جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 825
آیا ضرورت انجام کارها به‌وسیله‌ خداوند به معنای تعیین تکلیف برای او نیست؟!
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
متکلمان عدلیه (امامیه و معتزله) بر اساس دلایل و اصول خود، صدور بعضی از افعال را از خداوند واجب و ضروری می‌دانند. عده‌ای گمان برده‌اند که این بیان متکلمان، مساوی با تکلیف کردن چیزی بر خدا و مجبور کردن او بر انجام یک کار است؛ بدین سبب از آوردن چنین تع بیشتر ...
آیا شناخت خدا براى بشر ممکن است؟ تا چه حدى و ارزش این شناخت چقدر است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
براى پاسخ‌گویى به این سؤال، در بدو امر باید ابزار شناخت معرفى گردند. ابزار شناخت عبارتند از: حس و عقل و قلب. حواس ظاهرى، صرفاً با عوارض و ظواهر اشیا سر و کار دارند و به عمق آنها نفوذ نمی‌کنند و علی‌رغم گستردگى و کثرت معرفت‌هایى که به انسان می‌دهند، ا بیشتر ...
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
تبیین علم الهی در مرتبه قضاء از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
علیرضا خواجه گیر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
چکیده :
علم الهی و سلسله مراتب آن در نظام حکمت صدرایی از اهمیت زیادی برخوردار است، بطوریکه هم خود ملاصدرا و هم پیروان او مباحث فراوانی پیرامون آن مطرح کرده اند. مسئله قضاء در این سلسله مراتب بسیار قابل توجه است. زیرا قضاء الهی از نظر تطبیقی با عوالم کلی وجود همان مرتبه صور عقلی محسوب می شود که ورای صور طبیعی و نفسانی است، که بصورت دفعی و بلا زمان از واجب تعالی صادر می شوند و بعنوان مرتبه ای از مراتب علم الهی که همان قضاء علمی است ، نامیده می شود و در مرحله بالاتر به علم ذاتی الهی منتهی می شود. از طرف دیگر نظام علّی و معلولی عالم هستی و انتساب این عالم به علت تامه و هستی بخش خود که منشاء ضرورت و پیدایش عالم هستی است، نیز قضاء عینی نامیده می شود . بنابراین قضاء الهی مبین انتساب همه عالم هستی در دو مرتبه علمی و عینی به حق تعالی است .تبیین و تحلیل حقیقی مسئله قضاء الهی باید با توجه به هر دو مسئله علم الهی از یک طرف و ضرورت نظام جهان هستی از طرف دیگر صورت بگیرد، زیرا قضاء الهی هر دو مسئله را تبیین می کند و توجه به یکی از این دو و غفلت از دیگری حقیقت مسئله قضاء الهی را بر ما آشکار نخواهد کرد.این مقاله در صدد است، مسئله قضاءالهی را بعنوان مرتبه ای از علم الهی از منظر بنیان گذار حکمت متعالیه و یکی از شارحان اصلی آن در دوران معاصر-علامه طباطبایی- تبیین و تحلیل نموده و نکات مورد اختلاف و تشابه این دو فیلسوف را در مورد مسئله مذکور بررسی نماید.
صفحات :
از صفحه 91 تا 104
خیر و شر در فلسفه و آیات و روایات
نویسنده:
محمدمهدی مظاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حديث ايران,
چکیده :
از جمله مسایلی که از دیر زمان، توجه پژوهشگران و صاحب نظران در مسایل اعتقادی را به خود جلب کرده است، مساله «خیر و شر» می باشد. درباره جهان به طور کلی و نیز درباره انسان و جامعه بشریت به طور خاص، از نظر این که آیا هستی جهان خیر و حق است و یا شر و باطل و یا آن که مرکب از هر دو است، و اگر به هر دو قایل شدیم، اصالت از آن کدام است، نظرهای گوناگونی بیان شده است که سبب تردید یا اشکال بعضی در عدالت یا حکمت آفریدگار شده و حتی با اعتقاد به ترکیب دو گانه عالم از «خیر و شر» اصل وجود آفریدگار مورد تردید قرار گرفته است. در حال حاضر سخن از ناسازگاری مقومات دینی است و در راس سیستم های دینی، سخن از خدایی است که جامع جمیع صفات کمالیه است، خدایی که ذات و صفاتش را حدی نیست و قادر مطلق و خیرخواه مطلق است. اضافه شدن قضیه «شر وجود دارد» به این سیستم ها آنها را با مشکلی جدی روبرو کند. در این مقاله پس از ارایه پاسخ هایی که حکمای اسلامی بدین پرسش ها داده اند، رهیافت برخی از متفکران معاصر را مطرح می کنیم و با تبیین و تطبیق تعدادی از آرا و عقاید مشهور در این زمینه، به تجزیه و تحلیل دقیق فلسفی مساله خیر و شر می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 155 تا 178
تبیین مبانی تسبیح موجودات از منظر علامه طباطبائی در المیزان
نویسنده:
صدیقه هاشمی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
مقاله حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، درصدد تبیین و توضیح یکی از حقایق قرآنی، یعنی تسبیح موجودات برآمده است تا با توجه به نظرات علامه طباطبائی، تا حدی پرده از این راز عالم امکان بگشاید. تشریح مبانی تسبیح موجودات با تکیه بر پایه ها و زیرساخت های آن در اندیشه عرفانی تفسیری علامه بخش قابل توجهی از این مقاله را به خود اختصاص داده و در آن، برخی مبانی مهم و اساسی همچون علم و نطق در همه موجودات تشریح گردیده و با دلایل نقلی، وجود این صفات در موجودات، به اثبات رسیده است. یافته ها و نتایج تحقیق حاکی از آن است که از نظر علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، همه موجودات متناسب با درجه وجودی شان، از علم و شعور و نطق برخوردارند و خداوند را به صورت حقیقی تسبیح می گویند و اینکه بیشتر انسان ها این علم و نطق را در موجودات درک نمی کنند دلیل بر نبود این دو ویژگی در آنها نیست.
صفحات :
از صفحه 59 تا 73
فلسفه شرور از منظر قرآن کریم
نویسنده:
محمدعلی اسدی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
شرور از منظر قرآن کریم گرچه موجود بالعرض است اما واقعیتی انکار ناپذیر بوده و نمی توان آنها را معدوم یا موهوم فرض نمود؛ لکن با در نظر گرفتن فلسفه خلقت انسان از منظر قرآن قابل تحلیل عقلانی است. فلسفه های شرور (و به تعبیر قرآنی چرایی امتحانهای دشوار الهی) را می توان به چهار دسته تقسیم و تحلیل کرد: بازشناسی صالحان و ناصالحان، رساندن انسان به تکامل و سعادت، تحقق علم الهی به نتیجه نوع عملکرد انسان گرفتار شده و مبتلا به شرور و بالاخره ایجاد مظهر جامع صفات خدایی و خلافت جامع الهی در میان انسانها. نیز فلسفه ماندن طولانی در جهنم که یکی از شرور مهم تلقی می گردد، تطهیر جهنمیان از آلودگی و تناسب با بهشتیان خواهد بود که سرانجام به ورود آنان به بهشت و یا حداقل تبدیل عذاب جهنم به نعمت برای آنان می انجامد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 56
روش امام صادق (ع) در تفسیر عقلانی قرآن کریم
نویسنده:
محسن رفیعی، معصومه شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
روش تفسیر عقلی، از جمله روش هایی است که در کنار سایر روش ها - همچون روش تفسیر قرآن به قرآن و روش تفسیر قرآن به سنت - برای تبیین و تفسیر آیات قرآن به کار می رود. قرآن کریم، در بر دارنده برهان های عقلی است و در بسیاری از آیات، انسان ها را به تفکر، تعقل و تدبر دعوت نموده است. بهره گیری از عقل قطعی و قراین قطعی برای تفسیر آیات قرآن، ریشه در سنت رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) دارد. امام صادق (ع) نیز - به عنوان جزئی از خاندان وحی - از استدلال های عقلی، برای تبیین و تفسیر قرآن کریم استفاده نموده که نمونه های بسیاری از آن در میان روایات تفسیری آن حضرت یافت می شود.
صفحات :
از صفحه 85 تا 104
تطبیق آیۀ «لیس کمثله شیء» با حقیقت محمدیه از منظر اسما و صفات الهی
نویسنده:
هادی وکیلی، زهره سیدفاطمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
اسما و صفات الهی، و مظاهر آن در سه بعد معناشناختی، وجودشناختی، و انسان شناختی، یکی از مهم ترین مباحث عرفان نظری است. در آیات قرآن و روایات نیز از اسما و صفات الهی به عنوان روش تشبیهی ـ تنزیهی شناخت حضرت باری تعالی یاد شده است و پژوهش گران همواره تلاش کرده اند رابطه و نسبت میان ذات و اسما و صفات الهی را تبیین کنند. در این ره گذر آیه «لیس کمثله شیء» از محکمات قرآنی به اسمی از اسمای قدوسی و سلبی اشاره مستقیم دارد. لذا وجوه مختلفی درباره حرف «ک» درنظر گرفته شده است. از این آیه به روشنی دو تعبیر قابل استنباط است، این که حضرت رسول گرامی (ص) مظهر این اسم شریف است و دیگر این که به لحاظ فنی وجود «مثل» نیز بر حقیقت محمدیه و شخص حضرت رسول گرامی (ص) دلالت می کند، زیرا قبل از آن سخن از زوجیت به میان آمده است و کَاَن خداوند می خواهد همان طور که زوجیت را برای همه چیز اثبات می کند از حقیقت محمدیه و شخص حضرت رسول (ص) زوجیت را منتفی بداند.
صفحات :
از صفحه 107 تا 117
بررسی و تحلیل دیدگاه های مفسران درباره آیه «ان الله یحول بین المرء و قلبه»
نویسنده:
علی غفارزاده، حمزه علی بهرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیه 24 انفال مشهور به «آیه حیلوله» یکی از بلیغ ترین و جامع ترین آیات متشابه قرآن است که مشتمل بر معارف عقلی، اعتقادی، اخلاقی و تربیتی و محل معرکه آراء مفسران و اندیشوران قرآنی است. این آیه از سه بخش تشکیل شده که بخش میانی آن؛ یعنی «أن الله یحول بین المرء و قلبه»، مشتمل بر ابهام هایی است که مورد توجه مفسران فریقین قرار گرفته و باعث اختلاف های شدید میان آنان شده است. در این مقاله، دو دیدگاه کلی: برداشت جبرگرایانه و غیر جبرگرایانه گزارش شده و با نقد و رد دیدگاه جبرگرایانه به تقویت دیدگاه دیگر پرداخته شده است؛ آنگاه دیدگاه های غیر جبرگرایانه مانند «حیلوله قهر»، «حیلوله مهر»، «حیلوله به معنای سلطه و حاکمیت و قدرت الهی»، «حیلوله به معنای نهایت قرب الهی به انسان» تبیین و نقد شده است. نگارندگان با بررسی مفهوم واژه «حول» از نگاه اهل لغت و ادب بر حسب تطور تاریخی، مبنای روشنی را اتخاذ نموده و با ضمیمه کردن دلایل، قرائن و شواهد، دیدگاه مختار خود را تحت عنوان «حیلوله مهر و قهر» ارائه کرده اند.
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
مبانی کرامت انسان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فتانه درتاج، محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
در تفکر صدرایی و با توجه به اصول و مبانی فلسفی وی، کرامت انسان امری حقیقی و وجودی است، نه اعتباری و قراردادی و چون وجود ذومراتب محسوب می‌شود، پس کرامت نیز امری تشکیکی و دارای مراتب است. بر این اساس انسان ذاتاً دارای کرامت است، یعنی کرامت در نظام تکوین و با فطرت انسانی عجین و امری ثابت و لایتغیر بوده که به‌دلیل ویژگی‌هایی چون، عقل و خرد، نفخة روح و ... به انسان ارزانی شده است، اما انسان در سیر صعودی می‌تواند به جهانی وسیع‌تر و بالاتر برسد و به عقل قدسی متصل و به کرامت اکتسابی نائل شود. البته تحصیل مراتب کرامت اکتسابی نیز با صفات کمالی وجودی مانند علم و معرفت، ایمان، تقوا و تعقل میسر است. پس کرامت انسان از نگاه ملاصدرا امری دوسویه محسوب می‌شود که یک سوی آن انسان و سوی دیگر آن ملکوت قرار دارد و انسان حقیقت یگانه‌ای است که می‌تواند از مرتبۀ جسمانی تا مقام روحانی سفر کند.
صفحات :
از صفحه 553 تا 578
  • تعداد رکورد ها : 825