جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 50
تبیین مبانی تسبیح موجودات از منظر علامه طباطبائی در المیزان
نویسنده:
صدیقه هاشمی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
مقاله حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، درصدد تبیین و توضیح یکی از حقایق قرآنی، یعنی تسبیح موجودات برآمده است تا با توجه به نظرات علامه طباطبائی، تا حدی پرده از این راز عالم امکان بگشاید. تشریح مبانی تسبیح موجودات با تکیه بر پایه ها و زیرساخت های آن در اندیشه عرفانی تفسیری علامه بخش قابل توجهی از این مقاله را به خود اختصاص داده و در آن، برخی مبانی مهم و اساسی همچون علم و نطق در همه موجودات تشریح گردیده و با دلایل نقلی، وجود این صفات در موجودات، به اثبات رسیده است. یافته ها و نتایج تحقیق حاکی از آن است که از نظر علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، همه موجودات متناسب با درجه وجودی شان، از علم و شعور و نطق برخوردارند و خداوند را به صورت حقیقی تسبیح می گویند و اینکه بیشتر انسان ها این علم و نطق را در موجودات درک نمی کنند دلیل بر نبود این دو ویژگی در آنها نیست.
صفحات :
از صفحه 59 تا 73
ایده «بلاکیف» در کشاکش دو خوانش وجودی و مفهومی
نویسنده:
محمد تقی سبحانی، اکبر اقیام کرباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
ایده «بلاكیف» نظریه ای است كه دو گرایش اهل حدیث ـ و در ادامه آن ها جریان سلفیه ـ و اشاعره، برای فرار از تشبیه در مباحثِ اسماء و صفات از آن بهره گرفته اند. واژه «بلاكیف» هرچند میان سلفِ از اهل حدیث، حداقلی مطرح شده اما معنا و محتوای آن، بویژه در حل مسئله صفات خبری خداوند بسیار پر بسامد است. ابوالحسن اشعری، به سان احیا گر تفكر اهل حدیث در سده چهارم، و برخی از هواداران تفكر او از همین ایده در حل مشكل تشبیه، استفاده كرده اند. سلفیه هم به دلیل پیروی روشی و محتوایی از سلف، امروزه از این ایده در تبیین دیدگاه خویش در توحید اسماء و صفات خداوند بسیار سود جسته اند. اما آیا بهره برداری جریان های فوق الذكر در حل مشكل تشبیه از این ایده، تا چه اندازه یكسان است؟ این نوشته در صدد است رویكردِ سلف، اشاعره و جریان سلفی گری را نسبت به كاربست ایده «بلاكیف» واكاوی كند.
صفحات :
از صفحه 39 تا 64
مناجات عارفان؛ جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (4)
نویسنده:
محمدتقی مصباح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقال به بررسی امکان معرفت خدا می پردازد. در آموزه های دینی، سفارش هایی درباره لزوم شناخت خدا از طریق راه های انفسی و آفاقی مطرح شده است. با این حال، همواره افراط و تفریط هایی در این زمینه صورت گرفته است. واقعیت امر این است که شناخت خدای متعال با دو علم حضوری و حصولی امکان دارد. به تصریح برخی متکلمان و فلاسفه، کنه ذات خدا را نمی توان با علم حصولی شناخت، اما در اینکه علم حضوری انسان به کنه ذات و صفات الهی تعلق می گیرد باید گفت: هرچند با استفاده از آیات و روایات ثابت می شود که انسان ها می توانند علم حضوری به خدا داشته باشند، با این حال هیچ کس حتی اشرف مخلوقات یعنی پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله نیز نمی توانند عالم به کنه ذات و صفات خدا باشند؛ زیرا لازمه علم به کنه ذات، احاطه وجودی بر خداوند است و احاطه موجود محدود بر موجود نامحدود و نامتناهی محال است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 10
جایگاه و نقش عقل در منظومه معرفت دینی با تأکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
محمد پورعباس، صالح حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
هرچند منابع دینی ما اعم از قرآن و سنت معصومان علیهم السلام مخاطبان خود را به تعقل و تفکر دعوت نموده، و اندیشه ورزان مسلمان نیز عقل را به عنوان ابزاری مطمئن برای دستیابی انسان به معرفت لحاظ نموده اند، اما درباره حدود و گستره توانایی های عقل و نیز نقش و جایگاهی که عقل در منظومه معرفت دینی می تواند ایفا نماید، اختلاف نظر جدی میان متفکران اسلامی مشاهده می شود. علامه طباطبائی با پرهیز از هرگونه افراط و تفریط در این مسئله، ضمن اینکه برای عقل در منظومه معرفت دینی نقش و جایگاهی رفیع قایل شده، و حتی حقانیت احکام قطعی عقل را مبنای حقانیت دین معرفی نموده اند، در عین حال، نسبت به محدودیت های ادراکی عقل در برخی از حوزه های معرفتی دین نیز بی توجه نبوده، و در آثار و نوشته های خود به ویژه تفسیر المیزان آن محدودیت ها را مورد تذکر قرار داده اند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 58
دو صفت الحی القیوم در کدام سوره آمده است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
اسماء و الصفات
نویسنده:
احمد بن حسین بیهقی؛ محقق: عبدالرحمن عمیره
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دار الجلیل,
چکیده :
«الاسماء و الصفات» كتابى است به زبان عربى در يك جلد، نوشته ابوبكر احمد بن حسين بن على بيهقى (384-458ق.)، محدث و فقيه شافعى نيشابور، درباره اسماء و صفات خداوند است. مولف چنان كه خود اشاره كرده، اين اثر را به درخواست و تشويق ابو منصور محمد بن حسن بن ايوب اصولى نگاشته است. از جمله مباحث مهم كلامى اسماء و صفات خداوند است كه از قرن دوم هجرى در محافل كلامى اماميه و اهل سنت، از جمله معتزله مطرح شد. اسماء و صفات معمولا از ديدگاه پديدار شناسى و معنا شناسى و هستى‌ شناسى بررسى مى‌ شود. متكلمان و محدثان، از جمله ابوبكر بيهقى بيشتر ديدگاه نخست را اختيار كرده‌ اند. بيهقى صفات خداوند را به دو دسته تقسيم كرده است: 1- صفات ذاتى كه ازلى و ابدى باشد.2- صفات فعل كه فقط ابدى‌ اند. از مهم‌ ترين و مفصل‌ ترين مباحث الاسماء و الصفات بحث درباره اثبات صفات الهى است. نخستين صفتى كه مولف نام برده صفت حيات است. يكى از ابواب اين كتاب به بحث درباره قديم بودن قرآن اختصاص يافته است. بيهقى در ابوابى ديگر به مبحث اصلى خود بازگشته و از اسماء و صفاتى غير از آنچه ذكر شد، سخن گفته و موضوع تأويل را مطرح كرده و به توضيح و تفسير برخى از آيات كه در آن‌ ها از نفى مثل خداوند سخن رفته و همچنين به بحث درباره ذات خداوند، نفس، صورت، اثبات وجه، عين، يدين و معانى ديگر پرداخته است. از جمله مباحث پايانى كتاب صفات فعل است. نخستين صفت فعل كه مولف از آن سخن گفته خلق است.
 واکاوی راهبردهای ایجابی سلفیه در تفسیر متشابهات صفات
نویسنده:
محمدعلی رضایی کرمانی، عباس اسماعیلی‌زاده، حسن نقی‌زاده، حمید ایماندار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعه المصطفی العالمیه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در واکاوی مکتب منحصر به فرد سلفیه در تفسیر صفات، سه محور اصلی قابل طرح است که عبارت‌اند از: 1. تحلیل مبانی عام و روش‌شناسی مکتب سلفیه و کیفیت تأثیر آن بر اثبات صفات؛ 2. تبیین اصول و قواعد منقح سلفیه در حوزه مکتب اثبات و 3.آسیب‌شناسی مصادیق و نمونه‌های تطبیق اصول مذکور. در همین راستا باید گفت غالب نقدهای مخالفین مکتب سلفیه در حوزه تفسیر صفات، حول دو محور تحلیل مبانی عام و آسیب‌شناسی مصداقی (محورهای اول و سوم) تمرکز یافته است، لذا در پژوهش حاضر به تنقیح، استقصاء و نقد اصول و قواعد مکتب اثبات صفات (تنقیح مبانی خاص) به عنوان محور مغفول در حوزه نقد این مکتب پرداخته شده است. به علاوه مبانی سلفیه در پاسخگویی به برخی لوازم فاسد تطبیق مکتب اثبات صفات همچون تشبیه و تجسیم‌گرایی نیز به مناسبت، ذیل محور مذکور طرح شده و مورد نقد قرار می‌گیرد. پس از یک بررسی جامع و موشکافانه می‌توان ادعا نمود مواردی چون استدلالات مغالطه‌آمیز و فاقد مبانی منطقی، ظاهرگروی افراطی در تفسیر صفات و تعامل شعارگونه و جزم‌اندیشانه در تشریح اصول مکتب اثبات، از مهم‌ترین کاستی‌های محققان سلفی در تأیید این مکتب به شمار می‌رود.
صفحات :
از صفحه 47 تا 66
دلیل آفتاب
عنوان :
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
چکیده :
در قرآن کریم و در عرف متکلمان مسلمان آنچه به‌ عنوان جایگزین نام الله یا در وصف او به‌ کار می‌رود، اسم (جمع آن اسماء) الله نامیده می‌شود. این که آیا می‌توان خداوند را با نام‌ها و اوصافی خطاب کرد که در قرآن، سنت و اجماع نیامده و یا آنکه اسماءالله توقیفی است؛ یعنی مقید به ذکر آنها در منابع مذکور است، از جمله موارد اختلاف مهم اندیشمندان عالم اسلام، به‌ویژه متکلمان و فلاسفه مسلمان بوده است. اختلاف دیگر آنان این بوده که آیا آنچه به‌عنوان اسماء الله اطلاق کرده‌اند، با مسمایشان عینیت دارد یا به‌کلی بیگانه است؟ از فرق عمده کلامی و غالب اهل سنت حنبلی و اشعری بر توقیفیت اطلاق اسما و به عینیت آنها با مسمایشان باور داشته‌اند، در هر دو مورد معتزله و شیعه در موضع مخالف ایستاده‌اند، ولی ماتریدیه با وجود عدم قبول توقیفیت اسمای خداوند، گرچه به عینیت این اسما با مسمایشان اعتقاد راسخ ندارند، لزوما منکر عینیت اسما با ذات و صفات حق نیست.جلال‌الدین محمد مولوی (متوفای 672)، از سویی، در آثارش خداوند را با نام‌های بی‌شماری از قبیل: خورشید، آفتاب، دریا، دوست، معشوق، یار، دلبر، خلیفه، شاه، مادر، عروس، صید، صیاد و ... خوانده، اما به منصوص بودن آنها مقید نبوده است و از سوی دیگر، توصیف و اسم شایسته حضرت حق، را چون شب قدر، گم‌شده در اینها می‌داند، اما در هر دو مورد اشعری نیست و موضعی ماتریدی دارد. با توجه به نظری که در باب گوهر ایمان و سابق دانستن رحمت الهی دارد، نیت گوینده را بر اقوال او مقدم و مایه نجات می‌شمارد.
صفحات :
از صفحه 3 تا 61
تأثیر انگاره های کلامی در اختلاف قرائت آیات صفات الهی
نویسنده:
روح الله نجفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقاله حاضر، بر اختلافات قاریان قرآن در آیات وصف کننده خداوند ، انگشت نهاده و نشان می دهد که انگیزه های کلامی ، در روند پیشنهاد و پیدایش وجوه متفاوت قرائت، تأثیری در خور داشته اند. بدینسان در آیاتی متعدد، از یک سو با قرائتی اصیل و اولیه روبرو می گردیم که ظهور آن برای برخی اذهان، چالش کلامی ایجاد کرده و یا دست کم، بر وفق مفروضات ایشان، جلوه گر نشده است و از دیگر سو، وجه یا وجوهی متفاوت از قرائت را ملاحظه می کنیم که درصدد رفع آن چالش برآمده و به پدید آوردن معنایی موافق مفروضات کلامی قاری، مدد می رساند. بدینسان هدف تحقیق حاضر آن است که از یک سو، تأثیر مفروضات خداشناسانه را در پیدایش پاره ای از وجوه قرائت بازکاود و از دیگر سو، نشان دهد که وجوه مختلف قرائت ، به چه سان ، شکل گیری برداشت های متفاوت از آیات صفات الهی را رقم زده اند.
سیر تاریخی ظاهرنگری در آیات صفات
نویسنده:
محمد حسین موسوی مبلغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار، پس از نگاهی اجمالی به آیات صفات خبری خداوند، تفکر ظاهرنگری نسبت به آیات صفات، منشأ پیدایش و شکل گیری این تفکر،اوج و افول های آن در مقاطع مختلف تاریخ، پیامدها و آثار منفی آن در فرهنگ اعتقادی مسلمانان به تصویر کشیده شده است. از صاحب نظران و فرقه های کلامی و مذهبی که در پرورش اندیشه ظاهرنگری و انتساب صفات ظاهری انسان گونه به خداوند تلاش می ورزیدند، یاد می شود. از همفکران جریان ظاهرنگری که در بسترهای گوناگون تاریخی در جهت تعدیل دیدگاه های دیگر همسانان خود تلاش های لازم را به عمل می آورند، نیز سخن گفته شده است.
صفحات :
از صفحه 176 تا 213
  • تعداد رکورد ها : 50