و انسان بازگشته عیناً همان انسان ابتدایی است، پس غرض و فایده این جدا شدن از بدایت و اقدام به سیر وجودی چه می‌تواند باشد؟ پژوهش حاضر سعی دارد تا با روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای نشان دهد که مفهوم بازگشت در سیر وجودی انسان می‌تواند بر اساس یکی از مبانی نفس‌شناسانه ملاصدرا یعنی نظریه انکشاف نفس محمل مناسبی یافته و تبیینی خردپذیر داشته باشد. بر اساس دیدگاه انکشاف نفس، تحولات جوهری و سیر وجودی نفس به معنای خروج از قوه به فعلیت و کسب کمالات بیگانه با نفس و اضافه شدن آنان از بیرون بر نفس نیست، بلکه نفس در اثر تحولات جوهری همان کمالات و فعلیتهای مکنون در خود را از باطن به ظهور و از اجمال به تفصیل می‌رساند. بر این اساس، نفس بازگشته از حیث اصل حقیقت وجودی، عین نفس ابتدایی است و از حیث اظهار و تفصیل کمالات وجودی‌اش، متفاوت با آن و هدف آفرینش نیز همین اظهار و تفصیل کمالات وجود انسان است. این خوانش صدرایی از معاد نسبت به دیدگاه‌های رقیب از جمله رویکرد معطوف به بدن و رویکرد عام وجودی تفسیر روشن‌تری از بازگشت و رابطه بدایت و نهایت به دست می‌دهد.
مشخصات اثر
نویسنده:
احمد عابدی آرانی ، حمید احتشام کیا
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
تبیین عمل با توسل به عناصر شناختی و انگیزشیِ عامل مانند شناخت، میل، قصد و ... از مهم‌ترین مباحث مطرح در حوزه فلسفه عمل است. پرسش اصلی در این مقاله بررسی ویژگی‌هایی است که رفتار آدمی را به عمل تبدیل می‌کند. تعریف عمل و تعیین عناصر اساسی آن، به هم وابسته‌اند. این بدان معناست که مشخص‌کردن عناصر اساسی عمل، همان معیارهایی هستند که رفتاری را به عمل تبدیل می‌کنند. در سنت فکرِ غربی، باور، میل و اراده، عناصر تعیین‌کننده برای تبیین عمل محسوب شده‌اند و حال آنکه در سنت فکر اسلامی بیشتر بر مفهوم قدرت، اختیار و اراده تأکید شده است. تحلیل مفاهیم یادشده از منظر فیلسوفان و متکلمان اسلامی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی در دستور کار قرار گرفت و نتیجه آن ارجاع مؤلفه‌های یادشده به مؤلفه علم شد آن هم علم به معنای علم عملی. براساس تبیینی که علامه طباطبایی دراین‌باره ارائه داده است نه مفهوم قدرت و نه میل و نه اختیار و نه حتی اراده که این مفهوم علم عملی است که نقش اساسی در تبیین عمل و تمییز آن از رفتار را بر عهده دارد.
مشخصات اثر
نویسنده:
سید محمد مهدی حسینی ، عبدالله حاجی علی لالانی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
سلوک انسان به سوی خداوند که حرکتی باطنی و معنوی است به عنوان یکی از معارف واضح قرآن کریم و روایات مانند هر حرکت و سلوکی دارای چهار رکن مبدأ، مقصد، سالک و مسلک است. در حرکات ظاهری سیرکننده و مسیر جدای از یکدیگر هستند. برخی از مفسّران با استناد به برخی از آیات قرآن کریم و روایات در سلوک الی الله، سالک و مسلک را متّحد دانسته‌اند که سالک در سفری باطنی در نفس خود به سوی خدای سبحان حرکت می‌کند. سؤال اصلی این است که آیا این ادّعا با استظهار عرفی بدون تکیه بر استدلال‌های دقیق عقلی و همچنین شهود عرفانی از ظواهر قرآن کریم و روایات قابل اثبات است؟ توجّه به اتّحاد سالک و مسلک مقدّمه علمی روش برتر در تزکیه نفس و معرفت خداوند یعنی معرفت نفس است. همچنین اثبات این مدّعا با استناد به ظاهر آیات و روایات بیانگر اهتمام شریعت به همگانی شدن این معرفت است. در این پژوهش امکان استظهار عرفی اتّحاد سالک و مسلک از آیه درجه و روایات صراط ثابت شده است و دلالت آیات صراط مستقیم و آیه علیکم انفسکم به نحو دلالت اشاره بر مدّعا پذیرفته شده است و دلالت منطوقی آیات مصیر فقط بنابر برخی از معانی این واژه پذیرفته شده است.
مشخصات اثر
نویسنده:
اعظم ایرجی نیا
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
صفات خدا
چکیده :
سعادت، آرزوی دیرینه بشر است که شناخت خداوند برای رسیدن به آن ضروری است. امام علی علیه‌السلام با بیان نفی صفات به شناخت خداوند پرداخته‌است. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین این مسأله می‌پردازد که «چه تلازمی میان کمال اخلاص با نفی صفات از حق تعالی وجود دارد»؟ برای تحلیل این مسأله نظرات مختلف در باب صفات الهی، نقد آنها و دیدگاه‌هایی که می‌توانند به‌عنوان مصداق نفی صفات قرار گیرند، معنای اخلاص و رابطه نفی صفات با اخلاص و رابطه توحید در صفات خداوند با وحدت در صفات امام ‌تحلیل می‌شوند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن‌است اخلاص تأویل کلمه طیبه لااله‌الا الله و ناظر به نفی هرگونه حیثیت از حق تعالی و بساطت حقیقی در مصداق و مفهوم صفات اوست که حتی ترکیب از حیثیات ذهنی در مفهوم صفات را نیز نفی می‌کند و عبد مخلَص نیز در اثر اعتقاد حقیقی در صفات کمالی‌اش چون خداوند متعال با حفظ مرتبه امکانی‌اش بسیط‌الحقیقه، و تجلی تمام عیار صفات او می‌گردد و در حدیث شریف سلسله الذهب پیروی از او شرط رسیدن به حقیقت کلمه لااله الا الله معرفی می‌شود.
مشخصات اثر
نویسنده:
حسین هوشنگی
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
نظریۀ ادراکات اعتباری علامۀ طباطبایی فی‌نفسه در حوزۀ حکمت عملی جای می‌گیرد، اما این نظریه لوازم انسان‌شناختی جدی و مهمی دارد؛ جدی‌ست، زیرا این لوازم کاربردی و پردامنه هستند؛ مهم است، زیرا در مقایسه با انسان‌شناسی کلاسیک سنت فلسفۀ اسلامی ، افق های جدیدی را در حوزه انسان شناسی عملی گشوده است. ماحصل انسان‌شناختی نظریۀ اعتباریات را می‌توان در این قالب صورت‌بندی کرد که انسان موجودی است اعتبارساز. اعتبار علاوه بر این‌که خود از سنخ فعالیت ذهنی است، اساساً در حیطۀ فعالیت و عمل انسانی قرار می‌گیرد و از نوع ادراکات عملی است. لذا انسان در پس و پشت این نظریه، از حیث فعالیت و عمل مد نظر است. این انسان‌شناسی عملی برآمده از نظریۀ اعتباریات، به جهات گوناگون، امروزین و قابل‌مقایسه با نظریات جدید است. از مهم‌ترین وجوه فارق این نوع انسان‌شناسی جدید با انسان‌شناسی کلاسیک می‌توان این موارد را برشمرد: پسین، تجربی و عملی بودن. مؤلفه‌های اصلی عملی بودن عبارتند از: تقدم طبیعت بر بعد نفسانی در انسان و استخدام‌گر بودن انسان. همچنین در پرتو اعتباریات، اجتماعی بودن، فرهنگی بودن و سوژه بودن انسان هم در تعریف انسان راه می‌یابند و این همه در انسان شناسی فلسفی جدید هم مدنظر بوده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 360