مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

المرصد السادس:طريق وصول به علم كلام كه در ضمن هشت مقصد بيان شده است:تحديد و تقسيم علم كلام،وجوب شناخت معرف قبل از معرف،أجلى بودن معرف از معرف،روش‌هاى استدلال،قياس،قويترين طريق اثبات مسائل كلام،قضاياى طريق تصديق،دلايل عقلى و نقلى،جايگاه ادلۀ عقلى و نقلى. الموقف الثانى فى الامور العامة:اين موقف شامل مباحث كلى از قبيل واجب،جوهر،عرض مى‌باشد كه شامل يك مقدمه و پنج مرصد است،مرصد اول در مورد وجود و عدم مى‌باشد كه خود مشتمل است بر هفت مقصد همچون تعريف وجود از حيث بديهى بودن،اشتراك معنوى وجود،رابطۀ وجود با ماهيت از حيث عينيت و يا زيادت آن بر وجود،وجود ذهنى،معدوم،شى بودن معدوم،اتحاد وجود و ماهيت،حال.

این کتاب دارای چهار بخش است: آناوساگوراس، آرخلائوس، فلسفه در نیمه دوم سده پنجم و دیوگنس آپولونیایی. در بخش اول به بحث درباره تاریخ و زندگی، نوشته ها، نظریه مادی، جهان شناسی، ستاره شناسی و معرف می پردازد. در بخش دوم زندگینامه، اصول فیزیکی، جهان شناسی و موجود زنده مطرح می گردد. در بخش سوم به توضیح درباب برخی از شخصیت های کم اهمیت این دوره می پردازد و در بخش چهارم زندگینامه، نوشته، نظریه های فیزیکی و... از دیوگنس آپولونیایی را بیان می کند.

در این کتاب به بحث درباره اتمیان قرن پنجم، لئوکیپوس و دموکریتوس پرداخته شده است. مباحث این کتاب شامل نظریه اتمی، ماهیت کلی اتم ها، حرکت آغازین، جهان های بی شمار، عناصر چهارگانه، نفس و زندگی و مرگ، نظریه معرفت و... می باشد.

کتاب فوق دارای دو بخش است. بخش اول درباره آلکمایون و بخش دوم درباره کسنوفانس است. در این بخش مباحثی چون تاریخ و زندگی، نگرش اجتماعی و سیاسی، نوشته ها، سنت، رابطه خدا با جهان و... بیان می شود.

به ظاهر، دست نوشته های ابن عربی خالی از واژۀ وحدت وجود و اثبات فلسفیِ آن است، اما همواره اثبات وحدت شخصی وجود در تاریخ عرفان نظری و حکمت متعالیه زیربنایی ترین مسئله و درعین حال پُر سروصدا بوده است. شارحان ابن عربی مانند ابن ترکه و همچنین ملاصدرا به اثبات فلسفی وحدت وجود پرداخته اند. به نظر نگارنده، روح عرفان ابن عربی وحدت وجودی است، اما به شیوۀ منطق علّی- معلولی روی خوشی نشان نمی دهد. ازاین روی، تلاش شده تا برمبنای آرای ابن عربی منطق جدید سه گانه ( فردی)استخراج شود تا براساس آن بتوان بهتر وحدت وجود را تبیین کرد. به گفتۀ ابن عربی تا فردیتی نباشد، ظهوری رخ نمی دهد و احدیت در باطن یگانۀ خود می ماند. از اهداف این مقاله فرا روی از شیوه مألوف منطقی است، به طوریکه قوام فلسفه در تبیین هستی برمبنای «علّیت» است - هرچند معلول عین ربط به علت باشد- اما در نگرش عرفانی که برمبنای «تجلی» است، شایسته نیست در تحلیل ساختار هستی به علّیت فروکاسته شود، بلکه سزاوار است شیوه تبیین تغییر کند. به همین خاطر این «فردیت» که بر منطق انسان کامل استوار است، سودای آن دارد تا در تمامی مراتب وجود یعنی زبان، ذهن، گزاره و حضرت شیوۀ یگانۀ خود را نشان دهد و بین وجود حقیقی و عاریتی تفاوت بگذارد.

نگارنده در این کتاب سعی دارد حرکت تکاملی انسان را در پنج مرحله‌ی پی در پی بررسی نماید که عبارت‌اند از: در یقین؛ از یقین به شک؛ در شک؛ از شک به یقین؛ در یقین.