جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب کلامی و فقهی ، پاسخ به مجموعه ای از پرسش ها و شبهات ، درباره عقاید شیعه است . پرسش هایی که در این مجموعه آمده است ، توسط برخی از مسلمانان و زائران بيت الله الحرام درباره مذهب تشیع مطرح گردیده و به وسیله معاونت آموزش و پژوهش بعثه حج مقام معظم رهبری جمع آوری و تنظیم شده است که توسط آیت الله جعفر سبحانی پاسخ داده شده است . این کتاب شامل ده فصل است . نویسنده ضمن جواب به ایرادها و شبهات به بررسی تاریخ شیعه و توضیح و تبیین عقاید و اندیشه های خاص این مذهب با بهره گیری از آیات و روایات و استدلال های کلامی پرداخته است . آنگاه از عقیده خاص شیعه درباره ولایت و مقام اولیای الهی و توسل و شفاعت و زیارت قبور بحث شده و مستندات این عقاید از سیره پیامبر شناسانده شده است . تاریخ تشیع و گسترش آن ، عقاید شیعه ، توسل به اولیای الهی ، منزلت قرآن نزد شیعه ، امامت در نزد شیعه ، اهل بیت ، محدودیت در اسلام ، مسائل فقهی ، مسائل تاریخی و صحابه عناوین فصول کتاب است . این کتاب توسط نشر مشعردرسال ۱۳۸۶ در تهران چاپ و منتشر گردیده است . در فصل نخست با بررسی تاریخ شیعه مباحثی همچون امامت و احادیث مربوط به آن از نظر گذرانده شده است. در فصل دوم عقاید شیعه و مسائلی همچون توسل، شفاعت، زیارت قبور و... بحث شده است. در فصل سوم به بحث قرآن از نظر شیعه و مصحف علی (ع) و فاطمه (س) اشاره شده است. در فصل چهارم موضوع امامت به طور مفصل، علم غیب، وصایت علی (ع)، مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پنجم موضوع اهل بیت و بررسی معنایی آن و همچنین مسئله غلو مورد تحقیق قرار گرفته است. در فصل ششم به موضوع مهدویت و طول عمر و غیبت امام عصر (ع) توجه شده است. در فصل هفتم به پاره ای از مباحث فقهی شیعه اشاره شده است و پاسخ به شبهات جاری در آن مباحث داده شده است. در فصل هشتم موضوعات تاریخی همچون صلح امام حسن (ع) و ازدواج ام کلثوم بررسی شده است. در فصل نهم نیز در رابطه با اعتقاد شیعه پیرامون صحابه سخن رانده شده است.

کتاب « امامت در عقاید شیعه » مجموعه مباحث امامت در دیدگاه شیعه می باشد که سرفصل های آن عبارت است از 1- جانشین پیامبر عنوان توضیحی این فصل ، پژوهشی درباره جانشینی پیامبر خدا از دیدگاه اسلام است . در این فصل ، ابتدا در لزوم وجود جانشین برای رسول خدا بحث می شود که آیا لازم است جانشینی برای رسول خدا انتخاب شود یا نه ؟ آنگاه به مباحثی درباره شرایط جانشین پرداخته می شود . این فصل از کتاب در سه بخش تنظیم شده است : بخش اول با عنوان امامت و خلافت چیست ؟ ابتدا به بررسی لزوم وجود خليفه و جانشین برای پیامبر خدا پرداخته و با شواهدی از متون اسلامی نشان داده است که همه فرق اسلامی به لزوم جانشین برای رسول خدا معتقدند و در ادامه به بیان تعریف امامت از دیدگاه شیعه و سنی می پردازد در بخش دوم با عنوان جانشین پیامبر خدا کیست ؟ جانشینی ابوبکر را به چالش میکشد . نویسنده ابتدا ادعای اهل تسنن را در رضایت امیرالمؤمنین كه از خلافت ابوبکر و بیعت با وی مطرح کرده و دلایل آنان را برشمرده است . سپس ادعای آنها پاسخ گفته است . در بخش سوم ، ویژگی های امام و خلیفه از دیدگاه اهل سنت را نقل و خلفای سه گانه را با این ویژگی ها محک زده است تا اثبات کند که هیچ یک از این سه خلیفه حتی واجد این شرایط هم نبودند که علمای اهل سنت برای امام لازم می دانند . ۲- نگاهی به آیه ولایت نویسنده در این بخش به اثبات امامت امیرالمؤمنین از آیات ، روایات و عقل ( دليل افضلیت ) پرداخته است . وی از ادله قرآن و سنت به عنوان نمونه ، آیه ولایت و حدیث غدیر را مطرح می نماید . یکی از آیاتی که برای اثبات امامت و ولایت امیرالمؤمنین ع بدان استدلال میشود ، آیه ولایت است . نویسنده در این فصل درباره چگونگی استدلال به این آیه سخن گفته است . این فصل از کتاب در سه بخش تنظیم شده است : در بخش اول به شأن نزول آیه ولایت اشاره شده و اتفاق نظر مفسران اهل سنت را در شأن نزول آیه ولایت درباره امیرالمؤمنین از سوی چهار تن از علمای اهل سنت نقل گردیده است . بخش دوم کتاب به امامت علی که در آیه ولایت پرداخته و ضمن بیان معنای « ولایت » ، به تطابق معنای ولایت ( اولویت ، برتری و سزاوارتر بودن برای به عهده گرفتن امور مسلمانان در آیه و امامت و در بخش سوم شبهه های وارد شده درباره آیه ولایت نقل گردیده و به هریک پاسخی درخور داده شده است . ٣- نگاهی به حدیث غدیر این فصل از کتاب به واقعه غدیر می پردازد و حدیث غدیر را از دو جهت مورد توجه قرار می دهد : یکی آیاتی که در این واقعه نازل شده اند و دیگری ماجرای نصب امیرالمؤمنین به امامت در این روز . نویسنده با توجه به آیات قرآن معتقد است که گرچه آیه غدیر در سیاق آیه هایی است که خداوند اهل کتاب را مورد خطاب قرار داده ، ولی قابل تطبيق برامت رسول خدا نیز هست . وی در ادامه به بیان مطالبی درباره حدیث غدیر می پردازد . غدیر از دیدگاه قرآن ، شمار راویان حدیث غدیر از صحابه ، راویان حدیث غدیر از تابعین و اسناد حدیث غدیر از مطالبی است که نویسنده بدانها پرداخته و در ادامه به چرایی عدم نقل کامل حدیث در متون اهل است اشاره کرده است . سپس به تلاش هایی ناکارآمد برای بی اعتبار کردن حدیث غدیر پرداخته شده و برخی از شبهات معاندین مطرح و پاسخ گفته شده است . ۴- امامت امیرالمؤمنین در سنجش خرد شیعه معتقد است که امامت همچون نبوت ، منصبی و باید نصب امام نیز از سوی خداوند متعال باشد و سندی محکم از سیره و سنت رسول خدا بر این نصب گواهی دهد . نویسنده در این فصل تلاش کرده افزون بر دلایل روایی ، با دلایل عقلی هم ، امامت امیرالمؤمنین را اثبات کند . این فصل در دو بخش تنظیم شده است : بخش اول ، ویژگی های پذیرفته شده برای امام چون : علم و دانش ، شجاعت و دلیری و عدالت و دادگری را برمی شمارد و به نقد دیدگاه کتاب شرح المواقف می پردازد . بخش دوم ، ویژگی های امیرمؤمنان را بر می شمارد و برای هریک از ویژگی های حضرت ، دلايل واسنادی نقل می کند . نقد دیدگاه ابن تیمیه و سخن پراکنی وی از دیگر مطالب بخش دوم است . ۵- نقش شورا در امامت نویسنده در این فصل به بیان خاستگاه نظریه شورا پرداخته و نارسایی آن را برای تعیین امامت جامعه نشان داده است . ایشان که این فصل از کتاب را در سه بخش تنظیم کرده است : در بخش اول به اثبات الهی بودن انتصاب و تعیین امام پرداخته و با استناد به حدیث نور ، امامت امیرالمؤمنین را از زمان آفرینش دانسته است . شایان ذکر است که حدیث نور را بسیاری از بزرگان اهل سنت روایت کرده اند . نویسنده نام نه تن از آنان را برشمرده است . در ادامه ، طرح امامت در آغاز بعثت و چگونگی نصب اميرالمؤمنین از سوی پیامبر آمده شده است . در بخش دوم به بررسی چگونگی انتخاب ابوبکر و عمر برای خلافت دست یازیده و عدم تطبيق نظريه شورا را بر خلافت این دو گزارش کرده است . بخش سوم ، زمان مطرح شدن نظریه شورا بر رسیده است . نویسنده با استناد به روایتی در صحيح البخاری بیان میکند که نظریه شورا را عمردر سالهای آخر عمرش مطرح کرد . نویسنده از خلال صحبت های عمر زوایای دیگری از تاریخ صدر اسلام و چگونگی انتخاب ابوبکر را تحلیل کرده است . وی در بخش چهارم کوشیده ابعاد جزئی و مسائل پوشیده جریان شورا را آشکار سازد .

کتاب امامت در بینش اسلامی به تبیین جایگاه امامت در تفکر اسلامی و طرح مسئله وجوب امامت در فرقه های مختلف کلامی اسلامی پرداخته است . کتاب در شانزده فصل نگاشته شده و نویسنده با تکیه بر منابع اسلامی و به خصوص شیعی کوشیده است تا اصل جایگاه امامت ، وظایف ، مسئولیت ها ، شبهات مربوط به آن و هر آنچه را به نوعی به این مسئله مربوط می شود ، با بیانی جامع ، تبیین کند . واژه شناسی و تعریف امامت ، جایگاه امامت در تفکر اسلامی ، مسئله وجوب امامت در فرقه های مختلف کلامی اسلامی ، فلسفه امامت از نگاه روایات ، بایستگی های امامت ، امامت و افضلیت ، عصمت امام از دیدگاه خرد ، قرآن و عصمت امام ، مذاهب اسلامی و راه تعیین امام ، شیعه امامیه و لزوم نص در تعيين امام از جمله مباحث طرح شده در این کتاب هستند . بوستان کتاب چاپ پنجم این اثر ۴۴۴ صفحه ای را در سال ۱۳۹۳ منتشر ساخته است .

علامه شرف الدين - که سالها به دنبال راهی برای اتحاد و هماهنگی مسلمین بود - در سال ۱۳۲۹ ق ، در سفری به مصر با رئیس دانشگاه الازهر شیخ سلیم بشری دیدار می کند و نگرانی و ناراحتی خودش را درباره اختلاف و تشتت مسلمانان با او در میان می گذارد . شیخ سلیم از بلندنظری و اطلاعات وسیع سيد شرف الدين نسبت به کتب حدیث و تفسیر و تاریخ در شگفت می ماند و از او درخواست می کند مسائل مورد اختلاف را از راه نامه نگاری با هم مطرح کنند و پرده های ناآگاهی را کنار بزنند . این مناظره های قلمی ، حدود شش ماه طول می کشد و در ۱۱۲ نامه به پایان می رسد و سرانجام به اقرار شيخ الأزهر به حقانیت مکتب تشیع می انجامد . مجموعه نامه ها توسط علامه شرف الدين گردآوری شده و به عنوان کتاب المراجعات منتشر شده است . زمان مکاتبات به حدود یک قرن پیش برمی گردد . شیوه استدلالات ومنطق كتاب آن قدر قوی و روشن است که راه را برای هرکس که خواهان حق باشد ، به خوبی روشن می کند ؛ به طوری که احتمالا هیچ عذری برای نپذیرفتن راه حق نخواهد داشت . کتاب المراجعات ده ها بار منتشر شده و آقای محمد جعفر امامی آن را به فارسی برگردانده است . باب حق جو و حق شناس خلاصه ای است از کتاب المراجعات که توسط آقای علی اصغر مروج خراسانی گزینش و بازنویسی شده و شامل ۷۲ پرسش و پاسخ است . چاپ یازدهم این کتاب در ۴۳۲ صفحه توسط بنیاد معارف اسلامی با مقدمه ای ارزشمند از استاد آیت الله جعفر سبحانی در زمستان ۱۳۹۳ منتشر شده است . طبق سخنى که از استاد آیت الله سبحانى که در مقدمه کتاب آمده، مى ‏فرمایند: با توجه به این که ترجمه‏ هاى زیادى بر این کتاب نوشته شده است، ولى کتاب حاضر از مزیت و کیفیت خاصى نسبت به سائر ترجمه ها برخوردار است. در این کتاب خلاصه مباحث المراجعات به صورت گفت و شنود تنظیم شده است تا براى جوانان آسان و نزدیک باشد و در عین حال رعایت امانت در نقل مجموع مباحث، کاملا رعایت شده است.

مسأله « امامت » یکی از آموزه های بنیادین اسلامی است که از مهم ترین اصول اعتقادی نزد شیعه به شمار می رود به نحوی که در سایر عقاید و کیفیت اداره زندگی فردی و اجتماعی تاثیر فراوان دارد . در مورد مساله امامت دونوع بحث وجود دارد : یکی مسائل کلی امامت » و دیگری تعیین مصادیق امامان برحق وادله اثبات امامت آنان » . این کتاب از جمله آثاری است که به بررسی مسائل کلی امامت می پردازد و با بیانی ساده سرفصل هایی همچون ضرورت وجود امام ، شرایط و صفات امام ، کیفیت انتخاب امام و مسائلی از این دست را مورد بررسی قرار می دهد . با توجه به سابقه علمی مولف ونیز روان بودن مطالب ذکر شده در کتاب ، می توان گفت که این نوشتار برای عموم مخاطبین که خواستار مطالعه در زمینه مسائل مربوط به امامت هستند ، بسیار مفید و مناسب است . این کتاب از یک پیشگفتار و چهار بخش با عنوان های امامت ، امامت از نظر عقل ، عصمت امام و علم امام تشکیل شده است . نویسنده ابتدا با بیان مساله سرپرستی مسلمانان در زمان رسول خدا وارد بحث شده و سپس با بررسی معنای امامت و مصداق آن و نیز ذکر ادله عقلی و نقلی ، اصل ارتباط امامت با دین را تبیین کرده و در پایان اوصاف و ویژگی های شخصی امام را مطرح می کند .

کتاب «کاوشی در اصول عقاید» ترجمه «اصول العقیدة» اثر آیت‌ الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم که از عربی به فارسی برگردان شده است، بحث و بررسی اصول عقاید بر اساس دیدگاهی است که از سوی آیت‌ الله محمد سعید حکیم از مراجع تقلید کشور عراق به رشته تحریر درآمده و مؤلف آن کوشیده است با قلمی ساده و روان اما متین و با دلایلی محکم و مستدل به بحث و بررسی عقاید امامیه پرداخته و شبهات مخالفان را با حکمت و برهان پاسخ گوید. کتاب، کاوشی در اصول عقاید در پنج بخش توحید، نبوت و رسالت، امامت و عدل، حسن و قبح عقلی، قضا و قدر و معاد تنظیم شده که هر بخش به جز بخش پنجم دارای چند فصل و چند گفتار است که بخش اول در دو فصل به اثبات آفریدگار عالم و نفی شریک از خدا می‌ پردازد. در بخش دوم مطالبی همچون نیاز بشر به رسولان، مدت رسالت، قرآن مجید، بشارت پیامبران گذشته، معجزات و کرامت، اسلام، برنامه‌ ای فراگیر،‌ دانش‌ ها و اندیشه‌ های الهی، اصول‌ گرایی و ارزش‌ محوری در اسلام و عصمت پیامبر صلی الله علیه و آله تبیین و در بخش سوم امامت دینی و امامت سیاسی مطرح می‌ شود. بخش چهارم در دو فصل حسن و قبح عقلی و قضا و قدر به بیان معنی «لایُسئل عمّا یفعل و هم یسئلون» می‌ پردازد و بطلان سخن جبرگرایان، بطلان اعتقاد به تفویض، امر بین امرین و لوازم اعتقاد به قضا و قدر را مطرح می‌ کند، اعتقاد واجب درباره معاد، معاد جسمانی و رستاخیز در دنیا از مطالب بخش پنجم این کتاب است.

کتاب «الغیبة» اثر محمّد بن ابراهیم بن جعفر معروف به نعمانی، يکي از قدیمی‌ ترین کتب پیرامون امام دوازدهم شیعیان و مسائل مربوط به ظهور می‌ باشد که در سال ۳۴۲ هجری قمری در اوایل غیبت کبری به تالیف درآمد. نعمانی برای رفع شکی که پس از مرگ امام یازدهم شیعیان امام حسن عسکری میان ایشان افتاده بود، این کتاب را نوشت با این امید که به شیعیان ضرورت غیبت را ثابت کند. وی درباره انگیزه نوشتن این کتاب بیان می‌ کند: «من در جامعه می‌ دیدم شیعیان و علاقه‌ مندان به محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین به گروه‌ های مختلفی تقسیم شده‌ اند و نسبت به امام زمان و ولی امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته‌ اند. پس از بررسی، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا و حضرت علی و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده‌ اند؛ لذا به یاری خداوند بر آن شدم تا روایاتی که مشایخ بزرگ روایی از امیرالمؤمنین و ائمه معصومین درباره غیبت امام عصر روایت کرده‌ اند جمع‌ آوری نمایم. بسیاری از روایاتی که هم اکنون در اختیار من است را علمای اهل تسنن نیز روایت کرده‌ اند. البته روایات آنان در این باره بسیار گسترده‌ تر از روایاتی است که هم اکنون در اختیار من می‌ باشد.» نعمانی بیان می کند که که بیشتر شیعیان هم نسل وی درباره هویت امام حاضر یا تردید دارند یا در مورد غیبتش شک و تردید دارند.