مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود.) در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. برخی از عناوین و موضوعاتی که در این جلد به آن پرداخته شده است عبارتند از: تتمة کتاب الایمان و الکفر، تتمة الابواب مکارم الاخلاق (باب 39 الي 59) مشتمل علي: ما به کمال الانسان و معنی المروءة و الفتوة، المنجیات و المهلکات، اصناف الناس و مدح حسان الوجوة و مدح البله، حب الله تعالی، ترک الشهوات و الاهواء، الاخلاص، الورع، الزهد، الخوف و الرجاء و حسن الظن بالله تعالي.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شهودهای اجتماعی و اخلاق قرآنی

نویسنده:

کوین رینهارت، مترجم: محمد ابراهیم باسط

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اسلامی و دینی , اخلاق دینی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , فلسفه اخلاق (عام) , شهود اجتماعی

کلیدواژه‌های فرعی :

انجیل , بِر , امر به معروف , تقوا , طاعت , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , انسان شناسی قرآن , ریشه اخلاق در قرآن , واژگان اخلاقی در قرآن , منابع دانش اخلاق , کیهان شناسی قرآن , قانون مقدس , فضیلت در قرآن , بازپرسی معنایی ,

شاپا (issn):

2383-3025

چکیده :

منتقدان و مدافعان اخلاق اسلامی و آنهایی که فقط اخلاق اسلامی را شرح و توصیف می‌کنند، اغلب ادعا دارند که قرآن منبع هنجارهای رفتاری مسلمانان است. گرچه این مدعا در یک سطح انکارناپذیر است، اظهار آن به طور بی‌قیدوشرطی که از ظریف‌ترین و ممتازترین ویژگی‌های اخلاق قرآنی را مخدوش خواهد کرد، آن ویژگی این است که قرآن مکرراً تصریح می‌کند که آدمی باید مطابق هنجارهایی عمل کند که در قرآن مشخص نشده‌اند، یعنی آدمی باید به منابع دانش اخلاقی که جایی در بیرون از وحی قرار دارند متوسل شود. مقالۀ حاضر این مدعا را موجه خواهد ساخت، و سپس استلزامات این تصریح وحیانی بر متابعت از هنجارهای اخلاقی غیر‌وحیانی را بررسی خواهد کرد. چنین آموزه‌ای مقدمتاً سازگار با ویژگی‌های انسان‌شناسی و کیهان‌شناسی قرآنی به نظر می‌آید، که برای مثال، بر خلاف اکثر شکل‌های مسیحیت، تفاوت مطلق بین جهان آخرت و این جهان، و بین ماهیت انسان و استعداد انسان را از میان برمی‌دارد. برخی از پیامدهای این نظام اخلاقی برای اسلام شیعیِ امامی و اسلام سنی نیز مورد ملاحظه قرار خواهد گرفت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

موسوعة قضايا إسلامية معاصرة المجلد 1

نویسنده:

محمد الزحيلي

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

دمشق: دارالمکتبی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

ایمان (فرجام شناسی) , تقوا , عبودیت , مذاهب اسلامی , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب فقه اهل سنت , 01- کافی : شیخ کلینی , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر

کلیدواژه‌های فرعی :

اشاعره (اهل سنت) , حسن و قبح , قاعده حسن و قبح شرعی , قضا و قدر , ایمان به خدا , ایمان مذهبی , ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی) , امنیت , آیات متشابه , آیات زکات , تفسیر قرآن , اعجاز علمی قرآن , قرآن کریم , زکات , آداب مسجد , آداب دریافت زکات , آداب پرداخت زکات , مقام تقوی(قسیم مقام حسن ظن و استقامت و فناء و حیرت و خلت) , اعجاز قرآن ,

چکیده :

مجلد اول از موسوعه را می توان دو بخش کرد در بخش اول مسائل توحیدی و عقیدتی و در بخش دوم شروع به طرح مسائل و قواعد فقهی که بحث زکات و مصارف آن به طور مفصل در این مجلد توضیح داده شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح نهج البلاغه عبده المجلد3 : و هو مجموع ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام

نویسنده:

الشیخ محمد عبده

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: دارالمعرفه,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغة شرح عبده , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , احادیث امام علی علیه السلام , 1- متون اسلامی (متون دینی مرجع) , 2- متون مرجع شیعه امامیه (متون اسلامی مرجع) , 1- متن نهج‌البلاغه: نسخه صبحی صالح (متون مرجع شیعه امامیه) , 02- نهج البلاغه , شرح نهج البلاغه , 01 - نهج البلاغة (خطب، رسائل، حکم) , کتب شرح نهج البلاغه , آثار شرح نهج البلاغه

کلیدواژه‌های فرعی :

نامه ها , تقوا , ایمان , نامه های نهج البلاغه , نامه های سیاسی , 2- نامه ها ی نهج البلاغه (متون مرجع شیعه امامیه) ,

چکیده :

شرح نهج البلاغه اثر شیخ محمد عبده ، فقیه ، حقوق دان ،اصلاح گر دینی ، مفتی اسبق مصر و از شاگردان سید جمال الدین اسد آبادی است . این کتاب که بیشتر حاوی الفاظ مشکل و واژگان غریب نهج البلاغه است در دنیای عرب شهرت بسزائی دارد و بارها در مصر ، لبنان و ایران چاپ شده است. كتاب، همچون نهج‌البلاغه در سه جزء تدوين شده است با اين اختلاف كه در جزء اول تا خطبه 117 و در جزء دوم مابقى خطبه‌ها آمده است. بخش نامه‌ها و حكمت‌ها نيز يك جا در جزء سوم شرح شده است. شرح مطالب جداى از متن و با ذكر شماره در پاورقى آمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید المجلد4

نویسنده:

ابن ابی الحدید؛ تحقیق محمد ابراهیم

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بغداد، بیروت: دارالکتاب العربی، الامیره,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه , احادیث امام علی علیه السلام , کتب شناخت نهج البلاغه , تاریخ طبری , 1- متون اسلامی (متون دینی مرجع) , 02- نهج البلاغه , بحار الانوار (علامه مجلسی) , کنز العمال: متقی هندی , 1- متون دینی ادیان الهی (متون مرجع) , 01- متون دینی (متون مرجع) , شرح نهج البلاغه , 03- نهج‌البلاغه (متون مرجع شیعه امامیه) , 06- شرح نهج البلاغه: ابن ابی الحدید معتزلی (متون مرجع شیعه امامیه) , 01 - نهج البلاغة (خطب، رسائل، حکم) , کتب شرح نهج البلاغه , آثار شرح نهج البلاغه

کلیدواژه‌های فرعی :

بعثت انبیا , فضایل اهل بیت (ع) , تقوا , خوارج ,

چکیده :

شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحديد، به زبان عربى، نوشته ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى‌الحديد معتزلى، متوفاى 656ق، مفصل‌ترين شرحى است كه بر نهج‌البلاغه نوشته شده و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است. ابن ابى‌الحديد، شرح خود را در سال 644ق، شروع كرده و در سال 649ق، به اتمام رسانده. وى، كتاب خود را براى مؤيدالدين بن علقمى، وزير عباسيان نگاشت كه بسيار مورد عنايت و توجه اين وزير شيعى واقع شد و هداياى فراوانى به او داد. با توجه به تاريخ وفات ابن ابى‌الحديد كه سال 656ق، است، وى، شرح خود را 7 سال قبل از وفات؛ يعنى در اواخر عمر، به پايان رسانده است. محتوای جلد حاضر: حدود پنج خطبه (از تتمه خطبه 52 تا پايان خطبه 57)، هشت خطبه (از آغاز خطبه 58 تا پايان خطبه 65).

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

موسوعة العلامة البلاغي المجلد2: آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (القسم الثانی)

نویسنده:

تحقیق لطیف فرادی، عباس محمدی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: المرکز العالی للعلوم والثقافه الاسلامیه,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

دایره المعارف , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر قرآن , آلاء الرحمن , انوار التنزیل و اسرار التأویل (معروف به تفسیر بیضاوی): قاضی بیضاوی : خلاصه و زبده ای است از کشاف و مفاتیح الغیب و مورد استفاده فیض کاشانی , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب دائره المعارف , 01- کافی : شیخ کلینی , استبصار , تهذیب الاحکام , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تفسیر تبیان (کلامى و اجتهادى‌) , سیره ابن هشام , انساب الاشراف(بلاذری) , احقاق الحق: قاضی نورالله , تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی , بصائر الدرجات: صفار قمی , أعیان الشیعة (محسن امین) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق) , اثبات الوصیة: مسعودی

کلیدواژه‌های فرعی :

چکیده :

کتاب موسوعه علامه بلاغی که در نه جلد تدوین شده است به زندگی، وفات و آثار این علامه بزرگوار می پردازد. تعلیقات، تخریجات، توضیح مطالب و پانوشت های علمی و فنی از ویژگی های این کتاب است. جلد دوم شامل تفسیر آلاء الرحمن و سوره مبارکه آل عمران و بخشی از سوره مبارکه نساء می باشد: آلاء الرّحمن فى تفسير القرآن، تفسيرى است ناتمام به زبان عربى شامل سوره فاتحة الكتاب، بقره، آل عمران و قسمت كمى از سوره نساء. بلاغى، انگيزه و چگونگى نگارش اين تفسير را در نامه‌اى به شاگرد خود، ميرزا على اردوبادى غروى، بدين شرح بيان كرده است: «به توفيق خدا... از ذيحجّه 1349ق به تأليف تفسيرى درباره قرآن كريم، موافق اصول علم و مذهب شيعه شروع كردم؛ زيرا كه من ديدم اهّم تفاسير نزد ما، مثل تبيان و مجمع البيان، در لغت و صرف كلمه و قرائات، و تفاسير امثال عطا و مجاهد... و اشباه‌هم بسيار بيانات كرده‌اند و... بحرانى... احاديث را بدون تحقيقى در آنها نقل مى‌كند و در مزاياى قرآن شريف بياناتى نمى‌نمايد.» با توجه به اين ديد انتقادى است كه خود به پرداختن تفسيرى دست مى‌زند تا در عين اختصار، حق مطلب را در تبيين و تفسير مفاهيم و معارف قرآنى ادا كند.» اين تفسير داراى مقدمه‌اى است كه مطالبى بدين شرح در آن بررسى شده است: حقيقت اعجاز، دلالت آن بر حقانيت پيامبران، تنوّع معجزات، فلسفه فرستادن قرآن به عنوان يك معجزه براى اعراب جاهلى، امتياز قرآن بر ديگر معجزات از جهات گوناگون (تاريخى، استدلالى، نداشتن تضاد و تناقض، تشريع يك نظام اجتماعى عادلانه، اشتمال آن بر اخلاق و علم غيب و جز آن)، چگونگى جمع‌آورى قرآن در يك مصحف و زمان آن، عدم تحريف لفظى قرآن به ويژه از ديدگاه شيعه امامى، اختلاف قرائات، نياز به تفسير قرآن و شرايط و شئون آن، نقد تفسيرهايى چون الدّر المنثور و كشّاف، بحث عام و خاص و ادراك عقلى و قلبى. تفسير آلاء الرحمن مشتمل بر مطالب متنوعى است كه از جمله آنهاست: بقاء نفس پس از مرگ، شفاعت، جبر و اختيار، تعدّد زوجات در اسلام، محكمات و متشابهات، وضع انجيلها، نبوّت مسيح، امر به معروف و نهى از منكر، ميراث كلاله، مسائل عول و تعصيب، ميراث پيامبر(ص)، ازدواج موقّت، حرمت ميگسارى و سابقه آن در اديان پيشين، تيمّم و وضو. مؤلف اين تفسير از بحث‌هاى خشك علمى، لغوى، منطقى، فلسفى و كلامى پرهيز كرده است، ولى گاهى، با بهره‌گيرى از روش مزجى در زمينه‌هاى گوناگون، از فلسفه و لغت و روايات براى تبيين يك مفهوم استفاده كرده است. مفسّران پس از وى در ايران از پژوهش‌هاى او بهره گرفته‌اند. مؤلف برخى از مآخذى را كه در نگاشتن اين تفسير مورد استفاده وى بوده، در مقدمه ياد كرده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ت‍ف‍س‍ی‍ر ن‍م‍ون‍ه‌ جلد 1 (الفاتحة - البقرة) : ‏‫: ت‍ف‍س‍ی‍ر و ب‍ررس‍ی‌ ت‍ازه‌ای‌ درب‍اره‌ ق‍رآن‌ م‍ج‍ی‍د ب‍ا در ن‍ظر گ‍رف‍ت‍ن‌ ن‍ی‍ازه‍ا، خ‍واس‍ت‍ه‍ا، پ‍رس‍ش‍ه‍ا، م‍ک‍ت‍ب‍ه‍ا و م‍س‍ائ‍ل‌ روز

نویسنده:

زی‍ر ن‍ظر ن‍اص‍ر م‍ک‍ارم‌ش‍ی‍رازی‌ ؛ با همکاری ج‍م‍ع‍ی‌ از ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍ان‌.‮‬

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

‏‫ت‍ه‍ران: دارال‍ک‍ت‍ب‌الاس‍لام‍ی‍ه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر فقهی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتماعی , تفسیر شیعه , تفسیر موضوعی , تفسیر روایی , 001- سورة الفاتحة , 002- سورة البقرة

کلیدواژه‌های فرعی :

ابتلا , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , جن , صفات الهی , بعثت انبیا , شفاعت , شناخت , نبوت , هدایت تشریعی , بهشت , جهنم , عالم برزخ , عالم فرشتگان , علم سحر , علم الهی , کفر و شرک , بت پرستی , شیطان , اثبات وجود خدا , قیامت , معاد(فلسفه) , برهان نظم , صفات ذاتیه ( الهی ) , نزول قرآن , جهاد ( فقه) , زکات , روزه , نماز , مرگ (فقه) , رذایل اخلاقی , فضایل اخلاقی , علم (فضیلت اخلاقی) , تقوا , صله رحم , حج , انفاق , موانع معرفت , تقلید (تقلید نابجا) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ناصر مکارم شیرازی

کد کنگره:

‫‭‭‭‬‭‬‭‬‮‭BP98‭‮‬‏‫‭‭‬‭‬‭‭‬‭‭/م7ت7 1387

چکیده :

تفسیر نمونه از تفاسیر ترتیبی قرآن به زبان فارسی، اثر آیت الله ناصر مکارم شیرازی و گروهی از نویسندگان حوزه علمیه قم. تألیف این کتاب ۱۵ سال طول کشیده و نویسندگان کوشیده‌اند آیات قرآن را با زبانی ساده و روان ترجمه و شرح کنند. مؤلف در پیشگفتار این اثر، هدف از تألیف آن را ارائه تفسیری برای استفاده عموم مردم بیان کرده است. تفسیر نمونه به زبان‌های عربی و اردو ترجمه شده است. مهمترین ویژگی این تفسیر، اختصاص آن به عموم مردم است. نوع تفسیر و بیان مطالب، برای افراد و اقشار غیرمتخصص قابل فهم است. برخی دیگر ویژگی‌های تفسیر نمونه بنابر آنچه در مقدمۀ جلد اول آمده است: از آنجا که قرآن کتاب زندگی و حیات است، در تفسیر آیات به جای پرداختن به مسائل ادبی و عرفانی و مانند آن، توجه خاصی به مسائل سازنده زندگی مادی و معنوی و به ویژه مسائل اجتماعی شده و به اندازه کافی روی مسائلی که تماس نزدیک با حیات فرد و اجتماع دارد تکیه گردیده است. به تناسب عناوینی که در آیات مطرح می‌شود، در ذیل هر آیه بحث فشرده و مستقلی درباره موضوعاتی مانند: ربا، بردگی، حقوق زن، فلسفه حج، اسرار تحریم قمار، شراب، گوشت خوک و ارکان و اهداف جهاد اسلامی و مانند آن آمده است تا خوانندگان در یک مطالعه اجمالی از مراجعه به کتاب‌های دیگر بی‌نیاز گردند. به جای پرداختن به بحث‌های کم حاصل، توجه مخصوصی به ریشه لغات و‌ شان نزول آیات که هر دو در فهم دقیق معانی قرآن مؤثر هستند شده است. اشکالات، ایرادات و سؤالات مختلفی که گاهی در پیرامون اصول و فروع اسلام مطرح می‌گردد، به تناسب هر آیه طرح شده و پاسخ فشرده آن ذکر گردیده است، مانند: شبهه آکل و مأکول، معراج، تعدد زوجات، علت تفاوت ارث زن ومرد، تفاوت دیه زن و مرد، حروف مقطعه قرآن، نسخ احکام، جنگ‌ها و غزوات اسلامی، آزمایش‌های گوناگون الهی و ده‌ها مسأله دیگر به طوری که هنگام مطالعه آیات، علامت استفهامی در ذهن خواننده عزیز باقی نماند. از اصطلاحاتِ پیچیده علمی که نتیجه آن اختصاص کتاب به صنف خاصی است در متن کتاب دوری و به هنگام ضرورت در پاورقی آمده تا برای دانشمندان و صاحب نظران نیز مفید باشد

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کاربست نظریه پیش نمونه و شبکه شعاعی در معناشناسی شناختی تقوا در قرآن

نویسنده:

مریم نیلی پور؛ علیرضا قائمی نیا؛ شعبان نصرتی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معناشناسی شناختی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تقوا در قرآن , تقوا , نظریه پیش نمونه , شبکه شعاعی

کلیدواژه‌های فرعی :

نظریه تغییر معنا , ساختار مقوله بندی , معنا شناسی لغوی , معناشناسی شناختی تقوا , تحلیل چند معنایی ,

چکیده :

مقاله حاضر به معناشناسی واژگانی تقوا و برخی مشتقات آن با استفاده از نظریه شبکه شعاعی اختصاص دارد. این نظریه که یکی از نظریات مهم در معناشناسی شناختی است، از نتایج مبحث مقوله بندی محسوب می گردد. با استفاده از نتایج این نظریه می توان به یکی از ابزارهای مؤثر معناشناسی شناختی برای تحلیل واژگانی معنا، تحلیل چند معنایی و توسیع معنایی در سیاق های مختلف دست یافت. طبق این نظریه، هر واژه دارای یک حالت مرکزی یا پیش نمونه ای است؛ اما واژه می تواند در سیاق های مختلف تو سعه معنایی پیدا کند که این توسعه معنایی در یک شبکه معنایی صورت می گیرد. از آنجا که واژه تقوا با ورود در فرهنگ دینی و قرآنی دچار تغییر و توسیع معنایی گردیده است، کاربرد این نظریه برای آن می تواند تغییرات معنایی آن را در قرآن تحلیل کرده، با نظر به معنای دقیق تری از واژه به مفهوم سازی دقیق آیات مرتبط با آن دست یابد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 93 تا 117

مشخصات اثر

ثبت نظر