جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 745
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
بحث این مقاله پیرامون محور سیر و سلوک در اسلام است. با توجه به مطالبى که قبلا بیان شد، دانستیم که حقیقت‏ سیر و سلوک الى الله، چیزى جز بندگى کردن نیست و مراحل مختلفى که براى سیر و سلوک تصور مى‏ شود و یا بزرگان گفته‏ اند، چیزى بیش از معرفى مقاطعى از درجات بندگى نیست. بندگى از این‏جا شروع مى ‏شود که انسان تصمیم مى‏ گیرد از خداى متعال اطاعت کند و اراده خود را در اراده خداوند فانى نماید و استقلال اراده را از خویش بگیرد. در اینجا آخرین قسمت از این مجموعه از سخنرانى ‏ها را ارائه شده است.
کمال پذیری انسان؛ نقطه عزیمت در گفتمان ادیان
نویسنده:
محمدکاظم شاکر، فاطمه موسوی حرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
کمال پذیری انسان به مثابه چهارراهی است که راه های اصلی مهم ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی، را به هم پیوند می زند و، بنابراین، می تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام های «ارهات» و «انسان آزاده»، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام های «تائو»، «انسان آزاده» و «انسان قدیس» و در زرتشت با نام «انسان آرمانی» تعبیر شده است. اما از منظر اسلام انسان نسبت به سایر اجزای عالم از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار است، به گونه ای که اگر به نهایت کمال خود برسد، از سایر آفریده ها، حتی کروبیان ملأ اعلی و فرشتگان عالم فراتر می رود. زیرا دیگر مخلوقات الهی دارای ظرفیت کمال پذیری محدودی هستند، اما انسان چون می تواند مظهر کل اسماء و صفات الهی شود کمال پذیری او نامحدود است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 71
بررسی عینیت صفات واجب تعالی با ذات با بهره گیری از حیثیت تقییدی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، سعید احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
از مباحث کهن در بحث های کلامی و اعتقادی، نحوه ارتباط صفات باری تعالی با ذات اوست . در این زمینه دیدگاه های متفاوتی از سوی متکلمان و حکما بیان شده است. برخی قائل اند ذات واجب تعالی ـ به خاطر بساطتش ـ به صفتی از صفات متصف نمی شود و استعمالات قرآنی از باب مجاز است. اشاعره، اتصاف ذات به برخی از صفات را جایز دانسته و از سوی دیگر به خاطر مغایرت بین ذات و صفات، قائل به «قدمای ثمانیه» شده اند.در مقابل، مدرسه اهل بیت نیز عینیت صفات با ذات باری تعالی را مطرح کرد که مورد توجه متکلمان شیعی و حکمای مسلمان قرار گرفت. در نحوه تحلیل این عینیت و چگونگی آن، بحث های گوناگونی مطرح شده که او آن را می توان در عرفان اسلامی با بهره گیری از حیییت تقییدی اندماجی و شأنی مشاهده کرد. از نظر عرفان اسلامی، حق تعالی در مقام ذات، همه احکام و صفات را به نحو اندماجی دارد و جمیع صفات ثبوتیه کمالیه، از باب « بسيط الحقيقية كل الاشياء »به حیثیت تقییدیه شأنیه حق تعالی در این مرتبه ذات موجودند و از یکدیگر تمییز ندارند. همان گونه که وجود در موطن ذات عین وجود حق است ، صفات کمالیه نیز چون از شئون وجودند، عین وجودند.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
بررسی برخی از مبانی وحدت وجود
نویسنده:
هادی وکیلی، ابوالفضل تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وحدت وجود به عنوان یکی از اصلی ترین مباحث مطرح شده در عرفان همواره مطمح نظر عارفان و محل بحث محققان عرفان پژوه بوده است. به اعتقاد نگارنده درک و فهم درست معنای وحدت وجود جز با درک صحیح مبانی آن میسور نخواهد شد. در این نوشتار به صورت مختصر، به بیان و بررسی سه محور اصلی و مبنایی برای ورود به مبحث «وحدت وجود» پرداخته ایم و مراد عارف از تشکیک، توحید و تجلی حق در عالم را مورد بررسی قرار داده ایم.
صفحات :
از صفحه 133 تا 147
مرگ اختیاری
نویسنده:
محمدجواد رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مرگ امر «معقول» است نه «محسوس» و به معنای انتقال از عالم کثرت و طبیعت، به عالم وحدت و ماوراء طبیعت است. در حقیقت، انسان پس از «قوس نزول» از عالم عقل به ماده، با پدیده مرگ «قوس صعود» را طیّ کرده و از ماده به عقل و معنا سیر می‌کند. از این رو، مرگ مفارقت نفس از جسم طبیعی و غیر خود است که بر دو گونه است: الف) مرگ طبیعی؛ ب) مرگ ارادی و اختیاری که ویژه انسان‌های از خود رهیده و اهل هجرت درونی و باطنی و به مقام فنا فی الله (فنای فعلی، صفاتی یا ذاتی) رسیده است. «مرگ ارادی» به معانی اجتناب از رذیلت‌ها و اکتساب فضیلت‌ها، رهایی از خودگرایی و خودبینی، حساب‌رسی دایمی نفس پیش از وقوع قیامت، درک ساحت فقر وجودی و شهود نیاز ذاتی و نفسی خویشتن، تحمل ریاضت‌ها و ملامت‌ها است که با تزکیه روح و تذکیه عقل و تضحیه نفس حاصل می‌گردد؛ این مرگ بر چهار گونه است: 1. مرگ سرخ؛ 2. مرگ سفید؛ 3. مرگ سبز؛ 4. و مرگ سیاه که در اثر معرفت به خدا و بندگی محض الهی دست می‌دهد. در این نوشتار، «مرگ اختیاری» را در یک مقدمه و چهار محور: چیستی مرگ ارادی و گونه‌های آن، امکان یا امتناع مرگ ارادی، راه‌های رسیدن به مرگ ارادی و عرفان اسلامی و مرگ ارادی بررسی کرده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
انسان کامل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همه ادیان، مذاهب و مکاتب بوده است. از دو موضوع عمده و اصلی عرفان اسلامی، یعنی توحید (وحدت وجود) و موحّد، بسیاری از مباحث مربوط به توحید و شئونات آن نیز در قلمرو شناخت صاحب مقام توحیدی، یعنی موحّد یا انسان کامل است. با آنکه پیشینه مباحث به قرون اولیه اسلامی باز می‏گردد، امّا به طور ویژه، ابن ‏عربی و شاگردان و شارحانش، به این مبحث اهتمام ورزیده‏‌اند. معلّم ملک، کون جامع، جام جهان نما، مرد تمام، حق مخلوق، کلمه فاصله جامعه، روح عالم، خاتم ولایت برخی از تعبیرات از انسان کامل است. جستار پیش رو بر آن است تا با تکیه بر منابع مهم عرفانی در سه مقام، و در هر مقام به نکاتی چند اشاره نماید:1 . نسبت انسان با خداوند متعال؛ نظری کرد که بیند به جهان قامت خویش / خیمه در مزرعه آب و گل آدم زد؛ 2 . جایگاه انسان در نظام هستی و نسبت او با عالم؛ الحذر ای مؤمنان کان در شماست / در شما بس عالم بی‏ انتهاست؛ 3 . رسالت و ولایت انسان؛ نایب‏ حق است و نایب بامنوب / گر دوپنداری قبیح آید نه‏ خوب.
لاادری‌ بودن عرفا در مقام ذات
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تقریر متداول و مرسوم از سخنان عرفا در خصوص مقام ذات حق تعالی، لابشرط مقسمی بودن آن است. اما در این مقاله با الهام از تقسیم‌بندی عمیق و جدیدی که مرحوم غروی اصفهانی از صرف حقیقت، ماهیت، و هویت ارائه داده است اعتبار دیگری که در آن نه لحاظ با غیر، که مفاد لابشرط مقسمی است درنظر گرفته می‌شود و نه عدم لحاظ با غیر را اثبات کرده و این اعتبار را مناسب‌ترین لحاظ برای ذات غیبی حق دانسته و به دنبال آن، اعتبار لابشرط مقسمی را مربوط به ذات حق در مقام ظهور و بروز در مجالی اسمائی و اعیانی و تجلی و تنزل و تعین در مواطن و مطالع کونی و خلقی می‌دانیم. این در حالی است که اعتبار مورد نظر ما، مربوط به لحاظ غیب الغیوب و ابطن کل الباطن و غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی دانستن ذات حق است که بر طبق آن با فرایند ظهور و تجلی، تباین ذاتی داشته و هیچ‌گونه حضور و نزولی در محاضر ربوبی و حضرات وجودی نداشته، بلکه همچنان با وجود تعینات تفصیلی و تجلیات نامتناهی، در کمون صرف و بطون محض، مستقر و مستغرق بوده و جامع و شامل و هاضم ظهور اسم الظاهر مقید و بطون اسم الباطن مقید که از اسمای الهی هستند است. در ادامه شواهدی از عبارات عرفا در کتب عرفانی که به طرز بسیار لطیفی به اعتبار مورد نظر ما، اشاره‌ای داشته‌اند را ذکر کرده، در بخش نهایی، که مهم‌ترین بخش مقاله است، به لوازم دیدگاه مختار پرداخته شده و در پی آن، تمامی لوازم اعتبار لابشرط مقسمی ذات حق را ابطال و انکار کرده و مقابل آن‌ها را در مورد اعتبار مزبور، اثبات کردیم؛ لوازمی چون تحقق اجتماع و ارتفاع نقیضین در مرتبه غیب ذات، انکار تحقق اسما و صفات چه با حیثیت تقییدی اجمالی اندماجی و چه با حیثیت تقییدی تفصیلی شأنی، تباین ذاتی داشتن با ظهور و تجلی در مرائی و مجالی، غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی‌ماندن ذات، سلب اسناد وجود اطلاقی و عدم اطلاقی، مجهول مطلق ازل و ابد بودن ذات حق و مقام مسکوت عنها.
صفحات :
از صفحه 21 تا 51
درآمدى بر مبانى عرفان و تصوف در قرآن
نویسنده:
على شیروانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تصوف و عرفان از موضوعاتى است که طیف گسترده ‏اى از افراد برجسته و داراى خصایص ویژه را در طول قرون متمادى و در سرزمین‏ها و فرهنگ‏هاى گوناگون به خود مشغول ساخته و در سراسر حیات فکرى و اجتماعى ایشان اثر گذارده‏ است - و اینان‏ کسانى هستند که از آنها به عنوان عارف و یا صوفى و مانند آن‏ یاد مى‏ شود - افزون بر این اذهان گروهى بس فراوان‏تر را همواره ‏متوجه خودت ساخته‏ است؛ کسانى که اگر چه مستقیما در این ‏میدان وارد نشده، منازل آن را طى نکرده و به اهداف آن نایل‏ نگشته اند، اما همواره در پى شناخت‏ حقیقت آن، پژوهش درباره ‏صحت و سقم مبانى و اصول و طریقه و روش پیشنهادى آن‏ براى سیر و سلوک و نیل به سعادت حقیقى بوده‏ اند. در این مقاله با توجه به معارف قرآن کریم و آراء بزرگان به تبیین: ویژگی های مکاتب عرفانی، موضوع تصوف و تفاوت عرفان و تصوف مبادرت شده است.
توبه و جایگاه بلند آن در عرفان -1
نویسنده:
سید على حسینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يكی از مباحث مهم در عرفان عملی و مقامات‌ العارفين توبه است. توبه گرچه در نظر مفسران، علمای علم‌ اخلاق، متكلمان و محدثان از جايگاهی بلند و ارزشی والا برخوردار است اما عارفان و صوفيان توجه‌ای خاص و عنايتی ويژه به آن مبذول داشته‌اند. سيری اجمالی در آثار مشايخ بزرگ به وضوح نشانگر اين معنی است. از آثار ارزشمند آنان چنين بدست می آيد كه تقريبا همه اينها توبه را از مهمترين مقام‌های سالك راه حق می دانسته‌اند. در این مقاله برای تبیین این موضوع، مباحث ذیل مورد بررسی قرار گرفته است: معنای سلوک و مقام، تعداد و ترتیب مقامات، توبه اولین مقام و منزل، مفهوم توبه.
گوهر دین و دینداری از منظر عرفان اسلامی (باتأکید بر رابطه آن با مراتب هستی)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، زهرا شریف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
«گوهر دین و دینداری» مسأله ای فلسفی- کلامی است که بستر آن مغرب و زمان رویش آن رنسانس می باشد. دو نظریه «تجربه دینی» و «حکمت خالده» از دیدگاه های مطرح در این زمینه اند. در نگرش اول گوهر دین، تجربه ای است که سبب می شود، فاعل آن تجربه، دیندار تلقی گردد و صدف مجموعه عقاید خواهد بود که با وصول به گوهر از آن استغناء حاصل می شود و در نظریه دوم دینْ دارای دو ساحت ظاهری و باطنی است و سطح باطنی آن توحیدی است که به صورت حکمت خالده در درون انسان تجلی نموده و صدف نیز سنت هایی هستند که رهنمون به سوی گوهرند. در عرفان اسلامی، دین حقیقتی واحد است که دارای تجلیات سه گانه ظاهری، باطنی و بطن الباطنی می باشد؛ لایه باطنی وحدت شخصیه و گوهر دین است و جلوه های ظاهری، اگر چه به عنوان صدف مطرح می شوند، اما رقیقه همان حقیقت باطنی است، پس هیچ گاه قابل زوال نخواهند بود. دینداری نیز حقیقتی سه لایه است که گوهر آن، شهود حق الیقینیِ توحید عرفانی است؛ بنابراین گوهر دین ودینداری بایکدیگر متناظرند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 98
  • تعداد رکورد ها : 745