مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

طریقت مرشدیّه که بنیان آن در نیمه دوّم سده چهارم هجری از سوی شیخ ابواسحاق کازرونی (د. 426ق) در شهر کازرون گذاشته شد، به عنوان یکی از معروف‌ترین طریقت‌های صوفیانه، نقش مذهبی، اجتماعی و اقتصادی مهمی در پهنه بزرگی از جهان اسلام ایفا نموده است. این طریقت توانست با هدف ترویج دین اسلام و از طریق ایجاد یک شبکه خانقاهی گسترده با مرکزیت کازرون در قرن هشتم هجری تا هند و چین گسترش یابد. این مقاله با روش وصفی تحلیلی می‌کوشد به پاسخ این پرسش دست یابد که گستردگی جغرافیایی خانقاه‌های مرشدیّه در هند و چین چگونه بر ترویج اسلام در این مناطق تأثیر داشته است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عواملی مانند راه‌ًهای تجاری، کرامات معنوی شیخ ابواسحاق کازرونی، تقدّس جایگاه وی، ارائه خدمات اجتماعی به نیازمندان و مسافران و حمایت تاجران و سلاطین از خانقاه‌ها که همگی در پیوند با گسترش خانقاه‌ها هستند، در ترویج اسلام نقش داشته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 219 تا 266

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دانش نامه دین (خانقاه، روح القدس، قرآن وکتاب مقدس، کاهن اعظم، ملکوت خدا...)

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , خانقاه ها

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 256 تا 278

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سیری در تحولات اجتماعی آیین سماع و موسیقی عرفانی ایران با توجه به نگاره‌های اسلامی

نویسنده:

فخرالدین محمدیان، سید رسول موسوی حاجی، عابد تقوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , موسیقی , اصطلاحنامه عرفان , هنر موسیقی در دوره اسلامی , سیری در تحولات اجتماعی آیین سماع و موسیقی عرفانی ایران با توجه به نگاره‌های اسلامی , نگاره‌های عرفانی (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

صفویه , تصوف ایرانی , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , اصطلاحنامه تصوف , خانقاه ها , صفویان , سده میانی اسلامی (تاریخ) , دوره اسلامی متأخر (تاریخ) , آیین سماع و موسیقی عرفانی در دوران اسلامی (عرفان) , تصوف در تحولات سیاسی و اجتماعی در دوره اسلامی (عرفان) , موسیقی عرفانی در نگاره های دوره اسلامی (عرفان) ,

چکیده :

هنر موسیقی در دوره اسلامی همواره متأثر از اندیشه‌های اسلامی و شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌های مختلف بودهاست. جامعه تصوف با ساختار اعتقادی و اجتماعی، در پیوندی معنادار و عمیق با هنر موسیقی، تجلی پیدا کرد. آیین سماع و موسیقی عرفانی در جامعه تصوف، به دلیل نگرش‌ها و شرایط سیاسی و اجتماعی گوناگون به صورت یکنواخت پیش نرفت. این پژوهش در نظر دارد با مطالعه نگاره‌های عرفانی به چگونگی جایگاه اجتماعی جامعه تصوف و ارتباط آن با سیر تحول موسیقی عرفانی و آیین سماع در سده‌های میانی تا دوران اسلامی متأخر، بپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی و توصیفی- تحلیلی انجام شد و یافته‌اندوزی داده‌ها به روش کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. نتایج مطالعات بیانگر این مهم است که دیدگاه جامعه نسبت به آیین سماع و موسیقی عرفانی اغلب متأثر از چگونگی ساختار سیاسی و مواضع حاکمیت نسبت به اندیشه‌های عرفانی و تصوف بوده است؛ به نحوی که در سده‌ی پنجم تا اواسط سده نهم هـ.ق، جایگاه اجتماعی ممتاز تصوف، دلیل رونق سماع و موسیقی عرفانی می‌شود اما در سده‌های دهم و یازدهم هـ.ق با توجه به شکل گیری ساختار سیاسی آن دوره، این روند تنزل پیدا می‌کند. به نحوی که در دوره‌های بعد نیز نتوانست به دوران طلایی و حیات اجتماعی پیشین خود باز‌گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 52 تا 69

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خانقاه های تاریخی ایران

نویسنده:

حامدرضا کریمی ملایر، ناصر گذشته، قربان علمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خانقاه ها

چکیده :

پژوهش پیش‌رو به ثبت و گردآوری داده‌ها پیرامون وضعیت فعلی نزدیک به 76 ساختمان تاریخی خانقاه و آرامگاه‌های متصوفه در ایران می پردازد. هدف از این پژوهش، افزون بر ثبت و جمع‌آوری داده‌های میدانی، گردآوری، موضوع بندی و تحلیل گونه‌ای از هنر خانقاهی ایران و سنجیدن آن با مفاهیم عرفان و تصوف است . همچنین در مواردی که خانقاه همچنان در دست صوفیان است، سعی نگارنده بر آن است که به ثبت و ضبط آداب و رسوم آنان و بررسی سلسله های فعّال در آن بپردازد. گردآوری منسجم سازه‌های تاریخی خانقاه‌ها و تحلیل موضوعی هنر آنها از دیدگاه سنتگرایی دینی در این پژوهش مدّ نظر است، به گونه ای که در پایان قادر به تعریف هنر خانقاهی ایران و موضوع بندی آن خواهیم بود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد و بررسی آداب و رسوم صوفیان در خانقاه

نویسنده:

نويسنده:عیسی عالی‌پور

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

وضعیت نشر :

تهران - تهران: سنجش و دانش,

کلیدواژه‌های اصلی :

خانقاه ها

شابک (isbn):

978-600-469-408-7

چکیده :

براي شناخت زمينه و انگيزه پيدايش پديده پيچيده‌اي چون تصوف در جهان اسلام بايد ابتدا نماي روشني از وضع جامعه‌اي که تصوف از آن سر برآورده است در نظر آوريم. براي بررسي عناصر گوناگوني که همگي زير تأثير ايدئولوژي گوناگون روبرو شونده با اسلام به تصوف راه يافته‌اند، تنها اشاره به وجود معرفت نوافلاطوني يا ماني گرايي و ... کافي نيست و بايد شرايط و علت‌هايي را بيان کرد که تأثير بسزا و نقش تاريخي در تصوف و سرنوشت آن به دارند. کتاب حاضر با هدف نقد و بررسي آداب و رسوم صوفيان در خانقاه به رشته تحرير درآمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عرفان و تصوف در منظومۀ فکری علامه مجلسی : پژوهش نامه عرفان

نویسنده:

هادی وکیلی ، قاسم قریب

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عرفان عملی , تفسیر عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , عرفان شیعی , اصطلاحنامه عرفان , عرفان و شریعت , عرفان نظری , انتقادات علامه مجلسی از عرفان , انتقاد از تصوف

کلیدواژه‌های فرعی :

سماع , جبر determinism , زهد , ذکر جلی , ذکر خفی , خرقه , خانقاه ها , چله نشینی , احادیث عرفانی شیعه , احادیث عرفانی جعلی , رابطه تصوف و سیاست , تقسیم تصوف به تصوف شیعه و سنی , رابطه صوفیه و ائمه(ع) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

عرفان اسلامی برخلاف دیگر شاخه های علوم اسلامی، تنها درمیان قشر اندیشمند و عالم باقی نماند و با مخاطب قرار دادن عموم مردم، جریانی باعنوان تصوف را در جامعۀ اسلامی ایجاد کرد. بحث بر سر شرعی بودن یا نبودن عرفان اسلامی، عالمان متشرع را در دو گروه مخالفان و موافقان عرفان نظری قرار داد. در دورۀ صفوی اندیشه های ضد تصوف در آثار عالمان متشرع و فقیهان، بیشتر نمایان می شد که با انگیزه های مذهبی و روشنگری پیوند داشت. درحالی که گروهی مانند محمدطاهر قمی و میرلوحی از اساس با اندیشه های عرفا مخالف بودند، عالمانی چون ملا محسن فیض کاشانی و ملاصدرا با تمایز نهادن میان اندیشه های عرفان نظری و عملکرد صوفیان بازاری و عوام به دنبال استفاده از نظریه های عرفانی در تفسیر متون دینی بودند. علامه محمدباقر مجلسی دیدگاه و موضعی میان دو گروه عالمان پیش‌‌گفته اتخاذ نمود. وی با تمایز نهادن میان اندیشههای عرفان نظری و مناسک صوفیان عوام، رسوم و اعتقادات گروه دوم را مطلقاً باطل و غیرشرعی و عقلی اعلام کرد؛ ازسویدیگر، در برخورد با بزرگان عرفان و اندیشه های آنان، اصل تفسیر عرفانی برمبنای مکتب امامان شیعه(ع) را پذیرفت. تقسیم جریان تصوف به شیعه و اهل‌سنت و تبیین آموزه های پذیرفته شده مشترک میان تشیع و تصوف، دو محور اصلی بومی کردن عرفان نظری توسط علامه مجلسی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 225 تا 249

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خانقاه بدعت صوفيه

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

فرق مسجد و خانقاه: مسجد در ميان مسلمانان از جمله مهمترين اماکن عبادي سياسي محسوب مي شود؛ در واقع اين کارکرد چند بعدي مساجد از صدر اسلام وجود داشت و مسجد به عنوان کانون اصلي ترويج دين و تشکيل حلقه هاي فکري بود. با اين وصف اما در طول ادوار مختلف تاريخ بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خانقاه , اصطلاحنامه تصوف , خانقاه ها

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مطالعه تطبیقی سیر پیدایش طریقه های رهبانی در مسیحیت و تصوف در اسلام

نویسنده:

محمدرضا عدلی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رهبانیت , مکتب های تصوف , تاریخ تصوف , زهد مسیحی , دین مسیحیت (دین الهی توحیدی تحریف شده)

کلیدواژه‌های فرعی :

طریقه های رهبانی , قاعده نامه , صومعه , قرآن , زهد , ریاضت , دین مسیحیت (ادیان زنده) , خانقاه ها , رهبانیت مسیحی , سنت دینی مرجع , زهد باطنی , نظام مرید و مرادی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

گرایش به سلوک زاهدانه و رهبانیت پدیده ای مشترک در میان ادیان است. در مسیحیت و اسلام نیز چند سده پس از ظهور دین، گروه هایی از مردم به علل گوناگون به زندگی زاهدانه روی آوردند. این جماعت های پراکنده زاهدان به تدریج نظام هایی متشکل با کارکرد اجتماعی معین را به وجود آوردند. صومعه راهبان مسیحی و خانقاه صوفیان، در طول تاریخ، کارکرد مهمی در شکوفایی و گسترش فرهنگ دینی در جوامع مسیحی و مسلمان داشته اند. این نهادها به رغم تفاوت های بارز دینی و فرهنگی، نقاط مشترکی نیز دارند که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد: تاکید بر زهد و ریاضت کشی، وجود قواعد خاص برای زیستن، وجود سنت دینی مرجع، وجود آداب و آئین های ویژه، زندگی یا تجمع در مکان های خاص.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 109 تا 135

مشخصات اثر

ثبت نظر