مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه تصوف
اعتکاف
تاریخ تصوف
خانقاه ها
خرقه
شطحیات
صوفیان (صوفیه)
مکتب های تصوف
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
تعداد رکورد ها : 722
عنوان :
بررسی و تحلیل مبانی اعتقادی طریقت بکتاشیه
نویسنده:
محمد حسن رازنهان، محمد بیطرفان، تقی شیردل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
بکتاشیه (بکطاشیه از صوفیه)
کلیدواژههای فرعی :
رافضی ,
التناسخ ,
اهل سنت (مذاهب کلامی) ,
غلات (اعم، مذاهب کلامی) ,
اهل بیت(ع) ,
انسان کامل (کلام) ,
غالی گری ,
آناطولی ,
سلجوقی ,
شامانیسم ,
آسیای صغیر ,
شیعی گری ,
امپراطوری عثمانی ,
حب علی علیه السلام ,
وحدت وجود ,
5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) ,
دین بودا (ادیان هند)(دامنه ادیان آریایی) ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
تثلیث مسیحی ,
اصطلاحنامه تصوف ,
ملامتیه (از صوفیه) ,
صفویان ,
جغرافیای فکری آسیای صغیر ,
تعالیم باطنی ,
شیعه باطنی ,
شبک ,
غزوه احد ,
فتح قسطنطنیه ,
سه اقنوم بکتاشی ,
شاپا (issn):
2008-0476
چکیده :
اصول اعتقادی بکتاشیان بر سه پایه استوار شده است: آموزه هاى صوفیانه مبتنى بر تاویل و مسامحه، تعالیم شیعیانه مبتنى بر حب على (ع) و اهل بیت، و بهره گیرى از آموزه هاى دیگر ادیان، به ویژه تثلیث مسیحی. یافته های پژوهش حاکی از این است که پژوهشگران حوزه تاریخ تصوف و جغرافیای فکری آسیای صغیر، برداشت ها و تاویلات گوناگونی از سیر طریقت بکتاشیه به دست می دهند، که در پاره ای از مواقع تصویر مبهمی را از گذار تاریخی این فرقه ترسیم می کند. در واقع، دگردیسی مبنای اعتقادی طریقت بکتاشیه حاصل ساختار جغرافیای طبیعی و سیاسی، تساهل و تسامح فکری و نیز شکل گیری و عملکرد مکاتب فکری بعضا غالیانه آسیای صغیر بود. از این رو، تاثیر طریقه های صوفیه و همچنین آموزه های شمنیسم، دین بودایی و مسیحیت در طریقت بکتاشیه، به جامعه ناهمگون نژادی، فرهنگی و دینی آسیای صغیر باز می گردد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مبانی اعتقادی فرقه بکتاشیه، با تاکید بر تاثیرات جامعه دینی آسیای صغیر بر این فرقه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فكر الصينى من كنفوشيوس الى ماوتسى تونج
نویسنده:
هرلی گلسنر كريل؛ مترجم: عبدالحمید سلیم؛ ناظر: علی ادهم
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اندیشه فلسفی
,
ادیان شرق (در مقابل ادیان غرب)
,
کتب فلسفه غرب به عربی
کلیدواژههای فرعی :
کمال و سعادت انسان ,
دین بودایی ,
چین ,
تائوئیسم ,
حکومت استبدادی (مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه شرق ,
دینهای چینی (ادیان غیرالهی) ,
دین کنفوسیوس (ادیان غیرالهی چینی) ,
اصطلاحنامه تصوف ,
سنت های شرقی ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انسان کامل از نگاه نظامی
نویسنده:
رضا حیدری نوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان کامل (کلام)
,
نظامی گنجوی
,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی)
کلیدواژههای فرعی :
خلیفه ,
عشق الهی ,
امی ,
مرگ پیغمبر ص ,
خلافت الهی ,
ولی (اسماء افعال الهی) ,
آب حیات ,
خضر ,
سوسیالیسم ,
اگزیستانسیالیسم ,
وحدت وجود ,
قرآن ,
پیر (عرفان) ,
فنا ,
اصطلاحنامه تصوف ,
اصطلاحنامه عرفان ,
آئینه ,
سلسله نسب صوفیه ,
معرفت در تصوف ,
عشق در تصوف ,
کنت کنزا مخفیا ,
مکتب محبت ,
مکتب عشق ,
ریاضت روحانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
عرفان و تصوف مکتبی است که مانند بسیاری از مکاتب، به دنبال شناخت حقیقت وجود و ذات لایزال الهی است، با این تفاوت که مبدأ و منشأ اندیشه های صوفیانه، دین مبین اسلام و وحی و حدیث و روایت است. در اندیشه های محوری عرفان، انسان کامل از ارکان حائز اهمیت به شمار می رود که مظهر تجلی صفات الهی، آگاه از اسرار هستی، واسطه فیض پروردگار و جامع کمالات الهی است که با القاب و عناوینی مانند: قطب، مرشد، جام جهان نما، ولی، خلیفه خدا، چشمه حیات، خضر و ... نامیده شده است. حکیم نظامی ضمن نگرش فلسفی وار به جهان هستی و آشنایی با حکمت نو افلاطونی و اشراقی، با کاربرد اصطلاحات صوفیانه مانند: عشق، باده، خرابات، ساقی و دیگر تعابیر عرفانی در منظومه های خود، موجب شده که او را متمایل به تفکرات عارفانه بشمارند. در تعابیر حکیم گنجه، انسان کامل، همان خلیفة الله، قطب، خضر، ولی، آیینه، آب حیات و ... است که شباهت و اشتراک فراوان با تعابیر اهل تصوف دارد. در این مقاله به تبیین نگاه نظامی به انسان کامل و تقارن اندیشه های او با تفکرات عارفانه و صوفیانه به شیوه توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه ای پرداخته شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امر به معروف و نهی از منکر از منظر عرفانی (با تکیه بر اسرارالتوحید)
نویسنده:
جلیل مشیدی , یوسف اصغری بایقوت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابو سعید ابوالخیر
,
اسرار التوحید
,
امر به معروف و نهی از منکر
,
وجوب امر به معروف
,
عرفان در مکتب خراسان
,
آداب امر به معروف و نهی از منکر
,
اصطلاحنامه تصوف
,
صوفیان (صوفیه)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان و شریعت
,
اندیشه های ابوسعید ابوالخیر
کلیدواژههای فرعی :
پایبندی عرفا به شریعت ,
تساهل عارف ,
آیه 104 آل عمران ,
تصوف ایرانی ,
آیه 110 آل عمران ,
آیه 159 آل عمران ,
مقامات (عام) (عرفان نظری) ,
سالک ,
مراحل امر به معروف و نهی از منکر ,
مقام زهد ,
مقام رجاء ,
حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر ,
عرفان ابوسعید ابوالخیر ,
آیه 43 طه ,
آیه 44 طه ,
امر به معروف و نهی از منکر در قرآن ,
شرایط امر به معروف و نهی از منکر ,
چکیده :
امر به معروف و نهی از منکر موجب سلامت تعاملات و رفتارهای اجتماعی و ضامن اجراى اصول و قوانین در جامعه اسلامی است. هر چند همه فرقه ها و مکاتب و زیرمجموعه های جامعه اسلامی به گونه ای به این اصل معتقدند، از نظر شروط اجرا و چگونگی انجام آن تفاوت هایی میان آنها دیده می شود. هدف این مقاله بررسی شروط و چگونگی اجرای این اصل در میان عرفا با تکیه بر اسرارالتوحید است. بوسعید به این آموزه دینی توجه خاصی داشته است، اما تسامح و تساهل و آزاداندیشی وی و توجه به خلوص نیت در رفتار اشخاص موجب شده است که در مورد رفتار مرتکبان منکر خشونت و سختگیری نداشته باشد. از سویی بوسعید در ادای این فریضه بر اساس حال و مقال و شناخت شخصیت گناهکار، موثرترین و آسان ترین روش را پیش می گیرد که شامل روش زبانی، لطف و مهربانی در راستای ایجاد دگرگونی رفتار گناهکار و ... است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علل گسترش جماعت های اولیه صوفیان و شکل گیری خانقاه ها
نویسنده:
محمدرضا عدلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشایخ صوفیه
,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه)
,
رباط
,
جماعت های صوفیه
,
عرفان اسلامی
,
گسترش خانقاه ها
,
اصطلاحنامه تصوف
,
مکتب های تصوف
,
تاریخ تصوف
,
صوفیان (صوفیه)
,
خانقاه ها
,
تعالیم تصوف
,
تاریخ خانقاه
,
کاربرد خانقاه
کلیدواژههای فرعی :
محمد بن کرام ,
تکیه ,
قلندر ,
متون صوفیه ,
دارالاسلام ,
سیاست های مذهبی سلجوقیان ,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام ,
دارالحرب ,
تصوف قرن دوم تا ششم هجری ,
آیه 60 انفال ,
اصطلاحات عرفانی ,
تصوف زاهدانه ,
مقام توکل ,
سلجوقیان ,
زاویه (تصوف) ,
تصوف خانقاهی ,
ابراهیم کازرونی ,
چکیده :
اقامتگاه صوفیان را در زبان فارسی خانقاه گویند. این واژه که نخستین بار در متون سده چهارم هجری، در اشاره به فعالیت های مانویان و کرامیان به کار رفته، در سده پنجم، با گسترش جماعت های صوفیه، در سرتاسر قلمرو اسلامی رواج یافته است. خانقاه ها در این عصر مراکزی فرهنگی - اجتماعی بودند که صوفیان و مردم عادی در آنجا از خدماتی برخودار می شدند؛ از جمله این خدمات می توان به این موارد اشاره کرد: تربیت مریدان، فراهم آوردن غذا و سرپناه برای مسافران و نیازمندان، تدریس علوم اسلامی، تالیف و تکثیر کتب، و ایجاد کتابخانه. گسترش خانقاه ها مانند هر پدیده اجتماعی دیگر معلول علل و عوامل متعددی بوده است که اهمیت یافتن مقام شیخ، تاکید بر تربیت (در مقابل تعلیم) و خدمت به خلق اله از جمله این عوامل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 180
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چشم اندازهای اومانیستی در عرفان ایرانی
نویسنده:
شریفیان مهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شناخت نفس
,
اومانیسم روشنگری
,
عرفان اسلامی
,
اومانیسم (مسائل جدید کلامی)
,
اومانیسمِ رنسانس
,
وحدت وجود
,
عارفان (مسلمان)
,
گفتمان اومانیستی
,
اهمیت خودشناسی
,
انواع اومانیسم
,
تاریخچه اومانیسم
,
اومانیسم و دین
,
اومانیسم در اسلام
,
اومانیسم در عرفان
,
یکسان انگاری
کلیدواژههای فرعی :
اراده انسان ,
سوفسطایی ,
انسان شناسی اگزیستانسیالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
آیه 171 اعراف ,
حریت ,
وحدت وجود ابن عربی ,
اصطلاحنامه تصوف ,
آیه 72 احزاب ,
اومانیسم مارکسیستی ,
پرسونالیسم ,
شفقت بر خلق ,
چکیده :
«اومانیسم» مکتبی فلسفی و ادبی است که منشا پیدایش آن را یونان قدیم می دانند. این مکتب بر ارزش و مقام انسان ارج نهاده و او را میزان همه چیز قرار می دهد. اوج تجلی اومانیسم در قرون وسطی بود که راهی نو برای تقابل با استبداد کلیساهای قرون وسطی ایجاد کرد. «آزادی»، «خود مختاری»، «خود رهبری»، «خویشتن شناسی» و شناخت ابعاد مختلف استعدادهای انسان از جمله موضوعات مهمی است که در این مکتب مورد تاکید قرار گرفته اند. بی گمان وجه اشتراک عرفان با اومانیسم نیز در همین موضوعات است. پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی توصیفی، کوششی است در جهت تطبیق برخی از مسائل عرفانی اسلامی با موضوعات اساسی مورد بحث در مکتب اومانیسم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 161 تا 198
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاملات مرگ اندیشانه در چند متن منثور صوفیانه تا قرن پنجم هجری
نویسنده:
مصطفی خرسندی شیرغان,محمد بهنام فر,بتول مهدوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امام محمد غزالی
,
رساله قشیریه
,
ترس از مرگ
,
انتظار مرگ
,
کشف المحجوب
,
اسرار التوحید
,
احمد غزالی
,
مرگ دوستی
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
صوفیان (صوفیه)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
شرح التعرف لمذهب التصوف
,
مرگ در عرفان
,
اللمع فی التصوف
,
نور العلوم
,
مرگ از دیدگاه غزالی
کلیدواژههای فرعی :
خواجه قشیری ,
هجویری ,
ابو سعید ابوالخیر ,
سوانح العشاق ,
مرگ ارادی ,
ابوالحسن خرقانی ,
متون عرفانی فارسی ,
ادبیات عرفانی فارسی ,
ابونصر سراج ,
آیه 024 بقره ,
باور اسلامی و عرفانی ,
خواب و مرگ ,
اندیشه های احمد غزالی ,
مستملی بخاری ,
چکیده :
این جستار به تحلیل و بررسی تاملات مرگ اندیشانه در متون مهم منثور صوفیانه تا قرن پنجم هجری می پردازد. پژوهش حاضر نشان می دهد که مرگ اندیشی در متون عرفانی قرن پنجم هجری در مقایسه با متون عرفانی سده های پیش از آن بسامد بیشتری دارد. این نکته می تواند نشان دهنده عمق و اصالت تجربه های صوفیان و عارفان و اراده معطوف به مرگ در وجود آنان باشد. سویه دیگر این بررسی نشان می دهد که در آثار صوفیان اهل قبض که متصف به مقام خوف بودند، مرگ هراسی نمود بیشتری دارد، ولی در آثار صوفیان اهل بسط و سکر، پدیده مرگ دوستی بیشتر تجلی یافته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خاتم الاولیا از دیدگاه ابن عربی و سید محمد نوربخش
نویسنده:
جمشید جلالی شیجانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ولایت
,
مهدویت
,
انسان کامل (کلام)
,
ابن عربی
,
بروز
,
سید محمد نوربخش
,
عرفان نظری
,
مرتبه ولایت
کلیدواژههای فرعی :
فصوص الحکم ,
فیض مقدس ,
حکومت جهانی مهدی (ع) ,
فیض اقدس ,
اسمای الهی ,
شریعت حضرت محمد(ص) ,
ولی (اسماء افعال الهی) ,
نوربخشیه ,
امام الاولیاء ,
ختم ولایت ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
تناسخ ,
قرآن ,
اولیاء الله ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
اصطلاحنامه تصوف ,
اولیاء حق الله ,
قطب الاقطاب ,
ارواح عیسی (ع) ,
مقام باطن نبوت ,
معرفت باطنی خداوند ,
رساله الهدی ,
شاپا (issn):
2251 6123
چکیده :
موضوع ختم ولایت از مباحث مهم در عرفان اسلامی است که از دیرباز موضوع توجه برخی از عارفان مسلمان، از جمله حکیم ترمذی (سده 3ق) بود که نخستین بار به شکلی منسجم در کتاب ختم الاولیا خود به آن پرداخت. از دیدگاه ابن عربی، ولایت همان معرفت باطنی و شهودی به خداوند است و خاتم ولایت کسی است که در بالاترین مرتبه ولایت قرار گرفته باشد. عبارات ابن عربی در زمینه ختم ولایت مبهم، متضاد و متشتت است. او گاه خود، و گاه عیسی (ع) و مهدی (ع) را خاتم اولیا می داند. نوربخش نیز بر این باور است که اگر کسی در جمیع مراتب مقامات و احوال و کمالات متصرف باشد، انسان کامل، قطب الاولیا، امام الاولیا و ... است. او برای بیان انتقاه ولایت از آدم و انبیاء به اقطاب صوفیه، اصطلاح «بروز» را به کار می برد. به اعتقاد وی، در فرایند بروز، جسم شخص او محملی برای پذیرش روح محمد (ص) به شکل حقیقت محمدیه ازلی، و ارواح عیسی (ع)، امام دوازدهم (ع) و مشایخ بزرگ تصوف شده است. این مقاله، دیدگاه این دو عارف را در این زمینه مورد تحلیل و مقایسه قرار می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی جایگاه استدلال در عرفان ابنعربی و مولوی
نویسنده:
زهره داردان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علم حضوری
,
استدلال
,
شناخت شناسی
,
عقل باوری
,
اصطلاحنامه منطق
,
اصطلاحنامه تصوف
,
شهود(اسماء اول عرفان نظری)
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن عربی، محمدبن علی
,
مولوی، جلال الدین محمد بن محمد
,
مولوی،جلال الدین محمد بن محمد
,
مولوی، جلال الدین محمد بن محمد
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن عربی، محمدبن علی
چکیده :
در پژوهش یک مکتب عرفانی، نظیر مکتب عرفانی محی الدین بن عربی و جلال الدین محمد بلخی، شاید مهمترین مسئله – و یا یکی از مهمترین مسائل- مبحث استدلال باشد؛ چرا که برخی از صاحب نظران بر این باور هستند که آن دو عارف در آثار خود با عقل و استدلال به مبارزه برخاستهاند و این در حالی است که قرآن کریم و همچنین سنت نبوی(ص) جایگاه رفیعی را برای استدلال قائلاند و در موارد فراوانی، انسان را به تفکر، تعقل و تدبر فرا خواندهاند. در این تحقیق در جهت رفع این تناقض ظاهری، به بررسی جایگاه استدلال در عرفان ابن عربی و مولوی، پرداخته میشود و به سه مسئله اساسی در ارتباط با استدلال اشاره خواهد شد: اول اینکه عقل در نگاه هر دو عارف دارای حیثیت و رویکردهای گوناگونی است. ابن عربی از عقلی سخن به میان میآورد که برای پذیرفتن حقایق هیچ گونه محدودیتی ندارد و آن را عقل قابل نام مینهد. وی همچنین از عقلی با عنوان عقل فاعل بحث میکند و معتقد است این نوع عقل در تولید و تفکر با نوعی محدودیت روبروست. مولوی نیز عقل را به دو دسته عقل ممدوح و عقل مذموم تقسیم میکند. عقل ممدوح دارای دو معنا است: یکی عقل کامل انبیاء و اولیاء و خواصّ درگاه حق میباشد که آگاه به حقایق و اسرار است و دیگری عقل مجرد علوی و نخستین جلوهی ذات حق تعالی است. عقل مذموم از نظر مولوی عقلی است که پا را فراتر تر حدّ خود بگذارد و داعیهی پرواز در ماورای طبیعت را داشته باشد. در این صورت، قطعاً کارش به حیرت و گمراهی میکشد. بعد از آن اهمیت و ترجیح معرفت حاصل از کشف و شهود نسبت به معارف حاصل از استدلال در نگاه آن دو عارف عنوان خواهد شد و در نهایت به این مسئله اشاره میشود که بخش عمدهای از مباحث ابن عربی در ارتباط با الهیات بالمعنی الاخص میباشدو ابن عربی این گونه مباحث را بدیهی میداند و به همین دلیل در آثار او شاهد استدلال به صورت حرفهای نیستیم. اما مولوی در مسائل ماوراءطبیعی استدلالهای عقلانی را ناکارآمد عنوان میکند و در بسیاری از مباحث دیگر از اقسام گوناگون استدلال مانند برهان، خطابه، استقراء و جدل بهره میبرد. اهمّ نتایج این تحقیق به قرار زیر میباشد:اولاً عقل از منظر آن دو عارف دارای اهمیت تقریباً یکسانی است؛ با این تفاوت که مولوی بر خلاف ابن عربی تعریف روشن و مشخصی از عقل ارائه داده و همچنین در خلق تعابیر و اصطلاحات و ذکر اقسام و مراتب عقل نیز، گسترده تر از ابن عربی عمل کرده؛ ثانیاً هر دو عارف معرفت شهودی را بر معرفت حاصل از عقل و استدلال ترجیح دادهاند؛ هر چند ابن عربی در این بحث نظام مندتر و منسجمتر از مولوی عمل کرده است. و در نهایت آنکه نکوهش استدلال در نگاه هر دو عارف، به منزلهی مخالفت با منطق نمیباشد؛ زیرا اصل منطق جزو بدیهیات ذاتی و از غرایز بشر است و قواعد برهانی آن از مقتضیات غریزی انسان استخراج شده است؛ بدین جهت میتوان گفت نقد و نکوهش استدلال در نگاه آنان، به منزلهی نقد استدلالیون و فلاسفهای است که با تکیه بر مقدمات حسی میکوشند حقایق مربوط به عالم غیب و ماوراءطبیعت را کشف و اثبات کنند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازنگری در رابطه میان هنر و عرفان اسلامی بر مبنای شواهد تاریخی
نویسنده:
مهرداد قیومی بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عیاری
,
عرفان اسلامی
,
ذکر
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
ارتباط هنر و عرفان
,
حرفه از دیدگاه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
ذکر قلبی ,
حکایت عرفانی ,
خانقاه ها ,
آیه 41 احزاب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
بسیاری از دانشوران معتقدند که هنر اسلامی با آموزه های عرفان نظری پیوند دارد؛ اما این اعتقاد خود را به شواهد تاریخی مستند نمی کنند. منکران این پیوند نیز انکار خود را بر همین ضعف استناد متکی می کنند. در این نوشتار می کوشیم نشان دهیم که شان هنر اسلامی شانی عملی و اجتماعی است و هنرمندان مسلمان نوعا در زمره عوام بوده اند نه اعیان و فرهیختگان. از سوی دیگر، عرفانی که در جامعه اسلامی نقش داشته است، عرفان عملی و از طریق سازوکارهای اجتماعی بوده است، سازوکارهایی از قبیل نظام خانقاه و حلقه های اهل فتوت. بدین طریق، آموزه های اصلی عرفان اسلامی از دو راه در هنرمندان و کار ایشان نفوذ می کرد: یکی سلوک فردی و حلول دادن ذکر مدام در احوال و اعمال، دیگری سازوکارهایی اجتماعی چون حلقه های فتیان و نظام اصناف. براین اساس، به نظر می رسد در تحقیق درباره پیوند میان هنر اسلامی و عرفان باید تجدید نظر کرد و آن را از منظری دیگر نگریست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 189
مشخصات اثر
ثبت نظر
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
تعداد رکورد ها : 722
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید