جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2068
مبانی فهم و استنباط معانی باطن قرآن کریم
نویسنده:
محمود قیوم زاده، قاسم فائز، عباس خبیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
اهمیت بحث باطن قرآن از آن جهت است که اولا بخشی از معانی و معارف قرآن مربوط به باطن آیات است و ثانیا جاودانگی قرآن ارتباط وثیقی با باطن قرآن دارد. موضوع باطن قرآن، از زوایای مختلفی قابل بررسی است، اما از مهم ترین مباحث آن شناخت مبانی فهم و استنباط باطن قرآن است که این امر، نه تنها در شناخت گستره و مراتب بطون قرآن موثر است، بلکه در آگاه شدن به روش صحیح تفسیر قرآن و برخورد صحیح با روایات تفسیری، نقش مهمی را ایفا می نماید. دانشمندان حوزه های مختلف علوم اسلامی در ادوار مختلف، تعاریف مختلفی از باطن قرآن ارائه داده اند اما از احادیث برمی آید که باطن قرآن، معانی و مصادیق پنهان و ناآشکار آیات است و نیز معارفی است که در بدو امر از آیات برداشت نمی شود. نوشتار حاضر بر آن است که مبانی فهم باطن قرآن را مورد کنکاش قرار دهد. از این تحقیق حاصل می گردد که مهم ترین مبانی فهم و استنباط باطن قرآن عبارتند از: وجود مناسبت میان معانی باطن و ظاهر آیات، نسبی بودن فهم باطن قرآن برای مخاطبان آن، و علم معصومان (ع) به همه بواطن قرآن.
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
نویسنده:
حسن معلمی، مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
برخی از قضایای اخلاقی بدیهی اند و مبنای توجیه قضایای نظری اخلاق قرار می گیرند. این دیدگاه با وجود آنکه در اندیشه اسلامی سابقه طولانی دارد و به وسیله حکمای معاصر با تفصیل بیشتری مطرح شده است، اما نوع بداهت آن کمتر مورد تبیین قرار گرفته و بعضا با اختلاف نظر همراه بوده است. نگارنده در این نوشتار معتقد است که دست کم دو قضیه «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» بدیهی اولی اند. ولی دیدگاه ها درباره اینکه این قضایا تحلیلی باشند یا ترکیبی، حمل در آنها ذاتی اولی باشد یا شایع صناعی، حسن و قبح ذاتی عدل و ظلم باشد یا عرضی لازم بیّن آن دو، و در صورت ذاتی بودن ذاتی باب ایساغوجی باشد یا باب برهان، مختلف است. بداهت قضایای مزبور فقط بدان جهت نیست که جزو اولیات اند بلکه جزو وجدانیات نیز به شمار می روند. از این رو، باید گفت که ما به علم حضوری نیز برخی مصادیق حسن و قبح را تشخیص می دهیم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 154
مبانی کلامی تفسیر موضوعی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
قرآن محکمترین و معتبرترین سند ماندگار اسلام است. برای دست یافتن به آموزه‌های قرآن راه شناخته شده تفسیر ترتیبی است که سوره‌ها و آیات قرآن را براساس چینش کنونی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد و در صدها تفسیر از آغاز تاکنون دنبال شده است. با این حال همگان اذعان دارند که به رغم مزایایی، این روش برای ترسیم نظرگاه‌های نهایی قرآن فاقد کارآیی است. تنها شیو‌ه‌ای که می‌تواند این نیاز را تأمین کند، تفسیر موضوعی است. تفسیر موضوعی که بر دسته‌بندی آیات و جمع‌بندی مدلول‌های آنها مبتنی است گرچه به صورت محدود سابقه طولانی دارد، با رویکرد جامع و فراگیر و عطف توجه به گستره موضوعات قرآن شیو‌ه‌ای نو و جوان است؛ چنانکه بازپژوهی مبانی، شیوه و مراحل آن نیز در گام‌های نخستین قرار دارد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 105
فلسفه اسلامی در ایران معاصر
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
به گواهی تاریخ، ایران اسلامی همواره مهد حکمت و اندیشه‌ورزی بوده است. حکیمان و عارفان این دیار ـ از فارابی و ابن‌سینا و مولوی تا سهروردی و حیدر آملی و صدرای شیرازی ـ در همه‌جای دنیا به عنوان ستارگان درخشان معرفت و معنویت شناخته شده‌اند. از این رو، از دیرباز طالبان معرفت از اطراف و اکناف عالم، چشم به فرزانگان این دیار دوخته‌اند و آثار اندیشوران ایرانی ـ اسلامی را در شرق و غرب عالم می‌توان ردیابی کرد. اما آیا این افتخار فقط متعلق به گذشته است و به تاریخ پیوسته است؟ یا این چراغ پرفروغ همچنان تابان و درخشان است؟ در پاسخ می‌توان گفت که هرچند گذر روزگاران، گاه موجب نوسان‌هایی در فروغ این چراغ شده است، اما خوشبختانه این شعله مقدس هیچ‌گاه خاموش نشده و تا به امروز همچنان در نورافشانی است. آشنایی با حیات فکری و فلسفی معاصر ایران و پیشگامان آن و معرفی آن به تشنگان حقیقت در داخل و خارج ایران، گامی است سودمند در استمرار این سنت قویم و غنی، و قدمی است ضروری در بهره‌گیری نسل جدید از این میراث گرانسنگ. نوشتار حاضر نگاهی است گذرا به حیات علمی برخی از پیشروان حکمت و معرفت اسلامی در ایران معاصر.
صفحات :
از صفحه 111 تا 143
نفس‌ ‏شناسى ملاصدرا و پژوهش‏‌هاى انسان‏‌شناسى معاصر
نویسنده:
بیوک علیزاده، یاسر طاهر رحیمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بى اغراق مى توان گفت که علم النفس ملاصدرا با توجه به نظام و قواعد منسجمى که در این بحث ارائه مى دهد در رأس همه مباحث نفس شناسى در میان مکاتب مختلف فلسفه اسلامى قرار دارد. مباحث نفس شناسى ملاصدرا از سه منظر قابل بررسى است: اول بحث هاى روش شناختى در این مسئله؛ دوم اصولى که در این مبحث ارائه داده است، و سوم به کارگیرى لوازم این اصول در تدوین حکمت عملى و علوم روان شناختى. محتواى منسجم نفس شناسى ملاصدرا و اصولى که ارائه مى دهد، مى تواند به منزله نظریه اى رقیب براى نظریاتى که بر مبناى مادى گرایى در عصر ما شکل گرفته اند، تلقى شود. مقایسه و تبیین برترى و کارآمدى نفس شناسى صدرایى در مقایسه با بسیارى از انسان شناسى هاى معاصر از این سه منظر، هدف اصلى این مقاله است. دسترسى به شناختى جامع و کل نگر درباره انسان و امکان بحث منطقى پیرامون حقوق مشترک بشرى، ثمره بحث اول، گذر از اندیشه هایى همچون نهیلیسم، فرد محورى و بحران هویت، نتیجه بحث دوم، و امکان طراحى نظامى عملى و کاربردى در حوزه تعلیم و تربیت براساس نفس شناسى، ثمره بحث سوم خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 67 تا 93
نگرشی اسلامی بر نسبت دین و دانش
نویسنده:
محمد حسین جمشیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
بررسی نسبت داده های وحیانی (دین) و یافته های بشری (دانش)، از دیر زمان مورد توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار گرفته است. به دنبال پدیدآمدن منازعات میان دانش و دین از یک سو و تلاش گروهی از اهل دانش در جهت طرح جدایی این دو و طرح معناداری و حقانیت گزاره های علمی و نفی معناداری گزاره های دینی بر مبنای اصل تحقیق پذیری و پیدایش بحران معنویت، مسئله نسبت دانش و دین مورد توجه جدی قرار گرفته است. این مسئله از همان آغاز ظهور مکتب اسلام مورد توجه این آیین و پیروانش بوده است و امروزه نیز از دغدغه های ما مسلمانان است. بر این اساس، در نوشتار حاضر به این پرسش می پردازیم که در عصر پیدایش علم جدید و در قبال طرح مسئله ی ناسازگاری آن با دین (یعنی آنچه محصول وحی الهی است) اسلام چه نظری دارد؟ برای پاسخ، پس از ایضاح مفاهیم «علم» و «دین» و بررسی ویژگیهای اسلام به عنوان یک مکتب به بیان رابطه علم و دین از نظرگاه اسلامی می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 29
توحید صفاتی و ارتباط آن با وحدت مصداق و کثرت مفهوم
نویسنده:
مجید میردامادی، احد فرامرز قراملکی، عزیزاله فیاض صابری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
موضوع مقاله حاضر، مسئله توحید صفاتی و ارتباط آن با وحدت مصداق و کثرت مفهوم است. در این مسئله، فرضیه عدم کاشفیت کثرت مفهوم از کثرت مصداق به ثبوت می‌رسد و فرضیه رقیب؛ یعنی کاشفیت کثرت مفهوم از کثرت مصداق، ابطال می‌شود. هدف اصلی از طرح مسئله مزبور، تبیین نظریه توحید صفاتی است. شیوه تحقیق مقاله، تحلیل مفهومی و گزاره‌ای و روی‌آورد تحلیلی- منطقی است. مهم‌ترین نتایجی که این مقاله به آن‌ها دست یافته عبارتند از: 1. مفهوم واحد فقط از حیث معنایی خود و نه حیثیات دیگر از مصداق حکایت دارد؛ از این رو، صدق مفاهیم کثیر بر مصداق واحد، جایز است؛ 2. مصداق وجود، مجمع و منشأ انتزاع مفاهیم کثیر است؛ 3. صدق مفاهیم مغایر بر ذات واحد مغایرت در مصداق را جز در موارد اختلاف حیثی یا تغایر حقیقت مصداق، اقتضا ندارد؛ 4. از مصداق واحد بسیط حق تعالی، مفاهیم کثیر اوصاف انتزاع می‌شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 135
تحلیل وحیانی شرور با تکیه بر کرانه مندی صفات الهی
نویسنده:
اعظم وفایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
چکیده :
ازموضوعات کلامی مسئله شرور است. این پرسش که با وجود علم و قدرت و رحمت گسترده الهی چرا در عالم شرور راه یافته است پرسش این است که قرآن کریم چگونه مسئله شرور را تبیین کرده است ؟ این بحث مبتنی بر فرض وجودی بودن برخی شرور مانند درد و بیماری و فقر و وجودی بودن مبادی شرور مانند شیطان است که چگونه از خداوند متعال که خیر محض است، صادر شده است؟ حکما و متکلمان در طول تاریخ در صدد پاسخ به آن برآمدند ولی آنچه در این پژوهش خواهد آمد تبیین محتوا و مصداقی شر از منظر لغت شناسان و تطبیق آن بر قرآن ,گستره شرور و مبانی آن در وحی الهی ,پاسخ به شبهه شر بر اساس تفکیک بین صفات ذات و صفات فعل و کرانه مندی صفات الهی در قرآن با محوریت مشهور مفسران و دانشمندان مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 117
تعقّل و تدیّن در ساحت‌های تمدّن از منظر حکیم متألّه جوادی آملی
نویسنده:
مهدی امیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تمدن متعالی و راستین برایند پیشرفت همه‌جانبه ساحت‌های جامعه، حاکمیت نظم و اقتدار، برقراری امنیت پایدار، رشد علم و فن‌آوری، توزیع متناسب شرایط محیطی، گسترش سنت‌های اخلاقی و معنوی و سریان عقلانیت و عدالت در عرصه‌های مختلف اجتماعی با هدف تأمین سعادت انسان است. این تعریف از تمدن از منظر استاد جوادی آملی جز در سایه هماهنگی «دین الهی و فطری» و «سطوح مختلف خردورزی» قابل دستیابی نخواهد بود و تنها «انسان متأله» است که می‌تواند با درک روابط چهارگانه حاکم بر خود، هماهنگ‌سازی عقل و نقل، سپردن زمام افکار، گفتار و رفتار به عقل و نقل و امامت فطرت بر طبیعت، عناصر و عوامل تمدن‌زا را بر محور «علم دینی» و در چارچوب «برنامه الهی» منتظم ساخته و تعیّن بخشد. مقاله حاضر، به بیان تفصیلی این دیدگاه و تحلیل و بررسی آن می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 143
مقایسه دیدگاه علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی درباره نزول دفعی قرآن
نویسنده:
کاووس روحی برندق، محسن فریادرس، خدیجه فریادرس
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسائل دشوار قرآنی، چگونگی نزول آن است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی را تبیین، تحلیل و دلایلشان را نقد می کند. علامه طباطبایی به نزول دوگونه (دفعی و تدریجی) و آیت الله جوادی آملی به نزول سه گونه (دفعی، متوسط و تدیجی) معتقد است. دیدگاه علامه طباطبایی گام نخست در اثبات نزول فرامادی قرآن است و دیدگاه آیت الله جوادی آملی عهده دار تبیین و تفصیل نزول آن است؛ پس این دو دیدگاه در طول یکدیگرند و هیچ تعارضی ندارند.
  • تعداد رکورد ها : 2068